Ministarstvo održivog razvoja i turizma IZVJEŠTAJ O STRATEŠKOJ PROCJENI UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ZA PROSTORNO URBANISTIČKI PLAN OPŠTINE PLJEVLJA Podgorica, decembar 2018. godine Crna Gora Geotechincs Projects & Consulting Autorski tim: Aleksandra Jovanović dipl. prost. plan. Ljiljana Rakočević dipl. ing. građ. Danilo Medenica dipl. biol. Maša Perović dipl. biol. SADRŽAJ UVOD ..................................................................................................................................................... 2 I ANALIZA PLANA KOJI JE PREDMET STRATEŠKE PROCJENE UTICAJA ..................... 6 1.1. Pregled sadržaja i ciljeva plana ................................................................................................ 6 1.1.2. Stepen u kojem su u Plan ugrađeni strateški ciljevi iz planova višeg reda ......................... 10 II OPIS POSTOJEĆEG STANJA ŽIVOTNE SREDINE I NJENOG MOGUĆEG RAZVOJA, UKOLIKO SE PLAN NE REALIZUJE ........................................................................................... 28 2.1. Geološki sastav, istorija stvaranja i tektonika terena ........................................................... 28 2.2. Hidrogeološke odlike terena .................................................................................................... 37 2.2.1. Hidrogeološko rejoniranje terena po vodopropusnosti ....................................................... 39 2.2.2. Hidrogeološko rejoniranje terena po izdašnosti .................................................................. 41 2.2.3. Hidrogeološke pojave ......................................................................................................... 42 2.2.4. Smjerovi kretanja podzemnih voda i hidrogeološka razvođa ............................................. 44 2.2.5. Inženjersko-geološka klasifikacija stijena ........................................................................... 46 2.3. Seizmološke odlike regiona ..................................................................................................... 49 2.4. Klima ......................................................................................................................................... 51 2.5. Pedološke karakteristike ......................................................................................................... 57 2.6. Biogeografske odlike (flora i fauna) ....................................................................................... 63 2.7. Pejzažne vrijednosti ................................................................................................................. 73 2.8. Pregled zaštićenih objekata i dobara kultirno-istorijske baštine ........................................ 76 2.8.1. Spomenici kulture I kategorije ............................................................................................ 76 2.8.2. Spomenici kulture II kategorije ........................................................................................... 77 2.8.3. Evidentirani spomenici kulture ........................................................................................... 78 2.8.4. Ostaci starih gradova ........................................................................................................... 79 2.8.5. Nekropole sa stećcima ........................................................................................................ 79 2.9. Demografske odlike ................................................................................................................. 80 III IDENTIFIKACIJA PODRUČJA ZA KOJA POSTOJI MOGUĆNOST DA BUDU IZLOŽENE ZNAČAJNOM RIZIKU I KARAKTERISTIKE ŽIVOTNE SREDINE U TIM PODRUČJIMA ................................................................................................................................... 82 IV POSTOJEĆI PROBLEMI U POGLEDU ŽIVOTNE SREDINE U VEZI SA PLANOM ...... 90 4.1. Vazduh ...................................................................................................................................... 90 4.2.Voda ........................................................................................................................................... 92 4.3.Zemljište..................................................................................................................................... 93 4.4. Klima ......................................................................................................................................... 95 4.5. Biljke i životinje ........................................................................................................................ 96 4.6. Staništa ...................................................................................................................................... 97 4.7. Zaštićena prirodna dobra ........................................................................................................ 99 4.8. Stanovništvo i zdravlje .......................................................................................................... 100 4.9.Gradovi ili druga naselja ........................................................................................................ 101 4.10. Infrastrukturni, industrijski energetski i drugi objekti ................................................... 102 4.11. Druga stvorena dobra .......................................................................................................... 104 V OPŠTI I POSEBNI CILJEVI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE .............................................. 105 5.1. Opšti ciljevi ............................................................................................................................. 105 5.2. Posebni ciljevi ......................................................................................................................... 106 VI MOGUĆE ZNAČAJNE POSLJEDICE PO ZDRAVLJE LJUDI I ŽIVOTNU SREDINU . 113 VII MJERE U CILJU SPRJEČAVANJA, SMANJENJA ILI OTKLANJANJA, NEGATIVNOG UTICAJA PLANA ............................................................................................... 115 VIII PREGLED RAZLOGA KOJI SU POSLUŽILI KAO OSNOVA ZA IZBOR PLANA ..... 124 IX PRIKAZ MOGUĆIH ZNAČAJNIH PREKOGRANIČNIH UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU .......................................................................................................................................... 131 X OPIS PROGRAMA PRAĆENJA STANJA ŽIVOTNE SREDINE (MONITORING ........... 134 10.1. Monitoring kvaliteta vazduha ............................................................................................. 135 10.2. Monitoring zemljišta ............................................................................................................ 136 10.3. Monitoring kvaliteta površinskih i podzemnih voda ........................................................ 137 10.4. Biodiverzitet .......................................................................................................................... 138 10.5. Monitoring buke ................................................................................................................... 138 10.6. Monitoring radioaktivnosti životne sredine ...................................................................... 139 10.7. Monitoring nejonizujućih zračenja .................................................................................... 139 10.8. Program monitoringa životne sredine ................................................................................ 139 XI REZIME STRATEŠKE PROCJENE UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ZA PUP OPŠTINE PLJEVLJA ...................................................................................................................... 143 IZVJEŠTAJ O STRATEŠKOJ PROCJENI UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ZA PUP OPŠTINE PLJEVLJA UVOD Zakonom o strateškoj procjeni uticaja (( "Sl.list Crne Gore ", br. 80/05, 40/11, 59/11, 27/13 i 52/16) definisana je obaveza sprovođenja postupka strateške procjene uticaja na životnu sredinu za planove i programe iz oblasti urbanističkog ili prostornog planiranja. Strateška procjena uticaja na životnu sredinu je instrument kojim se opisuju, vrednuju i procjenjuju mogući značajni uticaji planskih rješenja na životnu sredinu do kojih može doći implementacijom plana, u ovom slučaju Prostorno urbanističkog plana (PUP) Opštine Pljevlja i određuju mjere za smanjenje negativnih uticaja na životnu sredinu i zdravlje ljudi. U savremenom planiranju prostora, uvođenjem Izvještaja o strateškoj proceni uticaja, ekološka dimenzija prožima čitav proces izrade planskih dokumenata i integrisana je u planska rješenja, čime planovi postaju kvalitetniji i usklađeniji sa konceptom održivog razvoja. Primjenom Strateške procene uticaja u planiranju, stvara se mogućnost za sagledavanje nastalih promjena u prostoru i uvažavanje potreba predmetne sredine. Planiranje podrazumijeva razvoj, a nova strategija održivog razvoja zahtijeva zaštitu životne sredine. Strateška analiza integriše socijalno - ekonomske i biofizičke segmente životne sredine, povezuje, analizira i procjenjuje aktivnosti različitih interesnih sfera i usmjerava politiku, plan ili program ka rješenjima koja su, prije svega od interesa za životnu sredinu. Sprovođenje strateške procene životne sredine zasniva se na sljedećim osnovnim načelima: Što ranije uključivanje strateške analize u proces izrade politika, planova i programa, a svakako prije nego što se donesu konačne odluke; Ispitivanje ekoloških efekata alternativnih rješenja, što će pomoći da se utvrdi kako promjene