Sanering verspreide glastuinbouw Provincie Zuid- Holland (2002-2014) Evaluatie van beleid en uitvoering oktober 2014 Sanering verspreide glastuinbouw Provincie Zuid- Holland (2002-2014) Evaluatie van beleid en uitvoering oktober 2014 Versie: 1.1 dd.: 24 oktober 2014 Printdatum: 24 oktober 2014 © Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande toestemming van Agrimaco. No part of this publication may be reproduced in any form by print, photo print, microfilm or any other means without written permission of Agrimaco. pag. 2/66 Colofon Titel : Sanering verspreide glastuinbouw provincie Zuid-Holland (2002 - 2014) Evaluatie van beleid en uitvoering Referentie, versie : 1.1 Datum : 23 oktober 2014 Opdrachtgever : Provincie Zuid-Holland Contactpersoon : drs. C.G.M. van Kruining Document historie ID/versie : 0.1 0.2 1.0 Bewerkt door : Barbara Ruyssenaars : Barbara Ruyssenaars : Barbara Ruyssenaars Cees Moerman Cees Moerman Cees Moerman Review : Teun Biemond Teun Biemond Verzonden aan : mevrouw J. Rabhi Begeleidingscommissie C.G.M. van Kruining Datum : 8 oktober 2014 12 oktober 2014 17 oktober 2014 Status : Concept rapport versie Begeleidingscommissie, afstemming Bureau PARK Beleidscoördinatie Opmerking : pag. 3/66 Inhoud Samenvatting................................................................................................................... 6 1 Inleiding ............................................................................................................... 7 1.1 Aanleiding en doel voor de inventarisatie en evaluatie ....................................... 7 1.2 Aanpak ....................................................................................................... 8 1.2.1 Verdiepingsprojecten ......................................................................... 9 1.3 Leeswijzer ................................................................................................... 11 2 Beleidsreconstructie ............................................................................................. 12 2.1 Maatschappelijk probleem ............................................................................. 12 2.2 Provinciale taak en instrumentarium ............................................................... 12 2.2.1 Korte toelichting subsidieregeling (2013) .............................................. 14 2.3 Doelstelling ................................................................................................. 14 2.4 Te subsidiëren activiteiten ............................................................................. 15 2.5 Beleidstheorie .............................................................................................. 15 3 Beschikte middelen............................................................................................... 18 3.1 Bijdragen aan de opgave door andere overheden .............................................. 19 4 Vastgestelde activiteiten 2007 – 2014 .................................................................. 21 5 Behaalde prestaties .............................................................................................. 22 5.1 Prestatie-indicatoren ..................................................................................... 22 5.2 Behaalde prestaties ...................................................................................... 22 6 Resultaten van beleid en de projecten .................................................................. 24 6.1 Conclusies ................................................................................................... 25 6.2 Aanbevelingen vanuit de projecten ................................................................. 26 7 Resultaten van de subsidies .................................................................................. 28 7.1 Doeltreffendheid van de subsidie .................................................................... 28 7.2 Conclusies ................................................................................................... 29 7.3 Aanbevelingen ............................................................................................. 30 Bijlage A: Inventarisatie en analyse projecten ................................................................. 31 Brielle .................................................................................................................... 31 Noordse Buurt (Nieuwkoop) ...................................................................................... 36 Oude Leede (Pijnacker-Nootdorp) .............................................................................. 42 Katwijkerbuurt (Pijnacker-Nootdorp) .......................................................................... 46 pag. 4/66 Duivenvoordecorridor (Leidschendam-Voorburg en Voorschoten) .................................... 49 Midden-Delfland ...................................................................................................... 53 Trends en conclusies verdiepingsprojecten ........................................................... 58 Overige projecten ................................................................................................. 60 Hollandse Kade 1b (Nieuwkoop)................................................................................. 60 Kaag en Braassem ................................................................................................... 60 Paradijsweg Natte Kant (Nieuwkoop) .......................................................................... 61 Stompwijk (Leidschendam-Voorburg) ......................................................................... 61 Vinkeveldpolder (Noordwijk) ..................................................................................... 61 Polder Bloemendaal (Waddinxveen) ........................................................................... 61 Westvoorne ............................................................................................................ 62 Deltapoort .............................................................................................................. 62 Hoeksche Waard ..................................................................................................... 62 Bijlage B: Planning bestuurlijke P&C cyclus ...................................................................... 63 Bijlage C: Informanten ..................................................................................................... 64 Bijlage D: Begeleidingscommissie .................................................................................... 64 Bijlage E: Geraadpleegde documenten ............................................................................. 65 pag. 5/66 Samenvatting De provincie Zuid-Holland heeft sinds 2002 beleid ontwikkeld voor de sanering van verspreide glastuinbouw. Sinds 2007 heeft de provincie voor € 27 miljoen aan subsidies verstrekt. Daarvoor zijn voor 232 hectare fysiek glas afspraken voor sanering gemaakt. Daarnaast heeft de provincie afspraken gemaakt voor de toepassing van ruimte voor ruimte zonder subsidie waarmee het totaal op 258 ha komt. Voor ongeveer 1/3 deel zijn de subsidies vastgesteld. In dit onderzoek is een zestal saneringsprojecten geanalyseerd op hun bijdrage aan ruimtelijke kwaliteit, concentratie van glastuinbouw, efficiency en effectiviteit. Het gaat om de projecten Brielle, Midden-Delfland, Noordse Buurt (Nieuwkoop), Duivenvoordecorridor, Katwijkerbuurt en Oude Leede (beide laatste in Pijnacker - Nootdorp). Het gaat in deze projecten om 155 hectare, die in totaal van en via de provincie ruim € 19 miljoen aan subsidies hebben ontvangen. De bijdrage van het provinciale saneringsbeleid aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit is in alle gevallen positief. De projecten verschillen in landschappelijke ligging en context. De wijze waarop de sanering wordt aangepakt, met of zonder compensatiewoningen en/of alle kassen weg uit het saneringsgebied, is van grote invloed gebleken op de kosten (kunnen oplopen tot € 150/m2) en effecten. De mate waarin bedrijven hun activiteiten verplaatsen lijkt enige samenhang te hebben met het kostenniveau van het project. In totaliteit worden weinig activiteiten verplaatst. De efficiency van projecten loopt sterk uiteen vanwege verschillen in kavelopbrengsten en kosten. De ontwikkelingen in de woningmarkt spelen de projecten parten. Van de ongeveer 750 geplande woningen zijn er nog slechts enkele tientallen ontwikkeld. Ook zijn te verwachten opbrengsten bijgesteld. Daar waar de gemeenten het Zicht uit verspreid gelegen moderne ontwikkelrisico hebben genomen, leidt dat tot forse negatieve uitkomsten, die in de miljoenen euro’s kwekerij op akkers en weidland in de belopen. De hoogte van subsidie loopt sterk uiteen van € 6 tot € 60/m2 fysiek glas. Subsidie is vooral omgeving (Woubrugge). bepalend geweest voor de wijze waarop projecten zijn aangepakt. Vanwege budgetbeperkingen voor saneringen is het aandeel van de bemiddelingssubsidies toegenomen. Het Rijk heeft zich als financier terugtrokken, waardoor gemeenten de laatste jaren relatief en absoluut meer zijn gaan doen. Beleidsreconstructie. Sinds 2003 bestond de ruimte voor ruimte regeling met vaste normen, namelijk 5.000 m2 verspreid glas, of 1.000 m2 loods, slopen/herbestemmen geeft de mogelijkheid van één compensatiewoning. In de praktijk van de projecten wordt gewerkt op waarderingsbasis en dit leidt