S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO RRAAPPOORRTT OO SSTTAANNIIEE GGMMIINN 9 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO GGMMIINNAA BBRROODDNNIICCAA Po raz pierwszy w Ĩródáach wystĊpuje w 230 r. jako wáasnoĞü szlachecka àodziów Brodnickich. Nieco póĨniej w latach 426 - 58 wymieniana jest jako miasto. Przywilej lokacyjny nie jest znany, a po ukáadzie miejskim nie zostaáo Ğladów. Brodnica poáoĪona z dala od gáównych szlaków handlowych nie miaáa wiĊkszych szans rozwoju. Obecnie wieĞ peáni funkcje usáugowe dla okolicznych rolników. Dziaáa tu kilka niewielkich zakáadów rzemieĞlniczych i usáugowych. Malowniczo poáoĪona w starorzeczu doliny Warty wyróĪniająca siĊ niezwykáym krajobrazem wiejskim. Gmina w 80 % poáoĪona jest w strefie ochronnej ujĊcia wody dla miasta Poznania. Jej poáudniowo - zachodnia czĊĞü znajduje siĊ w obrĊbie RogaliĔskiego Parku Krajobrazowego gdzie szczególną ochroną objĊte są dolina Warty oraz niezwykáe okazy wielowiekowych dĊbów szypuákowych. W granicach parku i zarówno w granicach gminy znajdują siĊ dwa rezerwaty: Krajkowo i "GoĨdzik Siny" w Grzybnie. Bogactwo przyrodnicze: duĪa iloĞü lasów, ciekawe gatunki flory i fauny, rzeka Warta i walory kulturowe sprawiają, Īe na terenie gminy rozwinĊáy siĊ funkcje turystyczne. Okoáo 60 obiektów wpisanych jest do rejestru zabytków, natomiast w dziewiĊciu miejscowoĞciach gminy zlokalizowane są zespoáy dworsko - paáacowe. CzĊĞü z nich wykorzystana jest do celów turystycznych, najciekawsze to: Jaszkowo - Centrum Hippiki Antoniego Cháapowskiego, Paáac w Brodnicy - doskonaáa baza noclegowa, szkoleniowa i wypoczynkowa, Manieczki - Muzeum im. Gen. J.Wybickiego. Dodatkową atrakcją są równieĪ szlaki rowerowe: Konwaliowy, Kasztanowy i ĝladami gen. Józefa Wybickiego, poáączone pĊtlą z innymi, sąsiadującymi miejscowoĞciami dają moĪliwoĞü bliĪszego poznania przyrody, kultury i mieszkaĔców gminy. 0 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO Rolniczy charakter gminy oraz duĪy udziaá terenów objĊtych ochroną sprawiają, iĪ na terenie gminy dziaáają nieduĪe zakáady przemysáowe. Istniejące firmy dają moĪliwoĞü do szeroko rozumianej wspóápracy a infrastruktura techniczna gminy zachĊca do zlokalizowania nowych inwestycji. Istnieją dobre warunki do rozwoju produkcji ekologicznej, zdrowej ĪywnoĞci i inwestowania w przetwórstwo rolno - spoĪywcze. Wykaz soáectw wchodzących w skáad gminy: Brodnica, Brodniczka – Esterpole, Grabianowo, Grzybno, Iáówiec, Iáówiec Wielki, Ludwikowo – Jaszkowo – Tworzykowo, Manieczki – Boreczek, Górka – Przylepki – ĩurawiec, Sulejewo – Sulejewo Folwark, Chaáawy – Kopyta – Piotrowo, Szoádry, Sucharzewo – Ogieniowo, ĩabno. .0. Syntetyczna charakterystyka gminy. .. PoáoĪenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem. Gmina obejmuje obszar 95,86km2, w tym: NAZWA GRUNTU WYSZCZEGÓLNIENIE - uĪytki rolne ogóáem w tym: 66,30km2 - grunty orne 59,9km2 - sady 0,2km2 - áąki i pastwiska 6,8km2 - lasy i grunty leĞne 22,48km2 - pozostaáe grunty i nieuĪytki 7,08km2 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO 2.0. Gmina w statystyce. Przekrój statystyczny gminy wg danych UrzĊdu Gminy przedstawia poniĪsza tabela (dane za rok 2003): Powierzchnia gminy ogóáem 95,86km2 Stan ludnoĞci ogóáem 4762 w tym mĊĪczyĨni 2409 MaáĪeĔstwa cywilne 2 Urodzenia Īywe 50 w tym dziewczynek 20 Zgony ogóáem 35 w tym kobiet 20 LudnoĞü w wieku przedprodukcyjnym 264 LudnoĞü w wieku produkcyjnym 3075 LudnoĞü w wieku poprodukcyjnym 432 Drogi lokalne gminne 9,0km Liczba gospodarstw domowych 203 gospodarstwa rolne do ha (nieruchomoĞci) 776 Dochód budĪetu gminy ogóáem 2002 rok ( w zá.) 7097580,00 Dochód budĪetu gminy ogóáem 2003 rok ( w zá.) 7395,00 Wydatki gminy na realizacjĊ programu profilaktyki rozwiązywania problemów 5338,00 alkoholowych ogóáem w 2003 roku (w zá.) Dochód na mieszkaĔca w 2002 roku (w zá.) 490,46 Dochód na mieszkaĔca w 2003 roku (w zá.) 536,99 2 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO 3.0. DziaáalnoĞü produkcyjno-usáugowa i budownictwo. Na terenie gminy prowadziáo dziaáalnoĞü gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji dziaáalnoĞci gospodarczej 77 podmiotów gospodarczych (stan na koniec 2003 roku). STRUKTURA PROWADZONEJ DZIAàALNOĝCI GOSPODARCZEJ PRZEDSTAWIA SIĉ NASTĉPUJĄCO: WYSZCZEGÓLNIENIE 2003 Placówki handlowe i gastronomiczne 29 Produkcja wyrobów przemysáowych Produkcja wyrobów spoĪywczych sadownictwo - Usáugi transportowe 2 Zakáady produkcyjno - usáugowe 23 Inne 2 OGÓàEM: 77 4.0. Infrastruktura techniczna. 4.. Transport i komunikacja. Szkielet ukáadu drogowego gminy stanowią drogi: dáugoĞü ogóáem w tym utwardzone Lp. rodzaj drogi w km w km . drogi krajowe - - 2. drogi wojewódzkie 8,886 8,886 3. drogi powiatowe 5,785 5,785 4. drogi gminne 9,000 9,700 Komunikacja PKS – gáówne kierunki: Linie: ĝrem – PoznaĔ przez MosinĊ ĝrem – CzempiĔ PoznaĔ – KrzywiĔ przez MosinĊ Komunikacja PKP – gáówne kierunki: Linia PKP CzempiĔ – Jarocin przez ĝrem 3 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO 4.2. Telekomunikacja Gáównym operatorem jest Telekomunikacja Polska S.A. Stan sieci: bardzo dobry Ponadto na terenie gminy znajdują siĊ trzy stacje bazowe telefonii komórkowej trzech operatorów Era, GSM, IDEA. Liczba operatorów: 4 4.3. Zaopatrzenie gminy w ciepáo. Na terenie gminy funkcjonuje 5 kotáowni ciepáowniczych. Ogólna dáugoĞü sieci ciepáowniczej: 0,90km 4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz. Na terenie gminy sieü gazu ziemnego doprowadzono do m. Manieczki. Istnieją moĪliwoĞci oraz zapotrzebowanie na budowĊ nowych przyáączy (nowych sieci). Istnieje równieĪ moĪliwoĞü doprowadzenia sieci gazowniczej ze strony ĝremu i Czempinia. 4.5. Zaopatrzenie w wodĊ. DáugoĞü sieci wodociągowej: 55,70 km Stan sieci: zadowalający Liczba stacji uzdatniania wody: szt. Liczba przyáączy prowadzących do budynków: 523 IloĞü ujĊü wody: 2szt. Na terenie gminy planowana jest odbudowa wodociągu w miejscowoĞciach: Szoádry, Grzybno, Ognieniowo, Iáowiec, Brodnica. 4.6. Kanalizacja. DáugoĞü sieci kanalizacyjnej: 26,6 km DáugoĞü przyáączy prowadzących do budynków: 0,3 km IloĞü przyáączy prowadzących do budynków: 3 Liczba podáączonych gospodarstw domowych: Ø 75 szt. Są przewidziane inwestycje na sieci kanalizacyjnej w miejscowoĞci: Szoádry, Jaszkowo, Grzybno. Oczyszczalnie Ğcieków: Gmina nie posiada oczyszczalni Ğcieków. ĝcieki z terenu gminy są wywoĪone do oczyszczalni w miejscowoĞciach ĝrem oraz CzempiĔ. Ponadto mieszkaĔcy gminy korzystają z przydomowych zbiorników bezodpáywowych (szamba). 4.7. Gospodarka odpadami. Gmina Brodnica nie posiada wáasnego wysypiska odpadów komunalnych. Odpady z terenu gminy są wywoĪone do wysypiska miĊdzygminnego w ĝremie. 4 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO 5.0. Ochrona Ğrodowiska przyrodniczego; obszary chronione. Na terenie gminy ochronie prawnej podlegają: . Aleja lipowa Chaáawy – Piotrowo 2. Aleja lipowa Chaáawy – Rakówka 3. Park krajobrazowy D. Cháapowskiego 4. Otulina Wielkopolskiego Parku Narodowego 5. Pomniki przyrody: okazy dĊbów 5.. Obszary zasobowe. Obszary wodne: stawy rybne w Manieczkach, Szoádrach, Grzybnie i Sulejowie, Cieki wodne: rzeka Warta, kanaá Szymanowo – Grzybno, Pokáady Īwiru: Jaszkowo, Piotrowo, Grzybno, 6.0. Obiekty zabytkowe. BRODNICA Neogotycki koĞcióá Ğw. Katarzyny z lat 867 - 874 zbudowany wg projektu znanego architekta Stanisáawa Hebanowskiego, twórcy Teatru Polskiego w Poznaniu. GRZYBNO Dwór z 905 r. o charakterze willi podmiejskiej, w holu tablica gen. J. Wybickiego patrona mieszczącego siĊ tutaj Zespoáu Szkóá Rolniczych. Przy szkole dziaáa popularny zespóá folklorystyczny pieĞni i taĔca "Chabry". JASZKOWO PóĨnogotycki koĞcióá Ğw. Barbary z poá. XV w., powiĊkszony w XVI w. Wewnątrz prezbiterium nakryte sklepieniem gwiaĨdzistym z poáowy XVI w. MANIECZKI Manieczki w latach 78 - 822, /z przerwą 794 - 807/ naleĪaáy do Józefa Wybickiego. W áadnie utrzymanym parku krajobrazowym z poá. XVIII w. znajduje siĊ dwór z 894 r. z mansardowym dachem i nowszym przedsionkiem z 92 r. PIOTROWO Eklektyczny dwór z przeáomu XIX/XX w. powiĊkszony o skrzydáo w 920 r., obecnie wáasnoĞü prywatna. PRZYLEPKI Dwór z okoáo 90 r. w typie modernistycznej willi, z mansardowym dachem, wáasnoĞü prywatna. Z Przylepek do okolicznych wsi prowadzą aleje pomnikowych drzew: do Jaszkowa - 59 kasztanowców zwyczajnych i do Brodniczki - 272 lipy drobnolistne. SZOàDRY Dwór z 750 r. o czĊĞciowo zatartych cechach barokowych, rozbudowany w XIX w. Wokóá park krajobrazowy z koĔca XVIII w. z pomnikami przyrody m.in.: 3 platany klonolistne o obwodzie 560 - 480 cm, 2 jesiony wyniosáe 450 i 440 cm. ĩABNO Drewniany koĞcióá Ğw. Jakuba z 789 r. o rzadkiej konstrukcji sumikowo-áątkowej. Wewnątrz jednolite wyposaĪenie póĨnobarokowe z okoáo 790 r. Wokóá koĞcioáa cmentarz, na nim klasycystyczny pomnik nagrobny z 83 r. fundacji BiliĔskich wykonany przez JastrzĊbowskiego. Dwór z XIX w. z piĊtrową wystawką i drewniana wieĪyczką. Na początku XX w. mieĞciá siĊ w nim zbór ewangelicki. 5 S T R A T E G I A R O Z W O J U S P O à E C Z N O - G O S P O D A R C Z E G O POWIATU ĝ REMSKIEGO PONADTO ZABYTKI STANOWIĄ: . KoĞcioáy: Iáowiec, Manieczki – Rotunda 2. Zespoáy paáacowo - parkowe: Brodnica, Manieczki, Grzybno, Iáowiec, Jaszkowo, Piotrowo, Chaáawy, Szoádry, Grabinowo, Przylepki, Tworzykowo 3. Zabudowa folwarczna: w Brodnicy i Sulejowie Folwarku 4. Magazyny w Chaáawach. 7.0. Turystyka i baza turystyczna. Na terenie gminy bazĊ noclegową oferują: - Paáac w Brodnicy - Centrum Hipiki w Jaszkowie - Internat Zespoáu Szkóá Rolniczych w Grzybnie 8.0. OĞwiata i wychowanie. 8.. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl.