Lokalny Program Rewitalizacji dla Gminy Wiskitki do roku 2023 WISKITKI, 2018 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY WISKITKI DO ROKU 2023 Opracowanie: Grupa CDE Sp. z o.o. Biuro: ul. Krakowska 11 43-190 Mikołów Tel/fax: 32 326 78 16 e-mail: [email protected] Zespół autorów: Michał Mroskowiak Tomasz Pilch Anna Piotrowska Wojciech Płachetka Kierownik projektu: Agnieszka Kopańska 2 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY WISKITKI DO ROKU 2023 Spis treści 1. Wstęp .............................................................................................................................................. 5 1.1 Słownik pojęć ........................................................................................................................... 5 1.2 Podstawa opracowania ............................................................................................................ 7 1.3 Metodologia ............................................................................................................................ 8 2. Uwarunkowania społeczne, gospodarcze, techniczne, środowiskowe i przestrzenno-funkcjonalne gminy ..................................................................................................................................................... 11 2.1 Położenie ............................................................................................................................... 11 2.2 Demografia ............................................................................................................................ 13 2.3 Diagnoza zjawisk społecznych ................................................................................................ 15 2.3.1 Pomoc społeczna ........................................................................................................... 16 2.3.2 Stan bezrobocia ............................................................................................................. 28 2.3.3 Edukacja ......................................................................................................................... 34 2.3.4 Uczestnictwo w życiu publicznym .................................................................................. 36 2.3.5 Bezpieczeństwo publiczne ............................................................................................. 43 2.3.6 Podsumowanie zjawisk społecznych .............................................................................. 47 2.4 Diagnoza pozostałych zjawisk kryzysowych ........................................................................... 51 2.4.1 Zjawiska gospodarcze - liczba podmiotów gospodarczych ............................................ 51 2.4.2 Zjawiska środowiskowe - selektywna zbiórka odpadów ................................................ 55 2.4.3 Zjawiska środowiskowe - niska emisja ........................................................................... 58 2.4.4 Zjawiska techniczne - azbest .......................................................................................... 61 2.4.5 Zjawiska przestrzenno-funkcjonalne .............................................................................. 64 2.4.6 Podsumowanie pozostałych zjawisk kryzysowych ......................................................... 71 2.5 Wnioski z przeprowadzonej diagnozy zjawisk kryzysowych ................................................... 72 3. Obszar zdegradowany Gminy Wiskitki ........................................................................................... 74 4. Potencjał rozwojowy obszarów zdegradowanych ......................................................................... 77 4.1 Potencjał rozwojowy w zakresie kapitału społecznego .......................................................... 77 3 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY WISKITKI DO ROKU 2023 4.2 Potencjał rozwojowy w zakresie dziedzictwa kulturowego i zabytków ................................. 78 4.3 Potencjał rozwojowy w zakresie transportu i komunikacji .................................................... 79 5. Wskazanie obszaru rewitalizacji wraz z uzasadnieniem ................................................................ 80 6. Pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji..................................................................................... 82 Podobszar 1 – Wiskitki ....................................................................................................................... 82 Podobszar 2 – Guzów ........................................................................................................................ 86 Podobszar 3 – Miedniewice ............................................................................................................... 91 7. Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych ................................................................................... 94 8. Wizja obszaru rewitalizacji po realizacji działań rewitalizacyjnych ................................................. 95 9. Cele strategiczne ............................................................................................................................ 96 10. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne ................................................................................................. 97 9.1 Główne projekty rewitalizacyjne .................................................................................................. 98 10.2 Pozostałe projekty rewitalizacyjne ....................................................................................... 109 11. Mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi ................................................................................................................................. 114 10.1 Komplementarność przestrzenna ............................................................................................ 114 10.2 Komplementarność problemowa ............................................................................................ 116 10.3 Komplementarność międzyokresowa ...................................................................................... 119 10.4 Komplementarność źródeł finansowania ................................................................................. 120 12. Partycypacja społeczna ............................................................................................................ 125 Wyniki badania ankietowego mieszkańców Gminy Wiskitki ............................................................ 126 13. System wdrażania LPR, monitoring i ewaluacja LPR dla Gminy WISKITKI ............................... 130 14. Zgodność opracowania z innymi dokumentami ....................................................................... 136 13.1 Poziom lokalny ......................................................................................................................... 136 13.2 Poziom regionalny ................................................................................................................... 137 Spis tabel.............................................................................................................................................. 140 Spis rysunków ...................................................................................................................................... 142 4 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY WISKITKI DO ROKU 2023 1. WSTĘP 1.1 Słownik pojęć Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 definiują następujące zagadnienia: Rewitalizacja – to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych). Dla prowadzenia rewitalizacji wymagane są: a) uwzględnienie rewitalizacji jako istotnego elementu całościowej wizji rozwoju gminy; b) pełna diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru rewitalizacji oraz analizie dotykających go problemów; diagnoza obejmuje kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno- funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe; c) ustalenie hierarchii potrzeb w zakresie działań rewitalizacyjnych; d) właściwy dobór narzędzi i interwencji do potrzeb i uwarunkowań danego obszaru; e) zsynchronizowanie działań w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzennofunkcjonalnej, technicznej, środowiskowej; f) koordynacja prowadzonych działań oraz monitorowanie i ewaluacja skuteczności rewitalizacji; g) realizacja wynikającej z art. 5 ust. 1 rozporządzenia ogólnego