!"#"$%&'()*+'+,-%$,-.()(/(&+0%)+)-1$+2*% 3URMHNDWäXPVNLKLSODQLQVNLK]DäWLăHQLKSRGUXĉMD *():% %$)03$37)4&%6&6)%L+ !"#$%&'(#)"*#$*#%+# ,#-./$#"$.%'#(0%1$# Federalno ministarstvo okoli!a i turizma Projekat !umskih i planinskih za!ti"enih podru#ja (GEF-WB) BA-FMPAP-TF-091919- QCBS-05-CS-09/FBiH Plan upravljanja za Nacionalni park Una Bosna-S, Sarajevo Elektroprojekt, Zagreb April/Travanj 2011. PLAN UPRAVLJANJA za Nacionalni park Una Stru#no osoblje koje je u#estvovalo u izradi Studije: Amra !ehovic, dipl.ecc. Lejla Tabakovic, dipl.iur, MBA Mak Mijatovi", dipl.iur Bosna-S, Sarajevo mr. sc. Maja #olovi" Daul, dipl.fiz. Edmir Pra$ovi", dipl.pol. Fethi Silajd%i", dipl.ing.ma$., MBA mr.sc. Elmedina Krila$evi", dipl.ing.hort. dr.sc. Stjepan Mi$eti" prof.biol., Maja Kerovec dipl.ing.biol., Elektroprojekt, Zagreb Alan Kerekovi" dipl.ing.geol., Sandra Lihtar, dipl.iur. Mario Sud%uka ing.gra&., mr.sc. Zlatko Pletikapi" dipl.ing.gra&. prof.dr.sc. Ivan Martini", dipl.ing.$um Vanjski saradnici prof.dr.sc. Ognjen #aldarovi", dipl.soc Peter Seccombe, bacc zol. mr.sc. Sanja Pokrajac dipl.ing.biol. Marta Srebo'an, bacc. biol. PLAN UPRAVLJANJA za Nacionalni park Una Zahvale Konzultantski tim je u pripremi Plana Upravljanja za Nacionalni park "Una" imao veliku potporu od strane predstavnika Op"ine Biha", ministarstava i javnih institucija Unsko-sanskog kantona, Ministarstva okoli$a i turizma FBiH, Ministarstva prostornog ure&enja FBiH, nevladinih i profesionalnih udruga, te svih zaljubljenika u prirodne ljepote Une. Posebno su u izradi ovog dokumenta pomogli lokalni stanovnici Kulen Vakufa i Martin Broda, koji su ponovo iskazali svoju predanost za$titi Une, ali su i vrlo otvoreno ukazali na sve probleme svojih lokalnih zajednica. Izniman doprinos u kona'nom oblikovanju ovog dokumenta dali su 'lanovi Nadzornog odbora Nacionalnog parka "Una" na 'elu s predsjednikom, gosp. Antom Marjanovi"em, dipl.iur. Ovim putem se svima iskreno zahvaljujemo. Konzultantski tim PLAN UPRAVLJANJA za Nacionalni park Una Osnovne informacije o Nacionalnom Parku Una Zemlja: Bosna i Hercegovina Naziv za!ti"enog podru#ja: Nacionalni park Una Kategorija za!tite: Nacionalni park Najsjevernija ta'ka: = 44° 44’ 33” N; = 15° 57’ 58” E Najju%nija ta'ka: = 44° 21’ 02” N; = 16° 13’ 05” E Geografski polo$aj: Najzapadnija ta'ka: = 44° 43’ 46” N; = 15° 54’ 12” E Najisto'nija ta'ka: = 44° 23’ 46” N; = 16° 20’ 42” E Veli#ina podru#ja: 19.800 ha (+ 14.970,21 ha prema nacrtu prostorne osnove za NP Una) Podru'je NP Una prema prema Zakonu o Nacionalnom parku „Una“ obuhva"a podru'je kanjonskog dijela gornjeg toka rijeke Une na teritoriju Bosne i Hercegovine uzvodno od Lohova do njenog izvori$ta, zatim podru'je kanjonskog dijela donjeg toka rijeke Unac od njenog u$"a u Unu uzvodno do Drvarskog polja, te me&uprostor izme&u Une i Unca koji odgovara izvori$tu rije'ice Krke, pritoke Une. Cijelo podru'je nacionalnog parka potpada pod Unsko-sanski kanton,odnosno pod Op"inu Biha". U Kratak opis podru#ja: re%imu stroge i usmjerene za$tite je ukupno 13.500 ha, a u re%imu usmjerenog razvoja ukupno oko 6.300 ha. Kod izrade Prostorne osnove za NP Una podru'je je pro$ireno za dodatnih 14.970,21 ha. Unutar granica razmatranja Prostornog plana uklju'eno je $ire podru'je vrela Krke i Basta$ice (op"ina Drvar), masiv Osje'enice, te manje prostorne cjeline naselja Lohovo. Podru'je Dubovskog isklju'eno je iz granica NP. Pomenuto pro$irenje mo%e biti uvr$teno u prostorni obuhvat NP-a nakon usvajanja prostrnog plana. Zakon o Nacionalnom Parku Una („Slu%bene novine FBiH“, broj Akt o progla!enju za!tite: 44/08) o Studija izvodljivosti za NP Una, 2005 Master plan razvoja turizma u NP Una, 2009 Relevantni planski dokumenti: o o Prostorni plan za NP Una (u izradi) o Plan upravljanja Nacionalnim parkom Una, 2011 Odgovorna institucija: Federalno ministarstvo okoli$a i turizma Javno preduze"e Nacionalni park „Una“ d.o.o. Biha" (Odluka Upravitelj: objavljena u "Slu%benim novinama FBiH", broj 71/08), a osniva' je Federacija BiH Datum osnivanja javnog 2008. (objava u "Slu%benim novinama FBiH", broj 71/08) preduze"a: Adresa: Kulturni centar 502 Vite$ke brigade br.11, 77 000 Biha" v.d. Direktor: Azra Kora'-Mehmedovi" tel, fax : 033 201 735 Kontakt informacije: mob. 061 214 329 Predsjednik Nadzornog odbora: Anto Marjanovi" Tel. 037 227 784 mob. 061 162 965 Napomena: Plan upravljanja je pisan jezicima BH naroda, odnosno na bosanskom i hrvatskom jeziku. PLAN UPRAVLJANJA za Nacionalni park Una Sadr$aj 1. Uvod ............................................................................................................................................................3 1.1. Ukratko o Planu upravljanja, svrsi i ciljevima za$tite................................................................................3 1.2. Proces izrade Plana upravljanja.................................................................................................................4 1.3. Ciljevi uspostavljanja Nacionalnog parka i kategorija za$tite..................................................................5 1.4. Uvjeti i ograni'enja u kori$tenju podru'ja.................................................................................................7 1.5. Zakonska osnova za uspostavljanje za$ti"enog podru'ja i upravljanje..................................................9 1.6. Procedura za revidiranje Plana ............................................................................................................... 11 1.7. Procedura za provo&enje plana .............................................................................................................. 13 1.8. Okvirni dokumenti za smanjivanje negativnih dru$tvenih i okoli$nih utjecaja i adekvatno planiranje.... ..................................................................................................................................................... 13 2. Opis za!ti"enog podru#ja ........................................................................................................................15 2.1. Osnovne informacije ................................................................................................................................ 15 2.1.1. Lokacija............................................................................................................................................. 15 2.1.2. Vlasni$tvo nad zemlji$tem i pravo upravljanja............................................................................... 16 2.1.3. Resursi za upravljanje i upravlja'ka infrastruktura....................................................................... 16 2.1.4. Nadle%na ministarstva i institucije za za$titu okoli$a u FBiH........................................................ 21 2.1.5. Opis granica Parka i zona za$tite.................................................................................................... 23 2.1.6. Prikaz podru'ja na mapama ........................................................................................................... 26 2.2. Abioti'ki faktori......................................................................................................................................... 27 2.2.1 Geologija i geomorfologija............................................................................................................... 27 2.2.2 Hidrologija i hidrografija ................................................................................................................... 27 2.2.3 Klima.................................................................................................................................................. 29 2.2.4 Pedolo$ke karakteristike.................................................................................................................. 30 2.3. Bioti'ki faktori .......................................................................................................................................... 30 2.3.1. Flora .................................................................................................................................................. 30 2.3.2. Fauna................................................................................................................................................ 31 2.3.3. Stani$ta i ekosistemi ....................................................................................................................... 32 2.3.4. Rijetke, ugro%ene i za$ti"ene biljne i %ivotinjske vrste, stani$ta i endemi ................................... 32 2.3.5. Pejza%................................................................................................................................................ 38 2.3.6.Razlozi ugro%enosti biodiverziteta ................................................................................................... 38 2.3.7. Za$titne mjere za o'uvanje biolo$ke raznolikosti gornjeg Pounja................................................ 42 2.4. Socio-ekonomske i kulturne karakteristike prostora u pro$losti.......................................................... 43 2.4.1. Kulturno naslije&e............................................................................................................................ 43 2.4.2. Historijska va%nost prostora............................................................................................................ 45 2.4.3. Ranije kori$tenje prostora i zemlji$ta ............................................................................................. 45 2.5. Trenutne socio-ekonomske