شیوه نامه تشخیص و درمان مسمومیت با گاز کلرین Medical Guideline for Chlorine Gas Poisoning اداره کل پدافند غیرعامل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مرداد 6931 فهرست مطالب عنوان صفحه 1- مشخصات کلی ....................................................................................................................................... 1 1 ....................................................................................................................... Threshold Limit Values; 2- ویژگیها ............................................................................................................................................... 2 2-1: مکانیسم اثر ...................................................................................................................................... 2 3- نحوه مواجهه و تماس ............................................................................................................................... 3 3-1- مواجهه حاد تنفسی ............................................................................................................................ 4 3-2- مواجهه حاد پوستی ـ مخاطی ................................................................................................................ 4 3-3- مواجهه حاد گوارشی .......................................................................................................................... 5 4- عﻻیم و نشانه های مسمومیت ...................................................................................................................... 5 4-1- عﻻیم مواجهه حاد تنفسی با گاز کلرین .................................................................................................... 5 4-2- عﻻیم تماس گوارشی ......................................................................................................................... 6 4-3- عﻻیم تماس پوستی ........................................................................................................................... 6 4-4- عﻻیم تماس چشمی .......................................................................................................................... 6 4-5- معیارهای پیشآگهی بد ....................................................................................................................... 7 4-6- مسمومیت مزمن ............................................................................................................................... 7 4-7- عوارض مهم و حاد............................................................................................................................ 7 5- تشخیص ............................................................................................................................................... 8 5-1- طبقه بندی احتمال آلودگی قربانیان.......................................................................................................... 8 5-2- تشخیصهای افتراقی .......................................................................................................................... 8 6- تجهیزات حفاظت شخصی )PPE( ................................................................................................................ 9 7- شعاع ایزوﻻسیون اولیه و شعاع اقدامات حمایتی............................................................................................... 11 جدول 1: شعاع ایزوﻻسیون اولیه برای حوادث گاز کلرین ................................................................................. 11 8- اقدامات پزشکی پیش بیمارستانی ................................................................................................................ 11 8-1- خدمات پزشکی در منطقه داغ ............................................................................................................. 11 8-1-1- خارج سازی سریع قربانیان از منطقه خطر ............................................................................................ 12 8-1-2- انجام اقدامات پایه حیات ............................................................................................................... 12 8-1-3- انتقال قربانیان به منطقه گرم ............................................................................................................. 12 8-1-4- اقدامات اولیه توسط قربانی ............................................................................................................. 12 8-2- خدمات پزشکی در منطقه گرم یا آلودگی زدایی ........................................................................................ 12 8-2-1- انجام اقدامات نجات دهنده حیات ..................................................................................................... 13 8-2-2- آلودگی زدایی ............................................................................................................................. 13 8-2-3- نحوه تریاژ اختصاصی برای گاز کلرین ............................................................................................... 14 8-3- خدمات پزشکی در منطقه سرد )ناحیه حمایتی( ........................................................................................ 15 9- اقدامات پزشکی در بیمارستان .................................................................................................................... 16 9-1- نکات مهم در شرح حال .................................................................................................................... 16 9-2- نکات مهم در معاینه ......................................................................................................................... 17 9-3- تکمیل فرآیند آلودگی زدایی ............................................................................................................... 17 9-4- ارایه خدمات اورژانسی حیاتی ............................................................................................................. 17 9-5- درمان های عﻻمتی و حمایتی .............................................................................................................. 17 9-6- درمان های تخصصی ........................................................................................................................ 18 9-6-2- درمان آلودگی چشمی ................................................................................................................... 21 9-6-3- درمان آلودگی پوستی .................................................................................................................... 21 9-6-3- درمان بلع گاز مایع کلرین............................................................................................................... 21 9-7- درخواست مشاوره ........................................................................................................................... 21 9-8- تصمیم گیری ................................................................................................................................. 21 9-9- اقدامات تشخیصی مورد نیاز ............................................................................................................... 22 9-11- کاربرد تجهیزات حفاظتی فردی در بیمارستان ......................................................................................... 23 11- پیشگیری ........................................................................................................................................... 23 11- منابع برای مطالعات بیشتر ....................................................................................................................... 26 شیوه نامه تشخیص و درمان مسمومیت با گاز کلرین 1 Medical Guideline for Chlorine 1 Gas Poisoning 1- مشخصات کلی Chlorine, Chlor, Bertholite اسامی: گاز کلرین، کلر نام به ﻻتین: CL CL2 فرمول شیمیائی: نشانه یا سمبل: خصوصیات میزان سمیت: سمیت باﻻی تنفسی راهنمای سطوح مواجهه حاد )AEGL1) با گاز کلرین: Units: ppm 10 min 30 min 60 min 4 hr 8 hr AEGL 1 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 AEGL 2 2.8 2.8 2.0 1.0 0.71 AEGL 3 50 28 20 10 7.1 Threshold Limit Values; 8 hr Time Weighted Avg. (TWA): 0.5 ppm 15 min Short Term Exposure Limit (STEL): 1 ppm Water odor threshold: 0.0020 mg/L Air odor threshold: 0.3-0.5 ppm نقطه جوش: c ° 34.04- نقطه ذوب: C °101.5- شماره اتمی: 17 حالت های مختلف کلرین: بصورت گاز، بخار و محلول بر مبنای NIOSH استنشاق بیش از PPM 10 برای سﻻمتی خطر جدی دارد و استنشاق PPM 50-35 در مدت تقریبی یکساعت و استنشاق غلظت PPM 1000 در کمتر از چند دقیقه کشنده خواهد بود. 1 Acute Exposure Guide Line (AEGL): این شاخص حداکثر زمانی را که فرد می تواند در معرض گاز کلرین قرار گیرد برحسب غلظت آن در هوا نشان می دهد. شیوه نامه تشخیص و درمان مسمومیت با گاز کلرین 2 Medical Guideline for Chlorine 2 Gas Poisoning 2- ویژگیها گاز کلرین در درجه حرارت معمولی به رنگ زرد مایل به سبز می باشد، غیرقابل اشتعال بوده و بوی تند و زننده و حالت خفه کننده دارد که تقریبا در PPM 0.32 توسط انسان ها قابل تشخیص است و همین موجب هشداری به فرد می شود که در معرض گاز قرار گرفته است )بر مبنای OSHA غلظت قابل استشمام PPM 1 تعیین گردیده است(. گاز کلرین یك عنصر شیمیائی طبیعی با شماره اتمیك 17 می باشد که در گروه هالوژن ها قرار دارد )بین فلورین و برومین(. یك اکسید کننده بسیار قوی است و در واکنش با سایر مواد موجب خاصیت انفجاری می گردد. تمایل زیادی برای گرفتن الکترون و اتصال به اکسیژن و فلورین دارد. در حﻻل های آلی به خوبی حل می شود. گاز کلر تحت فشار به یك مایع شفاف تا کهربایی رنگ تبدیل می شود. شایعترین حالت آن در طبیعت بصورت ترکیب نمکی سدیم کلراید است )نمك معمولی خوراکی(. کلرین در آب حل می شود و تحت شرایطی دوباره گاز کلرین در سطح مایع و در هوا آزاد می گردد. کلرین می تواند با سایر مواد شیمیائی درون آب از جمله ترکیبات معدنی واکنش داده و تولید نمك کلراید نماید. همچنین در واکنش با مواد آلی داخل آب نیز تولید مواد شیمیائی ارگانیك کلرینه می دهد. کلرین حتی برای ارگانیسم های داخل آب و خاک مضر می باشد. گاز کلرین از هوا سنگینتر بوده و در سطوح پایین زمین مستقر میشود. 2-1: مکانیسم اثر کلرین یك محرک