ETYKA BIZNESU Nr 01 I ZRÓWNOWAŻONY 2018 ROZWÓJ Interdyscyplinarne studia teoretyczno-empiryczne Synergia na rzecz kształtowania ładu społeczno-gospodarczego w duchu idei zrównoważonego rozwoju ISSN 2451-456X Śląskie Centrum Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju ETYKA BIZNESU I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Interdyscyplinarne studia teoretyczno-empiryczne Nr 1 Synergia na rzecz kształtowania ładu społeczno-gospodarczego w duchu idei zrównoważonego rozwoju pod redakcją naukową Anny Piekacz Zabrze 2018 ETYKA BIZNESU I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Interdyscyplinarne studia teoretyczno-empiryczne Nr 1 Biznes, prawo i polityka instrumentami procesów zmian globalnej gospodarki Redakcja naukowa numeru 1: Anna Piekacz RADA NAUKOWA: MinRat Prof. DDr. Heinrich Badura (Bundesministerium für Wissenschaft, Wiedeń, Austria) Prof. Dr Gerhard Banse (Berlin Center for Technology & Culture, Niemcy) Dr hab. Małgorzata Baron-Wiaterek, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Dr hab. Wiesława Caputa, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Dr hab. Agata Chudzicka-Czupała, prof. SWPS (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny) Dr hab. Małgorzata Dobrowolska, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Dr hab. Tomasz Czakon, prof. UŚ (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Dr hab. Janina Filek, prof. UEK (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie) Prof. PhDr. Daniela Fobelová, PhD. (Uniwerystet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy, Słowacja) Prof. PhDr. Pavel Fobel, PhD. (Uniwerystet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy, Słowacja) Prof. dr hab. inż. Wojciech Gasparski (Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie) Dr hab. Izabela Jonek-Kowalska, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik (Politechnika Śląska w Gliwicach) Prof. dr hab. Aleksander Kholod (Państwowy Uniwersytet Kultury i Sztuki w Kijowie, Ukraina) Prof. dr hab. Andrzej Kiepas (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Dr hab. Aleksandra Kuzior, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Prof. dr hab. Anna Lewicka-Strzałecka (Polska Akademia Nauk) Dr hab. Mariusz Ligarski, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Prof. dr hab. Alla Lobanova (Państwowy Uniwersytet w Krzywym Rogu, Ukraina) Dr hab. Anna Michna, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Prof. dr hab. Zofia Ratajczak (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Prof. Dr. Meir Russ (Austin E. Cofrin School of Business at University of Wisconsin- Green Bay,USA) Dr hab. Danuta Szwajca (Politechnika Śląska w Gliwicach) Dr hab. Danuta Ślęczek-Czakon, prof. UŚ (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Dr hab. Radosław Wolniak, prof. Pol. Śl. (Politechnika Śląska w Gliwicach) Dr hab. Mariusz Wojewoda (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Dr hab. Mariusz Zieliński, prof. PO (Politechnika Opolska) KOLEGIUM REDAKCYJNE: Dr hab. Aleksandra Kuzior, prof. Pol. Śl. (redaktor naczelna) Dr Anna Piekacz (sekretarz redakcji) Dr hab. Radosław Wolniak, prof. Pol. Śl. Dr hab. Mariusz Zieliński, prof. PO Dr hab. Izabela Jonek-Kowalska Dr inż. Anna Kochmańska Dr Henryk Kretek © Copyright by Śląskie Centrum Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju, 2018 Opracowanie graficzne, skład, projekt okładki: REMAR, www.remar-sosnowiec.pl ISSN 2451-456X ISBN 978-83-61975-90-8 Wydawca: Śląskie Centrum Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju 41-800 Zabrze, ul. Roosevelta 26-28 www.polsl.pl/organizacje/scebizr/strony/Witamy.aspx Spis treści: Wstęp .....................................................................................................................................................7 Anna ANDRYCHOWSKA Znaczenie kapitału społecznego i ograniczenia wynikające z kultury amoralnego familizmu dla idei zrównoważonego rozwoju .............................................................................. 9 Duszan AUGUSTYN Zinstytucjonalizowane usługi car-poolingowe w ramach transportu publicznego na przykładzie gminy Lesko .............................................................................................................17 Wioleta GAŁAT Wielogłos w kwestii funkcjonowania uniwersytetów, czyli teoria interesariuszy wyznacznikiem zarządzania ........................................................................................................... 33 Adam JOPEK Racjonalna transgraniczna współpraca służb policyjno – celnych na przykładzie wspólnej placówki w miejscowości Chotěbuz ........................................................................... 43 Krzysztof KACZOROWSKI Wykorzystanie środków unijnych w celu wszechstronnej realizacji zasady zrównoważonego rozwoju na przykładzie powiatu raciborskiego......................................... 59 Henryk KRETEK Przyszłośc energetyki w Polsce w drodze transformacji ku OZE ............................................69 Piotr NOWACKI Przemiany w makroekonimii po globalnym kryzysie vs. zrównoważony rozwój ................. 79 Katarzyna POREMBSKA, Agata CHUDZICKA-CZUPAŁA Dbałość o pracownika jako istotny element społecznej odpowiedzialności biznesu. Wybrane obszary działania .............................................................................................................89 Sylwia ROŚNIAK W kierunku circular fashion ............................................................................................................99 Ewa STAWIARSKA Szanse i zagrożenia rozwoju ict/ai w przedsiębiorstwach i łańcuchach dostaw ICT (ang. Information and communication technologies); AI (ang. Artificial intelligence) ...... 107 3 Contents: Introduction ..........................................................................................................................................7 Anna ANDRYCHOWSKA The Importance Of Social Capital And Limitations Resulting From The Culture Of Amoral Familism For The Idea Of Sustainable Development ............................................... 9 Duszan AUGUSTYN Institutionalized Car-Pooling Within A Public Transport System. Case Study: Lesko Commune ................................................................................................................................17 Wioleta GAŁAT Multiple In The Question Of University Functions, Or Theory Of Interesters, A Management Device ..................................................................................................................... 33 Adam JOPEK Rational Cross-Border Cooperation Of The Police And Customs Services On The Example Of The Cooperation Center In The Town Of Chotěbuz ........................................... 43 Krzysztof KACZOROWSKI The Utilization Of European Union Funds For Comprehensive Implementation Of Sustainable Development Principle Basing On The Example Of Racibórz District ........ 59 Henryk KRETEK The Future Of Energy In Poland In The Way Of Transformation Towards Res ......................69 Piotr NOWACKI1 Changes In Macroeconomics After The Global Crisis Vs. Sustainable Development .......... 79 Katarzyna POREMBSKA, Agata CHUDZICKA-CZUPAŁA Care Of The Employee As A Significant Element Of Social Business Liability. Selected Areas Of Action .................................................................................................................89 Sylwia ROŚNIAK In The Direction Of The Circular Fashion ....................................................................................99 Ewa STAWIARSKA Opportunities And Risks Of Development Information And Communication Technologies / Artificial Intelligence) ........................................................................................ 107 5 Wstęp Introduction Wstęp Autorzy zebranych w prezentowanym tomie artykułów jednoznacznie podkreślają znaczenie integracji działań wielu podmiotów zaznaczając, iż efekty współpracy i spójnych idei są nieproporcjonalnie większe w porównaniu z sytuacją, gdy każdy z podmiotów działa oddzielnie. W związku z tym, w tytule podkreślono znaczenie synergii na rzecz wspólnego dla wszystkich jednostek i grup dobra, co jest naczelnym założeniem koncepcji zrównoważonego rozwoju. Zamieszczone w niniejszym numerze obszary tematyczne wzajemnie się uzupełniają, Czytelnik ma możliwość zaznajomienia się z bogatą bazą interesujących prezentacji integrujących środowisko naukowców, przedstawicieli biznesu oraz czołowych ekspertów zaangażowanych w promocję etyki biznesu i idei zrównoważonego rozwoju. Opisywane są zagadnienia dotyczące instrumentów instytucjonalnego wsparcia działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, w szczególności z zakresu gospodarki obiegu zamkniętego (circular economy) oraz etycznych i psychologicznych aspektów pracy ludzkiej w perspektywie rozwoju przemysłu 4.0, ochrony środowiska społeczno-przyrodniczego i CSR. Część autorów to uczestnicy II Międzynarodowego Kongresu Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju, zorganizowanego pod auspicjami Prezydenta Miasta Rybnika i Pani Prezes Śląskiego Centrum Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju, który odbył się w 2018r. W numerze znajdują się także artykuły będące debiutem publikacji o profilu naukowym w ramach dziewiątej edycji konkursu na innowacyjny artykuł naukowy, projekt, pt.: „Debiut naukowy 2018” – „Zrównoważony Rozwój” zorganizowany przez biuro prof. dr hab. inż. Jerzego Buzka, Posła do Parlamentu Europejskiego, Instytut Studiów Społecznych Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej i Śląskie Centrum Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju. 7 ETYKA BIZNESU I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Niniejszy numer „Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju”, jest niezwykle inspirującą lekturą zarówno dla teoretyków, jak i praktyków zajmujących się różnymi obszarami zarządzania