September 2009 jaargang 25 sinds 1984 Speciale uitgave! • 25 jaar Proosdijlanden! • Een maatje te groot • Mijdrecht ongezond? • Vinkeveen toen en nu Deze keer extra dik! Op de omslag: Jan Luyken, Veen of turfboer, bladzijde uit Het menselyk bedryf (1969) Historie van De Ronde Venen 3 Op de omslag: Vijfentwintig Inhoud Jubileumjaar Een jubileum van vijfentwintig jaar is een heugelijk feit en dat moet natuur- lijk op een gepaste wijze gevierd worden. Wat past daar beter bij dan de We vieren dit jaar het feit dat onze historische vereniging vijfentwintig jaar bestaat. Vijfentwintig jaar aandacht 66 Op de omslag: gehele bevolking van de gemeente De Ronde Venen erbij te betrekken en een voor de regionale historie. Met succes. Gelet op de vele positieve reacties die we krijgen op ons kwartaalblad mogen stukje Rondeveense geschiedenis aan te bieden? De mens is visueel ingesteld we gerust stellen dat de geschiedenis en zeker ook de regionale historie leeft. Vijfentwintig en met een plaatje en een praatje kunnen veel mensen bereikt worden. 67 Jubileumjaar eze keer ontvangt u zelfs een extra dikke editie. zich verheugen in Canon DOnze oprichtingsdatum van 20 september is aanlei- een steeds grotere 68 Is er nog nieuws? Landelijk is ook met een dergelijke opzet gewerkt. De voornaamste ding om speciale aandacht te besteden aan vijfentwintig belangstelling. Het momenten en personen uit de Nederlandse geschiedenis in één overzicht jaar onderzoek doen en publiceren over de geschiede- is bijzonder om je 71 Historische samenbrengen. Zo is de canon van de landelijke historie ontstaan en gelijk nis van De Ronde Venen. Onze medewerkers van de daarin te verdiepen daarmee een discussie over wat daar wel en wat daar niet op had moeten staan. Proosdijkoerier hebben hun uiterste best gedaan om u en het is des te leuker vereniging 25 jaar Gelukkig werden er steeds meer geïnteresseerden bij de zaak betrokken. Veel een prachtig jubileumnummer voor te schotelen. Onder om de gevonden jong discussie bevordert de betrokkenheid bij het verleden. Want wie het verleden aanvoering van Piet Grundmann, die een uitgebreide gegevens met elkaar niet kent, heeft moeite met het heden en nog veel meer met de toekomst. toelichting geeft op de historie van de vereniging, zijn te delen. De geschie- 84 Vinkeveen Het is daarom dat het bestuur heeft besloten om ook voor de Rondeveense weer diverse lezenswaardige artikelen geproduceerd. denis heeft hierbij gemeenschap als jubileum cadeau een canon samen te stellen en huis-aan-huis U kunt dubbel zo lang genieten van het gebodene. zeker een emotionele toen en nu... te verspreiden. Er zijn veel suggesties binnengekomen en daaruit is een Met gepaste trots presenteren we u de regionale lading. 86 Avondlicht: Tehuis verantwoorde keuze gemaakt. Wie het er niet mee eens is, kan de discussie canon. Speciaal voor de vele honderden niet in de Het verenigingsle- aangaan en in één of meer artikelen haar of zijn gefundeerde mening geven. regio wonende leden voegen we de canon ook toe aan ven van vroeger, de voor ouden van dagen deze Proosdijkoerier. De ‘Canon van De Proosdijlanden’ politieke besluitvor- Deze canon is geen leerstuk dat altijd en overal onveranderd moet blijven verspreiden we namelijk huis aan huis in De Ronde ming door de jaren 90 Mijdrecht een maar het is juist een voorbeeld van hoe de geschiedenis van De Ronde Venen Venen in een oplage van 20.000 stuks. We zijn er van heen, de speciale ongezonde gemeente in elkaar zit en daar kan een ieder een mening over hebben die controversieel overtuigd dat juist ook onze wat verder weg wonende regionale gewoontes en culturele kan en mag zijn. Het moet een beeld geven van wat in het verleden is leden het op prijs stellen om deze canon te ontvangen. uitingen en zelfs een zeker herkenbaar dialect leveren 92 De veroordeling van gebeurd op allerlei maatschappelijke terreinen. ons stuk voor stuk aanknopingspunten om onze histo- Vanwaar al die historische interesse? rische nieuwsgierigheid tegemoet te komen. Opdrach- Pieter Smink Turfwinning Het is nu eenmaal een gegeven dat heel veel mensen ten voor onderzoek door studenten, maatschappelijke 95 Een maatje te groot Daarnaast mag de canon echter geen eendagsvlieg zijn want het is de geïnteresseerd zijn in de ontstaansgeschiedenis van hun stages en onderwerpen voor scholierenwerkstukken bedoeling dat er veel gebruik van zal worden gemaakt, bij voorbeeld in het directe omgeving. Het achterhalen van je eigen afkomst, kunnen we met groot gemak aanleveren. 98 Dorpsgenoten en onderwijs over het gebied waarin wij wonen. Daarbij kan ook het museum het terug redeneren over hoe het er vroeger uit zag en “De Ronde Venen” een begin zijn van interesse in de geschiedenis. hoe dat zo gekomen is. Uitleg krijgen over familiena- Het is bekend dat ons lezerspubliek verschillende hun gemeentehuis Een groot deel van de geschreven historie is bepaald door de honger naar men of straatnamen. Snappen waarom iets gebouwd interesses heeft. Maar die interesses worden graag 102 Jan Brugmans, energie. De turfwinning is naast de veeteelt lange tijd het hoofdmiddel van is op de plek waar het nu staat en vergelijken van de gedeeld. De Proosdijkoerier komt hier dubbel en bestaan geweest. Sinds het einde van de zestiende eeuw is de turfwinning situaties van vroeger en nu. Het zijn allemaal redenen dwars aan tegemoet. We bieden nadrukkelijk voor eerste voorzitter van als een ware tsunami van west naar oost over De Ronde Venen getrokken, waarom men met interesse aandacht schenkt aan het elk wat wils! Des te aardiger is dan ook de uitspraak alles in het ontginningslandschap vernielende en een desolaat watergebied verleden. van één van onze lezers die met tevredenheid bekende de vereniging: achterlatende. Slechts weinigen profi teerden ervan en velen leden armoede. En er zijn vele invalshoeken. De directe sociaal- ons laatste nummer van voor naar achter in zijn geheel Eén van die laatsten staat op de cover afgebeeld, zwaar werkend, vroeg oud maatschappelijke geschiedenis mag dan het meest aan- met veel plezier gelezen te hebben. ‘Ik ben niet zo van van de dagelijkse zorgen en getekend door de ontberingen. spreken; de geologische wording van ons gebied spreekt Datzelfde wensen we u ook deze keer weer toe. de historie’ Over deze gewone mensen gaat een groot deel van de Rondeveense ook menigeen aan. Het koppelen van diverse andere Geniet van een lekker dik regionaal historisch geschiedenis en daarover wil de Historische Vereniging “De Proosdijlanden” wetenschapsrichtingen aan de geschiedenis levert ons nummer van onze Proosdijkoerier. 105 Herinneringen al gedurende vijfentwintig jaar haar licht laten schijnen. nog veel meer interessante gegevens op. Geografi e en cartografi e laten ons de uiterlijke verschijningsvormen Jaap Meulstee vervagen, maar Piet Grundmann van het landschap zien. Het vergelijken van kaarten verdwijnen nooit van vroeger en nu is zeker zo leuk als het bekijken van foto’s van toen en nu. Het herkennen van historische 106 Over de N201, Inleverdatum kopij december 2009: 1 november 2009 elementen in het huidige landschap is weliswaar niet Nieuwe Leden overal meer mogelijk, maar door erover te publiceren de veenderijen en Mw. J. Dirksen Mijdrecht Doelstelling van de vereniging: De vereniging stelt zich tot doel maken we diverse zaken opnieuw inzichtelijk. Dhr. M.C.A.W. Bergh, van den Mijdrecht een geldcrisis belangstelling te wekken voor de geschiedenis van De Ronde Venen en Dhr. J.T. Langelaar Veenendaal een stimulerend aandeel te leveren in de ontwikkeling van de regionale De herkomst van onze dorpsfamilies en de genealo- Dhr. J.W.M. Mayenburg Mijdrecht 109 Verenigingsnieuws en plaatselijke geschiedenis in de ruimste zin. gische verwerking van familiegegevens houdt vele Dhr. J. Cock, de Mijdrecht dorpsgenoten bezig. Onze werkgroep genealogie mag 66 De Proosdijkoerier • September 2009 De Proosdijkoerier • September 2009 67 comité. Is er nog nieuws? (3) In Wilnis werd de jeugd opgeroepen om ieder een baksteen mee te brengen en deze in te leveren bij de Door Stef Veerhuis Beatrixboom. Vervolgens had men het voornemen hier een herinneringsbank van te metselen. Bovendien Het regionale nieuws dat lezers en lezeressen in het derde kwartaal van 1939 onder ogen kregen, zal met haden B en W voor ieder kind ook nog eens 0,20 cent toenemende bezorgdheid zijn gevolgd. Oost-Europa stond reeds in brand en vreselijke beelden haalden uitgetrokken om deze feestelijkheden te ondersteunen. dagelijks de landelijke kranten. Voor hen die dit aanbod te beperkt vonden, liet uitgever Verweij van weekblad Vinkeveen en Waverveen deden een beroep op “De Ronde Veenen” haar abonnees weten, dat uitgebreid fotomateriaal nu ook in boekvorm beschikbaar was. “Concordia” dat, gezeten op een open vrachtwagen, Het was duidelijk dat deze wereldbrand ook hier begon te smeulen, dat plaatselijke overheden zich zorgen haar muzikaal repertoire vervolgens kon uitdragen tot gingen maken en de middenstand hier op in ging haken. in alle uithoeken van de gemeente. Tevens werden er in de Achterwetering roeiwedstrijden georganiseerd elangrijk nieuws was er te melden vanuit de geval? Niets ver- en op de in aanleg zijnde provinciale weg werd een Amstelhoek. Daar werd namelijk op 3 juli 1939 moedend, zittend gustus 1939 liep het in Mijdrecht volledig uit de hand, ringrijderij met paard en tilbury verreden. deB nieuwe brug over de Amstel in gebruik genomen, op een leeg car- toen een aantal met paarden bespannen woonwagens ondanks een beperkte doorvaart en de nog aanwezige bidvat, was mon- stapvoets door de Dorpsstraat laveerde, terwijl een Politiek rumoer noodbrug, die vier weken later pas vervangen zou gaan teur F.L. bezig bij tegemoetkomende automobilist manmoedig poogde Maar toen september zich aandiende werd de dagelijk- worden. De officiële opening echter, dus ook de naam- smederij Korver hen te passeren. Een viervoeter schrok zo dat een se bril weer opgezet. Er was namelijk sprake van enig geving, zou nog nader bekend gemaakt gaan worden.