Y.E.A.H. - Young Europeans Active and Healthy N E W S L E T T E R October (pa ździernik) 2018 nr 14 Pracowity październik W tym wydaniu YEAH Newslettera: *spotkanie w Rumunii - fotorelacja *związki polsko-rumuńskie *UEFA Nations League *45. rocznica Meczu na Wembley *Ciekawostki o jedzeniu ciąg dalszy www.yeah.edu.pl Co łączy Polskę i Rumunię...? języka polskiego. Dzieci w zasadzie od urodzenia mówi ą po polsku, a rumu ńskiego ucz ą si ę od przedszkola . Jednak że ich j ęzyk Nie ka żdy wie , że nasza historia polski ró żni si ę zasadniczo od “naszego”. Jest jest ści śle zwi ązana z histori ą Rumunii . Cz ęsto to bowiem gwara czadecka , która nie jest ju ż słyszymy obecnie nazw ę “Transylwania” i ko- nawet znana w samym Czadcu. jarzymy j ą zazwycza j z postaci ą sławnego wampira Drakuli. Tymczasem Transylwania jest znana tak że pod inn ą nazw ą - Siedmiogród . Zwi ązki Polski z Siedmiogrodem ju ż s ą du żo bardziej znane.. Kiedy ś granice Polski si ęgały du żo dalej na południowy wschód . Tym samym graniczyli śmy z terenami obecnej Rumunii, a konkretnie z Ksi ęstwem Siedmiogrodu. Do dzi ś trwa j ą spory pomi ędzy Węgrami a Rumuni ą w kwestii tego regionu. Wyruszaj ąc do obecne j Transylwanii nie zdziwmy si ę, że spotkamy w ęgierskie nazwy miast - zgodnie z prawem j ęzyk w ęgierski jest Kopalnia soli w Cacica oficjalnym j ęzykiem regionu Transylwania w Rumunii . A wracaj ąc do nasze j wspólnej historii ... Na jbardziej znanym przykładem jest chyba posta ć króla Polski Stefana Batorego - ksi ęcia Siedmiogrodu (znanego tam że jako Istvan Batory). Kiedy ś granice Polski si ęgały za obecnie ukrai ńskie Czerniowce. St ąd te ż region Bukowiny (obecnie podzielony pomi ędzy Ukrain ę i Rumuni ę) znajdował si ę na terenie Polski . Po dzi ś dzie ń w rumu ńskiej Bukowinie (północna Rumunia - okolice Suczawy) mo żna znale źć polsk ą mniejszo ść . Pierwsz ą miejscowo ść Kaczyka (Cacica) zało żyli w 1791 górnicy soli z Bochni i Wieliczki (którzy znale źli prac ę w miejscowej kopalni soli - zdj ęcie po prawej). W latach 1835-1842 na tereny te przybyli górale czadeccy z pogranicza polsko-słowackiego, którzy zało żyli nowe wsie. Ostatnia grupa Stefan Batory Polaków dotarła na Bukowin ę pod koniec XIX wieku (najliczniejsz ą grup ą byli rolnicy z okolic Ropczyc i Kolbuszowej). Po wybuchu II wojny światowej na tereny Rumunii przybyło wielu emigrantów uciekaj ącymi przed Niemcami oraz Rosjanami. Podobno przez Rumuni ę przeszło wówczas ponad 100 tysi ęcy uciekinierów z Polski. Obecnie Zwi ązek Polaków w Rumunii dba o zachowanie to żsamo ści narodowej i nauk ę 3rd Short Teaching/Training/ Learning Activity Toplita 2018 Tradycyjna fotorelacja ze spotkania. Więcej szczegółów jak zawsze na naszej stronie: http://yeah.edu.pl/ro.html UEFA NATIONS LEAGUE W październiku odbyły się dwa kolejne mecze polskiej reprezentacji w piłkarskiej Lidze Narodów. Niestety nie były to udane występy. Pierwsze ze spotkań odbyło się 11. października w Chorzowie. Naszym przeciwnikiem była ekipa z Portugalii. Mecz zakończył się zwycięstwem gości 3:2 (2:1). Bramki w tym spotkaniu zdobyli: Andre Silva (31’), Kamil Glik (43’ samobójcza) i Bernardo Silva (52’) dla Portugalii oraz Krzysztof Piątek (18’) i Jakub Błaszczykowski (77’). Nasza drużyna zagrała w składzie: Łukasz Fabiański - Artur Jędrzejczyk, Jan Bednarek, Kamil Glik, Bartosz Bereszyński (46’ Tomasz Kędziora) - Grzegorz Krychowiak (63’ Jakub Błaszczykowski), Mateusz Klich (64’ Kamil Grosicki), Piotr Kolejne spotkanie rozegraliśmy już 14. Zieliński, Rafał Kurzawa - Robert października. Także w Chorzowie. I znowu Lewandowski, Krzysztof Piątek. był to mecz przegrany - 0:1. Tym razem niezwykle pechowo. Nasi przeciwnicy, Po raz setny w reprezentacji Polski wystąpił Włosi, zwycięską bramkę zdobyli dopiero w Robert Lewandowski. drugiej minucie doliczonego czasu gry. Strzelcem bramki był Cristiano Biraghi. Polacy wystąpili w następującym składzie: Wojciech Szczęsny - Jan Bednarek, Arkadiusz Reca (87’ Artur Jędrzejczyk), Kamil Glik, Bartosz Bereszyński - Jacek Góralski, Karol Linetty (46’ Kamil Grosicki), Sebastian Szymański (46’ Jakub Błaszczykowski), Piotr Zieliński - Arkadiusz Milik, Robert Lewandowski Niestety porażka z Włochami oznaczała, iż Polacy zajmą ostatnie miejsce w swojej grupie bez względu na wynik ostatniego meczu z Portugalią. Mecz na Wembley brutalnie faulując. Vital Loraux ukarał 17.10.1973 reprezentanta Anglii tylko żółtą kartką, ale powyższy faul został po meczu przez angielską prasę szeroko napiętnowany jako W tym roku przypada 45. rocznica jednego z symbol porażki angielskiego futbolu, nie tylko najsłynniejszych meczów reprezentacji Polski sportowej, ale i moralnej. w piłce nożnej. 17.10.1973 rozegraliśmy na stadionie Wembley w Londynie decydujący Reprezentacja Anglii miała przygniatającą mecz o awans do mistrzostwa świata. przewagę, zwłaszcza od momentu, gdy na Polakom do awansu wystarczył remis, boisko wszedł Kevin Hector. Żadna drużyna natomiast Anglicy musieli wygrać. Anglicy nie potrafiła jednak strzelić już gola i mecz byli pewni zwycięstwa i traktowali Polaków zakończył się wynikiem 1:1. Tuż przed jak amatorów. I tak na przykład Jan końcem meczu trener Kazimierz Górski zszedł Tomaszewski został przez Briana Clougha z ławki do szatni. Po meczu zwolniono trenera określony „klaunem” a przez prasę reprezentacji Anglii, Alfa Ramseya, a prasa „najgorszym bramkarzem grającym na angielska pisała o „końcu świata”. Wembley”, a podczas odgrywania polskiego hymnu narodowego kibice angielscy krzyczeli „Animals!”. Składy drużyn ANGLIA: Peter Shilton – Paul Madeley, Emlyn Hughes, Roy McFarland, Norman Hunter – Mecz rozpoczął się o godzinie 19:45. Od Colin Bell, Tony Currie, Mick Channon – początku meczu ogromną przewagę mieli Martin Chivers (85' Kevin Hector), Allan Anglicy (m.in. słupek w 7. minucie), ale Clarke, Martin Peters bardzo dobrze w bramce reprezentacji Polski Trener: Alf Ramsey spisywał się Jan Tomaszewski, który zresztą w 10. minucie meczu doznał kontuzji ręki i mimo to grał do końca meczu (w rozegranym POLSKA: Jan Tomaszewski – Antoni 21 października meczu towarzyskim z Szymanowski, Jerzy Gorgoń, Adam Musiał, reprezentacją Irlandii już nie zagrał, a po Mirosław Bulzacki – Henryk Kasperczak, powrocie do kraju miał rękę w gipsie i Lesław Ćmikiewicz, Kazimierz Deyna – pauzował przez dłuższy czas). Polacy rzadko Grzegorz Lato, Jan Domarski, Robert Gadocha kiedy wychodzili na połowę rywala. Po Trener: Kazimierz Górski pierwszej połowie było 0:0. W 57. minucie (rezerwowi: Romuald Chojnacki, Zbigniew spotkania Grzegorz Lato stracił piłkę, ale za Gut, Zygmunt Kalinowski, Zdzisław Kapka i chwilę odebrał ją Normanowi Hunterowi, po Kazimierz Kmiecik) czym pobiegł w kierunku bramki strzeżonej przez Petera Shiltona i podał do niekrytego Podczas Mistrzostw Świata w 1974 Jana Domarskiego (obrońców ściągnął na reprezentacja Polski była jedną z siebie Robert Gadocha), który strzelił gola największych niespodzianek, ostatecznie pod brzuchem angielskiego bramkarza. zajmując w turnieju trzecie miejsce. Bramka ta do dziś uważana jest za najważniejszego gola w historii polskiego futbolu, a prestiżowy dziennik The Times umieścił ją na liście 50 najważniejszych bramek w historii piłki nożnej. Sześć minut później Adam Musiał przypadkowo sfaulował Martina Petersa w polu karnym, wskutek czego belgijski sędzia Vital Loraux podyktował rzut karny, który z kolei wykorzystał Allan Clarke, strzelając w prawy górny róg bramki. Peters przyznał później w swojej autobiografii The Ghost Of '66, że w starciu z Musiałem zasymulował faul. Na kilkanaście minut przed końcem meczu Grzegorz Lato uciekł angielskim obrońcom i gdy biegł sam Na podstawie https://pl.wikipedia.org naprzeciwko bramkarza, goniący go Roy McFarland złapał go z tyłu rękami za szyję, KULINARNE ROZMAITOŚCI Polsce warzyw i owoców, papryka ust ępuje jedynie czarnej porzeczce (183 mg). Oto kolejna garść ciekawostek związanych z jedzeniem. Niektóre z nich nadal mogą brzmieć całkiem Szafran to najdro ższa przyprawa świata. nieprawdopodobnie... Pozyskuje si ę go r ęcznie z pr ęcików kwiatowych krokusów. Aby zebra ć 1 kg przyprawy, potrzeba a ż 150 000 kwiatów. Pepsi Cola, po raz pierwszy wprowadzona w roku 1898 jako napój leczniczy, została nazwana od dwóch składników - pepsyny (enzym trawienny) i orzechów koli. W roku 1931 firma zbankrutowała. Nowy wła ściciel zmienił przepis tak, by napój bardziej przypominał odnosz ącą sukcesy Coca-Col ę. Od czasów staro żytnych w Azji uprawiana była marchew czarna, która w średniowieczu trafiła do uprawy tak że w Europie. Przed XVII wiekiem prawie wszystkie uprawiane marchewki były fioletowe. Współczesna marchewka Czekoladowe M&M-sy wymy ślono w została wyhodowana z mutacji w Holandii. 1941 z my ślą o żołnierzach. Szukano Słodsza i wi ększa szybko wyparła sposobu, by mogli je ść nieroztopion ą wcze śniejsz ą odmian ę. czekolad ę w celu poprawy nastroju. W 100 g ziemniaków znajduje si ę do 16 mg Czernina to polska tradycyjna zupa. Kolor witaminy C. Jest to całkiem sporo, i cho ć zawdzi ęcza jednemu z podstawowych mniej ni ż np. w cytrynie (50 mg), to jednak składników. A s ą to rosół i krew, zazwyczaj ze wzgl ędu na masowe spo życie z kaczki lub kury. Aby krew nie skrzepła, ziemniaków, to wła śnie one dostarczaj ą dodawany jest ocet i cukier, nadaj ąc zupie nam jej najwi ęcej. Szacuje si ę, że 37% słodkokwa śny smak.Podstawowe składniki spo żywanej witaminy C pochodzi z to rosół i krew, zazwyczaj z kaczki lub ziemniaków. kury. Aby krew nie skrzepła, dodawany jest ocet i cukier, nadaj ąc zupie słodkokwa śny smak. W 100 g papryki czerwonej jest a ż 144 mg witaminy C, trzykrotnie wi ęcej ni ż w cytrynie (50 mg). Spo śród uprawianych w Redakcja: Koordynatorzy z zespołem projektu www.exert.edu.pl .