P.Oufdn Meramorp feos cum laudatis interpretationi Ad illuftriflimum Mantuae principem Francifcum Gonsagam Raphaelfs Rt.c 'i cnarrauonum in Ouidii metamorphofin praefatio. Ogitanti mihi Iocudiflime Princepstcui potifiimu meas m Ouidii meta-1 morphofin enarratioes dicatu in primis occurriftnqui hoc quatulocucg munere dignus efle mderehs.Tantus cft.n.cu alia^r uirtuturmtum fingu./ laris ac £pe diuinae iiberalitatis' tuse fpledon ut ab orambus celebrari im>» mortalitatiqj cotriecrari merearis . Excellenti nacg uirtuti ex philof^ho^ oiurn fente* tia:laus:honor:§£gloria debetur.Tu iiero nihil pifilchrius honorificetiuiqj e fle exifh> mas q diuitias &Z opesjqbus indies magis magifqj abudasjad magnificentia benignita tecg coferre.Hinc.n.£& merito quide fif):ut no folum ftrenuiflimi quiq? milites ad te certatim confugianfed cu alii Italiae Principes te colant 8C admirent: tuimgitfufflhnus fapientiflimufqj Venetorum Senatus te fibi quocuqj officii genere deuinciatrindiefq; habeat cariorem, Ex tata naq; liberalitate facile cognofcit eam tibi ingenita efle animi magnitudine : ut SC alta expetas:^ praeclara fis gefturus:SC uiam ad imortalem gloria affectes.Omnes fiquide impatoriae uirtutes in te fic refulgentmt Scipionf illi maiorhq quattuor SC uiginti anos natus impator aduerfus Pcenos in Hifpania a fenatu populo q? Romano fuit miflfustmrrito fis aequiparadus,Vt.n.corporis excellente forma uc^ * '' " reepi^ di?*' -'rincipe robur omittamus:quis tuu in afliduis exercitatio^ '' ' tudinerin ^uidendo cofiliumdn agedo induftriatin c5fici :re admireff^Tu nulla pluuia:nullis niuibusmullo seftu ab erreris.Tu fuma oibus in rebus teippantia:fide:iuftitia ee: ru lingulari facilitate fic animos Si ciuium Si militu ad te >s:fed par infimis efle uidearis.Tu deniq^ artis militaris fci s impatoribus cu ab aliis oibus: tum a loane Fracifco Pa flimocp fenatore aferibendus efle cenfearis.Tametfi au ^i negociistq ut huic operi legedo uacare poflis:tu fi - 'nuenies fic enarratioibus noftris illuftrata :ut deledlabunt.Nihil eft.n.quod ad rei miV Duidii metamorphofi n5 habe liatut ftratogemata:ut ducum mbutunut plerifq; tibi inter 'acilius fumamusjauclore •: Gigantum aduerfus ’*ti mundi ipfius opi n:Eojje uero q deo q? uiuannfic ubicp s in lupum tranf" a deo fupplicia 'Uis terrae torcs:p^ ^uratione ntibus cu ’lios ora mus - : - cbntentfoGs ... ...isl yr^iCiL - c uirtutum uitiommcp exemplis defcnctamonne phi uit® comodiota.fu«t iudicandaflam praelata to a&ic-fec -irionibus humana; pulcherrimo opere cnntrataiNoiu: iisprincipi bcioum-ac 'dccnu^n. ne elegaterqj in hoc • • t r /)fJ . -M/t n /\ nonprp fipnr mprrariirrimrnoffale Colona DtODofitS CllC inanimus ad magna gereda no excitetur: quuegat cun. — ~ m Herculem illum non y hfawkjiiHj- tquidem^cj ut obiter poflint numerandum iiWcuiufcppoetx carminibus celebrammifed in deorum quoq; mime n-aflatumf C^uis artem militarem ad cuius gloria . onfcnfu fuifle ni&xuscnwSa-m , C magifcp reipfa declarasmo ampledtiturfqui prifco^ifojpe- A itJunu Izj&n-SUi magis ^^^mqtiauem&Jeiumphos ab Ouidio lepidiffime decantatos recognofcatf Sed qd -'Ci^-KmumtoOdlm-JultarExemplat mihi utfemel dicam totius hurnan® 8C ciuilis ul copiole quaccuq; no eruditum modoiucru dicedquo it !linn2t tut culo planc.adeo t imuna Oratci n,.iayaifctc/um.^ efficere pofluntla facudiffimo poeta explicatur.Nec » tradidiffelac nullius ipG auxilio prorfus l- -fquaulS fe olbus aliis natidibus difciplinas maxima retu cognitu pulcherrimam co- digere uideri uelint>oc tame opus propter interpmadum uertedutp curaruuut perq mi piam e noftra linoua in fua omni (ludio expoGtioem apud no- radum Gtihaaenus in tata feriptoa: turba citra ulla accuratam perkgeretuncu praeferam SC uaria plenfe» lo- ftros ira iacuiilciut a paucis admodu laudataji artium ftudio deitinans cis expofeat erudirioemrK in primis adolefcetibus propter annquitate fabula ?: loco ha- Gt prslcgedum.No folu.n.uetercs hiftorixiqu® : fed ita Si audloribus colledl® elegarer ab Ouidio defcnbutur . b&uucxuctuftiffimis : moralis naturaliiq, philolo- geographi® 8E aftrologi® SC muGcs 8C artis oratori® « bene percepta Gnfacill.mum ad phi® ratio exprimitunut cui Ouidii MetamorphoGs quicq in ullo fere poemojl opqi in- oes difciplinas aditu habiturusmeqi difficultatis MufcustOrpheusiLmusiHome. i yrt® nemus efle uideatur.Q_uicquid.n.prackri us:HeGodus:PanyGsiAnrimachus:Aratus:Pifandros;Nicacxr.Euphonomiheocri- fcripGt.Callimachus. Philetas : Mimnermus Pindo' tus*Apollonius qui argonautica rus.Stericliorus^lc^siSiHTonid.siIbycusiBacchyHdesjAnacreoiAlcmaniSapfP Corynna:ArchilocusiAnanias:HipponaxiAri6:Thefpis:Phrynichus:Aefchflus:S' phocksiBuryp;des;IomAcheusiCta'tfnus;Eupolis:Phxrecratfs:Ariflophanes:Me- Htm nader:Philcm5:Philiftio:Herodotus:Diodo.aliicp prifei X poet® 5£ hiftorici uidct monuroetis-comedaruncid omne Ouidius in fua MetamorphoGn traftuliifi cdfuluiflencqui uerbofr "up® i O uare & moribus adolefcentu & ftudiis redtius v jxUd-t.dr.Mrtiirnuerisfintexnonedaoerceptucp^f^ima 'inerma o.; ieram uciF' rtaciro r i defcributurtnedu poemata m quibus oix in quibus amores pueris pradegedxmc teneli Q uintiliam filia minime fint ftudiis maximis hoftis a facie' tur affetotqui difciplinaiy temere ab ifta oium Judicatur. Ac ne quis Quinriliani ipGus de iri fentite mitetutllibct admonil' defetibere praceprum.Cktera inquit quicquidrudfbuir&oiui tes tratoraqi altius : futldiicantlldeoq;' fed uel mag s qu® honcfta Vergilio ledio iciperttiquaq ad itclUgeadas eo$ / : \ Sed huic rei fupcreft tempus. Nec enim femel legentur.inffr/m e fcfti tiinuhUC.^xza.0. carminis animus aflurgatiSC ex magnitudine rerum fpiritum duoii Siecrtinus itnf&u ^ tur.Vtiles Tragcedias.-alunt di Lyrici:!! tamen in his non audorC^fuoao $Uui&An T tes operis clegeris.Nam di grxci licenter multa Si Horatium maviOuJakm- njfim terpeastari.Elegia uero uriqj quas amat di hendecafyllaba 8i quibttf funtipjnmotu Sol deorum(nam de fotadeis ne admonendum quidem eft^amoueaftftti V/jvuipc ft b Sfci minusiad firmius astatis robur referuentur.Hxc QwnaHanus:ex£uS&uJjndu£. <- t gitur eos adolefcentum 8i ftudiis 8C moribus plurimum obeffe^uJcua,a 'uai'ncc vta: i l funt prxlegendamec ulla indigent enarrationeiita exponunt:ut l n-a, 7 i*tfza u jos jUJiuu. *v. cum more mandere uelle uideantur:perinde atcg fi pueris difcerUiyuj, 7 n VluZog docentibus iftiufmodi comenta fcriberetur.Q_uod fi ulla librorimi pt7Uida.fjJooZ^Zi tunftudiofis iuuenibus uelle confulere uideri poflent.Nunc in t2\jz.fx fcztuL t~Ltc oa opus eft illa in audoru marginibus iculcare.^quas unufquifqj uitvCfiX. pu."m%$ UxiZSjb ^ pgreffus de uno libro in alium facile tranfcribere i priflitfHuc acccjjbqui 1. iffa gp (n tioe plurima cogerendi fere officii lui comentatores iftijut ego quoq? hoc uetbo utar obliuifcuntunut pleraq? obfcuriora audoru fenfaiid quod in primis aliquid exponere lioleti eft ncceflariu:nequaq enodentur:SC quod turpiflimu eft loca dcprauata no fos lu no corrigatunfed ut funt corrupta di legatur di exponatuncum gramatici uel pris mum fit opus emendate legere:& quas difficiliora uideaturrita exponeretut facile per cipi poffint.Nuc ifti fuis ineptiis omnia cofundetestdum comenta fua nihil no uulga re omnibufq; litteratoribus tritum ac penitus fuperuacuu corinenria accuratis prxfta tum gramaticoru enarrationibus inferantunac potius anteferantuntotiq; libroru mar gines inaibus nugis implcantu Kpulchre fibi expofitoris officio fundi efle uidentur: cum Si quas alias perfpicua funttuerboru multitudine oblcurentunSC quas difficultas tis aliquid pras fe ferunt:aut puerfe cxponatunaut filetio inuoluatur.Q^uod fi quid iis lorum operusquas nodum a quoq fuerut enarratariftifnoibus parco uiuentium} fufci nerent cxponedummcqj fua laude fraudadi foret:& quantum iudicio dodrinaq? uale >t:facilepoflent oftetare.Nunc uero in tanta librorum copia iis dutaxatsquas ab aliis ede elega tercg illuftrata fueruntsuulgaria quasdam adiicientestquid aliud affequutur tVquod fe no imperitos modosfed uanos quoqj ac futiles aperte profitentur ( & dum 'dis , eruditi uideri uoluntt([ut Q_ uinriliani uerbis utarQimperiri dodis uidentur. o uero ab iftorum ambitione longe alienus pauca admodum quas neceflaria uides Tr:in Metamorphofeos expolitionem deduxnin primifep illud curaui:ut complura ’ux falforum coriedorum temeritate fuerant deprauata:corrigerentur:& quasis 1 cuiuf ’ me de tam egregio opere meriti interpofitioe infulfiffime fues tnitaqj omnia difponerentunut reddita fibi efte Metamors Gurius in uariis feriptorum opinionibus recefendistfum ix -*n fic uni addidum efle animaduerthut ne ad alias quide T oue:Baccho:Hercule:Thefeo aliifqj di diis Si He "Ttnfinis operi inuentus n5 fuiflct.Ncqj infii mihi ignota efle nihil pudet inter exponenda um aliquid ignorare inter uirtutes gramarid erpauci admodum extettquos Ouidius feda ,anda fit :fi quasdam inenarrata reliqui . V t enim : " rof en P “ ™11ud cmc ™l» qus a ,c 4 n fuerunt prxretmiffi ^ J •'lt,K ' nC|U,EtUn:K comEntan°ncs fuas ll/Llf qu* decem iam annos uel cpiftolif ciantuncandem meis enarrarionibus perledlis fint edituri T , uod enim , . Q n in Omdn MctamorphoGn ‘WW quicqua cxpoGrionis cmiGtrfgnot* quav 9UCCAMnfdtiu%cauCa fuiffi uidentunquas quidem ut pulchrum effit n5 ignorare: Gc prxfeuitUd tam egregium opus adolefccnnbns eloquenti* ftudio deftinanstno prav dgeztTKgtt um effi indebatur. Q uamobrcm tantum abeftmt mc huiufce lucubras nonis p*mfcat : ut uel maxime l*ter una cum Ouidii Metamorphofi : in qua Ho' meri illius Mantuani opiniones ubiqj apptobantunFrancifci Gonrag* Mantuam' pti cipis magnanimi libetabflimicp nomen pet totam Europamtubicucp Romana uiget Ii gua:ab optimifquibufq,