BADANIA WSTĘPNE MOŻLIWOŚCI BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI JEZIORA TURAWSKIEGO (DUŻEGO) Mariusz Głowacki Opole, 2018 Pobrano z https://repo.uni.opole.pl / Downloaded from Repository of Opole University 2021-10-05 Niniejszą publikację dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu ©Opolskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Opolu © Skład i druk Sindruk Sp. z o.o. Recenzenci: dr hab. Ewa Moliszewska dr hab. Elżbieta Jamroz ISBN 83-909496-1-X Nakład: 100 egz 2 Pobrano z https://repo.uni.opole.pl / Downloaded from Repository of Opole University 2021-10-05 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE ............................................................................................................................................. 5 LOKALIZACJA ZESPOŁU JEZIOR TURAWSKICH ................................................................................................. 10 UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE .............................................................................................................. 11 BUDOWA GEOLOGICZNA ......................................................................................................................................... 11 RZEŹBA TERENU ..................................................................................................................................................... 11 WARUNKI KLIMATYCZNE ......................................................................................................................................... 12 UWARUNKOWANIA HYDROLOGICZNE ......................................................................................................................... 13 GLEBY ................................................................................................................................................................. 15 OBSZARY CHRONIONE I PRZYRODNICZO CENNE ............................................................................................................. 15 Obszar Natura 2000 Zbiornik Turawski PLB160004 ..................................................................................... 17 Obszar Chronionego Krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie” .................................................................. 17 UWARUNKOWANIA ANTROPOGENICZNE....................................................................................................... 18 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW ....................................................................................................................................... 18 TURYSTYKA ........................................................................................................................................................... 18 ROLNICTWO ......................................................................................................................................................... 20 UWARUNKOWANIA KOMUNIKACYJNE......................................................................................................................... 20 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA ............................................................................................................................ 21 KANALIZACJA SANITARNA - OCZYSZCZALNIE ................................................................................................................. 22 UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE ............................................................................................................................ 24 METODA BADAŃ ............................................................................................................................................ 26 CHARAKTERYSTYKA PREPARATU WYKORZYSTANEGO DO OGRANICZANIA ZAKWITÓW ................................. 29 BADANIA BIOLOGICZNE.................................................................................................................................. 33 GLONY JEZIORA TURAWSKIEGO W ROKU 2007 (M.OSTROWSKA) ................................................................................... 34 Materiały i metody badań biologicznych ..................................................................................................... 34 Analiza wyników badań biologicznych ......................................................................................................... 36 GLONY PERYFITONOWE I PLANKTONOWE W JEZIORZE TURAWSKI (M.OSTROWSKA) .......................................................... 44 Materiały i metody badań ............................................................................................................................ 46 Analiza wyników ........................................................................................................................................... 48 Analiza wyników badań planktonu............................................................................................................... 50 Analiza wyników badań peryfitonu .............................................................................................................. 54 Wnioski z badań biologicznych wód Jeziora Turawskiego ............................................................................ 61 3 Pobrano z https://repo.uni.opole.pl / Downloaded from Repository of Opole University 2021-10-05 BADANIA CHEMICZNE .................................................................................................................................... 62 Temperatura wody ....................................................................................................................................... 65 Odczyn .......................................................................................................................................................... 67 Przewodność elektrolityczna właściwa......................................................................................................... 68 Przezroczystości wody .................................................................................................................................. 69 Barwa ........................................................................................................................................................... 71 Zawartości tlenu rozpuszczonego ................................................................................................................. 72 Chemicznego zapotrzebowania na tlen (oznaczonego metodami dwuchromianową ChZT-Cr i nadmanganianową ChZT-Mn) ...................................................................................................................... 74 Związki azotu ................................................................................................................................................ 77 Fosfor ............................................................................................................................................................ 82 Osady denne ................................................................................................................................................. 85 PODSUMOWANIE........................................................................................................................................... 92 WNIOSKI ........................................................................................................................................................ 93 PIŚMIENNICTWO ............................................................................................................................................ 93 4 Pobrano z https://repo.uni.opole.pl / Downloaded from Repository of Opole University 2021-10-05 Wprowadzenie Woda występuje w przyrodzie w trzech stanach skupienia i znajduje się w ciągłym obiegu: ziemia - atmosfera. Pod wpływem energii słonecznej woda paruje z powierzchni oceanów, mórz. jezior, rzek i ziemi tworząc chmury. Stąd powraca na ziemię w postaci deszczu, śniegu, gradu, rosy lub szronu. Łącznic co roku około 500 tys. km3 wody paruje i powraca w postaci opadów na zimie. Większość wody paruje i opada w postaci tzw. małym obiegu tzn. ocean -powietrze. Tylko 100 tys. km3 opada nad lądami. Z tej ilości część wnika w głąb ziemi, część spływa w postaci rzek, a część odparowuje z powierzchni ziemi do atmosfery. Szacowane zasoby wodne świata obejmują ogromną objętość 1.4 mld km3 wody. Jednak aż 97,5% tych zasobów to woda słona zmagazynowana w oceanach. Drugim magazynem wody są lodowce i pokrywa śnieżna. Zawiera 24mln km3 wody (słodkiej), a więc ponad 50 razy mniej niż oceany. Trzecim pod względem znaczenia zbiornikiem jest zbiornik wód podziemnych zawierający 23min km3 wody, z czego ponad polowa to woda słona. Zaledwie 0,3% globalnych zasobów to woda zgromadzona w rzekach i jeziorach (Martinez-Santos , 2014). Na powierzchni Ziemi może pojawiać się również woda z dwu dotychczas nie do końca oszacowanych źródeł. Pierwszym z nich jest wnętrze ziemi. W magmie ziemskiej wg modeli stworzonych po 2010r. może znajdować się nawet 0,95 mld km3 wody. Stanowi ona upłynniającą domieszkę do magmy występującą w płaszczach Ziemi. Wraz z wydostawaniem się magmy na powierzchnię Ziemi część tej wody może zasilać zasoby wodne świata. Drugim źródłem wody może być kosmos. Występowanie wody w przestrzeni kosmicznej jest znacznie powszechniejsze niż sądzono jeszcze na początku tego wieku. Materia układu słonecznego to w znacznej kierze woda, która wraz meteorytami spadającymi na ziemi może wzbogacać dotychczas znane zasoby wodne (Lemonick, 2014) Bogatym zbiornikiem jest też