20 lat Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu – interdyscyplinarność badań Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu 20 lat Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu – interdyscyplinarność badań Pod redakcją Mariana Duczmala Tadeusza Pokusy Opole 2016 Recenzenci prof. dr hab. Marian Ciepaj prof. dr hab. Tatiana Nestorenko Komitet Redakcyjny Marian Duczmal (przewodniczący) Wojciech Duczmal Józef Kaczmarek Franciszek Antoni Marek Tadeusz Pokusa (sekretarz) Tatiana Nestorenko Witold Potwora (zastępca przewodniczącego) Sławomir Śliwa Projekt okładki i redakcja techniczna Janina Drozdowska Redakcja i korekta Violetta Sawicka ISBN 978-83-62683-86-4 978-83-7511-247-4 Seria MONOGRAFIE I OPRACOWANIA pod redakcją prof. dr. hab. Mariana Duczmala WYDAWNICTWA WYŻSZEJ SZKOŁY ZARZĄDZANIA I ADMINISTRACJI W OPOLU Dystrybucja Biblioteka Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu ul. Niedziałkowskiego 18 45-085 Opole tel. 77/4021 900 do 901, 4021 930 fax 77/4566 494 e-mail: [email protected] www.wszia.opole.pl WYDAWNICTWO INSTYTUT ŚLĄSKI Sp. z o.o. 45-082 Opole, ul. Piastowska 17, tel. 77/4540 123 e-mail: [email protected] Nakład 200 egz. Objętość 28,17 ark. wyd., 23,25 ark. druk. * * * „Historia jest świadkiem czasów, światłem prawdy, życiem pamięci, nauczycielką życia, zwiastunką przyszłości” Cyceron Szanowni Państwo! Dwadzieścia lat minęło... Rok akademicki 2016/2017 jest dla nas rokiem szczególnym. Dwadzieścia lat temu w Wyższej Szkole Zarządzania i Administracji w Opolu odbyła się pierwsza inaugura- cja. Z tej okazji oddajemy do rąk Czytelników, a przede wszystkim środowiska związa- nego z Uczelnią, księgę jubileuszową. Wydawnictwo to powstało również z myślą o tych wszystkich, którzy w roku 1996 zaczynali studia lub pracę w WSZiA i którzy podjęli trud tworzenia oraz rozwoju nowego życia akademickiego w Opolu. Od tego czasu nie- przerwanie prowadzimy działalność badawczą i edukacyjną. Głównym pomysłodawcą utworzenia niepaństwowej uczelni w Opolu był jej Rektor prof. dr hab. Marian Duczmal. W grudniu 1995 r. powołany został zespół w składzie: prof. dr hab. Marian Duczmal, dr Tadeusz Pokusa, dr Witold Potwora i mgr Józef Kaczmarek, którzy podjęli się opracowania stosownego wniosku do Ministerstwa Edukacji Narodowej, a także przygotowania odpowiedniej infrastruktury nowej szkoły wyższej. Zespół ten wsparty grupą opolskich naukowców i cenionych nauczycieli aka- demickich przygotował odpowiednie dokumenty, w tym koncepcje programowe po- szczególnych przedmiotów. Dzięki temu spełnione zostały zasadnicze warunki mery- toryczne stawiane przez MEN. Z życzliwością i zrozumieniem do potrzeby powstania takiej uczelni podeszły również władze naszego regionu. Syntetycznie kalendarium tych działań wygląda następująco: • złożony w marcu 1996 r. wniosek o powołanie szkoły, po pozytywnym zaopinio- waniu przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego, został przychylnie rozpatrzony przez Ministra Edukacji Narodowej i 10 czerwca 1996 r. podjęto decyzję (nr DNS-1-0145- -72/AM/96) o udzieleniu zezwolenia na utworzenie uczelni niepaństwowej pn. Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji z siedzibą w Opolu; • dnia 5 sierpnia 1996 r. Minister Edukacji Narodowej decyzją nr DNS 1-0145-106/ /AM/96 zarządził wpis do rejestru uczelni niepaństwowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu; • historyczna inauguracja pierwszego roku akademickiego dla 788 studentów od- była się 26 października 1996 r., a wyznaczone kierunki rozwoju WSZiA zostały bliżej przedstawione w otwierającym przemówieniu Rektora, wygłoszonym z okazji pierwszej inauguracji roku akademickiego 1996/1997, które zamieszczamy również w tej księ- dze. 6 Jak wiadomo, księga jubileuszowa jest zbiorowym dziełem, najczęściej w formie jed- nego tomu, zawierającym teksty wielu autorów dedykowane jakiejś zasłużonej osobisto- ści albo określonej instytucji, na przykład wyższej uczelni czy jej wydziałowi, z okazji „okrągłej” rocznicy. Księgi te, ze swej istoty, są zróżnicowane pod każdym względem – adresata, tematyki, liczebności autorów, objętości, formy i szaty graficznej. W tym wypadku zbiór ten stanowi nie tylko książkę jubileuszową. Jest to wartościowe dzieło naukowe samo w sobie. Z jednej strony podsumowuje stan wiedzy w jasno sprecyzowa- nych polach badawczych, z drugiej – wyznacza nowe „punkty wyjścia” badań i rozważań teoretycznych dla współczesnej ekonomii, logistyki, zarządzania, pedagogiki czy admi- nistracji i szerzej – nauk społecznych i pedagogicznych. Zasadniczym celem, który sobie stawiamy, jest kształcenie absolwentów o szerokich horyzontach i gruntownej wiedzy. Ludzi, którzy świetnie sobie radzą w życiu zawodo- wym, potrafią ocenić potrzeby gospodarki, państwa i społeczeństwa, którzy są przygo- towani do aktywności obywatelskiej w demokratycznym społeczeństwie europejskim. Nasi studenci i absolwenci bez problemów odnajdują się i z powodzeniem funkcjonują w realiach gospodarki opartej na wiedzy. Kolejne roczniki naszych absolwentów tworzą wysoko wyspecjalizowaną kadrę w regionie i kraju. Ich wiedza i umiejętności znajdu- ją uznanie na europejskim i krajowym rynku pracy – zajmują kierownicze stanowiska w różnych sektorach globalnej gospodarki. A do tej pory – co chcielibyśmy z dumą pod- kreślić – nasza Uczelnia wykształciła ponad 30 tysięcy absolwentów. Chcemy zapewnić kolejnym pokoleniom wychowanków WSZiA równie korzystne perspektywy rozwoju; dać naszym studentom narzędzia, które pozwolą im zyskać przewagę na trudnym i wy- magającym rynku pracy, by konkurowali tam jako specjaliści z wiedzą menedżerską, potrafiący nie tylko tworzyć, ale też sprzedać swoje nowoczesne rozwiązania. Uczelnia to nie tylko badania naukowe i przekazywanie wiedzy oraz umiejętności następnym pokoleniom: to także, a może przede wszystkim, miejsce nieskrępowanej wymiany myśli, stawiania zasadniczych pytań, na które nikt od tysięcy lat nie znalazł ostatecznej odpowiedzi; to miejsce pogłębionej refleksji nad światem i naszym w nim miejscem. Jubileusz dwudziestolecia Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu jest tą chwilą, która także budzi refleksję nad istotą i historią Uczelni, oso- bami ją kształtującymi czy jej miejscem w wypełnianiu misji kształcenia. Ponadto re- fleksja ta dotyczy osiągnięć w prowadzeniu działalności poznawczej i splataniu się jej z potrzebami gospodarki, jak również roli naszych pracowników w życiu publicznym. Jest to też moment do oceny i podsumowania dokonań WSZiA w nauce i dydaktyce, a także zastanowienia się nad perspektywicznymi kierunkami działania, które powin- ny zapewnić nam obecność na mapie akademickich ośrodków naukowych w kraju i za granicą, zaś naszym absolwentom, co podkreślaliśmy, stwarzać możliwość zatrudnienia w całej Europie i nie tylko. Dwadzieścia lat dla szkoły wyższej to czas kształtowania swojej tożsamości, charakteru, tradycji i obyczajowości. Myślimy, że cechy te stanowią cenny dorobek i osiągnięcie naszej Uczelni. W dwudziestoleciu studiowało w WSZiA tysiące studentów. Kolejni profesorowie przychodzili i odchodzili, pozostawiając swych uczniów, obszary naukowe, a czasem niedokończone dzieła, które podejmowali ich na- 7 stępcy, rodziło się życie akademickie, zmieniały się i powstawały nowe wydziały, katedry i zakłady, a wraz z tym rosła Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, stając się stałym elementem środowiska i miasta. W ostatnim okresie toczy się dyskusje na temat modelu uczelni i jej rozwoju. Przejawia się w niej swoiste rozdwojenie pomiędzy klasycznym modelem uniwersytetu a uczelnią odpowiadającą na potrzeby rynku edukacyjnego i gospodarki. Podczas wie- lu ogólnopolskich konferencji, jakie miały miejsce w naszym kraju w ostatnim czasie, poświęconych edukacji i nauce, ten swoisty konflikt sformułowany został takim oto pytaniem: „ile misji, a ile rynku w strategii rozwoju uczelni?”. Sądzimy, iż minione dwu- dziestolecie udowodniło, że potrafiliśmy znaleźć „złoty środek” w rozwiązaniu tego ważnego dylematu. W naszych planach WSZiA stoi przed dalszą potrzebą wzmocnie- nia jej jako uczelni badawczej, kształcącej w ścisłym związku z badaniami naukowymi. Życiodajnym tętnem uczelni jest żywa, dynamiczna i wszechstronna własna twórczość naukowa. Poprzez badania naukowe pomnażamy i tworzymy wiedzę, która na uczelni ekonomiczno-pedagogicznej powinna być uzupełniona praktycznymi implementacja- mi, doskonalącymi kunszt zawodowy. Uczelnia nasza pragnie wykorzystać swe atuty w utrzymaniu autorytetu; nasze badania naukowe są prowadzone z myślą o ich spożyt- kowaniu, a wykonywane ekspertyzy z intencją pomnożenia wiedzy. Jesteśmy przeko- nani, że w tej swoistej akredytacji wykażemy również wolę i siłę badań innowacyjnych, wskazując tym samym na to, co nasza Uczelnia może zaoferować społeczeństwu i gospo- darce regionalnej. Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji jest m.in. inspiratorem i koordynatorem badań naukowych w regionie opolskim. Część tych inicjatyw wspierają władze miasta i samorząd wojewódzki, za co należy im się wdzięczność i podziękowanie. Mamy nadzie- ję, że ta współpraca trwać będzie nadal mimo ograniczonych możliwości finansowych. Aktywność naszej Uczelni na co dzień wyraża się jednak przede wszystkim w dydaktyce, której jakość była zawsze pozytywnie oceniona przez Polską Komisję Akredytacyjną. W minionym dwudziestoleciu na rynku wydawniczym ukazało się wiele prac po- święconych problematyce zarządzania, pedagogiki, logistyki czy administracji. Istotny wkład w tym zakresie wniosła również Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu. Z nieukrywaną satysfakcją i dumą oddajemy Państwu tę księgę jubileuszową,