Nr. 92, april 2006 De molens van de Binnendijksche Buiten - veldersche polder Niet de Zaankant maar Amstelland als bakermat molen Wervershoof Maandblad over molens en hun opvolgers 9e jaargang, nr. 4 Inhoud pagina Molens Actueel 119 Vijftig jaar vechten voor de molens in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden 131 Kees Bakker COLOFON Niet de Zaankant maar Amstelland als bakermat molen Wervershoof 134 A.N. Peereboom Redactie & administratie: Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, De molens van de Binnendijksche Buitenveldersche polder 140 Tel./fax: +31 (0)79-5931303 J.S. Bakker E-mail adres: [email protected] Verschijning: Grensmolens 145 Elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag van de maand. Gedurende de maanden juli en augustus verschijnt Bolwerksmolen te Deventer verminkt 146 één gecombineerd nummer. Erik Tijman Uitgave: De 'Molenwereld' is een uitgave van de Stichting Molenwereld BRIM 148 Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Tel.: 0180-411018 NVVM-molenmakers actief 151 Uitgever: dhr. Sj. J. Veerman Uit ‘t kijkgat 152 Neptunushof 28 2931 XS Krimpen a/d Lek Tel.: 0180-524509 Zoeker 154 E-mail adres: [email protected] Redactie: dhr. J.S. Bakker Redactioneel Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Tel/fax 079-5931303 E-mail adres: [email protected] Het vorige nummer gaf een soort tweeluik te zien over de molen De Bloem in Amsterdam. Ook in dit nummer treft u zo’n tweeluik aan, nu dhr. B.H.J. Mols met betrekking tot de korenmolen De Hoop in Wervershoof. In een arti - Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk, kel bewijst molenaar Adrie Peereboom dat deze molen de gewezen Tel.: 06-50283248 E-mail adres: [email protected] Derde of Nieuwe Molen van de Binnendijksche Buitenveldersche polder is, terwijl het andere artikel de geschiedenis van de bemaling van deze Advertenties: polder beschrijft. Uiteraard gaat dit vergezeld van het nodige afbeel - J. Ottevanger dingen- en kaartmateriaal. Molenrestauraties maken niet altijd ieder - Molenviergang 2 2761 BK Zevenhuizen Tel.: 0180-638180 / Fax: 0180-638179 een even enthousiast. Restauraties kunnen aanvechtbare wijzigingen E-mail adres: [email protected] van het oorspronkelijke monument opleveren. Erik Tijman zet zijn be - denkingen uiteen over de restauratie van de Bolwerksmolen in Deven - Abonnementen: ter die ook in een ander opzicht vragen oproept zoals uit foto’s blijkt. De Tel.: +31 (079)-5931303 (na 18.00 uur) / Fax: +31 (079)-5931303 Nederland ( f 47,50) per jaar (incl. 6% BTW). nieuwe instandhoudingsmaatregel BRIM roept her en der vragen op. Een van onze lezers attendeerde ons op een heldere uiteenzetting van - Overige landen Europa ( f 65,-) uit de gemeente Voorst. Dat was de aanleiding om dit artikel met toe - Andere landen prijs op aanvraag. stemming van de gemeente Voorst over te nemen. Verder zijn er na - De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden tuurlijk de gebruikelijke rubrieken waarbij Baliekluiver een speciale invul - voldaan. ling geeft aan ‘martelen’. Abonnementen kunnen op ieder gewenst moment ingaan JSB en worden automatisch verlengd tenzij een abonnement Afsluitdatum van de kopij voor het meinummer van Molenwereld : uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar schriftelijk wordt opgezegd. 7 april 2006 . De in het lopende abonnementsjaar (van januari t/m december) reeds verschenen nummers worden na Bij de omslag voorzijde: Op 18 maart 2004 werd de eerste paal voor de ontvangst van het abonnementsgeld direct toegezonden, molen De Nolet aan de Buitenhavenweg geslagen, Bijna twee jaar later, indien nog voorradig. op 28 februari werd de kap op de romp geplaatst. De afmetingen zijn Prijs losse nummers: in Nederland f 6,-; enorm. De diameter bedraagt 8,70 m; de hoogte 4,25 m. In de kap be - overig Europa f 7,- (exclusief porto) vinden zich een generator, een tandwielkast, de hoofdas, meet- en re - gelkasten ten behoeven van besturing en een remschijf met remklau - Donateurs van de Stichting Molenwereld ontvangen het blad gratis bij een minimum-donatie van f 62,50. wen. De gehele installatie zal 150 k/watt stroom kunnen opwekken. Op Op schenkingen en legaten aan de Stichting Molenwereld is 3 maart werden de wieken aangehangen; de vlucht is 29,85 m. Het wiek - artikel 24 lid 4 van de Successiewet van toepassing. systeem is gebaseerd op het systeem Dekker en is doorontwikkeld door TU Delft. De wieken van De Nolet zijn ontworpen volgens verbeterde Bankrelatie: Voor Nederland: Postbank 4506935 / Rabobank 3750.30.867 aërodynamische inzichten. Net als bij het systeem Dekker is bij molen Voor België: Postcheque 000-1746998-28 De Nolet hekwerk aangebracht, Maar waarop geen zeilen worden be - vestigd. Het systeem is optimaal ontworpen voor elektriciteitsproduc - Kopij: tie, maar oogt authentiek. Zenden aan de redactie van de Molenwereld, Moerdijkstraat 39, 2751 BE Moerkapelle. De Nolet is van dezelfde orde van grootte als de molen De Arend die overbuurman en collega/concurrent De Kuyper (waarvan de fabriek op Lay-out en Druk: de achtergrond zichtbaar is) ruim twee eeuwen eerder in Rotterdam liet Vis Offset, Alphen aan den Rijn. bouwen (zie Molenwereld 2001-11). Tussen De Nolet en De Arend ligt in ISSN 1387-2974 meer dan een opzicht een wereld van verschil... © COPYRIGHT 2006 Stichting Molenwereld Moerkapelle. Bij de omslag achterzijde: Molen Nooit Gedagt op de vestingwal van Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of Woudrichem, waar Molenwereld-redacteur Bart Mols als molenaar de openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. scepter zwaait. De Woerkumse molen heeft met De Nolet gemeen dat ook dit een nieuwbouwmolen is, zij het dat de Nooit Gedagt een in 1995 gebouwde nauwkeurige replica in de klassieke stijl is van de in de oorlog verwoeste voorganger, opgeblazen op 21 april 1945 (foto H. Van Steenbergen 5 oktober 2003). ACTUEEL Informatie voor deze rubriek: Redactie Molenwereld, p/a B.H.J. Mols, Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk. Tel.: 06-50283248 E-mail: [email protected] molen is op 17 februari weer voorzien van Vervroegd herstel windmotor De hekwerk en windborden. De vervanging Veenhoop van de roeden en de overige werkzaam - heden zijn mogelijk gemaakt dankzij de De Amerikaanse Hercules windmotor De inzamelingsactie van vrijwillig molenaar I. Veenhoop nabij Nij Beets is opnieuw aan Wierenga. De actie die goed was voor groot onderhoud toe. Een van de lagers een bedrag van ruim 30.000 euro krijgt van het windrad is dusdanig verroest dat nog een staartje; Wierenga zoekt nog de molen niet meer goed functioneert. sponsors voor de aanschaf van vier Aannemer en molenmaker Dijkstra uit Slo - nieuwe zeilen. Dan is de molen weer in ten heeft voor de plaatsing van het lager optima forma! in 2003 al gewaarschuwd dat de con - Overdracht Groninger molens zit vooralsnog vast Met het opgaan van Stichting De Gronin - ger Molen in Het Groninger Molenhuis speelt nog steeds de vraag wat met de zes in het bezit zijnde molens moet ge - beuren. In eerdere instantie was het zo dat Stichting Het Groninger Landschap de molens in eigendom had verworven (Molenwereld 2005-2-39 ) en het beheer en onderhoud op zich zou nemen. In wer - kelijkheid bleek echter dat Het Groninger Landschap die opdracht slechts wilde aannemen wanneer de provincie een bij - drage van 100.000 euro als startkapitaal voor het te verrichten onderhoud zou ver - strekken. Eerder werd deze voorwaarde door gedeputeerde staten van de hand gewezen, aangezien zij bang is voor pre - cedentwerking en verwacht dat alle an - dere moleneigenaren hun hand op ko - men houden. Volgens de statencommis - sie welzijn zou hiervan echter geen sprake zijn en gedeputeerde Gerritsen kreeg op - nieuw opdracht om vooral de kansen te onderzoeken die er liggen voor het toe - komstige behoud van de zes molens. Plaatsing nieuwe roeden Goliath te Uithuizermeeden Op 16 februari zijn de oude roeden van poldermolen Goliath te Uithuizermeeden gestreken, waarna de nieuwe roeden zijn gestoken. De roeden waren in oktober 2005 al kaalgezet door molenmaker Dun - ning. De vervanging van de roeden was eigenlijk gepland op 15 februari maar moest een dag uitgesteld worden. De werkzaamheden vonden dan ook plaats in aanwezigheid van bijzonder weinig mensen. Voordat de kraan de molen kon bereiken moesten draglineschotten en rij - Het steken van de nieuwe buitenroede van De Goliath te Uithuizermeeden platen over een sloot worden gelegd. De (foto: W. Jans, 16-02-2006). 9e jaargang 2006 nr. 4 119 MOLENSACTUEEL Gemeente Aalten komt molens tegemoet en heroverweegt eigendom De gemeenteraad van Aalten heeft in de raadsvergadering van 21 februari 2006 een nieuwe subsidieregeling ten be - hoeve van het onderhoud van windmo - lens unaniem aangenomen. De verorde - ning houdt in dat de gemeente Aalten aan beide in bedrijf en in particulier bezit zijnde (wind)molens (Prins van Oranje te Bredevoort en de Wenninkmolen te Lin - telo) een gemaximeerde bijdrage van 863 euro per jaar verstrekt. Voor niet in be - drijf zijnde molens is het subsidiebedrag vastgesteld op 517 euro, doch op dit mo - ment heeft de gemeente geen in bedrijf zijnde molens. Het bedrag aan subsidie bedroeg tot en met 2005 567 euro en is sinds de inwerkingstelling van de oude re - geling nimmer aangepast. De nieuwe re - geling wordt voor het eerst toegepast over het jaar 2006 en is van kracht sinds 9 maart 2006, doch ook over 2005 wordt de nieuwe maximumbijdrage verstrekt. Per jaar wordt bekeken of er opnieuw ruimte is de bijdrage structureel te verhogen. Voor de in eigendom van de gemeente zijnde Teunismolen in De Heurne is een apart budget beschikbaar, deze molen is daarom niet in de nieuwe regeling opge - nomen. De raad stelt wel vast dat in het licht van de bezuinigingen en de ko - mende kerntakendiscussie de vraag ge - steld moet worden of de gemeente het eigendom moet behouden. Forse financiële injecties voor wederopbouw De Koe te Ermelo Om de financiële middelen te verdubbe - len van 100.000 euro tot 200.000 euro heeft Molenstichting De Koe een subsidie - verzoek bij de gemeente Ermelo inge - diend van 50.000 euro ( Molenwereld 2006- 3-81/82).