Rupel.blad 1 Rupel.blad April 2010 Rupelstreek & Aartselaar Rupel.blad 2 CONTACT Rupelstreek Aartselaar Contactpersonen Contactpersonen Erik De Keersmaecker (voorzitter): 03/887.13.72 Johan Herreman (voorzitter en geleide wandelingen): Carine Wils (secretaris): 03/888.30.74 03/887 27 98 – [email protected] Guy Buyst (penningmeester): 03/888.62.62 Hilde Janssens (secretaris): Ludwig Laureyssens: 015/31.99.07 03/887 36 45 - [email protected] Francis Mertens: 03/887.15.24 Luk Smets (penningmeester, ledenadministratie en Mil Spruyt: 03/844.47.61 communicatie): 03/289 73 66 - [email protected] Dirk Vercauteren: 03/887.31.28 Ivan Bogaerts: 03/88716 46 (beheer) Ilse Wachters: 03/887.51.69 Johan Peymen: 03/877 61 50 (beleid) Luc Verhaegen: 03/877.43.14 Ria Thys: 03/289 73 66 (educatie: cursussen en uitstappen) Kern Boom-Rumst Ronny Verelst: 0475/58 55 70 (studie) Sven Lambrecht (voorzitter) : 0499/23.98.00 Gert Verschueren: 03/88710 28 Ludwig Laureyssens (penningmeester): 015/31.99.07 (educatie: geleide wandelingen) Marleen Senecaut (secretaris): 03/889.70.67 Patrick Smits, Fried Happaerts, Lieve De Clerck, Fons Milieuraad Van den Heuvel, Annie De Wachter, Marijke Van De Ven, Johan Peymen Julien Moens, Diane Mason, Wouter De Loose, Rita Claes, Luk Smets Wim Van Rymenant, Dirk Struyf, Jan Belmans, Wim Van Ronny Verelst Nunen,Vera Grieten, Marc Zegels Gert Verschueren Milieuraden Gecoro Boom: Sven Lambrechts, Marleen Senecaut, Nico Wys- Afvaardiging sector Natuur: Johan Peymen mantel, Dirk Struyf Plaatsvervanger: Luk Smets Hemiksem: Peter Hofman Niel: Carine Wils , Ward Hoefman Website Aartselaar Rumst: Rita Claes, Diane Masson, Louis Bertels, Christel www.natuuraartselaar.be Sweeck, Winfried Vangramberen Schelle: Ilse Wachters, Stefan Van Roeyen Voorpagina Segrijnslakken - foto: Philippe Clément Qua grootte houden ze het midden tussen een huisjesslak Website : www.natuurpunt.be/rupelstreek en een wijngaardslak. Op een warme, regenachtige dag kan Email : [email protected] je ze met tientallen zien op het asfalt van de Rupeldijk. Je kan ons helpen, om de verspreiding van de segrijnslak in Bezoekerscentrum ‘De Paardestal’ onze regio in kaart te brengen. Zend ons een mail, met de Boomsestraat 221 - 2845 Niel datum, de plaats en het aantal segrijnslakken die je gezien - Open op zondag 4 april (13u - 17u) hebt, bij voorkeur ook met een foto. - Mei/juni: iedere zondag (14u - 18u) Email: [email protected] Lay-out Rupel.blad: Fried Happaerts Rupel.flits (Natuurpunt Rupelstreek) en Natuurflits (Natuurpunt Aartselaar) Via onze elektronische Nieuwsbrief brengen we berichten, die via ons tijdschrift niet tijdig kunnen meegedeeld worden. Wil je deze elektronische nieuwsbrief ook ontvangen? Stuur dan een mail naar Luk Smets ([email protected]), met vermelding van naam en “ja, Rupel.flits” of “ja, Natuurflits Aartselaar” Opvang gekwetste wilde vogels Vogels vallen gemakkelijk als verkeersslachtoffers of ze vliegen tegen ramen aan. Wanneer u een gekwetste of zieke vogel wilt oppakken, gooit u er best vooraf een doek of jas over. Het donker kalmeert de vogel. Kleine vogels neemt u voorzichtig vast. Grotere vogels en vooral roofvogels steeds met handschoenen oppakken. Blijf steeds buiten het bereik van de snavel en pas ook op voor de klauwen van roofvogels. Licht gewonde of gekwetste vogels laat u het best tot rust komen op een donkere plaats (vb. In een kartonnen doos). Bij ernstige kwetsuren of ziekte neemt u contact met het vogelasiel in Malderen. Vogelopvangcentrum Malderen, Boeckheide 51 - 1840 Malderen. Tel: 052/33.64.10 Rupel.blad 3 Voorwoord Inhoudstafel De Natuur ontwaakt De natuur ontwaakt eindelijk uit haar Sinds november 2009 mag ik me na- diepe slaap. Met een maand vertra- tuurgids noemen, na een uitgebreide ging zien we volop de hazelaar en de biotoopstudie over de kleiputten van elzen pronken. De wilgenkatjes ko- Boom/Rumst, De natuur heeft daar De Natuur ontwaakt 3 men voorzichtig uit hun knopjes pie- prachtig werk geleverd en hopelijk Roofvogels vogelvrij in Klein-Brabant 3 pen. De paddentrek is begonnen en mag dit uitzonderlijk en waardevol Rugstreeppadden in de Rupelstreek 4 de vogels fluiten hun mooiste wijsjes. gebied verder ontplooien tot een echt Bezoekerscentrum De Paardenstal 8 De lente, de leukste periode van het en vooral erkend natuurgebied. Het Nieuwe nestkastjes voor steenuiltjes… 9 jaar is terug in het land. opnieuw verkregen groen in onze Ru- Het visbestand in de Rupel 10 Zo voelt de lente voor me aan en wil pelstreek moet gekoesterd worden en Het Niels Broek (deel I) 11 ik me graag even voorstellen. Ik heet als iedereen wat meewerkt zijn we op KTA Den Biezerd gaat ervoor 13 Marleen Senecaut, moeder van 4 kin- de goede weg. RupelAartjes 14 deren en sinds november 2005 woon- Koop geen exoten voor je tuinvijver! 15 achtig in Boom. Mijn huisje is centraal Ondertussen ben ik sinds decem- Rupel.Waarnemingen: 16 gelegen en grenst aan vele groene ber 2009 secretaris van Natuurpunt Voor de soepeters 18 zones, zodat ik op wandelafstand Rupelstreek, kern Boom/Rumst en Paddenoverzetactie in de Doornlaarlei 19 volop kan genieten van Bos N (wordt vertegenwoordig ik vanaf januari Na- Cursus voorjaarbloeiers 20 beheerd door Natuurpunt), Recrea- tuurpunt in de milieuraad van Boom. Cursus: graangewassen 21 tiedomein De Schorre, de Rupel met Voor mij heeft Natuurpunt al veel be- Haiku 21 aangrenzende natuurgebieden, de reikt…… maar het spreekt voor zich Natuurkalender Rupelstreek 22 nog resterende weilanden van Reet dat 100% inzet in de toekomst voor Natuurkalender Aartselaar 25 en mijn stokpaardje de kleiputten van het behoud van onze natuur een must Boom/Rumst. is, zodat onze nakomelingen kunnen Ik zie de natuur als een prachtig en blijven genieten van al het moois wat onuitputtelijk boek waarbij iedere de natuur biedt, bladzijde refereert naar het veelzijdi- ge, fascinerende en gevarieerde ver- Marleen haal van plant en dier. Secretaris kern Boom-Rumst Roofvogels vogelvrij in Klein-Brabant… Je houdt het nauwelijks voor mogelijk in 2010, maar tijdens het eerste weekend van maart bereikte de roofvogelvervolging in Klein-Brabant een onwaarschijnlijk triest dieptepunt. Tijdens dat weekend werden maar liefst vijf dode buizerds en één dode kerkuil gevonden. De buizerds lagen zelfs nog bij het lokaas en werden overgebracht naar de Gentse universiteit voor verder onderzoek. Dit triest verhaal startte zo’n 2 jaar geleden, met de macabere vondst van twee dode buizerds in Wintam. Ondertussen staat de teller voor heel Klein-Brabant op vijftien dode buizerds, twee dode torenvalken en twee dode kerkuilen. De tweede dode kerkuil werd midden januari gevonden in een tuin aan de Kleine Amer in Puurs. Opvallend waren de kwet- suren aan de linkerpoot van de vogel, de tenen waren gedeeltelijk afgerukt. Het vermoeden was dus groot dat deze kerkuil in een paalklem was terechtgekomen. Dergelijke klemmen worden soms op weipalen gemonteerd of bovenop vogelvoliè- res. Voor de trieste figuren die deze daden, voorlopig ongestraft plegen, zijn alle middelen goed om hun doel te bereiken: giftig lokaas, kooivallen, paalklemmen of eenvoudigweg afschieten. Het meest trieste verhaal speelde zich tijdens de zomer van 2009 af in het Graafschap in Bornem. Twee natuurliefhebbers zagen toen, hoe voor hun ogen, een buizerd gewoon uit de lucht werd geknald. Onwaarschijnlijke toestanden in het Vlaanderen uit de 21ste eeuw. Hulp gevraagd! Omdat die gruwelijke waanzin absoluut moet stoppen, vragen we dat ie- der van ons de ogen goed open houdt en iedere vondst van een dode roofvogel doorgeeft aan het meldpunt roofvogelvervolging van het Agent- schap voor Natuur en Bos: [email protected] of 03/224.62.62. of aan Natuurpunt Klein-Brabant (natuur.klein-brabant@ telenet.be of 0474/89.23.68). Noteer zeker goed de plaats waar je de roof- vogel vond en als je een fototoestel op zak hebt, neem dan zeker enkele foto’s. Rupel.blad 4 De status van de populatie Rug- streeppadden in de Rupelstreek Robert Jooris (Hyla, amfibieën- en reptielenwerkgroep Natuurpunt) De Rugstreeppad (Bufo calamita) is gio zijn de twee deelpopulaties onder- de Habitatrichtlijngebie- een warmteminnende amfibie met ling gescheiden door de A12 die een den! een gravende levenswijze. Haar ver- niet overschrijdbare barrière vormt. Artikel 12 is dus een spreidingsgebied strekt zich uit over Andere populaties in Oost-Vlaanderen soort van resultaatver- nagenoeg heel West-Europa: van zoals op Molsbergen in Lokeren en in bintenis: er moet ge- het zuiden van Zweden tot de Balti- enkele kleigroeven rond Sint-Niklaas streefd worden naar sche staten, en in het uiterste westen zijn verdwenen of staan op het punt een verbetering van de van Oekraïne tot en met het Iberisch uit te sterven zoals in Stekene. toestand van die soor- schiereiland waar ze enkel ontbreekt ten, zodat hun behoud in sommige regio’s van Galicië en Wettelijke bescherming op lange termijn gega- van Centraal- en Zuid-Spanje. In het De Rugstreeppad is een bijlage IV- randeerd wordt. Wat Vlaamse gewest wordt ze in alle pro- soort van de Europese habitatricht- impliceert dat wettelijke vincies gesignaleerd, maar is ze vaak lijn. De bescherming van de bijlage IV verbodsbepalingen niet beperkt tot enkele locaties of regio’s. soorten is veel omvattender en ingrij- volstaan, maar dat een De Rugstreeppad is een pioniersoort pender dan die van de bijlage II soor- actief en preventief be- van open, warme en droge gebieden. ten. Artikel 12 van de habitatrichtlijn schermingsbeleid inge- De primaire leefgebieden van de Rug- dient immers gezien te worden in de steld moet worden! streeppad in het Vlaamse Gewest zijn context van artikel 2, paragraaf 36. gestabiliseerde en zonbeschenen dui- Maatregelen voor soortenbescher- Rugstreeppadden nen met een vrij schrale vegetatie of ming moeten de algemene objectie- in de Rupelstreek alluviale vlakten met zandverstuivin- ven van de richtlijn nastreven, waar- De aanwezigheid van gen in de nabijheid van stromen en onder het verkrijgen van een “gun- een relatief grote populatie Rugstreep- rivieren. Deze primaire gebieden situ- stige staat van instandhouding” van padden in de Rupelstreek is uiteraard eerden zich vroeger in de directe om- habitats en soorten.