T.C. SELÇUK ÜN İVERS İTES İ SOSYAL B İLİMLER ENST İTÜSÜ RADYO TELEV İZYON S İNEMA BİLİM DALI HABER TELEV İZYONLARINDA HABER YAPIM VE YAYIN SÜREÇLER İ: NTV, HABERTÜRK VE CNN TÜRK TELEV İZYONLARININ KAR ŞILA ŞTIRMALI ÇÖZÜMLEMELER İ Hakan Cem I ŞIKLAR Yüksek Lisans Tezi Danı şman Yrd. Doç. Dr. Sedat Şİ MŞEK Konya–2011 I İÇİNDEK İLER İÇİNDEK İLER ........................................................................................................... I TABLOLAR L İSTES İ .............................................................................................. V ÖZET ........................................................................................................................... 1 ÖNSÖZ VE TE ŞEKKÜR .......................................................................................... 3 GİRİŞ .......................................................................................................................... 4 Amaç ........................................................................................................................ 6 Önem ........................................................................................................................ 6 Problem .................................................................................................................... 7 Varsayımlar .............................................................................................................. 8 Evren ve Örneklem .................................................................................................. 9 Yöntem ................................................................................................................... 11 Birinci Bölüm HABER VE TELEV İZYON 1.1. HABER VE HABERC İ .................................................................................. 14 1.2. HABER DE ĞER İ ........................................................................................... 16 1.2.1. Gerçeklik (Do ğruluk) ............................................................................... 17 1.2.2. Tarafsızlık ................................................................................................ 18 1.2.3. Yenilik (Güncellik) .................................................................................. 19 1.2.4. İlginçlik ( İlgi Uyandırma) ........................................................................ 20 1.2.5. Önemlilik (Önemli Sayılma) ................................................................... 21 1.2.6. Anla şılırlık (Anlam Ta şıma) .................................................................... 21 1.2.7. Görüntü .................................................................................................... 24 1.2.8. Devamlılık ............................................................................................... 25 1.2.9. Ünlülük/Tanınmı şlık .................................................................................... 25 1.3.1. Liberal-Ço ğulcu Yakla şım ....................................................................... 26 1.3.2. Ele ştirel Yakla şım .................................................................................... 29 1.4. HABER VE ET İK DE ĞERLER ..................................................................... 31 1.6. HABER ÖGELER İ (5N-1K) .......................................................................... 38 1.7. HABER-KAMUOYU OLU ŞTURMA VE GÜNDEM BEL İRLEME .......... 39 1.8. HABER-MÜLK İYET YAPISI VE EGEMEN İDEOLOJ İ ............................ 40 İkinci Bölüm HABER TELEV İZYONCULU ĞU VE BÜLTENLER 2.1. TELEV İZYON HABERC İLİĞİ ..................................................................... 42 2.1.1. Tematik Kanal Yayıncılı ğı ....................................................................... 46 2.1.2. Türkiye’de Haber Kanalları ..................................................................... 48 2.1.2.1. Habertürk .......................................................................................... 48 2.1.2.2. NTV .................................................................................................. 48 2.1.2.3. CNN Türk ......................................................................................... 49 2.2. BÜLTENLERE İLİŞ KİN UNSURLAR ......................................................... 50 2.2.1. Yayın (Bülten) Günü ............................................................................... 50 2.2.2. Yayın (Bülten) Süresi .............................................................................. 51 II 2.2.3. Haber Dı şı Ö ğeler .................................................................................... 52 2.2.3.1. Jenerik ............................................................................................... 52 2.2.3.2. Tanıtım .............................................................................................. 52 2.2.3.3. Reklâm .............................................................................................. 52 2.2.3.3. Destekleme (Sponsor) ....................................................................... 53 2.2.3.4. Bant Reklâmlar ................................................................................. 53 2.2.3.5. Haber Özetleri ................................................................................... 54 Üçüncü Bölüm TELEV İZYON HABER İ VE UNSURLARI 3.1. SP İKER-SUNUCU/ANCHOR ....................................................................... 55 3.2. MUHAB İR/KAMERAMAN .......................................................................... 56 3.3. HABER ÜRET İM SÜREC İ ........................................................................... 57 3.3.1. Haber Toplama Süreci ............................................................................. 57 3.3.2. Haber Seçme Süreci ................................................................................. 58 3.3.3. Haber İş leme Süreci ................................................................................. 58 3.3.4. Haber Sunma Süreci ................................................................................ 58 3.4. HABER B İÇİMİ ............................................................................................. 59 3.4.1. Paket Haber (VTR) .................................................................................. 59 3.4.2. DSF (Dip Ses Fonda) ............................................................................... 62 3.4.3. SES/SOT .................................................................................................. 63 3.4.4. KAM-SPK (Spiker Kamerada) ................................................................ 64 3.5. TV HABER SIRASI ....................................................................................... 64 3.6. TV HABER SÜRELER İ ................................................................................ 65 3.6.1. Sunum süresi/KAM SPK ......................................................................... 65 3.6.2. Çıkı ş Sunum Süresi .................................................................................. 66 3.6.3. Haber süresi ............................................................................................. 67 3.7. HABER KONUSU ......................................................................................... 68 3.7.1. Asayi ş ....................................................................................................... 68 3.7.2. Terör-Çatı şma .......................................................................................... 68 3.7.3. Dı ş Haber ................................................................................................. 68 3.7.4. Diplomasi ................................................................................................. 69 3.7.5. Siyasi ........................................................................................................ 69 3.7.6. Ekonomi ................................................................................................... 69 3.7.7. E ğitim ....................................................................................................... 69 3.7.8. Sa ğlık ....................................................................................................... 69 3.7.9. Kültür-Sanat ............................................................................................. 69 3.7.10. E ğlence/Magazin ................................................................................... 70 3.7.11. Bilim Teknik .......................................................................................... 70 3.7.12. Ya şam .................................................................................................... 70 3.7.13. Spor ........................................................................................................ 70 3.7.14. Yargı ...................................................................................................... 70 3.7.15. Çalı şma Hayatı ....................................................................................... 71 3.7.16. Kaza ....................................................................................................... 71 3.7.17. Felaket .................................................................................................... 71 3.7.18. Yerel ....................................................................................................... 71 3.8. HABER TÜRÜ ..............................................................................................