NAAMLIJST DER PREDIKANTEN SEDERT DE HERVORMING TOT Kü TOE, IS DE HERVORMDE GEMEENTEN YAî^ FKTESLAKD. H ANJ3SCHKIFT NAGELATEN DOOR Ds. T. A. EOIEIN, in loven Predikant te SCHARMER. ÎTTGEGE7EN DOOR HEÏ FEIESCH GENOOTSCHAP VOOfi GESCHIED-, OUDHEID- EN TAALKUNDE. ï W E E D E GÏD"Ï¥L7TE. MET ALPHABETISOH NAAMREGISTER LEEUWARDEN 18 8 8. A. MEIJER. .FIRMA H. KUIPEKS EN J. G. WESTER. Leeuwarden — Coöperatieve Handelsdrukkerij. NAAMLIJST DKll PREDIKANTEN. CLASSIS YÄN SNEEK. Ring îan Sn eek. SNEEK. In 1566 wierp men ook hier de beelden omver en deed eene groote menigte openbare belijdenis van de Hervormde godsdienst. :) Hellius vertrok naar Leeuwarden. 2) Ongetwijfeld is dit eene verkeerde lezing , Hellius in plaats van Gellius , en zoo zoude hij kunnen zijn Gellius Hotsenus , die hier geboren is en nader voorkomt onder Franeker en Leeu­ warden. Liever echter houden wij hem voor Gellius IJ1- stanus, eerst priester, daarna commendator van 't hospitaal van St. Johannis bij Sneek, die wel in 't begin der Her­ vorming hier en te Leeuwarden en elders tegen het pausdom predikte , doch tot de Roomsche kerk is terug­ gekeerd uit vrees voor de Spaansche macht en door zijne oproerigo prediking in 1567 hier opschudding verwekte , tengevolge waarvan de Hervormden verdrukt werden. In 1579 was hij medeonderteekenaar van het request tot verhindering der nadere Unie van Utrecht, aan den graaf van Rennenberg overgegeven. s) 1566. Andreas Tlieodorici Castricomiiis of Andreas JMrks, geb. te Gastricum, was als Roomsch priester in dienst bij de St. Pankraskerk te Enkhuizen , maar werd wegens zijne hervormde gevoelens in 1561 te Hoorn in l) Winsemius. Croniek van Friesland, bladz. 533. ") lleiiialda, bladz. 41. '•*) Winsemius, Croniek van Friesland, bladz. 533 en 631. 22 330 de gevangenis geworpen , waaruit hij echter met behulp der Enkhuizers ontvlugtte; na zich eenigen tijd schuil gehouden te hebben , trad hij in 1566 weder te Enkhuizen tegen het pausdom op, hetwelk hij veel afbreuk toebragt; datzelfde jaar kwam hij ook nog hier, maar moest in Januarij 1567 vlugten en begaf zich eerst naar Enkhuizen en van daar naar Emden, doch keerde 't volgende jaar reeds weder terug en hield zich toen te Leeuwarden op. 1566. Coraelius Poppius Rosterhaulis of van Oos- terhaule hield zich om zijne hervormde gevoelens in 1565 in Oostfriesland op, leerde hier in genoemd jaar, doch vlugtte in 1567 naar Emden, keerde wel in het volgende jaar terug, doch slechts voor korten tijd, want in 1569 werd hij predikant te Westerhuizen in Oostfriesland. 1566. Menso Poppius, geboren te Oosterzee in Lem- sterland , was eerst Roomsch priester, maar moest wegens zijne hervormde gevoelens de wijk nemen, ging naar Oostfriesland en werd daarin 1550 tot predikant benoemd te Manslagt. Zijn ijver ging zoo ver, dat hij niet alleen de beelden maar ook de orgels uit de kerken liet wegnemen en op de kerkhoven verbranden. Terwijl hij hier stond stak hij soms naar de Nederlanden over, evenwel niet zonder gevaar ; zoo werd hij te Utrecht, in de gevangenis geworpen , omdat hij het geoorloofde van het huwelijk der priesters verdedigde, en te Leeuwarden in 1559, omdat hij den Ridder P. Dekema de waarheid onbewimpeld voorhield. Hij hield hier te Sneek de eerste Hervormde leerrede in 1566 in de Groote Kerk, en keerde daarop, naar Manslagt terug. *) 1572. Andreas Cornelius Hagius, hier overgekomen van den Briel, waar hij de eerste Hervormde predikant i<3 geweest, vlugtte van hier in 1573; hij is welligt dezelfde die te Rhijnsburg stond in 1583 , naar Hoorn vertrok in 1586 en daar overleed in 1589. 2) 1578. S. Rippei'ti , zie Franeker. ') Zie over Menso Poppius, Harkenr., Oostfriesche oorspr., bladz. 449 en Glasius G. N. 2) Dr. H. de Jager te Brielle toont echter in zijne Br. Areli. aan, dat er nooit een I)s. A. C. H. bestaan heeft. 331 1580. Adriaan Simonszoon Hagius, van geboorte een Fries , welligt uit Heeg , is beroepen van Heenvliet in Zuid-Holland, waar hij in 1578 gekomen was. 1581.? Johanues Koukes, ook Lleuca , Reuconius en Rouccius , werd predikant te Geertruidenberg in 1574, te Dordrecht in 1578 , te' Ridderkerk in 1579 ; van daar is hij Mer beroepen , emeritus geworden in 1599 en ieefde nog in 1603. Hij is om de godsdienst 15 jaren in bal­ lingschap geweest. x) Zijn zoon Daniel, die volgt, was hier in 1580 geboren. 1582. Johannes Bogerinan (de vader) was hier in genoemd jaar van Bolsward ter leen. 1583. Mai'timis Laurman, van IJlst hier verplaatst volgens het besluit der Synode te Franeker in 1583, was op de Synode hier den 22 April 1587 scriba en mecleon- derteekenaar van het request, aan Koningin Elizabeth in­ gezonden ; hij overleed hier weinige jaren daarna. 2) 158 . Herniaiinus Luiiiga is beroepen van Belkum in het laatst van 1588 of begin van 1589, en was hier nog in 1595 en toen deputatus Synodi. 158 . Joliannes Biourkzoon stond hier den 25 Julij 1589, en onderteckendc toen mede eene acte in het ker- keraadsboek van Bolsward. 1594. €rülielmus Baudartius (Willem Baudart), ge­ boren te Deinze in Vlaanderen in 1565, was hier. 3) 1596. Cioswijn (xeldorp, geboren te Doesburg, Hen- ricuszoon, die ook te Leeuwarden geweest is, is hier beroepen in het genoemde jaar, werd verroepen naar Amsterdam, hetwelk daar ongenoegen verwekte, zoodat hem bij besluit van den 10 Maart 1612 door Heeren Ge- 1) Vaderlandsehe Letteroefeningen, 1827, Deel II. "bladz. 61. 2) Zie Van der Aa, Biografisch Woordenboek. 3) Zie Gtasius G. N. Zijn grafschrift, de Navorscher X 320. 332 deputeerde Staten werd toegestaan om het beroep van Amsterdam aan to nemen, doch zou terugkeeren zoo de Heeren Volmagten zijne dimissie niet approbeerden. Hij is daar overleden den 11 Augustus 1627 oud 63 jaren1). 1599. Johannès Bogerman, in 1576 te Uplewert geboren, Johanneszoon te Kollum, Regnerus broeder te Harlingen, tot alumnus van deze Provincie ? aangenomen , bezocht ook buitenlandschc hoogescholen; was in 1596 te Heidolberg, in 1597 te Geneve; in deze Provincie teruggekeerd, werd hij hier beroepen, en deed zijne in­ trede den 23 September; naar Enkhuizen verroepen, werd zulks bij resolutie der Gedeputeerde Staten den 26 Augustus 1602 geweigerd, doch bij resolutie van 18 October 1602 toegestaan om bij provisie zonder dimissie te vertrekken, en terug te keeren naar Friesland zoo spoedig zulks ge- eischt werd, van welk besluit ook aan Enkhuizen kennis werd gegeven; hij werd te Enkhuizen bevestigd den 12 Januarij 1603. Zie verder op Leeuwarden. 1603. Florentius Johanms, denkelijk beroepen van Oenkerk in plaats van Bogerman ? , werd van wege Friesland mede afgezonden naar de Dorische Synode in 1618 en 1619, gedurende welken tijd hij eenige beurten te Utrecht waarnam; hij werd naar Leeuwarden verroepen in 1634. Hij was lid der Vergadering te Amsterdam in 1616 2), en werd den 5 Julij 1620 boven aan op het 4tal te Groningen geplaatst, om daaruit een predikant te beroepen. 1612. Ciricus Mellius, ook Syricus Mellaei (Syrk Meilis), beroepen in plaats van Geldorp ? van Sint Anna Parochie, was hier nog in 1614, en toen lid der Synode; ook nog in 1617. 3) Hij is hier geweest tot 1618 of 1619 en was van dezelfde gevoelens als de na te noemen Daniel Johannis. 4) !) V. d. Aa, Biogr. Wdb. = ) Zie Kist en Rooyaards Archief XIV, bladz. 213. 3) Ypey en Dermout, deçil III. Aanteekeningen bladz. 291 en 292. 4) Zie Vaderlandsche Letteroefeningen 1827, deel II, bladz. 62. 333 1614. Daniël Johannis is beroepen van Bergum tot predikant ? en rector tevens ; daar hij van onrechtzinnig- heid werd verdacht, zijn Johannes Bogerman te Leeuwarden en Johannes Maccovius, hoogleeraar te Franeker, genoodigcl, om hier op het stadhuis eene conferentie met hem te houden , over eenige leerbegrippen der Remonstranten , waarmede hij verklaarde zich te vereenigen. Die confe­ rentie had plaats en werd al ras een twistgeding, dat ten nadeele van den beschuldigde eindigde. De Synode van datzelfde jaar , in Juli} te Harlingen vergaderd, verklaarde hem vervallen van zijne betrekkingen. In 1621 klaagde hij, met de twee afgezette predikanten van Dokkum, over hun deportement en verzocht gerestitueerd of getolereerd te worden; hun verzoek is afgeslagen. Hij is dezelfde, die ten jare 1640 met twee andere Remonstrantschc pre­ dikanten buiten Leiden gebannen word en dan genoemd wordt Daniel Snecanus. x) 1618. Tobias Tegueus (ipse scripsit) is beroepen in plaats van Daniel Johannis , ? van Wons c. a., en daar gedimitteerd den 19 October; verroepen naar Leeuwarden is hij gedimitteerd den 2 September 1628. 2) 1628. Wilhelmus Schotanus n Binckema ? is be­ roepen van Sexbierum in November (in plaats van Tegnejus), verroepen naar Amsterdam en daar bevestigd den 20 Julij 1645, emeritus geworden den 20 Maart 1664 en in Friesland overleden den 15 December 1666. 3) 1634. Jacobns Croningburgh is beroepen van Wol- vega in plaats van Florentius Johannis, geapprobeerd den 2 September, lid der klassis den 7 October en overleden in 1638. r) Ypey en Dermout, deel II, bladz. 331, III A, bladz. 288. Zie nog Lorgion Herv. K.K. m Fr., bladz. 55 en vooral de Vaderlandsclie Letteroefeningen, 1827, deel II, bladz. 59 en 69. 2j Ypey en Demi., deel III. Aanteekening bladz. 288—294 geven zijne komst hier , in navolging van Reinalda, bladz. 42, vroeger en wel de laatste in 1612 op, zoodat hier, gelijk ook eerstgemelden toegeven , tegelijk 4 pred. zouden geweest zijn. T. kwam echter eerst in het laatst van 1618, volgens Burmaiiia in plaats van Mellius. 3) Cat. van het Friesch Genootschap, bladz. 242. 334 1639. Yiglius Cornelii is beroepen van Marrum in plaats van Groningburgh, geapprobeerd den 26 Februarij, lid der klassis 11 Junij , verroepen naar Leeuwarden en gedimitteerd den 7 Februarij 1641. 1641. Hero Kiiigma, beroepen van Oosterwierum, in plaats van V. Cornelii, geapprobeerd den 15 Junij, overleed den 30 of 31 *) Julij 1667. 1645. Wybrandus Everhardi Lycochton stond vroeger te Menaldum, is beroepen van Ooster- en Westerblokker, in plaats van Will.