R. Simons, booronderzoek Archeologischebureauonderzoek & Landschappelijke (gem. te Riemst Tongersesteenweg Riemst S. Houbrechts S. ) en T. Deville en T. AArrcchheeooPPrroo RRaappppoorrtteenn 227733 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave............................................................................................................... 3 2. Colofon.......................................................................................................................... 5 3. Beschrijvend gedeelte ................................................................................................... 6 3.1. Administratieve gegevens...................................................................................... 6 3.2. Verstoorde zones.................................................................................................... 8 3.3. Archeologische voorkennis ................................................................................... 8 3.4. Onderzoeksopdracht ............................................................................................. 8 3.5. Randvoorwaarden ................................................................................................. 8 3.6. Geplande werken ................................................................................................... 9 3.7. Werkwijze............................................................................................................. 11 4. Landschappelijke ontwikkeling................................................................................... 13 4.1. Ligging .................................................................................................................. 13 4.2. Algemeen .............................................................................................................. 13 4.3. Geologie, geomorfologie en bodem..................................................................... 14 4.4. Historische ligging ............................................................................................... 20 4.5. Erfgoedwaarden en archeologische vindplaatsen............................................. 24 5. Gespecificeerde archeologische verwachting ............................................................. 27 6. Tekstuele synthese........................................................................................................ 32 7. Samenvatting................................................................................................................ 39 8. Beschrijvend gedeelte ................................................................................................. 41 8.1. Administratieve gegevens.................................................................................... 41 8.2. Archeologische voorkennis ................................................................................. 42 8.3. Onderzoeksopdracht ........................................................................................... 43 8.4. Randvoorwaarden ............................................................................................... 44 3 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst 8.5. Werkwijze............................................................................................................. 44 8.6. Resultaten landschappelijk booronderzoek ...................................................... 48 9. Tekstuele analyse van het landschappelijk booronderzoek........................................ 51 10. Samenvatting.............................................................................................................. 54 11. Potentiële kennisvermeerdering en omkadering ...................................................... 55 12. Bibliografie................................................................................................................. 56 13. Lijst met gebruikte dateringen................................................................................... 58 Bijlagen: Bijlage 1: Kaarten- en plannenlijst Bijlage 2: Plannen toekomstige ontwikkeling Bijlage 3: Boorlijst Bijlage 4: Fotolijst boringen Bijlage 5: Velddagboek 4 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst 2. Colofon ArcheoPro Rapporten 273 ISSN-nummer: 2034-6387 Tongersesteenweg, Gemeente Riemst Archeologienota Auteurs: T. Deville, R. Simons en S. Houbrechts In opdracht van: Infrax cvba Foto’s en tekeningen: ArcheoPro Vlaanderen, tenzij anders vermeld ArcheoPro Vlaanderen, Hasselt, januari 2017. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook zonder vooraf schriftelijke toestemming van de uitgevers. ArcheoPro Vlaanderen Bedrijfsstraat 10, 3500 HASSELT Tel 0032 (0)498 59 38 89 E-mail: [email protected] www.archeopro.be 5 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst Bureauonderzoek 3. Beschrijvend gedeelte 3.1. Administratieve gegevens Projectcode 2016I77 Nummer wettelijk depot Niet van toepassing Naam en ArcheoPro Vlaanderen erkenningsnummer (OE/ERK/Archeoloog/2016/0107), erkend archeoloog Bedrijfsstraat 10, 3500 HASSELT Provincie Limburg Gemeente Riemst Deelgemeente Millen Plaats Tongersesteenweg Toponiem / Bounding Box X: 233020,7 Y: 165762,0 X: 234426,1 Y: 166342,0 Kadastrale gegevens Gemeente: Riemst Afdeling: 8 Sectie: A Nrs.:247E, 253G3, 253D3, 253X2, 253W2, 253H3, 253F3, 253A3, 253B3, 253C3, 259R, 259L, 259M, 248L, 248N, 250B, 252C, 263G, 263Z, 265Y, 265S, 265R, 264K, 317H2, 317K2, 317M2, 317V, 506D, 507B, 507C, 513K, 513G, 513R, 516C, 516D, 526M, 526L, 526G, 527K, 527L, 527N, 597D, 596B, 593C, 589D, 589C, 582A, 739A, 740B, 741B, 742B, 743F, 743K, 744F, 744G, 745C, 745B, 746A, 748C, 747A, 747B, 747C, 782A, 783B, 788E Gemeente: Riemst Afdeling: 8 Sectie: B Nrs.: 962X, 962Y, 962Z, 804A Kaartblad / 6 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst Kadasterkaart Topografische kaart Datum uitvoering 16/09/2016 tot en met 12-01-2017 Thesaurus Bureauonderzoek, eolische processen, droogdal, bufferbekkens, lijntracé 7 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst 3.2. Verstoorde zones De berm naast het fietspad aan de gewestweg is volledig ingepalmd door belangrijke nutsleidingen. Binnen het openbaar domein van het Vlaams gewest is onvoldoende ruimte om een bijkomende riolering aan te leggen. Voor de aanleg van de nieuwe DWA-riolering door Infrax cvba zullen bijgevolg ondergrondse innemingen in de voortuinen vereist zijn. De inspectieputten, met bovengrondse innames, zullen maximaal in de verharde huistoeritten gesitueerd worden. De aanleg van DWA- riolering geschied in landelijk woongebied. Voor het terug open maken van de vloedgracht en het vergroten van het bufferbekken zullen grondinnemingen in het agrarisch gebied vereist zijn. 3.3. Archeologische voorkennis Binnen het huidige plangebied zijn geen voorgaande onderzoeken uitgevoerd. 3.4. Onderzoeksopdracht Dit archeologisch bureauonderzoek omvat het afbakenen en beschrijven van het onderzoeksgebied, het verwerven van informatie over de landschappelijke opbouw en de reeds bekende archeologische en/of historische waarden. Het heeft tot doel een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen voor deze locatie. Alsook, indien mogelijk, eveneens een eerste indruk geven van de kwaliteit (gaafheid en conservering), aard, datering, omvang en diepteligging van de eventuele aanwezige archeologische vindplaatsen. De volgende onderzoeksvragen worden vooropgesteld: - Wat is het archeologisch potentieel binnen de grenzen van het plangebied. - Wat is de impact van de geplande werken? - Is een vervolgonderzoek noodzakelijk? 3.5. Randvoorwaarden Er zijn geen randvoorwaarden van toepassing voor dit onderzoeksgebied. 8 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst 3.6. Geplande werken Infrax cvba wil weldra, aan de Tongersesteenweg, starten met de aanleg van een nieuw gescheiden rioleringsstelsel. Ze zullen een gescheiden rioolstelsel bewerkstelligen door het behoud en omvorming van de bestaande riolering (Ø 400 mm en Ø 500 mm zuidkant) naar een RWA-riolering, die ze laten aansluiten op de oorsprong van de vloedgracht. Deze ingebuisde vloedgracht wordt plaatselijk opengelegd in het ontworpen open bufferbekken dat vergroot dient te worden van 800 m³ naar 7500 m³. Daarnaast wordt voorzien in de aanleg van een nieuwe DWA-riolering aan de zuidkant van de N79 naast het fietspad, die aangesloten wordt op de beginput van de Aquafincollector. Vanaf het westen tot aan de Billerweg zal de diameter van de nieuwe buizen 250 mm bedragen. Vanaf de Billerweg naar het grote bufferbekken is de diameter 400 mm. De nieuwe riolering zal op een diepte tussen de 2 en 3,5 meter diepte. De gracht langs Op den Drinkaert wordt afgekoppeld van de gemengde riolering en afgeleid naar een nieuwe bufferingsgracht van 350m3 naast de gewestweg. De totale lengte van het tracé bedraagt circa 1780 m. Het kleine en het grote bufferbekken (inclusief de vloedgracht) hebben een oppervlakte van respectievelijk circa 245 m2 en 8700 m2. Het kleine bufferbekken zal een maximale diepte kennen van 160 cm; het grote een maximale diepte van 120 cm. De gracht ter hoogte van Op den Drinkaert kent een oppervlakte van circa 200 m2 en een maximale diepte van 200 cm .Alle plannen worden in de volgende afbeeldingen weergegeven. Ter verduidelijking zijn de plannen als bijlage 2 toegevoegd. Afbeelding 1: Rioleringsplan van de toekomstige situatie deel 1 met het kleine bufferbekken in geel (bron: Sweco). 9 ArcheoPro Vlaanderen Tongersesteenweg, Riemst Afbeelding