Załącznik do UchwałyNr IV/32/11 Rady Gminy Laskowa z dnia 21 stycznia 2011 r. Plan Odnowy Miejscowości 2010-2017 GMINA LASKOWA Plan Odnowy Miejscowości Ujanowice SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE .................................................................................. 3 2. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI , W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA ..................................................................................................4 2.1. POŁOŻENIE MIEJSCOWOŚCI, PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA , POWIERZCHNIA , LICZBA LUDNOŚCI ........................................................................................................... 4 2.2. HISTORIA MIEJSCOWOŚCI . ..................................................................................8 2.3. OKREŚLENIE PRZESTRZENNEJ STRUKTURY MIEJSCOWOŚCI . ................................. 11 3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI .............15 3.1. ZASOBY PRZYRODNICZE ......................................................................................15 3.2. DZIEDZICTWO KULTUROWE ............................................................................... 18 3.3. OBIEKTY I TERENY , INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA .............................................. 18 3.4. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ......................................................................... 22 3.5. GOSPODARKA I ROLNICTWO. ............................................................................. 25 3.6. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI . .......................................................................... 29 4. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA ........................................................................... 31 5. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ . .................................................. 33 5.1. PRIORYTETY ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI UJANOWICE ........................................... 33 5.2. ZADANIE WYBRANE DO REALIZACJI W RAMACH PROW „O DNOWA I ROZWÓJ WSI ”. 36 6. POWIĄZANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Z LOKALNYMI DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI ......................................................................................38 7. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI . .......................................38 8. ZAKOŃCZENIE ................................................................................. 39 9. SPIS ILUSTRACJI .................................................................................40 10. SPIS TABEL . ....................................................................................40 11. SPIS WYKRESÓW . ............................................................................40 Gmina Laskowa 2010 2 Plan Odnowy Miejscowości Ujanowice 1. Wprowadzenie. Odnowiona, doinwestowana i ożywiona kulturowo wieś, dzięki podjętym przez lokalną społeczność działaniom, powinna odzyskać swoją atrakcyjność jako miejsce zamieszkania oraz zapewnić mieszkańcom godziwy standard i jakość życia. Takie założenie stało się podstawą idei „Odnowy wsi”. Niniejszy Plan Odnowy Miejscowości, prognozujący rozwój małopolskiej wsi Ujanowice w kolejnych siedmiu latach, ma zatem charakter „planu małych kroków”, zmierzających w kierunku wielkich celów. Te małe kroki, przy finansowym i organizacyjnym wsparciu gminy doprowadzić mają do trwałej poprawy miejscowych warunków życia. Cele przyświecające autorom POM powinny być z kolei zgodne z celami rozwoju szerszego organizmu, jakim jest Gmina Laskowa – jednostka samorządu terytorialnego, której częścią składową pozostają Ujanowice. Ujanowice, dla spełnienia w/w założeń muszą przede wszystkim poprawić jakość infrastruktury technicznej, właściwie wykorzystać posiadane zasoby dziedzictwa kulturowego i walory przyrodnicze, rozwinąć szeroko pojmowaną turystykę. Gmina Laskowa 2010 3 Plan Odnowy Miejscowości Ujanowice 2. Charakterystyka miejscowości, w której będzie realizowana operacja. 2.1. Położenie miejscowości, przynależność administracyjna, powierzchnia, liczba ludności. Miejscowość Ujanowice jest jednym z sołectw małopolskiej Gminy Laskowa. Gmina wiejska Laskowa przynależy administracyjnie do powiatu limanowskiego. Rysunek 1 Ujanowice na tle Gminy. Źródło: www.laskowa.pl Ujanowice graniczą od zachodu ze Strzeszycami, od południa z Kobyłczyną, od północy z Sechną, zaś wschodnią granicę miejscowości stanowi granica Gminy Laskowa i jednocześnie powiatu limanowskiego z nowosądeckim – Gmina Łososina Dolna. Obszar Gminy Laskowa wynosi 7 253,59 ha, co stanowi 7,62% powierzchni powiatu limanowskiego. Pod tym względem Ujanowice, zajmujące obszar 186,40 ha są najmniejszym sołectwem gminy. Gmina Laskowa 2010 4 Plan Odnowy Miejscowości Ujanowice Tabela 1 Sołectwa gminy Laskowa wg powierzchni. Lp. Sołectwo Obszar/ha 1. Jaworzna 668,31 2. Kamionka Mała 1023,24 3. Kobyłczyna 577,08 4. Krosna 620,74 5. Laskowa 2116,99 6. Sechna 733,33 7. Strzeszyce 299,72 8. Ujanowice 186,40 9. Żmiąca 1118,84 Źródło: Strategia Gminy Laskowa 2008-2013. Biorąc pod uwagę procentowy udział powierzchni sołectwa Ujanowice w całkowitej powierzchni Gminy Laskowa, miejscowości zajmuje zaledwie 1% tego obszaru. Wykres 1 Struktura powierzchni gminy wg podziału na sołectwa. Kamionka Mała 8% 14% Krosna 15% 9% Sechna Laskowa Strzeszyce Ujanowice 9% 10% Jaworzna 1% Żmi ąca 4% 30% Kobyłczyna Źródło: Strategia Gminy Laskowa 2008-2013. W roku 2008 Ujanowice liczyły 699 mieszkańców, z czego kobiet: 341, a mężczyzn: 351. Tym samym wskaźnik feminizacji dla miejscowości wynosi ok. 95 kobiet na 100 mężczyzn i jest niższy niż dla całej Gminy Laskowa (ok. 99 kobiet na 100 mężczyzn). Wskaźnik gęstości zaludnienia dla całej Gminy Laskowa w oparciu o dane z dnia 31.12.2006 r. wynosił 103 os/km 2 (ok. 128 osób na km 2 w powiecie limanowskim). Gmina Laskowa 2010 5 Plan Odnowy Miejscowości Ujanowice Sytuację demograficzną miejscowości z terenu Gminy Laskowa określa się jako korzystną, chociaż wskaźnik przyrostu naturalnego kształtuje się na poziomie niższym od wskaźnika dla powiatu limanowskiego. Według danych UG Laskowa na terenie Ujanowic w roku 2008 urodziło się ośmioro dzieci, co przy pięciu zarejestrowanych zgonach daje przyrost naturalny na poziomie 3. Tabela 2 Liczba ludności w latach 200-2008. Rok Ujanowice Gmina Laskowa 2000 604 7 351 2001 604 7 456 2002 605 7 530 2003 634 7 551 2004 649 7 581 2005 646 7 615 2006 674 7 668 2007 680 7 694 2008 697 7 754 Źródło: dane UG Laskowa. Na przestrzeni ostatnich dziewięciu lat liczba mieszkańców Ujanowic systematycznie wzrastała (przyrost o 93 osoby od roku 2000). Na poziomie całej gminy w podanym okresie mieszkańców ubyło jedynie w Strzeszycach i Laskowej. W pozostałych miejscowościach Gminy Laskowa liczba ludności zwiększyła się. Wpływ na to mają dodatni przyrost naturalny, ale także dodatnie saldo migracji Wykres 2 Przyrost ludności miejscowości Ujanowice 2000-2008. 700 680 660 640 620 600 580 560 540 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Źródło: dane UG Laskowa. Gmina Laskowa 2010 6 Plan Odnowy Miejscowości Ujanowice Ludność miejscowości charakteryzuje się bardzo wysokim odsetkiem ludzi młodych: ok. 32% mieszkańców miejscowości stanowią osoby do 19 roku życia, choć przybywa też mieszkańców w najstarszych grupach wiekowych, co odpowiada tendencjom na poziomie gminy. Przyjmując definicję skali starości demograficznej według ONZ (populacja, w której udział ludności w wieku powyżej 65 roku życia jest większy niż 7% - jest populacją starą) można powiedzieć, że ludność Ujanowic, podobnie jak i całej Gminy Laskowa jest populacją starą. Tabela 3 Struktura ludności Gminy Laskowa i miejscowości Ujanowice, 2008 r. Podziały wieku w latach Gmina Laskowa Ujanowice do 19 2 311 221 20 – 30 1 453 135 31 – 40 1 058 98 41 – 50 1031 95 51 – 60 752 75 Powyżej 60 1 149 74 Źródło: dane UG Laskowa. Pod względem aktywności ekonomicznej, najliczniejszą grupę mieszkańców Ujanowic stanowi ludność w wieku produkcyjnym, 18-64 lata: 61%. Na drugim miejscu pod względem liczebności plasuje się grupa mieszkańców 0-17 lat: 28%. Tabela 4 Grupy aktywności ekonomicznej miejscowości Ujanowice 2008. Ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) 198 Ludność w wieku produkcyjnym 202/226 Kobiety (18-59 lat)/ Mężczyźni (18-64) Ludność w wieku poprodukcyjnym 48/23 Kobiety (60 lat i więcej)/ Mężczyźni (65 lat i więcej) Źródło: dane UG Laskowa. W strukturze wykształcenia ludności dominują osoby z wykształceniem podstawowym, kolejno zaś z zasadniczym zawodowym i średnim. Najniższy odsetek stanowią osoby mogące wykazać się wykształceniem wyższym. Statystycznie lepiej wykształcone są kobiety. Mężczyźni dominują w grupie osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym, zaś kobiety częściej kończą szkoły średnie, w tym o profilu ogólnokształcącym. Gmina Laskowa 2010 7 Plan Odnowy Miejscowości Ujanowice 2.2. Historia miejscowości. Wieś Ujanowice, jako sołectwo powstała przed 1268 r., lokowana na prawie niemieckim przez żonę Bolesława Wstydliwego - św. Kingę. Historia powstania Ujanowic związana jest przede wszystkim z osadnictwem na gruntach plebańskich nadanych dokumentem erekcyjnym w 1296 r., kiedy to Ksieni starosądeckiego klasztoru Zakonu Świętej Klary Katarzyna Odolani wyznaczyła dla przyszłego Kościoła i probostwa odpowiednie uposażenie (beneficjum). Beneficjum pod kościół i probostwo stanowiły grunta istniejącego od 1268 roku sołectwa, które jako wiano otrzymał pierwszy pleban i prawdopodobnie stąd nazwa Wianowice , później Ujanowice, choć są też inne wyjaśnienia pochodzenia tej nazwy, np. wedle legendy wieś była wianem, które otrzymała od ojca poganina córka, odzyskawszy