Uniwersytet Warszawski Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Mgr Seweryn Dmowski Sprawa Jana Mazurkiewicza „Radosława” 1949-1956. Analiza decyzyjna Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem Dr. hab. Wojciecha Jakubowskiego Warszawa, 20 czerwca 2012 SPIS TREŚCI PODZIĘKOWANIA ............................................................................................................5 WYKAZ SKRÓTÓW ...........................................................................................................7 WSTĘP ............................................................................................................................... 10 ROZDZIAŁ 1. OŚRODKI DECYZYJNE I DECYDENCI .............................................. 23 PARTIA KOMUNISTYCZNA ..................................................................................................................... 25 POLSKA PARTIA ROBOTNICZA ......................................................................................................... 25 Geneza .................................................................................................................................................. 25 Struktura .............................................................................................................................................. 26 POLSKA ZJEDNOCZONA PARTIA ROBOTNICZA ........................................................................... 29 Geneza .................................................................................................................................................. 29 Struktura .............................................................................................................................................. 31 Komisja Biura Politycznego KC PZPR ds. Bezpieczeństwa Publicznego............................................ 33 Komisja Biura Politycznego do spraw specjalnych ............................................................................. 34 DECYDENCI ............................................................................................................................................ 35 CYWILNY APARAT BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO .................................................................. 43 RESORT BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO.................................................................................. 43 Geneza .................................................................................................................................................. 44 Struktura .............................................................................................................................................. 44 MINISTERSTWO BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO ................................................................... 45 Struktura .............................................................................................................................................. 46 KOMITET DS. BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO PRZY RADZIE MINISTRÓW ..................... 53 Struktura .............................................................................................................................................. 53 DECYDENCI ............................................................................................................................................ 57 WOJSKOWY APARAT BEZPIECZEŃSTWA .......................................................................................... 68 GENEZA................................................................................................................................................... 68 Oddział Informacji 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki ....................................................... 68 Wydział Informacji I Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR ........................................................ 69 Wydział Informacji 1 Armii Wojska Polskiego ................................................................................... 69 Wydział Informacji 2 Armii Wojska Polskiego ................................................................................... 69 STRUKTURA ........................................................................................................................................... 70 Główny Zarząd Informacji ................................................................................................................... 70 DECYDENCI ............................................................................................................................................ 72 WOJSKOWY WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI ....................................................................................... 73 NAJWYŻSZY SĄD WOJSKOWY .......................................................................................................... 75 Geneza .................................................................................................................................................. 75 Struktura .............................................................................................................................................. 76 Decydenci .............................................................................................................................................. 78 WOJSKOWY SĄD REJONOWY W WARSZAWIE.............................................................................. 80 Geneza .................................................................................................................................................. 80 Struktura .............................................................................................................................................. 81 2 Decydenci .............................................................................................................................................. 82 NACZELNA PROKURATURA WOJSKOWA ...................................................................................... 84 Geneza .................................................................................................................................................. 84 Struktura .............................................................................................................................................. 84 Decydenci .............................................................................................................................................. 86 ROZDZIAŁ 2. SYTUACJA DECYZYJNA ...................................................................... 89 RZECZYWISTA SYTUACJA DECYZYJNA ............................................................................................. 90 PO UPADKU POWSTANIA WARSZAWSKIEGO................................................................................ 90 Wybuch i upadek Powstania Warszawskiego ...................................................................................... 90 „Nie” ..................................................................................................................................................... 93 Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj ....................................................................................................... 98 ARESZTOWANIE W 1945 R. I AKCJA UJAWNIENIOWA .............................................................. 100 Aresztowanie „Radosława” i wypracowywanie koncepcji wyjścia AK z podziemia ......................... 100 Akcja ujawnieniowa ........................................................................................................................... 109 DZIAŁALNOŚĆ RADOSŁAWA W LATACH 1945-1949.................................................................... 123 Komitet Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Zgrupowania „Radosław” i upamiętnianie Powstania Warszawskiego.................................................................................................................. 123 Instytucjonalizacja ruchu kombatanckiego ....................................................................................... 124 Pomoc socjalna dla byłych akowców .................................................................................................. 126 Bursa im. Generała „Grota” .............................................................................................................. 127 Integracja środowiska ........................................................................................................................ 128 Działalność prywatna ......................................................................................................................... 129 TRANSNARODOWA SYTUACJA DECYZYJNA ............................................................................... 129 WYOBRAŻONA I KRYZYSOWA SYTUACJA DECYZYJNA .......................................................... 131 ROZDZIAŁ 3. PROCES DECYZYJNY ......................................................................... 134 PRZYGOTOWANIE (1948-1949) .............................................................................................................. 136 ARESZTOWANIE I ŚLEDZTWO (1949-1952) ........................................................................................ 143 KONSPIRACJA CYWILNA.................................................................................................................. 144 POWIĄZANIE KONSPIRACJI CYWILNEJ ZE SPISKIEM W WOJSKU ....................................... 151 PRZEJĘCIE INICJATYWY PRZEZ GZI ...........................................................................................