Ocena „Strategii Rozwoju Gminy Szczecinek na lata 2015 – 2025” Szczecinek, 12 stycznia 2018r. 1 I. WST ĘP Strategia Rozwoju Gminy Szczecinek została przyj ęta Uchwał ą Nr XXII/226/2016 Rady Gminy Szczecinek z dnia 29.02.2016 roku. Niniejszy raport stanowi opracowanie zawieraj ące informacje na temat post ępu, jaki osi ągni ęto w latach 2016 – 2017 w zakresie realizacji priorytetów Strategii Rozwoju Gminy Szczecinek, jak i stopie ń realizacji w poszczególnych obszarach. Gmina Szczecinek realizuje cele w oparciu o Strategi ę Rozwoju Gminy Szczecinek na lata 2015 – 2025, która jest dokumentem pozwalaj ącym ukierunkowa ć jej rozwój w perspektywie dekady, umo żliwia planowanie poszczególnych przedsi ęwzi ęć i inwestycji, a tak że pozyskiwanie zewn ętrznych środków na realizacj ę poszczególnych zada ń. Niniejszy raport jest pierwszym raportem z realizacji Strategii Rozwoju Gminy Szczecinek na lata 2015 – 2025. Zawarte w nim informacje maj ą ułatwi ć ocen ę stopnia realizacji przyj ętych w strategii celów, u świadomi ć istniej ące wci ąż problemy oraz pobudzi ć do wi ększej troski o działania na rzecz rozwoju Gminy. Cały proces był procesem uspołecznionym, na bie żą co poddawany konsultacjom społecznym. W procesie planowania wzi ęli udział: radni, sołtysi, przedstawiciele organizacji pozarz ądowych, przedsi ębiorcy, pracownicy Urz ędu i mieszka ńcy. Konsultacje te miały na celu zapewnienie mo żliwie szerokiego udziału społecznego, jak równie ż mobilizowanie mieszka ńców, przedstawicieli poszczególnych grup społecznych do bezpo średniego udziału w procesie tworzenia i realizacji strategii rozwoju gminy. Proces budowania strategii, chocia ż bazował głównie na konsultacjach społecznych, uwzgl ędniał równie ż zapisy istniej ących dokumentów programowych. Zebrane w ten sposób informacje na temat gminy i miasta, oczekiwa ń jego mieszka ńców i problemów, z jakimi si ę borykaj ą, pozwoliły na stworzenie dokumentu, w którym sformułowano misj ę, zdefiniowano podstawowe obszary strategiczne oraz cele rozwoju. Uwzgl ędniaj ąc zasad ę zrównowa żonego rozwoju wypracowana misja brzmi nast ępuj ąco: „Misj ą Gminy Szczecinek jest zbudowanie przyjaznego klimatu inwestycyjnego, który b ędzie zach ęcał przedsi ębiorców do inwestowania na jej terenie. Szczególny nacisk powinien zosta ć poło żony tak że na rozwijanie bazy turystycznej oraz promocj ę, zarówno walorów krajobrazowo – przyrodniczych jak i rozwoju rolnictwa ekologicznego i przetwórstwa rolno – spo żywczego. Przyszłe działania b ędą miały na celu równie ż podwy ższenie jako ści życia mieszka ńców poprzez rozwi ązywanie problemów społecznych”. Z tak sformułowanej misji wyłonione zostały cele strategiczne: 1. Budowanie klimatu inwestycyjnego regionu. 2. Wspieranie rozwoju funkcji turystycznej gminy. 3.Zwi ększanie jako ści życia mieszka ńców w gminie. 2 W raporcie dokonano krótkiej charakterystyki celów strategicznych oraz opis wykonania zada ń w latach 2016 – 2017, dokonuj ąc ich podziału wg powy ższych obszarów rozwoju. II. METODOLOGIA MONITORINGU STRATEGII Zgodnie z zapisami podrozdziału 8.6 Strategii monitoring strategii jest stałym i ci ągłym procesem obserwacji, maj ącym na celu zapewnienie informacji na temat słuszno ści i skuteczno ści podejmowanych działa ń, natomiast „Wdra żanie Strategii Rozwoju gminy Szczecinek polega ć powinno na realizowaniu sformułowanych w niej celów strategicznych, operacyjnych oraz zada ń. (...) Niezb ędne jest stworzenie systemu stałego monitorowania realizacji zada ń zdefiniowanych w Strategii.” Zgodnie z wytycznymi ocena poziomu wdro żenia zapisów strategicznych powinna by ć przeprowadzana raz na dwa lata. Opracowanie zostało sporz ądzone przez zespół powołany przez Wójta Zarz ądzeniem Nr 158/2017 z dnia 6 listopada 2017 r. w składzie: 1. Adam Gonczarów – Przewodnicz ący komisji 2. Anna Kopyci ńska – Członek komisji 3. Kamila Gwiazda – Członek komisji (nie uczestniczyła w pracach ze wzgl ędu na długotrwałe zwolnienie lekarskie) III. CHARAKTERYSTYKA CELÓW STRATEGICZNYCH Realizacja celów strategicznych Strategia Rozwoju Gminy Szczecinek realizowana jest zgodnie z przyj ętymi kierunkami, które stanowi ą nadrz ędne wytyczne do planowania poszczególnych działa ń. Uszczegółowieniu procedury wdra żania Strategii słu żyły plany i programy operacyjne, do których nale żą : 1. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Szczecinek (2015 r.) 2. Studium Uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowanie przestrzennego Gminy Szczecinek, 3. Plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Szczecinek, 4. Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Szczecinek. 1. Budowanie klimatu inwestycyjnego regionu Cele operacyjne przyj ęte w tym obszarze maj ą d ąż yć do budowania klimatu inwestycyjnego regionu, a co za tym idzie, przygotowywania miejsc pod nowe inwestycje, przyci ągania nowych inwestorów, wspierania lokalnej przedsi ębiorczo ści, a tak że doradztwo w zakresie otwierania własnej działalno ści gospodarczej oraz promowanie ofert inwestycyjnych. 2. Wspieranie rozwoju funkcji turystycznej gminy Cele operacyjne przyj ęte w tym obszarze zakładaj ą ukierunkowanie działa ń na rozwój sieci szlaków turystycznych, promocj ę regionu, a tak że rozbudow ę warunków do wypoczynku i ochron ę środowiska naturalnego. 3. Zwi ększanie jako ści życia mieszka ńców w gminie 3 Cele operacyjne przyj ęte w tym obszarze obejmuj ą działania ukierunkowane na budowanie pozytywnego wizerunku gminy, popraw ę infrastruktury drogowej i rozwój transportu publicznego, rozwój oferty edukacyjnej, podnoszenie poziomu opieki zdrowotnej, a tak że wspieranie lokalnych inicjatyw, inwestycji przyjaznych mieszka ńcom oraz osób wykluczonych społecznie. IV. DIAGNOZA SYTUACJI Obecnie sie ć osadnicz ą gminy tworzy 26 sołectw. Uchwał ą Rady Gminy Szczecinek Nr XXII/227/2016 z dnia 29.02.2016r. dokonano podziału Sołectwa Żółtnica na dwa odr ębne: 1) Sołectwo Żółtnica – obejmuj ące swoim obszarem miejscowo ść Buczek, Goł ębiewo, Sierszeniska, Wagrodno i Żółtnica. 2) Sołectwo Omulna obejmuj ące swoim obszarem miejscowo ść Omulna i Siedlice. Rysunek 1. Liczba mieszka ńców Gminy Szczecinek z podziałem na płe ć Źródło: Opracowanie własne na podstawie Stan ludno ści 2009 – 2016 r ., Bank Danych Lokalnych GUS, www.bdl.stat.gov.pl (data dost ępu 02.01.2018) Liczba mieszka ńców gminy zmniejsza si ę systematycznie od 2009 r. W roku 2016 liczba mieszka ńców Gminy Szczecinek wyniosła 9377 osób. Odnotowano nieznaczny wzrost liczby męż czyzn w porównaniu do roku 2015. Tabela 1. Ludno ść wg grup wiekowych 2014 2016 ró żnica 0-4 487 464 - 23 5-9 554 537 - 17 10-14 545 554 9 15-19 640 557 - 83 20-24 837 781 - 56 4 25-29 771 789 18 30-34 777 730 - 47 35-39 657 699 42 40-44 637 643 6 45-49 597 627 30 50-54 611 570 - 41 55-59 720 670 - 50 60-64 587 648 - 61 65-69 389 454 65 70-74 206 234 28 75-79 186 178 - 8 80-84 115 125 10 85 i wi ęcej 113 117 4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Stan ludno ści 2009 – 2016 r ., Bank Danych Lokalnych GUS, www.bdl.stat.gov.pl (data dost ępu 02.01.2018) W porównaniu do roku 2014, który był ostatnim rokiem uwzgl ędnionym w badaniu stanu ludno ści według grup wiekowych w Strategii Rozwoju Gminy Szczecinek, najwi ększy wzrost liczby mieszka ńców nast ąpił w grupie wiekowej 65 – 69 lat. Najwi ększy spadek odnotowano natomiast w przypadku mieszka ńców w grupie wiekowej 15 – 19 lat, nast ępnie 60 – 64 lata i 20 – 24 lata. Z analizy danych wynika, że wzrasta liczba osób w wieku 65 lat, co spowodowane jest z pewno ści ą wchodzeniem do tej grupy najliczniejszego rocznika okresu powojennego, czyli osób urodzonych w latach 50, a tak że wydłu żanie si ę trwania życia oraz niski poziom dzietno ści. Jednocze śnie sukcesywnie zmniejsza si ę na terenie Gminy Szczecinek liczba ludno ści w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym, a wzrasta liczba społecze ństwa w wieku poprodukcyjnym. W porównaniu do roku 2014 liczba ludno ści w wieku produkcyjnym spadła z 6554 na 6396, przy wzro ście ludno ści w wieku poprodukcyjnym z 1289 na 1426 osób. Rysunek 2. Liczba mieszka ńców Gminy Szczecinek z podziałem na grup ę 5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Ludno ść w wieku przedprodukcyjnym 2009 – 2016 r ., Bank Danych Lokalnych GUS, www.bdl.stat.gov.pl (data dost ępu 02.01.2018) Rysunek 3. Bezrobotni zarejestrowani wg płci w Gminie Szczecinek Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rynek pracy 2009 – 2016 r ., Bank Danych Lokalnych GUS, www.bdl.stat.gov.pl (data dost ępu 02.01.2018) i Informacja statystyczna za miesi ąc pa ździernik 2017r., http://szczecinek.praca.gov.pl Ogólna liczba bezrobotnych w Gminie Szczecinek w porównaniu do roku 2014 spadła z poziomu 958 do 619 (stan na dzie ń 31.10.2017 r.). w dalszym ci ągu liczniejsz ą grup ę blisko 60 % bezrobotnych stanowi ą kobiety. 6 W przeci ągu dwóch lat pocz ąwszy od 2014 roku na terenie gminy wzrosła liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w centralnym rejestrze REGON, prowadzonym przez Urz ąd Statystyczny. Rysunek 4. Podmioty gospodarcze wpisane do rejestru REGON 4 2 1 1 1 1 1 1 25 18 19 14 14 14 14 16 625 536 512 522 530 526 567 576 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Podmioty gospodarcze i przekształcenia własno ściowe i strukturalne 2009 – 2016 r ., Bank Danych Lokalnych GUS, www.bdl.stat.gov.pl (data dost ępu 02.01.2018) W 2016 r. na terenie gminy znajdowały si ę 593 podmioty, co stanowi wzrost o blisko 10% w stosunku do roku 2014. Najwi ększ ą liczb ę podmiotów stanowi ą mikroprzedsi ębiorstwa zatrudniaj ące do 9 pracowników. W dalszym ci ągu najwi ększ ą liczb ę przedsi ębiorstw stanowi ą firmy z sektora prywatnego. Wzrost przedsi ębiorczo ści w regionie jest niezwykle pozytywnym