Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Łomazy na lata 2017-2023 Opracowanie: Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Łomazy na lata 2017-2023 powstał przy dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu pn. „Opracowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Łomazy‟, który współfinansowany jest ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020 w ramach konkursu dotacji, pn. "Przygotowanie programów rewitalizacji (III edycja Konkursu)". Główni eksperci uczestniczący w opracowaniu: PIOTR JANCZAREK - KIEROWNIK ZESPOŁU PRZEMYSŁAW BAJOR MICHAŁ WRÓBLEWSKI ARKADIUSZ PISARSKI Zamawiający: Gmina Łomazy Plac Jagielloński 27 21 - 532 Łomazy e-mail: [email protected] http://www.lomazy.pl Wykonawca: LUBELSKA FUNDACJA INICJATYW EKOLOGICZNYCH ul. Lubelska 88 23-200 Kraśnik e-mail: [email protected] www.lfie.pl Prace nad Lokalnym Program Rewitalizacji Gminy Łomazy na lata 2017-2023 prowadzone były przy ścisłej współpracy z pracownikami Urzędu Gminy Łomazy i jednostek organizacyjnych oraz uwzględniają wszystkie wyniki konsultacji społecznych. 2 Strona Strona Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Łomazy na lata 2017-2023 Spis treści I. CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA ..................................................................................................... 10 1. Wprowadzenie ..................................................................................................................... 10 2. Przyjęta metodyka prac ........................................................................................................ 12 II. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNO-ANALITYCZNA ............................................................................... 15 1. Położenie i historia ............................................................................................................... 15 1.1. Położenie administracyjne i geograficzne ......................................................................... 15 1.2. Zagospodarowanie przestrzenne ...................................................................................... 19 1.2. Sieć osadnicza .................................................................................................................... 24 1.3. Rys historyczny .................................................................................................................. 25 2. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych .................................................................................................................................................. 28 2.1. Diagnoza sfery społecznej - demografia i infrastruktura społeczna ................................. 28 2.1.1. Liczba ludności ................................................................................................................ 28 2.1.2. Gęstość zaludnienia ........................................................................................................ 30 2.1.4. Ruch naturalny i wędrówkowy ludności ........................................................................ 32 2.1.5. Prognoza demograficzna ................................................................................................ 33 2.1.6. Infrastruktura pomocy społecznej i wykluczenie społeczne .......................................... 34 2.1.6.1. Infrastruktura pomocy społecznej i opieki zdrowotnej .............................................. 34 2.1.6.2. Wykluczenie społeczne ............................................................................................... 35 2.1.7. Infrastruktura szkół i edukacja ....................................................................................... 42 2.1.7.1. Infrastruktura wychowania i szkolnictwa ................................................................... 42 2.1.7.2. Poziom edukacji .......................................................................................................... 45 2.1.8.Poziom zatrudnienia i rynek pracy .................................................................................. 49 2.1.8.1. Poziom zatrudnienia .................................................................................................... 49 2.1.8.2. Rynek pracy i bezrobocie ............................................................................................ 49 2.1.8.3. Pracujący w gminie ...................................................................................................... 52 2.1.9. Bezpieczeństwo publiczne ............................................................................................. 55 2.1.10. Jakość i poziom kapitału społecznego .......................................................................... 60 2.1.10.1. Organizacje pozarządowe ......................................................................................... 60 2.1.10.2. Frekwencja wyborcza ................................................................................................ 62 2.2. Diagnoza sfery gospodarczej ............................................................................................. 65 3 2.2.1. Przedsiębiorczość pozarolnicza ...................................................................................... 65 Strona Strona Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Łomazy na lata 2017-2023 2.2.2. Rolnictwo ........................................................................................................................ 70 2.2.3. Turystyka ........................................................................................................................ 72 2.3. Diagnoza sfery środowiskowej .......................................................................................... 75 2.3.1. Uwarunkowania fizyczno-geograficzne ......................................................................... 75 2.3.1.1. Rzeźba terenu .............................................................................................................. 75 2.3.1.1. Budowa geologiczna .................................................................................................... 75 2.3.1.2. Gleby ........................................................................................................................... 76 2.3.1.3. Zasoby wodne ............................................................................................................. 79 2.3.1.4. Klimat .......................................................................................................................... 79 2.3.1.5. Formy ochrony przyrody ............................................................................................. 82 2.3.2. Przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska ....................................................... 84 2.4. Diagnoza sfery przestrzenno-funkcjonalnej ...................................................................... 86 2.4.1. Środowisko kulturowe.................................................................................................... 86 2.4.1.1. Dziedzictwo kulturowe ................................................................................................ 86 2.4.1.2. Kultura ......................................................................................................................... 86 2.4.2. Wyposażenie w infrastrukturę techniczną ..................................................................... 87 2.4.2.1. Drogi i komunikacja ..................................................................................................... 88 2.4.2.2. Gospodarka odpadami ................................................................................................ 90 2.4.2.3. System zaopatrzenia w wodę ...................................................................................... 90 2.4.2.4. System odprowadzania ścieków ................................................................................. 91 2.4.2.5. Sieć gazowa ................................................................................................................. 92 2.4.2.6. System ciepłowniczy ................................................................................................... 92 2.4.2.7. Infrastruktura elektroenergetyczna ........................................................................... 93 2.4.2.8. Infrastruktura teleinformatyczna ................................................................................ 93 2.5. Diagnoza sfery technicznej ................................................................................................ 95 2.5.1. Gospodarka mieszkaniowa............................................................................................. 95 3. Wyznaczenie i charakterystyka obszarów zdegradowanych ............................................... 98 3.1. Założenia ogólne ............................................................................................................... 98 3.2. Wyznaczenie obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji ................................. 98 3.2.1. Delimitacja obszarów zdegradowanych ......................................................................... 98 3.3. Wyznaczenie obszaru rewitalizacji .................................................................................. 101 3.4. Charakterystyka obszarów zdegradowanych .................................................................. 101 4 4. Zbiorcze zestawienie danych .............................................................................................