Ministria e Bujqësisë, Zhvillimit Rural dhe Administrimit të Ujërave Republika e Shqipërisë Programi i Zhvillimit Rural 2014 - 2020 i Instrumentittë Asistencës Parazgjerimit (IPA) 28 Maj 2015 i Programi IPARD II për Shqipërinë PERMBAJTJA MINISTRIA E BUJQËSISË, ZHVILLIMIT RURAL DHE ADMINISTRIMIT TË UJËRAVE ......... I REPUBLIKA E SHQIPËRISË .................................................................................................................... I DRAFT .......................................................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 1. TITULLI I PORGRAMIT IPA II TË ZHVILLIMIT RURAL NË SHQIPËRI ..................................1 2. VENDI PËRFITUES .................................................................................................................................1 2.1 SHTRIRJA GJEOGRAFIKE E PROGRAMIT .........................................................................................1 3. PËRSHKRIMI I SITUATËSS AKTUALE, ANALIZA SWOT DHE IDENTIFIKIMI NEVOJAVE ..........................................................................................................................................1 3.1. Konteksti i përgjithshëm social-ekonomik i shtrirjes gjeografike ......................................................1 SHQIPËRIA KA NJË SIPËRFAQE TË PËRGJITHSHME PREJ 28,748 KM2 DHE NJË POPULLSI PREJ 2,787,600 BANORËSH, NGA TË CILËT 1,390,000 JANË FEMRA (2013). DENSITETI I POPULLSISË ËSHTË 97 BANORË PËR KM2. ..................................................................................................................1 3.2. Performanca e sektorëve të bujqësisë, pyjeve dhe atij ushqimor ..............................................................4 3.3. Menaxhimi mjedisit dhe i tokës .............................................................................................................. 19 3.4. Ekonomia rurale dhe cilësia e jetës ......................................................................................................... 23 3.6. Tabela e treguesve të kontekstit .......................................................................................................... 31 Shënim: : = jo në dispozicion; e = vlera e parashikuar; p = i përkohshëm; PR 2013 = Raporti i Progresit për Shqipërinë 013 (SWD(2013) 414 finale).. ..................................................................................... 38 4. ANALIZA SWOT – PËRMBLEDHJE E ANALIZAVE TE MËSIPËRME ..................................... 39 4.1. Bujqësia, pyjet, industria ushqimore (tabela të veçanta për çdo sektor të përzgjedhur për mbështetje) ........................................................................................................................................... 39 4.2. Administrimi i tokës dhe mjedisi ......................................................................................................... 43 4.3. Ekonomia rurale dhe cilësia e jetës ......................................................................................................... 44 4.5. Sinteza e analizës SWOT në lidhje me objektivat e zhvillimit rural dhe bujqësor të IPA II ......... 46 5. REZULTATET KRYESORE TË NDËRHYRJEVE TË MËPARSHME .......................................... 47 5.1. Rezultatet kryesore të ndërhyrjeve kombëtare të mëparshme: Shumat e disbursuara, përmbledhje e vlerësimeve, mësimet e nxjerra. ............................................................................... 47 5.2 Rezultatet kryesore të asistencës së BE-së, shumat e disbursuara, përmbledhje e vlerësimeve, mësimet e nxjerra ............................................................................................................................... 48 5.3. Rezultatet kryesore nga asistenca shumëpalëshe, shumat e disbursuara, përmbledhje e vlerësimeve, mësimet e nxjerra ................................................................................................................................. 50 PËRSHKRIMI I STRATEGJISË .............................................................................................................. 54 6.1. Përshkrim i strategjisë ekzistuese kombëtare të zhvillimit rural ............................................................. 54 6.2. Identifikimi i nevojave dhe përmbledhja e strategjisë së përgjithshme .................................................. 55 6.2.1 Identifikimi i nevojave ........................................................................................................................ 55 6.2.2 Përshkrimi i strategjisë së programit IPARD II .............................................................................. 58 6.3. Bashkëveprimi mes ndërhyrjeve të propozuara të IPARD dhe Dokumentit Strategjik Kombëtar ......... 62 6.4. Përmbledhje e logjikës së ndërhyrjeve, duke treguar masat e përzgjedhura për IPARD, objektivat sasiorë .................................................................................................................................................. 64 7. 7. TABELA E PËRGJITHSHME FINANCIARE ................................................................................ 65 7.1 Maksimumi i kontributit të BE-së për fondet IPARD për vitet 2014-2020, në EURO ........................... 65 7.2 Plani financiar sipas masave në EURO, 2014-2020 ................................................................................ 66 7.3 Shpërndarja e buxhetit paraprak sipas masave për periudhën 2014-2020 ............................................... 67 ii Programi IPARD II për Shqipërinë 7.4. Monitorimi i buxheti paraprak i kontributit të BE-së sipas masave për periudhën 2014-2020, në EURO ................................................................................................................................................... 68 7.5 Shpërndarja ne përqindje e kontributit te BE-se sipas masave për periudhën 2014-2020 ....................... 68 8. PËRSHKRIM I SECILËS MASË TË PËRZGJEDHUR.................................................................... 69 8.1. Kërkesat në lidhje me të gjitha apo disa masa ........................................................................................ 69 8.1.1. Standardet kombëtare minimale që aplikohen për Programin ..................................................... 69 8.1.2. Përkufizimi i zonave rurale ............................................................................................................... 69 8.1.3. Kriteret e pranueshmërisë të aplikueshme për të gjitha apo disa masa ....................................... 69 8.1.4. Kontrolli dhe verifikueshmëria e masave ............................................................................................ 71 8.1.5. Shënjestrimi i masave ........................................................................................................................ 72 8.1.6. Procedura administrative për përzgjedhjen e projekteve të investimit ........................................ 73 8.2 Përshkrimi i Masave ................................................................................................................................ 74 8.2.1 Masa ‘Investime në aktive afatgjata në fermat bujqësore’ ............................................................. 74 8.2.2 Masa ‘Investime në aktive afatgjata për përpunimin dhe tregtimin e produkteve bujqësore dhe të peshkimit’ .............................................................................................................................. 81 8.2.3 Masa ‘Diversifikimi Fermave dhe Zhvillimi Biznesit’ ..................................................................... 87 8.2.4 Masa ‘Asistencë Teknike’ .................................................................................................................. 94 9. RRJETI KOMBËTAR I ZHVILLIMIT RURAL ................................................................................ 97 10. INFORMACIONE LIDHUR ME BASHKËVEPRIMIN E IPARD ME MASAT E FINANCUARA NGA BURIME TË TJERA (KOMBËTARE OSE NDËRKOMBËTARE) ...... 98 10.1. Kriteret e demarkacionit të IPARD me mbështetjet e dhëna nga fushat e tjera të IPA-s ...................... 98 10.2. Bashkëveprimi i IPARD me instrumentet e tjera financiare ................................................................. 99 10.3. Kriteret e demarkacionit dhe bashkëveprimi i masave IPARD me politikat kombëtare .................... 100 11. PËRSHKRIMI STRUKTURËS OPERATIVE, PËRFSHIRË MONITORIMIN DHE VLERËSIMIN .................................................................................................................................. 101 11.1. Përshkrimi strukturës operative (Autoriteti Menaxhues dhe Agjencia IPARD) dhe funksioneve kryesore të tyre ........................................................................................................... 101 11.2. Përshkrimi i sistemeve të monitorimit dhe vlerësimit, përfshirë përbërjen e parashikuar të Komitetit Monitorues ...................................................................................................................... 104 12. PËRSHKRIM PËRMBLEDHËS I STRUKTURËS SË MENAXHIMIT DHE KONTROLLIT . 107 13. REZULTATET E PROGRAMIMIT, PËRFSHIRJA E AUTORITETEVE DHE ORGANEVE PËRKATËSE SI DHE E PARTNERËVE TË PËRSHTATSHËM EKONOMIKË, SOCIALË DHE MJEDISORË ............................................................................ 109 13.1. Masat për përfshirjen e autoriteteve, organeve dhe partnerëve përkatës ............................................ 109 13.2 Partnerët e konsultuar - përmbledhje ..................................................................................................