วารสารรามค าแหง ฉบับมนุษยศาสตร์ ปีที่ 31 ฉบับที่ 1 160 Queen Guinevere in the Stanzaic Morte Arthur: The Celtic Heritage of Medieval Women การสืบทอดวัฒนธรรมเคลติคของสตรีสมัยกลาง: กรณีศึกษา พระนางเกวนเนอเวียร์ในบทร้อยกรอง Stanzaic Morte Arthur Michaela Zimmermann* Abstract This study examines how much of Celtic Iron Age cultural heritage can be found in the depiction of a female, the legendary King Arthur’s wife Guinevere, in a fourteenth century literary text, i.e. the Stanzaic Morte Arthur. First, the roles of a female Celtic aristocrat (warrior, queen, married woman and, possibly, priestess) are described, followed by an analysis of the roles their medieval counterparts were expected to fulfill (religious woman, married woman, queen) using diverse fields of study such as history, art history, (ecclesiastical) law and social studies, but also folklore and mythology. In the second part of the study, the analysis of selected scenes from the Morte Arthur show that Guinevere’s behaviour identifies her as a representative of the Celtic “amour de fée”. Her name (“White Phantom” or “White Illusion”) and colour symbolism connects her with Celtic solar (horse) goddesses as does the mode of punishment for her adultery. The analysis of scenes featuring two other females i.e. the Maiden of Ascolot and Morgan le Fay, reveals Guinevere’s and Arthur’s connection with the Celtic otherworld. *Lecturer, German Section, Dpt. of Western Languages, Faculty of Humanities, Ramkhamhaeng University วารสารรามค าแหง ฉบับมนุษยศาสตร์ ปีที่ 31 ฉบับที่ 1 161 Keywords: Arthurian Studies – Celtic Studies – gender studies – interdisciplinary research – Middle Ages – Queen Guinevere – Stanzaic Morte Arthur บทคัดย่อ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลของมรดกตกทอดทางวัฒนธรรมเคลติค ยุคเหล็กว่ามีปรากฏให้เห็นมากน้อยเพียงใดในวรรณกรรมอังกฤษสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 14 โดยศึกษาจากบทพรรณนาถึงสตรีเพศกรณีของพระนางเกวนเนอเวียร์พระมเหสีของกษัตริย์ อาร์เธอร์ ที่ถูกกล่าวขานจนกลายเป็นต านานผ่านบทร้อยกรองชื่อ Stanzaic Morte Arthur ใน ขั้นต้นผู้วิจัยอธิบายถึงบทบาทของสตรีชาวเคลท์ในสังคมชั้นสูง (นักรบ ราชินี หญิงมีสามีแล้ว และหญิงที่ครองสมณเพศ) จากนั้นผู้วิจัยวิเคราะห์เทียบบทบาทที่ถูกคาดหวังว่าจะพบในสตรีสมัยกลาง (หญิงเคร่งศาสนา หญิงมีสามีแล้ว ราชินี) โดยใช้วิธีศึกษาจากประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์ศิลป์ สังคมศาสตร์ บทบัญญัติ (ของศาสนจักร) รวมทั้งคติชาวบ้านและเทพปกรณัม ในส่วนที่สองของ งานวิจัยผลการวิเคราะห์ฉากที่คัดเลือกมาจากบทร้อยกรองแสดงให้เห็นถึงพฤติกรรมของ พระนางเกวนเนอเวียร์ที่เผยพระองค์ในฐานะตัวแทนของ “amour de fée” ในวัฒนธรรมเคลติค พระนามของพระองค์ (“ภาพหลอนสีขาว” หรือ “มายาสีขาว”) และสัญลักษณ์สีของพระองค์ ตลอดจนวิธีการลงโทษการประพฤติผิดในกามของพระองค์เชื่อมโยงพระองค์กับเทพธิดา(อาชา) ของชาวเคลท์ที่เกี่ยวพันกับดวงอาทิตย์ นอกจากนี้การวิเคราะห์ฉากที่น าเสนอสตรีอื่นอีก 2 นาง คือ สาวน้อยแห่งแอสโคล็อต และมอร์แกน เลอ เฟย์ ยังชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงของพระนาง เกวนเนอเวียร์และกษัตริย์อาร์เธอร์กับภพอื่นในวัฒนธรรมเคลติค ค าส าคัญ: การศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับกษัตริย์อาร์เธอร์ - เคลติคศึกษา เพศสภาพศึกษา - การวิจัยสหวิทยาการ - สมัยกลาง - พระราชินีเกวนเนอเวียร์ - บทร้อยกรอง Stanzaic Morte Arthur วารสารรามค าแหง ฉบับมนุษยศาสตร์ ปีที่ 31 ฉบับที่ 1 162 Introduction Variations of Arthurian stories had already spread all over Europe by the time the Stanzaic Morte Arthur was written. Together with the Matter of Rome and the Matter of France1, the Matter of Britain belonged to the most widely known literary topics of the Middle Ages and has never completely ceased to fascinate readers and writers alike. This is evident in the almost unbroken chain of Arthurian literature from the early 1130s with Geoffrey of Monmouth's Historia Regum Britanniae via Spenser’s Elizabethan Fairy Queene and Tennyson's Victorian Idylls of the King through to the 20th century besteller The Mists of Avalon by Marion Zimmer Bradley, a book which rekindled worldwide interest in the Arthurian legends. What is interesting is the significant shift in attitude towards the Arthurian cycle. For centuries, British rulers from Angevin Henry II up to Scottish James I, traced either their own or at least their throne's lineage back to King Arthur and thus, according to Geoffrey’s Historia, back to ancient Troy. In doing so, they claimed a noble pedigree that equalled the French and even the Graeco-Roman heritage of other European royal houses. Henry Plantagenet’s keen interest in and sponsoring of Glastonbury Abbey, which even in his day claimed to be Arthur's final resting place, is a good example of the importance given to such a pedigree. Perhaps the most obvious evidence, though, is provided by King Edward I. This king saw himself as Arthur’s heir and actually went so far as to claim Scotland from its current king on the grounds that Arthur had once given it as a fief to his vassal Aguisel (sometimes also spelled Angusel)2. Therefore Edward insisted that, as Arthur’s successor, he was naturally the fief lord of Aguisel’s successors (see Jenkins 1990, 120). วารสารรามค าแหง ฉบับมนุษยศาสตร์ ปีที่ 31 ฉบับที่ 1 163 After the Plantagenets, the Welsh Tudors styled themselves as the royal descendents of a Welsh Arthur, destined to unite a people torn by the War of the Roses just as Arthur had united a people rent asunder by internal fights (see Rogers 1987). Even King James I, with his mixed Scottish, Welsh and Anglo-French descent, was considered a legitimate heir to King Arthur's throne, as shown by this anagram that one William Quin dedicated to the king: Charles Iames Stuart Claimes Arthur's Seat (see Ashe 91971, 19) Today, it is mainly the tourist industry that profits from the Arthurian legends and the veritable “pilgrimages” they inspire. For most tourists, Tintagel as Arthur’s alleged birthplace and Glastonbury Abbey are the most prominent among countless Arthurian sites. There have been claims since the Middle Ages that the area around the Tor is the legendary Isle of Avalon which harbours not only the graves of King Arthur and his queen but also the well of the Holy Grail. Neither of these claims is undisputed - nor entirely unfounded, either, as we will see later on. Eventually, what had happened centuries earlier to the Arthurian legends happened to Arthurian Studies: more and more characters were drawn into the circle, such as Merlin, Lancelot, Tristram, Perceval and other knights, as well as mystic objects such as the Round Table or the Holy Grail. Less effort was put into unravelling the “secrets” of female characters who, on the surface, appear to be almost entirely type-cast: Ysseult/Isolt (Isolde in the German spelling) is known as the adulterous wife of King Mark or as Tristram’s beloved. Morgan le Fay is the evil sorceress and Elaine of Astolat (also spelled Ascolot) according to some stories is Lancelot’s saintly wife. With the exception of the dark “witch” Morgan, these ladies are all fair- haired, white-skinned and exceedingly beautiful3. However, if the stories are put together, a more complex image of these figures emerges. วารสารรามค าแหง ฉบับมนุษยศาสตร์ ปีที่ 31 ฉบับที่ 1 164 Morgan le Fay is not only a one-dimensional sorceress; in quite a number of epics she is also Arthur’s loving sister who, in the end, is the one to take him to Avalon to try and heal him of the grievous wound inflicted upon him by his own son. Ysseult is torn between the revenge she owes her uncle and her own sexual needs. This inner conflict is settled by a magic potion, but almost instantly replaced by another when that very potion makes her fall in love with the wrong man: Tristram. This second conflict is about the love a woman owes her husband but has given her lover. Guinevere’s conflict mirrors Ysseult’s but she is denied the moral absolution Ysseult is granted. There is no magic potion taking her free will when she falls in love with Lancelot, only attraction. The author of the Stanzaic Morte Arthur (a title conventionally shortened as Morte Arthur) does not tell the story of where she came from and how she got married to the king, and he does not tell of how she and Lancelot grew close. He can draw upon that as common knowledge amongst his hearers since this was one of the most commonly known stories of the Middle Ages. Instead, he concentrates on the downfall of King Arthur's realm, on a tale of intrigue, abandonment, betrayed trust, revenge, and torn loyalties. In this story, the queen is seen in the role of the weak woman, weeping a lot and swooning on more than one occasion4, a woman sentenced to death on the mere suspicion of having committed a crime, a woman nobody except her lover is ready to champion. But behind this imperfect “role model” is another Guinevere, one who must have wielded power enough to have her own champions, one whose counsel was of value to her husband, one whose possession was so desirable that eventually three men – Arthur, Lancelot and Modred – wanted and/or needed to fight for her. วารสารรามค าแหง ฉบับมนุษยศาสตร์ ปีที่ 31 ฉบับที่ 1 165 In a purely medieval subject matter, we would expect equally purely medieval characters, values, settings and motifs, and this notion actually does hold quite true for much of the Morte Arthur. However, there are some scenes in this epic in which the characters go almost directly against what was accepted and expected for a man or a woman of their position and/or gender. These scenes will be another focus point of this study. Some of these scenes do not centre around Guinevere herself, but they feature women who are usually set in opposition to her, either in matters of love (the Maiden of Ascolot) or in matters of power and healing (the unnamed Morgan le Fay).