DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia czwartek, 10 września 2020 r. Poz. 3851 UCHWAŁA NR XXI/210/2020 RADY POWIATU KARTUSKIEGO z dnia 28 sierpnia 2020 r. w sprawie przyjęcia „Programu Opieki nad Zabytkami Powiatu Kartuskiego na lata 2019-2022” Na podstawie art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 i 782), po uzyskaniu opinii Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku Rada Powiatu Kartuskiego na wniosek Zarządu Powiatu Kartuskiego uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się do realizacji „Program Opieki nad Zabytkami Powiatu Kartuskiego na lata 2019-2022”, w brzmieniu stanowiącym załącznik do uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu Kartuskiego. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego. Przewodniczący Rady Mieczysław Woźniak Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 2 – Poz. 3851 Uzasadnienie projektu uchwały w sprawie przyjęcia „Programu Opieki nad Zabytkami Powiatu Kartuskiego na lata 2019-2022” Obowiązek sporządzenia powiatowego programu opieki nad zabytkami nakłada na powiat art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 z późn. zm.). Program ma na celu: 1) włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5) podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami; 6) określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane z wykorzystaniem tych zabytków; 7) podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami. Powiatowy program opieki nad zabytkami przyjmuje rada powiatu, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków i jest ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Z realizacji programu Zarząd Powiatu sporządza, co 2 lata, sprawozdanie, które przedstawia Radzie Powiatu. Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku w piśmie z dnia 25 czerwca 2020 roku znak: RD.5120.15.2019 pozytywnie zaopiniował Program Opieki nad Zabytkami Powiatu Kartuskiego na lata 2019-2022. W budżecie na lata 2019 – 2022 powinny zostać zabezpieczone środki na realizację programu. Opracowała: Iwona Gołembiewska Konserwator Zabytków Powiatu Kartuskiego Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 3 – Poz. 3851 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU KARTUSKIEGO NA LATA 2019-2022 Opracowanie: Iwona Gołembiowska Kartuzy, luty – sierpień 2019 r. Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 4 – Poz. 3851 Spis treści 1. Wstęp .................................................................................................................................................. 3 2. Podstawa prawna opracowania powiatowego programu opieki nad zabytkami ............................... 6 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce ................................................... 6 3.1. Obowiązek konstytucyjny ochrony zabytków .................................................................................6 3.2. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego w świetle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ...............................................................................................................................................6 3.3. Zadania samorządu z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego ..................................................7 3.4. Inne uregulowania prawne .............................................................................................................8 4. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego ..................................................... 10 4.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ......... 10 4.1.1 Strategia Rozwoju Kraju 2020 .................................................................................................... 10 4.1.2. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 ...................................................... 13 4.1.3. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004 - 2020 ....................................................... 15 4.1.4. Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami ................................................. 17 4.2. Relacje powiatowego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa ...................................................................................................................... 18 4.2.1. Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 .............................................................. 18 4.2.2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego ................................................ 19 4.2.3. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego .................................... 20 4.2.4. Program Opieki nad Zabytkami Województwa Pomorskiego na lata 2016-2019 .................... 21 5. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego .................................................... 22 5.1. Relacje powiatowego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie powiatu ............................................................................................................................... 22 5.1.1. Lokalna Strategia Rozwoju Obszaru Szwajcarii Kaszubskiej na lata 2016-2022 ....................... 22 5.1.2. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu Kartuskiego 2040 .............................. 24 5.1.3. Gminne Programy Opieki nad Zabytkami ................................................................................. 25 5.2. Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego powiatu ......... 30 5.2.1. Charakterystyka powiatu .......................................................................................................... 30 5.2.2. Zarys historii powiatu ............................................................................................................... 31 5.2.3. Krajobraz kulturowy .................................................................................................................. 38 5.2.4. Zabytki nieruchome .................................................................................................................. 42 5.2.6. Zabytki ruchome ....................................................................................................................... 70 5.2.7. Zabytki archeologiczne ............................................................................................................. 70 1 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 5 – Poz. 3851 5.2.8. Zabytki w zbiorach muzealnych i innych................................................................................... 79 5.2.9. Dziedzictwo niematerialne ....................................................................................................... 80 5.3. Zabytki objęte prawnymi formami ochrony ................................................................................ 82 5.3.1. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków .......................................... 85 5.3.2. Wykaz zabytków ruchomych wpisanych do rejestru zabytków ............................................... 91 5.3.3. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków ..................................... 92 5.3.4. Parki kulturowe ......................................................................................................................... 94 5.3.5. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego .............................................................. 94 5.4. Zabytki na terenie powiatu ujęte w gminnych ewidencjach zabytków ....................................... 95 5.5. Zabytki o najwyższym znaczeniu dla powiatu ............................................................................ 100 5.5.1. Stanowiska archeologiczne ..................................................................................................... 100 5.5.2. Zabytki nieruchome ................................................................................................................ 102 6. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego powiatu. Analiza szans i zagrożeń. .................................... 147 7. Założenia programowe .................................................................................................................... 148 8. Instrumentarium realizacji programu opieki nad zabytkami .......................................................... 151 8.1. Instrumenty prawne .................................................................................................................. 151 8.2. Instrumenty koordynacji ............................................................................................................ 151 8.3. Instrumenty finansowe .............................................................................................................