NIEUWSBRIEF DIJLEMONDING NAJAAR 2019 Schrijf je in op onze DIGITALE NIEUWSBRIEF www.sigmaplan.be/ digitale-publicaties DIJLEMONDING Genieten langs het water! Mechelen, Willebroek en Rumst liggen op et Sigmaproject aan de bewezen, zoals tijdens het een kruispunt van waterlopen. De Dijle, de HDijlemonding bestaat stormtij van eind september. Zenne, het kanaal Leuven-Dijle en de Nete uit vier deelgebieden. Aan komen er samen. De komende jaren komt deelgebied Grote Vijver in Al deze ingrepen verhogen de waterveiligheid in de regio. er nog extra bijzondere natuur bij. Natuur Mechelen gaan de werken na de zomer de laatste fase in. Tegelijk herstellen we zeldzame die zeldzame planten- en diersoorten een Ook in en getijdennatuur. Het is nog stevige duw in de rug geeft, maar ook Bovenzanden Tien Vierendelen staan er werken eventjes geduld oefenen, maar bezoekers een prachtig schouwspel biedt. op stapel. Het Zennegat een keer de werken achter de werd in 2017 afgewerkt en rug zijn, kan je te voet of met de komt nu helemaal tot leven fiets volop genieten van al deze als getijdennatuurgebied. natuurpracht. Ook als gecontroleerd overstromingsgebied heeft Tijd voor een update! het zijn nut al meermaals WATERVEILIGHEID NATUUR BELEVING Plannen voor de Klaar voor De laatste loodjes komende jaren de toekomst LANDBOUW PAGINA 2 PAGINA 3 PAGINA 4 De laatste loodjes Aan deelgebied Grote Vijver in Mechelen starten we met de werken aan de compartimenteringsdijk en de overloopdijk. Dat is de laatste stap vooraleer Grote Vijver zijn nieuwe functie als gecontroleerd overstromingsgebied kan vervullen. Ringdijk: check! getijdennatuur weer ruimte om te ontwikkelen. Een ringdijk houdt het water binnen het overstromingsgebied en Laatste stap: de beschermt de achterliggende overloopdijk en regio. De ringdijk is intussen compartimenterings- Boom Rupeldijk NETE Rumst volledig afgewerkt. dijk Duel Baron Weverstraat Sluizen afgewerkt Nu beginnen we aan de Coppenslaan Heindonk oek dveld laatste fase: we verlagen oek Noor tenbr Koning Al DIJLE Bat Battenbr Ook de sluizen zijn klaar: de overloopdijk. Over Spildor Kleine Bergen Werken aan de sluis bertstraat een in- en uitwateringssluis die dijk zal het Dijlewater Rupeldijk enlaan van Grote Vijver. in de Netedijk en een het overstromingsgebied uitwateringssluis in de binnenstromen bij stormtij. Lange Zandstraat Koning Al Dijledijk. Het water dat bij We bouwen ook een dijk bertstraat rote Vijver beslaat een stormtij opgevangen wordt tussen het noordelijke en Goppervlakte van zo’n 100 in het overstromingsgebied zuidelijke deel van Grote Vijver: Oude Baan hectare en bestaat uit een stroomt langs de sluizen de compartimenteringsdijk. E19 Spildor noordelijk en een zuidelijk deel. terug naar de rivier zodra het Het grondtransport voor enlaan Hooidonkstraat Emmasdreef Het zuidelijke deel van de vijver, waterpeil gedaald is. Langs deze werken gebeurt zoveel Antwerpse Steenweg ZENNE waar de Mechelse Waterski de noordelijke sluis stroomt er mogelijk over het water. In ittelaan Klub gevestigd is, wordt bovendien elke dag een beetje totaal voeren we 135.000 ton Generaal de W ingericht als gecontroleerd water in en uit het noordelijke aan via de Dijle. Zo houden we Generaal de W Zennegatvaart alemstraat overstromingsgebied, maar deel Grote Vijver, op het ongeveer 4700 vrachtwagens W r ritme van eb en vloed zo krijgt van de baan. Bla Mechelen zal alleen bij extreem stormtij, it r enbe telaan centrum Zandvoortstraat onder water lopen. eef glaan inhoevedr Blarenberglaan Schal Oude Baan Oude Het noordelijke deel zal Hoge W meerdere keren per jaar Hoge waterstanden bij stormtij eg Zandvoortstraat Blar Blokhuisstraat rivierwater opvangen. Naast enber Een gecontroleerd overstromingsgebied vangt water op glaan veiligheid ligt de focus hier Zennegatvaart bij stormtij. Dat is een combinatie van springtij en een op natuurontwikkeling. We noordwesterstorm op de Noordzee. Het Scheldewater Bar geven zeldzame zoetwater- on Eduar wordt dan extra hevig het binnenland ingestuwd. Ook in Hoge W getijdennatuur de kans om zich Mechelen, dat langs tijgevoelige rivieren ligt, is er dan kans d Empainlaan te ontwikkelen. eg op overstromingen. Mechelen centrum 2 NIEUWSBRIEF DIJLEMONDING Bovenzanden veiligheid en Grote Vijver (Noord) getijdennatuur veiligheid en getijdennatuur Rupel Rumst e Net Grote Vijver (Zuid) Tien Vierendelen veiligheid en waterrecreatie veiligheid en landbouw Zennegat Afgesloten veiligheid en getijdennatuur Dijle enne Z Alternatief 1 Tijdens de aanleg van K anaal L de overloopdijk blijft Alternatief 2 euv het jaagpad langs de en-DijleMechelen Compartimenteringsdijk Dijle afgesloten. Fietsers In- en uitwateringssluis moeten wel niet langer omrijden via Walem, maar PLANNEN VOOR DE Uitwateringssluis kunnen gebruik maken van KOMENDE JAREN de nieuwe ringdijk vanaf oktober 2019. Bovenzanden Bovenzanden in Willebroek is een bestaand overstromingsgebied waar op termijn via Boom Rupeldijk NETE een in- en uitwateringssluis getijdennatuur Rumst Duel zal groeien. We nemen alvast stappen voor de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk Grote Baron Weverstraat Vijver Coppenslaan uitvoeringsplan (GRUP) en treffen de nodige Heindonk oek dveld oek Noor Noord Koning Al tenbr voorbereidingen voor de aanvraag van de DIJLE Bat Battenbr Spildor omgevingsvergunning. Kleine Bergen bertstraat Rupeldijk enlaan Tien Vierendelen Lange Zandstraat Koning Al Tien Vierendelen ligt in de Willebroekse Grote Vijver deelgemeente Heindonk. We richten het bertstraat Zuid toekomstige overstromingsgebied zó in dat het gecontroleerd kan overstromen bij extreem Oude Baan E19 Spildor stormtij. Tien Vierendelen kan dus blijven enlaan dienstdoen als landbouwgebied. Hooidonkstraat Emmasdreef Antwerpse Steenweg ZENNE ittelaan Zennegat Zennegat Generaal de W Deelgebied Zennegat werd in Generaal de W Zennegatvaart 2017 afgewerkt. Sindsdien alemstraat W ving het al enkele keren r Bla Mechelen it r enbe telaan overtolligcentrum Dijlewater op bij Zandvoortstraat eef glaan stormtij. De natuur leeft er inhoevedr Blarenberglaan Schal helemaal op sinds de in- en Oude Baan Oude Hoge W Bosruiter in eg uitwateringssluis in werking Zandvoortstraat Blar het Zennegat Blokhuisstraatgesteld werd. Al heel snel enber ontstonden er zoetwaterslikken glaan Zennegatvaart en -schorren en werd het gebied een Bar hotspot voor zeldzame watervogels en on Eduar Hoge W vogelliefhebbers. Via de sluis ontdekken heel d Empainlaan wat vissen het Zennegat, en uit tellingen van eg het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek weten we dat het visbestand is toegenomen – én gediversifieerd. Mechelen centrum NIEUWSBRIEF DIJLEMONDING 3 Klaar voor Timing Grote Vijver de toekomst 2019-2021 Werken overloop- en compartimenteringsdijk Tien Vierendelen 2020 Start werken sluizen Met het Sigmaplan bereidt Vlaanderen zich voor op de Bovenzanden gevolgen van de klimaatverandering. 2019 Opmaak GRUP 2020 Aanvraag omgevingsvergunning Getijdennatuur is een belangrijke 2021 Start werken bondgenoot in onze strijd. Water Resilient Cities etijdennatuur levert heel wat diensten waar De stad Mechelen en De Vlaamse Waterweg nv zijn Gook de mens niet zonder kan. Slikken, die partners in het Europese project Water Resilient Cities. bij elke vloed overspoeld worden, en hoger Daarmee willen historische steden zich weerbaarder gelegen schorren nemen bijvoorbeeld heel wat maken tegen hevige regenval. Samen met elf andere CO2 op uit de atmosfeer en stockeren het in de partners in West-Europa zoeken we naar nieuwe bodem. Samen vormen slikken en schorren de oplossingen voor de opvang van water. longen van de rivier: ze brengen zuurstof in het www.mechelen.be/wrc water, omdat er in het ondiepe water veel contact is tussen het water en de lucht. Die zuurstof is broodnodig voor het waterleven: bodemdiertjes Open Ruimte In en Om Mechelen bijvoorbeeld, die op hun beurt een hapje vormen voor watervogels. De Sigmagebieden Dijlemonding en Bovendijle zitten vervat in het strategische project ‘Open Ruimte In en Gebieden met getijdennatuur werken bovendien Om Mechelen’, dat getrokken wordt door het Regionaal als filter: ze halen het teveel aan stikstof en fosfor Landschap Rivierenland. Het project krijgt subsidies van uit het water en verrijken het tegelijk met silicium. de Vlaamse Regering om de resterende open ruimte in de Resultaat? Zuiverder water voor het rivierleven omgeving te vrijwaren en, waar mogelijk, te verbinden. – en voor ons. De natuur biedt bovendien een www.rlrl.be/projecten/gebiedsgerichte-werking/ uitzonderlijk decor voor fiets- en wandeltochten open-ruimte-en-om-mechelen langs het water. CONTACT COLOFON Meer informatie over het Met vragen kun je terecht bij Verantwoordelijke uitgever Redactie Sigmaproject Dijlemonding De Vlaamse Waterweg nv De Vlaamse Waterweg nv Pantarein in samenwerking met vind je op www.sigmaplan.be/ Afdeling Zeeschelde-Zeekanaal Afdeling Zeeschelde-Zeekanaal IMDC dijlemonding [email protected] Ir. Wim Dauwe Uitgave najaar 2019 03 224 67 11 Lange Kievitstraat 111-113 bus 44 Gedrukt op gerecycleerd papier 2018 Antwerpen Natuur en Bos van de Vlaamse Copyright beelden overheid Hugo Willocx, Vilda, ID Photo [email protected] Agency, IMDC. 03 224 62 62.