SAMENWERKEN AAN EEN ENERGIENEUTRALE REGIO Concept-Regionale Energiestrategie Regio Foodvalley APRIL 2020 VOORLOPIGE VERSIE VOOR BEHANDELING IN RADEN, STATEN EN ALGEMEEN BESTUUR VAN HET WATERSCHAP. WAT STAAT ER IN DE RES? In de Regionale Energiestrategie (RES) beschrijven we: • hoe en waar wind- en zonne-energie INHOUD opgewekt kan worden in onze regio; • of daar op het energienetwerk kan worden aangesloten - PRAAT EN DENK MEE! - WAT IS EEN RES? • hoe we die energie - zo nodig – opslaan; • met welke warmtebronnen we onze wijken - WAAROM DUURZAME ENERGIE en gebouwen kunnen verwarmen; OPWEKKEN? PRAAT EN • hoeveel wind- en zonne-energie we in - STAP VOOR STAP NAAR EEN RES Regio Foodvalley willen opwekken - HET CORONAVIRUS EN DE in 2030, als eerste stap op weg naar een PLANNING DENK MEE! energieneutrale regio in 2050. - ONDERHANDELEN OVER BELANGEN Het is een hele zoektocht om tot keuzes te komen - ANDERE OVERLEGGEN in een RES: met kansen, maar ook hobbels en belemmeringen. Hoe vinden we de balans tussen - WE VERDELEN DE LUSTEN EN LASTEN duurzaam & schoon en haalbaar & betaalbaar? - ANDERE TECHNIEKEN DAN WIND Hoe verdelen we onze schaarse ruimte? EN ZON Hoe betrekken we inwoners? Met de concept-RES - HOE GAAN WE DUURZAME ENERGIE kunt u zich inlezen en meedoen wanneer we verder OPWEKKEN? werken aan dit document, op weg naar een RES 1.0. Met vragen kunt u terecht bij uw eigen gemeente. - HOEVEEL GAAT REGIO FOODVALLEY OPWEKKEN IN 2030? Iedere gemeente organiseert zelf het gesprek met haar inwoners over de RES. Informatie over de RES - BELEMMERINGEN WEGNEMEN Foodvalley vindt u op www.resfoodvalley.nl - NETCAPACITEIT - HOE INVENTARISEERDEN WE VRAAG EN AANBOD WARMTE? Met uw hulp wordt onze aanpak beter en concreter. - WAAR DOEN WE DAT? We maken nu de allereerste stap in een proces waarin overheden, belangenbehartigers en inwoners de komende jaren samen gaan optrekken. WAAROM DUURZAME ENERGIE OPWEKKEN? Het wordt steeds duidelijker dat de uitstoot van CO2 en daarmee de opwarming van de aarde grote gevolgen heeft. Daarom zijn in Nederland afspraken gemaakt in het Klimaatakkoord. Heel veel partijen schaarden zich achter dit INHOUD akkoord: gemeenten, provincies, waterschappen maar ook natuurpartijen, netbeheerders en hogescholen bijvoorbeeld. Eén van de afspraken is dat we in Nederland meer duurzame elektriciteit op land gaan opwekken: - PRAAT EN DENK MEE! - WAT IS EEN RES? eerst, tot 2030, met zonne- en windenergie. - WAAROM DUURZAME ENERGIE OPWEKKEN? - STAP VOOR STAP NAAR EEN RES 2019 Doelen Nationaal Regio Foodvalley en alle Gelderse Ambitie - HET CORONAVIRUS EN DE Klimaatakkoord gemeenten sloten zich al eerder RES Regio Foodvalley PLANNING aan bij de ambities van het - ONDERHANDELEN OVER BELANGEN • 49% minder CO2-uitstoot in 2030 Gelders Energieakkoord (GEA). Energieneutraal in 2050: evenveel - ANDERE OVERLEGGEN t.o.v. 1990. duurzame energie opwekken als • Minimaal 90% minder uitstoot Ambities Gelders gebruiken. - WE VERDELEN DE LUSTEN EN LASTEN in 2050. Energieakkoord - ANDERE TECHNIEKEN DAN WIND EN ZON In 2030 wekken 30 energieregio’s • 55% minder uitstoot van broeikas- Om een flinke stap te maken - HOE GAAN WE DUURZAME ENERGIE - waaronder Regio Foodvalley - gassen in 2030 t.o.v. 1990. werken we in deze concept-RES OPWEKKEN? samen ten minste 35 TWh aan • 1,5% energiebesparing per jaar. uit hoe we minimaal 0,75 TWh duurzame elektriciteit op land op aan zonne- en windenergie - HOEVEEL GAAT REGIO FOODVALLEY OPWEKKEN IN 2030? met wind- en zonne-energie. Ook voor Regio Foodvalley is de kunnen opwekken. Elke regio werkt in een Regionale energietransitie noodzakelijk en - BELEMMERINGEN WEGNEMEN Energiestrategie (RES) de urgent. We volgen daarmee ook Onze ambitie gaat verder: - NETCAPACITEIT - HOE INVENTARISEERDEN WE aanpak voor het opwekken van de ambitie van de Strategische 1 TWh in 2030. VRAAG EN AANBOD WARMTE? duurzame energie uit. Agenda Regio Foodvalley. We zijn ons bewust dat het soms moeilijke - WAAR DOEN WE DAT? beslissingen vraagt. 1 TWh of Terawattuur is een eenheid voor energie. 1 TWh = 1.000.000.000 (een miljard) Kwh. Nederland produceert nu rond de 17 TWh aan duurzame elektriciteit. In iets meer dan 10 jaar tijd moet dit aantal dus ongeveer verdubbeld worden voor opwekking van elektriciteit op land (35 TWh). Op zee wordt nog eens 49 TWh opgewekt. HET CORONAVIRUS STAP VOOR STAP NAAR EN DE PLANNING Inmiddels hebben we te maken EEN RES met een crisis van ongekende We werken samen aan de energietransitie. Dat gaat stap voor stap: omvang. We maken ons zorgen INHOUD van heel globaal naar steeds concreter. De afgelopen maanden hebben over de volksgezondheid en de experts informatie verzameld. Overheden en belangenbehartigers gevolgen van het coronavirus hebben hun belangen ingebracht en bij hun achterban meningen in onze omgeving. De maat- - PRAAT EN DENK MEE! - WAT IS EEN RES? opgehaald. Misschien heeft u in uw gemeente ook uw mening gegeven regelen tegen verspreiding of informatie gekregen. van het coronavirus hebben - WAAROM DUURZAME ENERGIE tot gevolg dat we elkaar alleen OPWEKKEN? Komende periode gaan alle partijen besluiten over de concept-RES. online ontmoeten. Dat past - STAP VOOR STAP NAAR EEN RES Na de zomer van 2020 worden in elke gemeente de gesprekken met u niet bij alle vormen van met - HET CORONAVIRUS EN DE als inwoner, ondernemer of maatschappelijke partij intensiever. elkaar in gesprek zijn of PLANNING Het gaat dan steeds meer over concrete zoekgebieden. Daarom is het informeren. Tegelijk blijft het - ONDERHANDELEN OVER BELANGEN belangrijk dat u meedenkt en meedoet als we werken aan de volgende van belang om te werken - ANDERE OVERLEGGEN versie van het document: de RES 1.0. aan een duurzame toekomst zónder coronavirus. - WE VERDELEN DE LUSTEN EN LASTEN Uiterlijk 1 juli 2021 stellen gemeenteraden, Provinciale Staten en Elke gemeente probeert - ANDERE TECHNIEKEN DAN WIND Algemeen Bestuur van het Waterschap de RES 1.0 uiteindelijk vast. daarom de concept-RES te EN ZON Daarna passen we elke twee jaar de RES aan op basis van nieuwe behandelen, waar dat op een - HOE GAAN WE DUURZAME ENERGIE inzichten, innovaties en ervaringen. De RES landt in Omgevingsvisies, zorgvuldige manier kan. OPWEKKEN? Omgevingsplannen en -programma’s in uw eigen gemeente. Uiteindelijk besluiten de raden daarover. Ook dan kunt u meepraten. - HOEVEEL GAAT REGIO FOODVALLEY OPWEKKEN IN 2030? - BELEMMERINGEN WEGNEMEN - NETCAPACITEIT - HOE INVENTARISEERDEN WE VRAAG EN AANBOD WARMTE? april-zomer 2020 sept 2020-mrt 2021 mrt t/m juni 2021 - WAAR DOEN WE DAT? Concept-RES Ontwikkelen concept-RES tot RES 1.0: RES 1.0 vaststellen door (tussenproduct) gaat • met amendementen en moties maar ook adviezen van het Rijk acht gemeenteraden, naar gemeenteraden • inhoudelijke uitwerking in samenspraak met inwoners, Provinciale Staten en waterschapsbestuur ondernemers, maatschappelijke partijen en andere betrokkenen. en waterschapsbestuur NB: planning is mede afhankelijk van de maatregelen i.v.m. het coronavirus ONDERHANDELEN ANDERE OVERLEGGEN Elke gemeente gaat zelf het OVER BELANGEN gesprek aan met eigen inwoners. Heel veel belanghebbende partijen werken gelijkwaardig aan de Voor de concept-RES gebeurde INHOUD RES, samen met acht gemeenten, twee provincies en een dat op verschillende manieren: waterschap. Dat gebeurt in een zogenaamd ‘Stakeholderoverleg’. een informatiebijeenkomst, gesprekken met dorpsraden, - PRAAT EN DENK MEE! - WAT IS EEN RES? Daarin zitten: een burgerpanel, dorpstoer of • Netbeheerders: Liander en Stedin markt. In andere overleggen - WAAROM DUURZAME ENERGIE • Land- en tuinbouwsector (LTO Noord) is de afgelopen periode kennis OPWEKKEN? • Woningcorporaties (De Woningstichting) verzameld, zijn volksvertegen- - STAP VOOR STAP NAAR EEN RES • Energiecoöperaties (ValleiEnergie) woordigers geïnformeerd of is - HET CORONAVIRUS EN DE • Ondernemers (VNO-NCW) de achterban van het Stakeholder- PLANNING • Recreatiesector (Recron) overleg bijgepraat. - ONDERHANDELEN OVER BELANGEN • Natuur- en milieu: Natuur en Milieufederaties - ANDERE OVERLEGGEN Gelderland en Utrecht • Energiebedrijven (Energie-Nederland) - WE VERDELEN DE LUSTEN dorpstoer EN LASTEN • Gemeenten: Barneveld, Ede, Nijkerk, - ANDERE TECHNIEKEN DAN WIND Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Gesprekken EN ZON dorpsraden Informatie- Veenendaal, Wageningen bijeenkomsten inwoners • Waterschap Vallei en Veluwe Ontwerp- - HOE GAAN WE DUURZAME ENERGIE Stakeholder- ateliers OPWEKKEN? • Provincies: Gelderland en Utrecht bijeenkomsten Stakeholder- Informatiebijeenkomsten - HOEVEEL GAAT REGIO FOODVALLEY conferenties OPWEKKEN IN 2030? bedrijven en instellingen Iedere partij brengt zijn eigen belang in. De partijen zoeken gezamenlijk - BELEMMERINGEN WEGNEMEN naar de beste oplossingen voor hoe en waar duurzame energie Themabijeenkomsten - NETCAPACITEIT opgewekt kan worden in de regio. Samen hebben ze onderhandeld om - HOE INVENTARISEERDEN WE tot de concept-RES te komen. Enquêtes Bestuurders- VRAAG EN AANBOD WARMTE? inwoners bijeenkomsten - WAAR DOEN WE DAT? Na de zomer is er plek in het Stakeholderoverleg voor één of twee vertegenwoordigers namens de inwoners van de regio. Hoe we dit organiseren, werken we nog uit. WE VERDELEN DE LUSTEN EN LASTEN Om de uitstoot van CO2 te verminderen hebben we elkaar nodig: inwoners, agrariërs, bedrijfsleven, netbeheerders, energie- coöperaties, maatschappelijke organisaties en overheden. INHOUD Energieneutraal worden vraagt veel inspanning van ons allemaal. Wind- en zonneparken hebben een flinke impact op onze - PRAAT EN DENK MEE! ANDERE TECHNIEKEN - WAT IS EEN RES? dagelijkse leefomgeving