WÓJT GMINY BONIEWO PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla GMINY BONIEWO na lata 2016 - 2020 z perspektywą do 2025 roku Program opracował zespół w składzie: mgr Sławomir Flanz mgr Leszek Wasielewski Boniewo - Toruń, 2017 r. Program ochrony środowiska dla gminy Boniewo na lata 2016-2020 z perspektywą do 2025 roku Spis treści I. WSTĘP ...................................................................................................................... 3 1. Podstawa prawna i cel opracowania ............................................................................... 3 2. Zakres i metody opracowania ......................................................................................... 3 3. Informacje i wytyczne z krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych dokumentów strategicznych i programowych ........................................................................ 5 II. OCENA STANU ŚRODOWISKA GMINY ......................................................... 21 1. Położenie geograficzne i zagospodarowanie ................................................................ 21 2. Rzeźba terenu i budowa geologiczna ........................................................................... 24 3. Gleby i surowce naturalne ............................................................................................ 25 4. Wody powierzchniowe i podziemne, gospodarka wodno-ściekowa ............................ 26 5. Powietrze atmosferyczne i klimat akustyczny ............................................................. 30 6. Walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe ......................................................... 32 7. Pola elektromagnetyczne .............................................................................................. 34 8. Poważne awarie i poważne awarie przemysłowe ......................................................... 36 9. Gospodarka odpadami .................................................................................................. 36 10. Środowisko a zdrowie .................................................................................................. 37 III. CELE, OBSZARY INTERWENCJI I ZADANIA OCHRONY ŚRODOWISKA ...................................................................................................... 38 1. Cele ochrony środowiska ............................................................................................. 38 2. Ochrona klimatu i jakości powietrza ............................................................................ 40 3. Przeciwdziałanie zagrożeniu hałasem .......................................................................... 41 4. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi ............................................................. 42 5. Gospodarowanie wodami ............................................................................................. 43 6. Ochrona wód i gospodarka wodno-ściekowa ............................................................... 45 7. Zasoby geologiczne ...................................................................................................... 46 8. Gleby ............................................................................................................................ 46 9. Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów .................................... 47 10. Zasoby przyrodnicze .................................................................................................... 48 11. Zagrożenia poważnymi awariami ................................................................................. 51 IV. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ ................................................ 51 V. SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU ............................................................... 57 1. Mechanizmy prawno-ekonomiczne .............................................................................. 57 2. Sposób finansowania planowanych zadań ................................................................... 58 3. Edukacja ekologiczna, akceptacja społeczna ............................................................... 76 4. Monitoring realizacji programu .................................................................................... 82 VI. WYKORZYSTANE MATERIAŁY ............................................................... 87 1. Wybrane akty prawne ................................................................................................... 87 2. Wybrane opracowania i dokumenty ............................................................................. 88 2 Program ochrony środowiska dla gminy Boniewo na lata 2016-2020 z perspektywą do 2025 roku I. Wstęp 1. Podstawa prawna i cel opracowania Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., poz. 519 z późniejszymi zmianami) organy wykonawcze województw, powiatów i gmin, w celu realizacji polityki ochrony środowiska, sporządzają programy ochrony środowiska. Programy te uwzględniają cele zawarte w strategiach rozwoju, programach i dokumentach programowych, o których mowa w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Zgodnie z art. 13 ustawy - Prawo ochrony środowiska, polityka ochrony środowiska to zespół działań mających na celu stworzenie warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Dla samorządu gminy wiejskiej, jaką jest gmina Boniewo, program ochrony środowiska sporządza Wójt Gminy, a uchwala Rada Gminy. Uchwalony przez Radę na podstawie art. 18 ww. ustawy, program ochrony środowiska jest podstawą działań w kierunku stworzenia warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska, w tym realizacji wybranych programów branżowych. Programy ochrony środowiska, w związku ze zmianami ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. poz. 1101 z 2014 r.), służą realizacji polityki ochrony środowiska, a nie jak wcześniej realizacji polityki ekologicznej państwa, dlatego obecny program należy traktować jako nowy dokument, zintegrowany z innymi przyjmowanymi przez organy gminy dokumentami strategicznymi i planistycznymi, a w mniejszym stopniu z poprzednim programem ochrony środowiska przyjętym przez Radę Gminy Boniewo w 2004 r. Z wykonania programu ochrony środowiska organ wykonawczy gminy sporządza co 2 lata raporty, które przedstawia radzie gminy. 2. Zakres i metody opracowania Spełniając wymogi ustawowe Wójt Gminy Boniewo przystąpił do opracowania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Boniewo. Przyjęto, że Program obejmować będzie lata 2016-2020 z perspektywą do 2025 roku. 3 Program ochrony środowiska dla gminy Boniewo na lata 2016-2020 z perspektywą do 2025 roku Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., poz. 519 z późniejszymi zmianami) nie określa wymaganego szczegółowego zakresu i zawartości programu ochrony środowiska. W związku z tym jako podstawowy materiał metodyczny uznano opracowane przez Ministerstwo Środowiska we wrześniu 2015 roku „Wytyczne do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska”. Zgodnie z ww. Wytycznymi, podstawowe zasady tworzenia programów ochrony środowiska to: zwięzłość i prostota, spójność z dokumentami strategicznymi i programowymi, konsekwentne i świadome stosowanie terminów, wyznaczenie ram czasowych, oparcie na wiarygodnych danych, prawidłowe określenie celów, włączenie interesariuszy w proces opracowania POŚ, przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Podstawę do sporządzenia oceny stanu środowiska dla gminy Boniewo stanowiły przede wszystkim zgłoszone przedmiotowe wnioski, postulaty i propozycje Wójta Gminy oraz dane i materiały Urzędu Gminy Boniewo oraz jednostek organizacyjnych Gminy. W pracach wykorzystano ponadto wszelkie dostępne materiały i opracowania, w tym: Starostwa Powiatowego we Włocławku, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Włocławku, Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Włocławku, Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy i innych. Szczegółowy wykaz materiałów wykorzystanych w Programie znajduje się w końcowej części opracowania. Pierwszy etap opracowania objął przegląd dokumentów i opracowań programowych i strategicznych w przedmiotowym zakresie oraz ocenę stanu środowiska gminy Boniewo. Analizą objęto wybrane dokumenty i opracowania strategiczne, programowe i planistyczne na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym, które mają istotne znaczenie dla konstrukcji niniejszego Programu. Ocena stanu środowiska zawiera analizę stanu środowiska na obszarze gminy w zakresie poszczególnych komponentów przyrodniczych oraz 4 Program ochrony środowiska dla gminy Boniewo na lata 2016-2020 z perspektywą do 2025 roku identyfikację i rejonizację zagrożeń środowiska w kontekście polityki ochrony środowiska państwa i województwa, a także w kontekście wymagań i standardów Unii Europejskiej. Drugi etap prac to: określenie celów programu ochrony środowiska, zadań i ich finansowania oraz systemu realizacji programu ochrony środowiska. Opracowanie składa się z części opisowej w postaci elaboratu tekstowego ilustrowanej tabelami, rycinami i diagramami. Uchwalony przez radę gminy na podstawie art. 18 ww. ustawy, gminny program ochrony środowiska jest podstawą działań