Protectionisme: bescherming van de consument tegen lage prijzen de Vrijbrief Democratie: Zin of Onzin? Stem Niet! De Utopische Verleiding: plaag van deze eeuw Ongelode benzine: de Feiten 1998/2 van de Redactie LIJFSBEHOUD De overheid biedt u 'de kans van uw leven'. U kunt nu laten regi- streren dat u uw kostbaarste bezit wilt weggeven. ledere Nederlan- der van 18 jaar en ouder heeft hiervoor een formulier thuisgestuurd gekregen: wordt orgaandonor en geeft gul! Maar de verkoop van organen blijft verboden. In Nederland heerst de consensus dat geld verdienen aan een nier of lever onethisch is. Bij leven mag u slechts beslissen of u al dan niet delen van uw li- chaam, na uw dood, gratis wilt afstaan aan anderen. Meer mag niet; het recht te beschikken over eigen lijf en leden eindigt bij overlij- den. In jeugdige overmoed besloten een vriend en ik eens dat wij beiden eetbaar waren. Christus had ons het goede voorbeeld gegeven met zijn 'neemt en eet dit lichaam'. En in Robert Heinleins voortreffelij- ke science-fiction roman Stranger In A Strange Land genoten de vrienden van hoofdpersoon Valentine Michael Smith smakelijk na van zijn dood. Er moest wel een snufje zout bij. Kannibalisme leek ons pas misdadig als iemand tegen zijn zin werd opgegeten. Op uit een schoolschrift gescheurde blaadjes schreven we dat ieders li- chaam, na overlijden, eigendom werd van de langstlevende. Voor hem om naar goeddunken over te beschikken. Orgaandonatie stond toen nog niet zo in de belangstelling en we waren jong. Anders hadden we ongetwijfeld bedacht dat de langstlevende het lichaam van de ander ook te gelde zou kunnen maken. Er zijn te weinig donororganen. En waar schaarste heerst kan geld worden verdiend. Dat de Nederlandse overheid de verkoop van or- ganen niet toestaat doet dus velen te kort. Denk aan de mogelijkhe- den: met de opbrengst van het lichaam kan de begrafenis of crematie worden betaald. Schuldeisers kunnen het lichaam van een schuldenaar claimen, om zelfs na zijn dood nog iets van hun geld terug te zien. Nabestaanden kunnen beter verzorgd worden achter- gelaten. Tijdens je leven de optie op je hart en longen verkopen is ook een mogelijkheid, als iemand bereid is te wachten tot je laatste adem. De vraag is alleen wie de huid wil kopen, voor de beer geschoten is. ONVOORZIENE DOOD Het is ook vreemd dat de beslissing of organen wel of niet mogen worden hergebruikt, in eerste instantie wordt overgelaten aan de overledene. Het zou veel redelijker zijn om de zeggenschap te leg- gen bij degene die de kosten van verwerking van het lichaam draagt. Dit kan de overledene zijn, als hij geld nalaat voor begrafe- nis of crematie, of daarvoor een verzekering heeft afgesloten. Maar als hij zijn dood niet heeft voorzien en zijn nabestaanden moeten opdraaien voor de kosten, dan spreekt het voor zich dat zij beslissen over wat er met het lichaam gebeurt. Dus ook of delen ervan wor- den weggegeven of verkocht. Als er geen nabestaanden zijn en er niets is geregeld, dan blijft het ziekenhuis, of INHOUD de overheid met het lichaam zitten. Dan ligt daar het be- slissingsrecht over orgaandonatie Het huidige plan, landelijk registreren wie wel en wie Democratie 4 niet donor na de dood wil worden, is wel beter dan eer- Murray Rothbard dere ideeën. Enige jaren geleden werd gedacht aan een regeling die van iedereen postuum transplantiemateriaal Het Vijfde Hayek Symposium: 9 zou maken, tenzij je tijdens je leven daartegen protes- teerde. Met zo'n wet zou de overheid met één penne- De Utopische Verleiding 10 streek eigenaar worden van de lichamen van alle Prof. F. van Dun Nederlanders. Ik had al jaren een donorcodicil op zak, Recensie door F.J.M, Buzek maar overwoog op dat moment om het te verscheuren en te vervangen door een mededeling dat ook na mijn Stem Wel/Stem Niet 12 dood iedereen van mij af moet blijven. Toch laat ik mij nu niet registreren als donor. De arts AlfBerendse die mijn lever wil hebben, moet maar de moeite nemen mijn broekzakken te doorzoeken en het donorcodicil te Without A Prayer 14 vinden. Ik heb een crematieverzekering, dus het is aan John W. Robbins mij om te beslissen wat niet hoeft te worden verbrand. Recensie door Hub Jongen Alles mag weg; daar zal ik na mijn dood niet anders over denken. Dat je op het formulier voor de centrale Ongelode Benzine: Enkele Feiten. 16 donorregistratie kan aankruisen welk lichaamsdeel je in H.H. Jelgerhuis Swildens elk geval niet wilt afstaan, is wel sympathiek, maar het lijstje organen lijkt met de natte vinger te zijn opgesteld. Privatisering: .19 Waarom zou iemand zijn alvleesklier niet voor trans- Othon Librecourt plantatie willen afstaan? Zijn er sekten met het geloof dat juist daar de ziel huist, op de Eilandjes van Langer- Terra Libera .23 hals? En wat heeft een chirurg aan een donorhart, als iemand heeft laten registreren dat zijn hartklèppen niet Hub Jongen mogen worden hergebruikt? Hersenen zijn niet in de Vrij en in de Markt .... lijst opgenomen. Maar daar is natuurlijk ook geen vraag 26 naar. Louk Jongen AlfBerendse 1998/2 de Vrijbrief 3 Democratie Murray Rothbard Democratie is een manier waarop leiders worden aange- maatregel om de democratie te handhaven, maar als een steld en/of beleid wordt bepaald. Het is verschillend van willekeurig waarde oordeel van een politicoloog (het is wat we tot nu toe behandeld hebben: de aard en de ge- tenminste willekeurig zolang niet gegrond in een sa- volgen van een bepaald overheidsbeleid. Een democra- menhangende ethiek) tie kan zowel een relatief vrije-markt programma kiezen als een programma dat meer in de markt ingrijpt. Het- Dit dilemma blijft bestaan, niet alleen als de meerder- zelfde geldt ook voor een dictator. En toch kan de ma- heid wenst een dictator te benoemen, maar ook als de nier waarop de overheid tot stand komt niet geheel los meerderheid een volledig vrije samenleving wenst. Een gezien worden van het beleid dat de overheid voor staat. dergelijke samenleving kent nu eenmaal geen algemene We zullen enkele van deze verbanden hier behandelen. overheidsorganisatie met een monopoliepositie. De enige plek waar het verkiezingsproces in de vorm van Democratie is een systeem waarin de meerderheid het één man één stem zou voortbestaan zou in verenigingen voor het zeggen heeft en iedereen een stem kan uitbren- zijn, wat altijd al een inefficiënte organisatievorm is gen in de keuze van, ofwel het beleid, ofwel van de geweest. Het enige belangrijke stemmen in een derge- heersers, die op hun beurt weer het beleid bepalen. Dit lijke samenleving zou geschieden in de aandeelhou- systeem zit vol tegenstrijdigheden. dersvergaderingen van bedrijven en niet op basis van één man één stem, maar op basis van het aantal aande- Aan de ene kant, veronderstel dat de overgrote meerder- len dat iemand in zijn bezit heeft. Ieders stem is in dat heid een dictator of een één partijsysteem wenst. Het geval direct verbonden met zijn aandeel in de gemeen- volk wenst alle beslissingen over te geven in de handen schappelijke bezittingen. In een volledig vrije samenle- van die dictator of partij. Kan een democratie zich vrij- ving zou er niets zijn waarover democratisch gestemd willig opheffen? Wat de democraat ook antwoordt, hij kan worden. Ook hier is de democratie slechts een mo- zit vast in een contradictie. Als de meerderheid alle gelijke overgang naar een vrije samenleving, en geen macht aan een dictator kan geven, die alle verdere ver- onderdeel daarvan. Een vrije samenleving en democratie kiezingen afschaft, dan kan de democratie zichzelf op- gaan niet samen. Maar ook socialisme en democratie heffen. Vanaf dat moment is er geen democratie meer, gaan niet samen. De heersende partij heeft alle produc- hoewel de meerderheid de dictator steunt. In dat geval is tiemiddelen in bezit en kan bijvoorbeeld beslissen hoe- de democratie een overgang naar een niet democratische veel middelen de oppositie-partijen krijgen om vorm van regeren. Als aan de andere kant, zoals nu al- propaganda te voeren, om maar niet te spreken over de gemeen wordt aangehangen, de meerderheid slechts een economische macht die de partij heeft over het persoon- ding verboden is - namelijk het opheffen van het de de- lijk wel en wee van de leiders en leden van de oppositie. mocratische verkiezingen - dan is er niet langer sprake Wanneer één partij de zeggenschap heeft over alle mid- van een democratie, omdat de meerderheid niet meer delen en inkomens in een samenleving is het onvoor- beslist. Het verkiezingsproces kan in stand gehouden stelbaar dat enige serieuze oppositie kan blijven worden, maar hoe kan het adequaat de wens van de bestaan. De enige oppositie die zou bestaan, bestaat niet meerderheid uitdrukken, als de meerderheid dit proces tijdens verkiezingen tussen partijen, maar tussen frac- niet kan beëindigen als het dat wenst? Democratie ver- ties binnen de heersende partij, zoals dat geschiedde m eist dus twee voorwaarden om te kunnen bestaan: de communistische landen. meerderheid beslissingen over heersers of beleid en pe- riodieke verkiezingen. Als de meerderheid het verkie- Dus democratie is niet mogelijk in een volledig vrije zingsproces wenst te beëindigen kan de democratie niet samenleving, noch in een socialistische samenleving. voortbestaan, welke kant van het dilemma ook gekozen En toch zijn dit de enige twee stabiele samenlevings- wordt. Het idee dat de meerderheid voor de minderheid vormen, en we hebben gezien dat alle tussenvormen in- de mogelijkheid om de meerderheid te kunnen worden stabiel zijn en neigen naar een van de beide stabiele moet handhaven kan dan worden gezien, niet als een 4 de Vrijbrief polen. Dit betekent dat de democratie instabiel is en Dit afsplitsingsproces kan natuurlijk doorgaan tot de slechts een overgangsvorm van bestuur.