KWARTALNIK OŒRODKA BADAÑ PRASOZNAWCZYCH UNIWERSYTET JAGIELLOÑSKI PRASOZNAWCZE (ROCZNIK LIII JAKO KONTYNUACJA PRASY WSPÓ£CZESNEJ I DAWNEJ Z LAT 1958–1959) Nr 3–4 (203–204) Kraków 2010 Nr indeksu 38364 PL ISSN 0555-0025 Zeszyty PRASOZNAWCZE Kraków 2010, R. LIII, nr 3–4 (203–204) SUMMARIES OF THE UNDERMENTIONED ARTICLES CAN BE FOUND ON THE FOL- LOWING PAGES: Teresa Sasiñska-Klas:FROM THE INTER- NATIONAL SCHOOL OF JOURNALISM TO THE INSTITUTE OF JOURNALISM AND SO- CIAL COMMUNICATION. FIFTEEN YEARS HAVE PASSED ................. 215 Ryszard Filas: TWENTY YEARS OF TRANS- FORMATIONS OF THE POLISH MEDIA. A PE- RIODIC APPROACH .............. 215 Adam Paw³owski, Maciej P i a s ecki, Bartosz Broda:POSSIBILITIES AND LIMI- TATIONS OF THE METHOD OF AUTOMATIC GENERATION OF SEMANTIC LEXEMS PRO- FILES ON THE BASIS OF DATA OF THE IPI PAN CORPUS OF POLISH. AN EXAMPLE OF THE POLISH COLLECTIVE SYMBOLS .... 216 Jolanta Dzier¿yñska: THE AGORA CHAL- LENGES TO THE MEDIA MARKET ..... 216 Zbigniew Kosiorowski:REGRESS OF THE LOCAL ELECTRONIC MEDIA IN POLAND . 216 Magdalena Hodalska: THEY RETOURNED TO THE FATHER’S HOME... MOTIVES OF ME- DIA MOURNING IN THE LIGHT OF THE PRESS PUBLICATIONS IN 2005 AND 2010 . 217 Jakub P³owens: INTENTIONALITY OF WRITTEN TEXTS IN JOURNALISTIC GENRES 217 Micha³ W ilczewski: TEXTUAL RECON- STRUCTION OF THE OPPOSITION “LIBERAL” – “CONSERVATIVE” IN THE POLISH AND AMERICAN PRESS (ON THE BASIS OF THE REPORTS ON SECULARIZATION OF SCHOOLS) .................... 217 Sylwester Dziki: AT THE BEGINNING OF JOURNALISM EDUCATION IN POLAND . 218 Joanna Gloc:TO SEE MORE. ON ANALISYS OF THE PRESS PHOTOGRAPHY ......... 218 AUTORZY: MARIA MAGOSKA, dr hab., dyrektor Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Spo³ecznej, Wy- dzia³u Zarz¹dzania i Komunikacji Spo³ecznej Uniwersytetu Jagielloñskiego, 30-348 Kraków, ul. prof. S. £ojasiewicza 4. TERESA SASIÑSKA-KLAS, dr hab., profesor UJ, kierownik Zak³adu Miêdzynarodowa Szko³a Dziennikarska, Instytut Dziennikarstwa i Ko- munikacji Spo³ecznej, Wydzia³ Zarz¹dzania i Komunikacji Spo³ecznej UJ, 30-348 Kraków, ul. prof. S. £ojasiewicza 4; sekretarz generalny East-Central European Network for Educators in Journalism and Mass Media; cz³onek Execu- tive Committee, International Political Science Association (od 2009 r.). RYSZARD FILAS, dr, Oœrodek Badañ Prasoznaw- czych, Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Spo³ecznej UJ, 30-348 Kraków, ul. prof. S. £oja- siewicza 4, cz³onek Zespo³u Redakcyjnego ZP. ADAM PAW£OWSKI, dr hab., prof. UWr., Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wroc³awskiego, 50-137 Wroc³aw, pl. Uniwersytecki 9/13 oraz Wydzia³ Humani- styczny Kolegium Karkonoskiego, 58-503 Jele- nia Góra 5, ul. Lwówecka 18. MACIEJ PIASECKI, dr in¿., Zak³ad Sztucznej Inte- ligencji Instytutu Informatyki Wydzia³u Informa- tyki i Zarz¹dzania Politechniki Wroc³awskiej, 50-370 Wroc³aw, Wybrze¿e Wyspiañskiego 27. BARTOSZ BRODA, doktorant, Instytut Informaty- ki Wydzia³u Informatyki i Zarz¹dzania Politech- niki Wroc³awskiej, 50-370 Wroc³aw, Wybrze¿e Wyspiañskiego 27. JOLANTA DZIER¯YÑSKA, dr, Instytut Bibliote- koznawstwa i Dziennikarstwa Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kocha- nowskiego, 25-509 Kielce, ul. Leœna 16. ZBIGNIEW KOSIOROWSKI, dr, Katedra Za- rz¹dzania i Marketingu Zachodniopomorskiej Szko³y Biznesu, 71-210 Szczecin, ul. ¯o³nier- ska 53 oraz Wy¿sza Szko³a Humanistyczna TWP, 70-466 Szczecin, ul. Monte Cassino 15; tak¿e dziennikarz i pisarz. MAGDALENA HODALSKA, dr, Instytut Dzienni- karstwa i Komunikacji Spo³ecznej UJ, 30-348 Kraków, ul. prof. S. £ojasiewicza 4. JAKUB P£OWENS, doktorant w Zak³adzie Psy- cholingwistyki Instytutu Jêzykoznawstwa Uni- wersytetu im. A. Mickiewicza, 61-874 Poznañ, al. Niepodleg³oœci 4. MICHA£ WILCZEWSKI, doktorant, Uniwersytet Warmiñsko-Mazurski w Olsztynie, 10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 2. SYLWESTER DZIKI, dr, em. adiunkt Oœrodka Ba- dañ Prasoznawczych UJ, 30-348 Kraków, ul. prof. S. £ojasiewicza 4, cz³onek Zespo³u Re- dakcyjnego ZP. JOANNA GLOC, absolwentka Instytutu Dzienni- karstwa i Komunikacji Spo³ecznej UJ, 30-348 Kraków, ul. prof. S. £ojasiewicza 4. ZESPÓ£ REDAKCYJNY Zbigniew Bajka, Ireneusz Bobrowski, Agnieszka Cieœlikowa (sekretarz redakcji), Sylwester Dziki, Ryszard Filas, Jaros³aw Grzybczak, Wojciech Kajtoch, Maciej Kawka, Jacek Ko³odziej, Walery Pisarek (redaktor naczelny), Pawe³ P³aneta (Zeszyty on-line), Henryk Siwek, Andrzej Zagrodnik http://www.obp.pl WSPÓ£PRACOWNICY ZAGRANICZNI Prof. Mihai Coman –Universitatea Bucureºti; dr Shelton A. Gunaratne –Mass Communications Department, Moorhead State University (Minnesota); doc. Lija P. Jewsiejewa –Moskowskij Gosu- darstwiennyj Uniwiersitiet im. £omonosowa, Fakultiet ¯urnalistiki; dr Marija L õ hmus –University of Tartu; prof. William H. Melody –University of Technology, Delft; prof. Karl Erik Rosengren – Lunds Universitet, Sociologiska Institutionen; prof. Winfried Schulz – Universität Erlangen- -Nürnberg; prof. Slavko Splichal –Univerza v Ljubljani; dr Benno Signitzer –Universität Sal- zburg, Institut für Kommunikationswissenschaft; prof. Tapio Varis – University of Helsinki; doc. Alexandra V iatteau –Université Marne-la-Vallee PROJEKT OK£ADKI: Zygmunt Strychalski REDAKTOR NUMERU: Walery Pisarek © Zeszyty Prasoznawcze 2010 Adres redakcji: 30-348 Kraków, ul. prof. S. £ojasiewicza 4 e-mail: [email protected]; [email protected]; [email protected]. Wydawca: Uniwersytet Jagiel- loñski, 31-007 Kraków, ul. Go³êbia 24. Nak³ad 350 egz. Numer zosta³ zamkniêty i oddany do sk³adu we wrzeœniu 2010 r. Sk³ad: „MarDruk”, Marcin Herzog, ul. Na Polach 35/12, 31-344 Kraków, tel. 602-130-104, e-mail: [email protected], http://www.mardruk.pl. Druk: Drukarnia Uniwersytetu Jagielloñskiego, ul. Czapskich 4, 31-110 Kraków, e-mail: [email protected] Nr indeksu: 38364, PL ISSN 0555-0025 SPIS TREŒCI Od redaktora .................................................... 5 Z PROBLEMÓW AKTUALNYCH Maria Magoska: Adres Dyrektora Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Spo³ecznej UJ z okazji XV-lecia tej instytucji ......................................... 7 Teresa Sasiñska-Klas:OdMiêdzynarodowej Szko³y Dziennikarstwa do Instytutu Dzien- nikarstwa i Komunikacji Spo³ecznej UJ – 15 lat minê³o ........................ 9 ROZPRAWY I ARTYKU£Y Ryszard Filas:Dwadzieœcia lat przemian polskich mediów (1989–2009) w ujêciu periodycz- nym.......................................................... 27 Adam Paw³owski,Maciej Piasecki,Bartosz Broda:Mo¿liwoœci i ograniczenia metody automatycznego generowania profili semantycznych leksemów na podstawie danych korpuso- wych. Przyk³ad polskich symboli kolektywnych .............................. 55 Jolanta Dzier¿yñska: Agora wobec wyzwañ rynku mediów ................... 79 Zbigniew Kosiorowski: Regres elektronicznych mediów lokalnych w Polsce ........ 95 Magdalena Hodalska:Odeszli do Domu Ojca. Prasowe motywy ¿a³oby medialnej w œwietle publikacji z 2005 i 2010 roku ......................................... 113 Jakub P³owens: Intencjonalnoœæ wypowiedzi w gatunkach dziennikarskich ........... 127 Micha³ W ilczewski: Tekstowa rekonstrukcja opozycji „liberalny” – „konserwatywny” w prasie amerykañskiej i polskiej (na przyk³adzie wiadomoœci dotycz¹cych problemu sekulary- zacji szkó³) ..................................................... 145 Z HISTORII MEDIOW I PRASOZNAWSTWA Sylwester Dziki:U narodzin polskiego szkolnictwa dziennikarskiego ............... 161 MATERIA£Y Joanna Gloc: Zobaczyæ wiêcej. O analizie fotografii prasowej .................... 175 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY Andrzej Nowosad:W³adza i media w Bu³garii (Teresa Sasiñska-Klas) s. 193; Micha³ Kacz- marczyk iDagmara Szastak-Ziêba:Zarz¹dzanie redakcj¹ prasow¹ (Joanna P. Bierów- ka) s. 195; Micha³ Kaczmarczyk:System medialny Irlandii. Zarys problematyki (Lucyna S³upek) s. 197; Don T apscott: Cyfrowa doros³oœæ. Jak pokolenie sieci zmienia nasz œwiat 4 (Ignacy S. Fiut) s. 201; Tadeusz Kowalski:Miêdzy twórczoœci¹ a biznesem. Wprowadzenie do zarz¹dzania w mediach i rozrywce (Anna Jastrzêbska) s. 203; Rocznik Bibliologiczno- -Prasoznawczy, T 1/12, pod redakcj¹ Jolanty Chwastyk-Kowalczyk iTomasza Miel- czarka (Joanna Edwarczyk) s. 206; Agnieszka J. Cieœlikowa:Ocz³owieku, który siê nie zgadza³. Biografia pu³kownika Januarego Grzêdziñskiego 1891–1975 (Wojciech Kajtoch) s. 208. KRONIKA NAUKOWA, SPRAWOZDANIA Media – Biznes – Kultura. Pomorze 2010. Konferencja naukowa, Gdañsk 25–26 marca 2010 r. (Olga D¹browska-Cendrowska)......................................... 211 SUMMARIES .................................................... 215 Od redaktora zczególny to numer Zeszytów: Zamyka pierwsze pó³wiecze ich ukazywania siê Spod obecnym tytu³em i z tak¹ jak obecna ok³adk¹, zaprojektowan¹ przez Zyg- munta Strychalskiego. Ponadto jest to numer dedykowany XV-leciu Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Spo³ecznej UJ, Instytutu od przesz³o 11 lat bê- d¹cego macierzyst¹ placówk¹ Zeszytów. Wprawdzie przed piêtnastu laty powo³ano do ¿ycia Miêdzynarodow¹ Szko³ê Dziennikarstwa, która siê sta³a zal¹¿kiem Insty- tutu Dziennikarstwa i Komunikacji Spo³ecznej, a nie sam instytut, który powsta³ trzy lata póŸniej, ale nie czepiajmy siê drobiazgów, je¿eli sami do historii Zeszytów w³¹czamy Biuletyn Prasoznawczy oraz Prasê Wspó³czesn¹ i Dawn¹. Z okazji XV-lecia IDIKS-u drukujemy okolicznoœciowy adres jego obecnej dy- rektor, pani dr hab. Marii Magoskiej oraz omówienie dobrze udokumentowanych osi¹gniêæ w dzia³alnoœci Instytutu pióra jego organizatorki i wieloletniej dyrektor a obecnie przewodnicz¹cej Rady Instytutu prof. Teresy Sasiñskiej-Klas; pisz¹c