STICHTING JAARSTUKKEN 2019 1 INHOUD blad JAARBERICHT 2018 Kerncijfers 3 Bestuursverslag 4 Bezoekersaantallen 13 Jaarrekening: Balans per 31 december 2019 15 Staat van baten en lasten over 2019 16 Begroting 2020 17 Toelichting op de balans en de staat van baten en lasten 18 2 KERNCIJFERS 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2011/ 2012 Aantal maanden 6 6 0 0 6 5 6 5 openstelling Aantal bezoekers 1.497 1.401 0 0 1.844 1.431 1.536 1.105 Ontvangen bijdragen 0 € 32.231 € 6.811 € 112.435 € 9.648 € 2.521 € 4.354 0 voor het restauratieproject € 3.099 € 209 € 220 € 3.964 € 4.730 € 3.384 € 15.91 3 Baten Percentage eigen 55% 51% 47% 47% 47% 40% 30% 15% bijdragen in totale baten (cumulatief)1 Kostenpercentage 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% eigen fondsenwerving2 Aanschaffingen/onde € 61 € 1.538 € 667 € 66 € 256 € 1.742 € 4.629 € 377 rhoud collectie Overige kosten € 2.116 € 1.397 € 1.424 € 1.483 € 1.760 € 1.648 € 3.156 € 5.728 Percentage besteed 33% 36% 34% 34% 36% 39% 36% 6% aan aanschaffingen/onde rhoud collectie (cumulatief) t.o.v. totale kosten Kosten openstelling €2,12 €2,27 € 2,57 € 2,33 € 2,08 € 2,59 € 3,36 € 5,15 per bezoeker (cumulatief)3 1 Zelf gegenereerde baten (entreegelden, verkopen, donaties en rente) versus totale baten inclusief subsidies en bijdragen van fondsen, maar exclusief ontvangen bijdragen voor het restauratieproject 2 Berekend conform de definitie van het centraal bureau fondsenwerving (CBF) 3 Totaal kosten exclusief aanschaf/onderhoud collectie per bezoeker 3 Kostenpercentage 5% 4% 6% 10% 9% 5% 1% 3% beheer en administratie4 Eigen vermogen €27.932 €27.200 € 5.483 € 7.365 € 8.695 € 6.747 € 5.407 € 9.808 (fondsen en reserves) Aantal aangeschafte 2 6 7 0 4 20 21 4 objecten Aantal objecten 2 1 0 3 1 13 6 2 ontvangen in schenking Aantal objecten in 0 0 0 0 1 1 15 47 bruikleen Aantal 47 45 0 0 45 41 48 49 openstellingen BESTUURSVERSLAG 2019 was het achtste jaar sinds de openstelling voor publiek. En het tweede jaar na de heropening, nadat een grote restauratie had plaats gevonden in 2016 en 2017. De restauratie werd gefinancierd met een substantiële bijdrage via het project Loodsen door het Landschap (gefinancierd door Waddenfonds en provincie Noord-Holland), aangevuld met een bijdrage van het Mr. Jan Willem Baerveldt Fonds (gelieerd aan het Prins Bernard Cultuurfonds). In 2012 t/m 2014 hebben we ook mooie financiële bijdragen gekregen van, STIFT, het Texelfonds, de Raboton en de Lions, het VSB-fonds, Texel 600 alsmede particuliere donaties. 4 Berekend conform de definitie van het centraal bureau fondsenwerving (CBF) 4 Per 1 januari 2015 is de Stichting erkend als algemeen nut beogende instelling (ANBI), geregistreerd onder nummer 8509 96 582. 5 Openstelling Het huisje is in 1962 gekocht door de familie Bendien van de gemeente Texel, en in die tijd geheel gerestaureerd onder leiding van Gerrit de Haan (toenmalig directeur van Stichting Texels Museum, de koepel van nu Ecomare, de Oudheidkamer en Kaap Skil). Het huisje, in de volksmond een loodshuisje genoemd maar waarvan sinds 2010 bekend is dat het een commandeurswoning was, dateert uit omstreeks 1680. Het is een rijksmonument, zowel van buiten als van binnen (geregistreerd onder nummer 35243). Het huis zat sinds 2002 in een onverdeelde boedel. In februari 2011 (geëffectueerd in juni 2011) is het toegedeeld aan Annetje Capitain- Bendien. De familie Capitain-Bendien, die het huisje gebruikt als weekend- en vakantiewoning, heeft in 2011 besloten het huisje open te stellen voor publiek. De aanleiding daartoe was een bezoek van Wilma Eelman aan het huisje tijdens een Open Monumentendag rond 2008 en haar besluit de geschiedenis van de bewoners van dit huisje in kaart te gaan brengen. Zowel Maarten ’t Hart als Ineke Vonk hebben hier tevens een grote bijdrage aan geleverd. De publicatie van hun bevindingen in het blad van de Historische Verenging Texel in september 2010 zorgde voor een enorme toeloop van geïnteresseerden naar het huisje. Maar liefst 400 personen bezochten het huisje op Open Monumentendag 2010. Daarna stonden regelmatig mensen voor de deur met de vraag even binnen te mogen kijken. De belangstelling en het enthousiasme was zo groot, dat besloten werd het huisje open te gaan stellen voor publiek. Daartoe is op 10 oktober 2011 de Stichting ‘t Walvisvaarders Huisje opgericht, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 537 37 490. In 2011 verleende de Gemeente Texel vergunning voor de openstelling. Uitgangspunt is om het huisje in bewoonde staat open te stellen. Het gaat daarbij, naast het interieur van het huisje, om de verhalen over de geschiedenis van het huisje en de bewoners. ’t Walvisvaarders Huisje is een bewoond authentiek huisje dat opengesteld wordt ter bezichtiging. 6 De eerste openstelling van 2019 was op 29 april. Het vrijwilligersteam stond weer klaar om bezoekers te ontvangen en te vertellen over de geschiedenis en de bewoners van het huis. Vrijwilligersteam Ina Bakker-Boon Marijke Palm Kees Boon Marga Koomen Wil Braam Willem Meuleman Maria de Bruyn-Ouboter Janny Schuijl Marie Louise Wiesman Maria de Bruyn-Ouboter is eind van de zomer 2019 gestopt. Kees Boon, Marie Louise Wiesman en Willem Meuleman hebben 2019 voor het eerst meegedraaid. In de maanden mei tot en met oktober is het huisje op de maandagmiddagen open voor publiek. Tevens zijn er op vaste momenten en op aanvraag vertellingen door Ina Schrama, die daarbij teruggaat naar de 18de eeuw en in de huid kruipt van Klaas en Trijntje Daalder en Simon Walig. Deze vertellingen worden aangevuld met een uitleg over de walvisvaart door maritiem historica Ineke Vonk. Activiteiten 2019 Op 1 april 2019 werd er een speciale vertelling voor lokale accommodatie- en horecahouders uit Den Hoorn georganiseerd om de activiteiten van ’t Walvisvaarders Huisje aan hen voor te stellen en hen te enthousiasmeren om een bezoek aan het huisje aan hun gasten aan te raden. Op 14 september 2019 hebben we weer deelgenomen aan de Open Monumentendag. 7 Collectie Naast de reeds aanwezige inboedel hebben wij de afgelopen jaren ook veel objecten langdurig in bruikleen gekregen. Het betreft 59 voorwerpen. Met name over de walvisvaart betreft het uit de collectie Vonk vooral walvisbotten, schilderijen, bestek, een paraplu en andere van balein gemaakte gebruiksvoorwerpen, kunstobjecten gemaakt van potvistanden, twee met een walvisvaarttafereel beschilderde struisvogeleieren, antieke tegels met walvistafereel, boeken, delen van skeletten, een balein van een vinvis, blikjes met olie, smeermiddel en walvisvlees, antieke stereoviewer met plaatjes van Eskimo’s, kapstok met walvistanden, bewerkte gehoorbenen van baleinwalvissen, zilveren zout- en punchlepels met steel van balein, doosjes met walvistaferelen, schoolplaten, Sunlight zeep, oorschelpen van walvissen en walvistanden. Ook hebben we diverse gebruiksvoorwerpen uit vroeger tijden in bruikleen van de Oudheidkamer in Den Burg en Kaap Skil in Oudeschild, zoals tinnen borden, tinnen miniatuurtjes, een doofpot, een petroleum hanglamp, een kruik, een nachtspiegel, aardewerken bordjes, een aardewerk kandelaar, koektrommel met schaaltje, porseleinen bordjes, een gemberpotje, wastobbe met wasbord. Een bijbeltje met zilveren slot, een zakhorloge, een geurflesje, mutsjes, tasbeugeltje, hoedenspelden e.d. Van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam hebben wij een balein van een Groenlandse walvis in bruikleen. Tevens hebben we een spekmes in langdurig bruikleen van Museum In ’t Houten Huis in De Rijp. 8 Van particulieren hebben we afgelopen jaren diverse schenkingen gekregen, zoals boeken over de walvisvaart, diverse gebruiksvoorwerpen, een dominospel gemaakt van walvisbot, een antiek bord, ouderwetse bedkleding en een antiek kompas. In 2019 heeft de familie objecten ontvangen zoals een spinrok, een ellenstok, een tasje met zilveren beugel, diverse aardewerken borden en diverse tinnen borden. De stichting zelf heeft de afgelopen jaren ook diverse aankopen gedaan zoals antieke borden, tegels met walvisvaarttafereel, een bordenrek, een beddenbankje, boeken over de walvisvaart, potvistanden, 19de-eeuwse bordenrekken en een Texels voetenbankje. In 2019 zijn er twee boeken aangekocht. Uit het gastenboek “Muchas felicidades y enhorabuena por el buen trabajo. I hope this house and stories never get lost in time! Enjoyed the visit!” “Wat een ontzettend leuk huis en schitterend gerestaureerd en onderhouden. Prachtig tegelwerk. Wat een voorrecht om daar nog in te mogen wonen.” “Wat prachtig gerestaureerd, mooie kleuren, mooie wandbordjes, veel te zien! Zeer de moeite waard!” “Wat een prachtig huis en zo mooi gerestaureerd. De verhalen ook fantastisch, dit vertellen we verder. Heel erg bedankt.” “Geschiedenis is en blijft indrukwekkend; zo ook de ‘manuele’ walvisvaart!” “Geschiedenis komt tot leven! Leuk en leerzaam. Dank!” “Ein beeindruckendes Zeitzeugnis, das seinen wichtigen Beitrag zum Erhalt der Geschichte leistet. Danke vielmals für die Öffnung und die ausführlichen Erklärungen. Das Herz in der Küche ist seht rührend.” 9 “Mooi om te zien dat er nog zo veel bewaard is gebleven uit het verleden. Bedankt voor de interessante rondleiding.” “Schitterende geschiedenis, enthousiast verteld met veel aandacht voor details en geschiedenis! Fantastisch, een hele belevenis, dank!” “Een leuk en mooi huisje, met een zeer bijzonder verhaal. Erg enthousiaste vrijwilligers die het verhaal levend houden. Een mooi monument voor Den Hoorn!” Financiën Vanaf start van de openstelling in 2012 is, exclusief de bijdragen voor de restauratie, voor € 15.744 aan subsidies en eenmalige bijdragen ontvangen. Hiermee zijn een aantal bestemmingsfondsen en -reserves gevormd. Daarnaast lagen de reguliere opbrengsten, zoals entreegelden en donaties in de periode 2012-2019 (exclusief de restauratieperiode 2016-2017) jaarlijks rond de € 3.000; ook die zijn jaarlijks aan de fondsen en reserves toegevoegd. In 2016 en 2017 was het huisje gesloten. De reguliere jaarlasten zijn onttrokken aan de reserves. De jaarlasten in 2019 waren met € 2.177 binnen de begroting van € 4.800. De entreegelden en verkoopopbrengsten waren iets hoger dan begroot. In de loop van het jaar is besloten om de ansichtkaarten voortaan gratis te verstrekken.