Monitor markten Amsterdam 2017 Onderzoek, Informatie en Statistiek Gemeente Amsterdam Onderzoek, Informatie en Statistiek Monitor markten Amsterdam Rapportage uitgebracht op verzoek van: Economie en het Marktbureau Projectnummer: 16141 Rogier van der Groep Esther Jakobs Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon 020 251 0442 Postbus 658, 1000 AR Amsterdam www.ois.amsterdam.nl [email protected] Amsterdam, juli 2017 Foto voorzijde: Albert Cuyp, fotograaf Marjolijn Pokorny (2016) 2 Gemeente Amsterdam Onderzoek, Informatie en Statistiek Monitor markten Amsterdam Inhoud Monitor Markten in Amsterdam 2017 4 Achtergrond 4 1.1 Methoden, veldwerk en respons 4 1.2 Marktbezoek in Amsterdam 2016 6 1.3 Uitgaven op de markt 9 1.4 Bezoekfrequentie 11 1.5 Ontwikkeling volgens ondernemers 14 1.6 Bezoek gericht op markt of ook op andere winkels? 14 1.1 Oordeel markt en aanbod op markt 16 3 Gemeente Amsterdam Onderzoek, Informatie en Statistiek Monitor markten Amsterdam Monitor Markten in Amsterdam 2017 Achtergrond In Amsterdam zijn van alle Nederlandse steden de meeste markten te vinden per hoofd van de bevolking. Deze variëren van dagmarkten waar buurtbewoners hun dagelijkse boodschappen doen tot gespecialiseerde themamarkten die bezoekers aantrekken uit heel Nederland, op zoek naar die ene gouden vondst. Met behulp van data van de Consumentenenquête (veldwerkperiode 2015-2016) ten behoeve van de monitor Staat van Detailhandel (2016) en met aanvullend veldwerk onder 15 markten is de mate van bezoek en waardering voor de Amsterdamse markten in kaart gebracht. De belangrijkste bevindingen zijn: Zes van de tien Amsterdammers geven in 2016 aan vaak of soms een markt te bezoeken om boodschappen te doen. De Albert Cuypmarkt is in 2016 de best bezochte markt, gevolgd door de Ten Katemarkt en de Dappermarkt. Amsterdammers bezoeken in het algemeen de markt die in hun eigen buurt ligt om daar groente, vis of andere goederen voor dagelijks gebruik te kopen. De Noordermarkt en de markt op de Lindengracht zijn de best beoordeelde markten, beide krijgen een 8 van bezoekers en passanten. Het algemene oordeel wordt het sterkst beïnvloed door het oordeel over het aanbod en variatie van etenswaar en door de mate van gezelligheid. Ondernemers zijn in het algemeen kritischer en geven in het algemeen een lager rapportcijfer voor hun markt. Bovendien geven ondernemers aan dat het aantal bezoekers is afgenomen de afgelopen jaren. 1.1 Methoden, veldwerk en respons Consumentenenquête 2015-2016 De mate van marktbezoek en waardering de markten door Amsterdammers is op twee manieren in kaart gebracht. Ten eerste is met behulp van de consumentenenquête bepaald in hoeverre bewoners markten bezoeken. Het veldwerk hiervan is uitgevoerd tussen januari 2016 en december 2016. De belangrijkste vragen waren of men wel eens naar de markt gaat, zo ja welke en hoeveel men daar uitgeeft. In paragraaf 6.1 worden de uitkomsten van deze enquête besproken. Aanvullend veldwerk Monitor Markten januari 2017 – maart 2017 Ten tweede is in opdracht van Economie aanvullend onderzoek gedaan onder bezoekers en, ondernemers op 15 markten en onder passanten in omliggende winkelgebieden. Voor dit 4 Gemeente Amsterdam Onderzoek, Informatie en Statistiek Monitor markten Amsterdam onderzoek zijn tussen januari 2017 en maart 2017 per grote markt tussen de 75 en 100 bezoekers en passanten geïnterviewd en tussen de 40 en 80 op kleinere markten. Kleinere markten trekken in het algemeen minder bezoekers dan grote markten, maar daar bovenop heeft een groot deel van het veldwerk in de koude wintermaanden plaats gevonden, wanneer de bezoekersaantallen in het algemeen lager zijn dan in bijvoorbeeld in mei en juni. Daarmee zijn de uitkomsten dus niet geheel representatief te noemen voor een gemiddelde oordeel over een heel jaar, want daarvoor zouden meerdere steekproefmomenten per jaar gehouden moeten worden om te corrigeren voor eventuele seizoeneffecten. De methodiek van de veldwerk-cyclus onder 15 markten is vergelijkbaar met de methode die I&O Research in 2015 en 2016 heeft toegepast bij de bezoekers- en passantenonderzoeken op de Bos en Lommermarkt, de markt op Tussen Meer (op dinsdag) en de markt op Plein ’40-’45. Daarom is het mogelijk om de bevindingen van deze onderzoeken mee te nemen in dit overzicht. Respons ondernemers per markt loopt zeer uiteen Het aantal geïnterviewde ondernemers varieerde tussen de 6 (Kraaiennest) en 73 (Waterlooplein). Uiteraard hangt dit aantal samen met de grootte van de markt, het feit dat het veldwerk plaats vond in de koude wintermaanden wanneer de bezettingsgraad laag is, maar ook met de welwillendheid van de ondernemers om mee te doen aan het onderzoek; in het geval van de markt op Kraaiennest was die welwillendheid laag en in het geval van Waterlooplein (gezien de plannen om de markt te verbeteren) zeer hoog. De belangrijkste vragen in deze enquête betroffen hoe vaak men naar de markt gaat en naar welke, wat de belangrijkste redenen zijn om de markt wel of juist niet te bezoeken en hoe men de markt beoordeelt. Aan de ondernemers zijn vragen gesteld over imago, samenwerking en mogelijke verbeterpunten. De uitkomsten van deze enquête worden hieronder besproken. Tabel 1 respons veldwerk t.b.v. Monitor Amsterdamse markten, 2016 bezoekers passanten ondernemers Albert Cuypmarkt 100 100 72 Markt Anton de Komplein 102 83 25 Markt Buikslotermeerplein 38 51 18 Dappermarkt 75 78 52 Markt Ganzenhoef 51 52 22 Markt Kraaiennest 31 20 6 Markt Lambertus Zijlplein 57 90 14 Markt Lindengracht 63 59 34 Markt Nieuwmarkt* 51 49 10 Noordermarkt* 100 99 51 v/d Pekmarkt 51 53 49 Markt Reigersbos 46 51 20 Ten Katemarkt 99 102 40 Markt Waterlooplein 60 61 73 Markt Westerstraat 52 81 35 *Op de markten Noordermarkt en Nieuwmarkt zijn meerdere markten te vinden. In dit onderzoek zijn ze beide behandeld als één markt. Bron: Monitor Markten 2017 5 Gemeente Amsterdam Onderzoek, Informatie en Statistiek Monitor markten Amsterdam 1.2 Marktbezoek in Amsterdam 2016 Zes van de tien Amsterdammers gaat vaak of soms naar de markt In dit deel worden de uitkomsten uit de consumentenenquête besproken waarvan het veldwerk tussen januari 2016 en december 2016 is gehouden. De afgelopen jaren is in eerdere versies van dit onderzoek geconstateerd dat er gradueel steeds minder Amsterdammers naar de markt gaan voor boodschappen. Dit jaar geeft 60% aan vaak of soms naar de markt te gaan, een kwart (27%) geeft aan zelden naar de markt te gaan. In Centrum en West is het aandeel dat naar de markt gaat hoger (68% en 67%). In Nieuw-West en Oost is het aandeel dat naar de markt gaat het laagst (51% en 54%). Tabel 2 Marktbezoek volgens bewoners per stadsdeel, 2016 Zuidoost Noord vaak Oost soms Zuid zelden Nieuw-West nooit West Centrum Amsterdam % 0 20 40 60 80 100 Bron: Monitor Detailhandel 2016 Albert Cuypmarkt (wederom) best bezochte markt Gemiddeld gaat 87%, vaak, soms of zelden naar de markt (gemiddeld is dat 87%, met Nieuw- West als uitschieter naar beneden met 80%). Aan hen is gevraagd welke markt men dan het vaakst bezoekt voor de dagelijkse boodschappen. In de vorige meting uit 2014 werd de lijst van meest genoemde markten aangevoerd door de Albert Cuypmarkt, Dappermarkt en Ten Katemarkt. Dit jaar staat de Ten Katemarkt op de tweede plaats en de Dappermarkt op de derde plaats. Omdat bewoners primair georiënteerd zijn op de markt in hun eigen buurt voor de dagelijkse boodschappen is het beter om op een lager schaalniveau te kijken naar welke markten bewoners gaan. Hieronder is voor elk stadsdeel en daar binnen voor elk gebied aangegeven naar welke markt de bewoners gaan. Centrum heeft geen ‘dominante’ markt Uit figuur 3a blijkt dat inwoners van Stadsdeel Centrum vooral naar de Lindengracht gaan voor boodschappen, gevolgd door de Albert Cuypmarkt en de Dappermarkt. Er is geen dominante markt, omdat bewoners in het oostelijk deel van dit stadsdeel vooral naar de Albert Cuypmarkt en Dappermarkt gaan voor de boodschappen, terwijl inwoners van het westelijk deel de Lindengrachtmarkt en Noordermarkt bezoeken. De markten Westerstraat en op het 6 Gemeente Amsterdam Onderzoek, Informatie en Statistiek Monitor markten Amsterdam Waterlooplein worden niet vaak door Centrumbewoners genoemd, maar dit zijn ook geen markten waar men normaliter de dagelijkse boodschappen doet. Tabel 3a Meest bezochte markt voor bewoners van stadsdeel Centrum 2016 (%) Aandeel dat vaak, soms, zelden markt bezoekt = 90% Gemiddelde uitgave laatste bezoek €23 Centrum Oost Centrum West 4% 3% Albert Cuypmarkt 37 5 7% 22% Lindengracht Albert Cuyp Dappermarkt 32 3 Dappermarkt Nieuwmarkt 15 9 12% Nieuwmarkt Noordermarkt Ten Katestraat 4 10 Ten Katestraat 20% Haarl'plein Lindengracht 3 38 12% Waterlooplein Noordermarkt 2 22 overig 17% Bron: Monitor Detailhandel 2016 Inwoners West gaan vooral naar de Ten Katemarkt In de andere stadsdelen binnen de ring is er wel een markt die beduidend meer bezocht wordt dan andere markten. In West is dat de Ten Katemarkt. Binnen West valt op dat bewoners van Bos en Lommer vooral naar de markt op het Bos en Lommerplein gaan, terwijl het grootste deel van de bewoners van Westerpark juist naar de markt Lindengracht gaat. Tabel 3b Meest bezochte markt voor bewoners van stadsdeel West, 2016 (%) Aandeel dat vaak, soms, zelden markt bezoekt = 91% Bos en Oud-West/ Wester- Gemiddelde uitgaven €19 Lommer De Baarsjes park. Ten Katemarkt 23 82 22 5% Ten Katestraat Bos en L'plein Bos en L’plein 41 2 3 Lindengracht Lindengracht 3 2 32 9% Noordermarkt Albert Cuyp Noordermarkt 9 4 19 54% Plein 40-45 10% Haarl'plein Albert Cuyp 9 3 5 Dappermarkt overig Plein 40-45 8 1 2 10% Haarl’plein 1 0 9 Bron: Monitor Detailhandel 2016 Siermarkt vooral door inwoners Slotervaart bezocht De Stadsdelen buiten de ring zijn qua afstanden erg groot met als gevolg dat elke wijk een eigen markt heeft. De Siermarkt op het Sierplein is weliswaar de best bezochte markt van Nieuw- West, de bewoners uit Geuzenveld gaan vooral naar de markt op Plein ‘40-‘45 en voor een klein deel naar de markt op het Lambertus Zijlplein.