6 Vier scenario’s Op basis van de voorgaande ontwikkelingsrichtingen en de randvoorwaarden van de kustverdediging worden vier scenario’s ontworpen. De opdracht is drieledig: • Schets een toekomstbeeld voor ontwikkeling van het gehele gebied op langere termijn (2050) • Geef aan welke ingrepen en projecten nodig zijn bij de realisering van dit toekomstbeeld. Onderscheid daarbij de fase tot 2015, van 2015-2050 en na 2050. • Bepaal het kwaliteitssaldo waarin winst en verlies van ruimtelijke kwaliteit zichtbaar worden. De vier scenariobeelden Metamorfose Identiteitsversterking Kleurrijk land Veilig & Vrij Landwaarts Balkon van Walcheren Walcheren ‘Off the road’ Zeewaarts 10 Toekomstbeeld scenario : landwaarts / metamorfose Kleurrijk land ‘Het Bolwerk Walcheren’ Dijkwoningen op ‘doorlatende’ dijk Duinverbreding landwaarts en saneringverblijfsrecreatie Dijkversterking landwaarts / Dijk met paviljoens Duinverbreding Dijkversterking (duin over dijk) / versterken relatie Nollengebied-duin/strand Multicircuit: kano, fiets, wandelen, paard- rijden, skeeleren, struinen, eco-verbinding Nieuwe Vliedberg, met horeca, dagrecreatie en verblijfsaccomodatie Innovatieve, hoogwaardige vormen van verblijf Landfront Ecologisch consolideren binnenduinranden Nieuw centrum Watertaxi Ontsluitingsroute Diversiteit landbouw: bloementeelt, zaadhandel, verfstoffen, etc Toekomstbeeld ‘Kleurrijk land’ bij Westkapelle. Hoewel een zeejachthaven gezien wordt als een goede mogelijkheid voor versterking en verbreding van het toeristisch-recreatief product en Centrale doelstelling bij de opstellers van dit scenario was passend in de metamorfose-filosofie, is deze toch niet de versterking van het toeristisch-recreatief product (de opgenomen. Een dergelijke jachthaven laat zich beter belangrijkste economische sector in het kustgebied van combineren met een zeewaartse versterking (d.m.v. Walcheren). Hiervoor is nodig: strekdammen). Realisering van een jachthaven in de 1 Ruimte voor nieuwe en zittende (recreatie- of agrarische) Westkapelse kreek wijst de groep af in verband met de ondernemers om een breed scala aan initiatieven te consequenties voor de waterkering (een dure/onge- ontplooien, en: wenste zeesluis of een enorme dijk rond de kreek) en 2 Versterking van natuur en landschap en de belevings- voor de natuurwaarden in de kreek. mogelijkheden daarvan. In het scenario is ervan uitgegaan dat een robuuste Uitgangspunt daarbij was uiteraard een robuuste en veilige kering goede mogelijkheden geeft voor medegebruik. waterkering, in dit scenario te realiseren door een land- Daarbij hebben we tevens gepoogd de relatie tussen waartse versterking. Een dilemma voor de groep vormde de kustverdediging en achtergelegen gebied te verster- in het eerste ontwerpatelier reeds genoemde zeejachthaven ken. Bij het Nollebos wordt de kering aan de landzijde 11 Projecten Tot 2020 • versterking Nolledijk (waterkering met overslag toelaten, incl binnendijk) en inrichting tussengebied; of duin over dijk en relatie verbeteren tussen groene Nollepark en strand/duin • duinverbreding bij Westduin en aanleg duinwoningen, nieuw fiets- en wandelpad • compensatielocatie (in veel groen) tussen Dishoek en Koudekerke • rondweg Zoutelande • nieuw centrum voor Zoutelande creëren tussen kern en Kustlicht • uitgeven dijkpaviljoens aan zeezijde Zoutelande • watertaxi De Westkapelse kreek • sanering recreatiebedrijven Joossesweg (met oog op kwaliteitsverbetering en toekomstige landwaartse versterkt met zand (duin over dijk), dat als het ware duinverbreding) overloopt in het Nollepark. Bij Westduin wordt de duin- • hoogwaardige, innovatieve verblijfsrecreatie rond verbreding gecombineerd met woningen in het duin. In Westkapelse kreek Zoutelande komen paviljoens aan de zeezijde van de • openluchttheater in Westkapelse kreek; dijk. Bij de Westkapelse kreek wordt een doorlaat • verbetering waterkwaliteit/natuur Westkapelse kreek gecreërd (zodat kreek onder invloed van het getij komt, door doorlaatmiddel en ondiepe oevers wat de natuurwaarden vergroot) en kunnen (luxe) hui- • uitbreiding kreek naar zuid-oosten t.b.v. natuur en zen/appartementen op de dijk worden gebouwd met uit- recreatie zicht op zowel de zee als de kreek. De Westkapelse • nieuwe vliedbergen met horeca/dagrecreatie langs zeedijk behoudt zijn ‘stoere’ karakter, inclusief de moge- multi-route (kano, paard, fiets, wandel, skeeler) in lijkheden om erover heen te rijden. gebied ten zuid-oosten van Westkapelle, richting Het gebied tussen Westkapelle en Middelburg verandert Middelburg, incl. aansluiting op routes Landfront (linies) aanzienlijk. Een samenhangende ontwikkeling wordt • dijkversterking bij Westkapelle met behoud bestaande daar voorzien met uitbreiding van de kreek, aansluitende karakter. routestructuren, horeca in nieuwe vliedbergen, innovatie- ve verblijfsrecreatie, groene verbindingszones met de Afbreukrisico Manteling en meer kleur in het landbouwgebied door Er zijn enkele afbreukrisico’s onderkend. Bureaucratie, bloementeelt. Zoutelande, dat een deel van de (cen- rechtsbescherming en gebrek aan lef (zowel bij onder- trum)bebouwing kwijt raakt als gevolg van de landwaart- nemers als bij overheden) kunnen een belemmering vor- se dijkverzwaringen, krijgt een nieuw centrum, dat men voor een voorspoedige realisering van initiatieven. Kustlicht II meer met het dorp verbindt. Tussen Essentieel is het verkrijgen van draagvlak in de streek. Koudekerke en Dishoek zien we mogelijkheden voor Daarnaast hangt het succes van het scenario af van de een rood-groene ontwikkeling, waarin ook plaats kan totstandkoming van pragmatische vereveningsconstruc- worden geboden aan recreatiebedrijven, die onder ’t ties, uitgaande van het principe, dat degene die baat zand verdwijnen (zoals aan Joossesweg). heeft bij versterking van natuur en landschap (zoals recreatiesector) daaraan ook meebetaalt. Nieuwe, recreatief/toeristische vliedberg 12 KWALITEITSALDO Kleurrijk Land + - Economisch Afstemming economie op + sanering Joossesweg en in richten ecologie en sociaal-culturele compensatielocatie; belangen + realisering multi (water) circuit; + samenhangende ontwikkeling (rood en groen) rond Westkapelse kreek Identiteit versterkt uitdragen (kleinschalig- + creëren nieuwe identiteit voor Zoutelande heid, cultuurhist.) Verbreden/versterken toeristisch aanbod + dijkpaviljoens Zoutelande; + dagrecreatieve mogelijkheden via multi-circuit; + evenementen (openluchttheater Westkapelse kreek) als promotiemiddel; + watertaxi; + kwaliteitsversterking verblijfsrecreatie ; Innovatief verblijf + duinwoningen Vebenabos; + dijkwoningen Westkapelle + kansen voor vernieuwing op compensatie- locatie en rond Westkapelse kreek Bereikbaarheid voor iedereen + nieuwe rondweg Zoutelande - hier en daar zou auto-infrastructuur onder langs duin kunnen verdwijnen; Sociaal Leefbaarheid en veiligheid + nieuw centrum Zoutelande; - grotere recreatiedruk bij Westkapelle, + nieuwe rondweg; Zoutelande, Dishoek; + passende dynamiek (vitaal platteland, meer - verlaten eigen grond/afbraak huizen bij recreatieve mogelijkheden voor bewoners) landwaartse dijkverbreding Zoutelande Draagvlak en ruimte voor initiatieven + kansen voor kleinere en grotere initiatieven; Eigenheid/kleinschaligheid/spec. doelgroe- + middengebied wordt versterkt; pen + uitbreidingen/vernieuwing doen geen afbreuk aan kleinschaligheid Toegankelijkheid + R&T-mogelijkheden breed toegankelijk voor iedereen Keuzevrijheid + meer te doen, meer te kiezen Ecologisch Beleving, onthaasting, ruimte om te dwalen + multi (water) circuit; - wonen in de duinen + herinrichting kreek; + duinverbreding geeft meer mogelijkheden voor struinduin; Gezond, veilig, schoon + bewegingsstimulansen; + verbeterde ontsluiting; Duurzaam milieu/ecologische schakel + watercircuit en kreek; - rondweg is extra barriere + verbreding duinen Waterkwaliteiten + verbetering uitwisseling met kreek; + vergroten wateroppervlakte/berging Cultureel Behoud cultuurhistorische identiteit + versterking bolwerk, herstel oorspronkelijk landschap Eilandcultuur van oudsher - toename toerisme; Zichtbare geschiedenis + versterking landfront; + aansluiten bij oorspronkelijke structuren Ruimte voor ontwikkeling/verscheidenheid + ruimte voor nieuwe cultuur en natuur; 13 Toekomstbeeld scenario : landwaarts / identiteitsversterking Veilig en Vrij Bewoonbare dijk + waterfront (cultureel profiel) Machtige dijk Duinverbreding landwaarts Stuifduinen Bos met verblijfsrecreatie Natuur / ecologische verbindingszone Stedebouwkundige opgave Nieuwe buitens Markant uitzichtpunt Landfront Kerkepaden in open, kleinschalig landschap Kanoroute (potentie) met beplanting Autoroute Fietsen Wandelen Transferium Route over Parkeren water Toekomstbeeld ‘Veilig & vrij’ Westkapelle), met daartussen twee robuuste duingebie- den die aan de landzijde overgaan in een brede zone van recreatienatuur. Drukte door toeristisch autoverkeer De centrale doelstelling voor deze groep was om via wordt uit de kustzone geweerd door aanpassing van de een geleidelijke transformatie van het gebied te komen wegenstructuur, de aanvoerroutes en het parkeren. De tot een vesterking van de huidige identiteit, en meer verblijfsrecreatie tussen Zoutelande en Westkapelle ruimte te creëren voor het beleven van de hiermee krijgt een hoogwaardig karakter. Hier verwijnen cam- gepaard gaande kwaliteiten. Dilemma was dat dit pings en stacaravans geleidelijk. Het kamperen zal gecombineerd moest worden met een landwaartse kust- geconcentreerd worden in de recreatienatuur tussen tus- versterking. Dit houdt dus in dat er meerdere functies sen Zoutelande