Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 Aktualizacja Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA na lata 2014 – 2020 30.09.2013 Partnerzy projektu: Kommunalgemeinschaft Europaregion Pomerania e. V. Ernst-Thälmann-Straße 4 D-17321 Löcknitz Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania Aleja Wojska Polskiego 164 PL - 71-335 Szczecin 1 Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 Skład Rady Programowej (Nazwiska w porządku alfabetycznym) Paweł Bartnik Dyrektor Biura Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu Pomerania Carsten Bockhardt Deputowany Powiatu Barnim Dr. Volker Böhning Członek Rady Powiatu Vorpommern-Greifswald Ursula Brautferger Kierownik referatu, Ministerstwo Gospodarki, Budownictwa i Turystyki Meklemburgii-Pomorza Przedniego Henryk Stanisław Broda Wójt Będzina Piotr Ryszard Downar Burmistrz Dębna Olgierd Geblewicz Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Andrea Gronwald Z-ca Dyrektora Kommunalgemeinschaft Pomerania e.V. Lothar Großklaus Zastępca Starosty Powiatu Vorpommern-Rügen Peter Heise Dyrektor Kommunalgemeinschaft Pomerania e.V. Eugeniusz Jasiewicz Burmistrz Wolina Piotr Jedliński Prezydent Koszalina Dr. Arthur König Nadburmistrz Hansestadt Greifswald Dr. Paul Krüger Nadburmistrz Neubrandenburg Arkadiusz Sobiesław Mazepa Starosta Myśliborski Gisela Mehlmann Kierownik referatu, Ministerstwo Gospodarki i Spraw Europejskich Kraju Związkowego Brandenburgia Dietmar Schulze Starosta Powiatru Uckermark Zygmunt Siarkiewicz Burmistrz Barlinka Ryszard Sola Burmistrz Łobza Krzysztof Soska Wiceprezydent Szczecina Irena Stróżyńska Wicedyrektor Biura Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu Pomerania Maciej Krystian Szabałkin Wiceburmistrz Gryfina 2 Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 Spis treści Skład Rady Programowej ....................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Przedmowa ....................................................................................................................................... 4 1. Cele i metodyka prac nad aktualizacją koncepcji działań i rozwoju Euroregionu POMERANIATransgraniczna ................................ koncepcja rozwoju................................ i działania ........................................ 5 Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 2. Priorytety tematyczne koncepcji ........................................................................................... 8 3. Podsumowanie oceny realizacji koncepcji działań i rozwoju na lata 2007 – 2013 ........ 8 4. Współpraca transgraniczna – ocena analizy SWOT ......................................................... 10 Spis treści Skład5. Wspólne Rady Programowej wnioski i podsumowanie ................................ ....................................................... Błąd!................................ Nie zdefiniowano....................... zakładki. 21 Przedmowa6. Załączniki: ................................ KRD na lata 2014................................ – 2020, Koncepcje................................ cząstkowe dla................................ niemieckiej ....... 4 oraz polskiej części Euroregionu POMERANIA ................................................................... 24 1. Cele i metodyka prac nad aktualizacją koncepcji działań i rozwoju Euroregionu POMERANIA ........................................................................................................ 5 2. Priorytety tematyczne koncepcji ........................................................................................... 8 3. Podsumowanie oceny realizacji koncepcji działań i rozwoju na lata 2007 – 2013 ........ 8 4. Współpraca transgraniczna – ocena analizy SWOT ......................................................... 10 5. Wspólne wnioski i podsumowanie ....................................................................................... 21 6. Załączniki: KRD na lata 2014 – 2020, Koncepcje cząstkowe dla niemieckiej oraz polskiej części Euroregionu POMERANIA ................................................................... 24 3 3 Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 Przedmowa Szanowni Członkowie Euroregionu POMERANIA, oddajemy w Państwa ręce Koncepcję rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA na lata 2014 – 2020. Niniejszy dokument ma stanowić podstawę dalszego kształtowania współpracy polsko-niemieckiej w naszym euroregionie. Możemy być dumni z ogromnej ilości wspólnie zrealizowanych projektów gwarantujących trwałość współpracy. Istniejące kontakty między ludźmi pracującymi w najróżniejszych instytucjach, organizacjach, stowarzyszeniach, związkach czy w administracji samorządowej są dowodem na to, że nasze podejście strategiczne zaprezentowane w koncepcji rozwoju Euroregionu POMERANIA na lata 2007-2013 było słuszne. To, co dziś uważamy za oczywistość, jak choćby współpracę między szpitalami, klinikami, uniwersytetami w projekcie Telemedycyna, współdziałanie podmiotów realizujących takie projekty jak Sieć Atrakcji Pomerania, Pomorski Krajobraz Rzeczny, Centra Usług i Doradztwa, przedsięwzięcia związane z krajobrazem polodowcowym, inwestycje w dziedzinie kultury i sztuki, wspólne badania nad starszą i nowszą historią naszego regionu, wszystko to pokazuje słuszność działań zaproponowanych jako pomysł na wspólny rozwój naszego Euroregionu POMERANIA. Na szczególną uwagę zasługuje tu realizowany od lat Fundusz Małych Projektów, dzięki któremu możliwe jest spotkanie tysięcy Polaków i Niemców. W przyszłej perspektywie finansowania uważamy, że powinien on pozostać podstawowym i najważniejszym instrumentem wspierania współpracy transgranicznej. W toku wspólnych dyskusji, zgodnie z zasadą oddolności, udało nam się dotrzeć do wielu grup interesariuszy, a uzyskane w ten sposób wskazówki i pomysły włączyliśmy do koncepcji rozwoju na najbliższe lata. Nasz pomysł, aby współdziałać przy wdrażaniu programu INTERREG IVA, np. poprzez stworzenie Wspólnego Sekretariatu Technicznego z udziałem Euroregionu POMERANIA, w którym polscy i niemieccy pracownicy doradzają, informują i kontrolują proces aplikacji – jest czymś wyjątkowym na polsko-niemieckim pograniczu. Wyjątkowość ta dotyczy także sposobu wdrażania Funduszu Małych Projektów. Udało nam się wzmocnić partnerstwa między samorządami, stowarzyszeniami i związkami oraz doprowadzić do powstania nowych, dla przykładu między Szczecinem a Greifswaldem, Karlinem a miastami Dargun i Wolgast oraz Archiwum Państwowym w Szczecinie i Landesarchiv w Greifswaldzie. Jesteśmy przekonani, że niniejszą Koncepcją rozwoju i działania na lata 2014-2020 uda nam sie wspólnie zwiększyć poziom integracji Euroregionu POMERANIA oraz wzmocnić jego rozwój gospodarczy. Ale do tego potrzebujemy Państwa zaangażowania i inicjatywy. Przystąpmy więc wspólnie do pracy! Dr. Volker Böhning Zygmunt Siarkiewicz Prezes Kommunalgemeinschaft Prezes Stowarzyszenia Gmin Polskich Europaregion Pomerania e.V. Euroregionu Pomerania 4 Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 1. Cele i metodyka prac nad aktualizacją koncepcji działań i rozwoju Euroregionu POMERANIA. Niniejsza Koncepcja działań i rozwoju Euroregionu POMERANIA na lata 2014-2020 wyznacza ramy strategiczne dla polskich i niemieckich euroregionalnych partnerów, które obejmują cele i wymagania rozwojowe uwzględniające Strategię „Europa 2020” i zapisane w niej priorytety, czyli wzrost inteligentny, zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu. Realizacja tych priorytetów wymaga przeniesienia większej odpowiedzialności za współpracę transgraniczną na szczebel regionalny, lokalny i samorządowy. Obszar Euroregionu POMERANIA 5 Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 Wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zwiększenia poziomu zatrudnienia oraz transgraniczne wspieranie zrównoważonego rozwoju i rozwoju społecznego pozostają w Euroregionie najważniejszym zadaniem na przyszłość. Uwzględniając specyficzne uwarunkowania regionalne po stronie polskiej i niemieckiej koncepcja sonduje możliwości i szanse rozwojowe EuroregionuPOMERANIA , wyznacza priorytety i konkretne działania służące realizacji wzmacniających się wzajemnie priorytetów Strategii „Europa 2020”: - wzrost inteligentny, czyli rozwój oparty na wiedzy i innowacjach, - wzrost zrównoważony, czyli transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i konkurencyjnej, - wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu, czyli wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną.1 Koncepcja ma dostarczać impulsy do transgranicznego stawienia czoła wyzwaniom wynikającym ze zmian demograficznych. W okresie do 2030 należy się liczyć z odczuwalnym spadkiem liczby mieszkańców (od 6% do 15%). Zjawisku temu towarzyszyć będzie wzrost odsetka osób starszych. Średnia wieku do 2030 roku znacznie wzrośnie – prawdopodobnie o 8 do 10 lat. Przy czym negatywne trendy demograficzne będą obserwowane szczególnie mocno w niemieckiej części Euroregionu POMERANIA. 1 Strategia „Europa 2020” z dnia 03.03.2011, KOM (2010), wersja ostateczna. 6 Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 7 Transgraniczna koncepcja rozwoju i działania Euroregionu POMERANIA 2014 – 2020 2. Priorytety tematyczne koncepcji. Obaj partnerzy projektu - Kommunalgemeinschaft Pomerania e.V. i Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania,