PALESTRAPALESTRA listopad–grudzień 11–12/2011 W numerze między innymi: PioTR KARdAS Konstrukcja idealnego zbiegu a zakres zastosowania zasady rei iudicatae AgniESzKA Masalska, JAcEK RzESzotarski, TAdEuSz ToMASzEwSKi Przesłuchanie biegłego z zakresu fonoskopii BARBARA nita Dostęp osoby zatrzymanej do pomocy obrońcy. Uwagi w związku z wyrokiem ETPCz z 10 marca 2009 r. w sprawie Płonka przeciwko Polsce LESzEK wiLK Syndyk jako podmiot czynu zabronionego w prawie karnym skarbowym JoAnnA Derlatka Zaskarżalność postanowień w przedmiocie wyłączenia sędziego w procesie cywilnym 2011 MARiuSz nAwRocKi Przestępstwo oszustwa klasycznego a bezprawie cywilne wiToLd wołodKiEwicz Rzymskie początki współczesnej odpowiedzialności za szkody na mieniu PALESTRA 11–12/ PALESTRA ISSN 0031-0344 indeks 36851 listopad–grudzień 11–12/ 2011 PALESTRAPALESTRA Pismo Adwokatury Polskiej Rok LVI nr 647–648 Naczelna Rada Adwokacka Wydaje Naczelna Rada Adwokacka Warszawa Redaktor Naczelny: Czesław Jaworski Kolegium: Zbigniew Banaszczyk Lech Gardocki Andrzej Mączyński Marek Antoni Nowicki Lech K. Paprzycki Krzysztof Piesiewicz Krzysztof Pietrzykowski Adam Redzik Stanisław Rymar Piotr Sendecki Ewa Stawicka Andrzej Tomaszek Andrzej Warfołomiejew Witold Wołodkiewicz Józef Wójcikiewicz Stanisław Zabłocki Redaktor techniczny: Hanna Bernaszuk Na okładce: Sandro Botticelli (1445–1510), Pokłon Trzech Króli, 1475 (fragment) Okładkę graficznie opracował: Artur Tabaka Adres Redakcji: 00-202 Warszawa, ul. Świętojerska 16 tel./fax 22 831 27 78, 22 505 25 34, 22 505 25 35 e-mail: [email protected] Internet: www.palestra.pl Wykonanie Agencja Wydawnicza MakPrint www.makprint.pl Ark. wyd.: 23. Papier: III Offset, 80 g Nakład: 11 300 egz. ISSN 0031-0344 indeks 36851 Cudu Narodzin bliskiego jak Gwiazda. Wielkiego Wozu moszczonego bielą. Sań rozdźwięczanych w serdecznych przyjazdach. Łamanych milczeń, co się Słowem dzielą. Podarków sutych jak radość w zapustach. Zdrowia, któremu szczęście da koronę. Źdźbła marzeń trwalszych niż karpiowa łuska. Noworoczności jak toast spełnionej. Wszystkim Autorom, Czytelnikom i Przyjaciołom najlepsze życzenia na Boże Narodzenie i zbliżający się Nowy Rok składa Redakcja SSpis treści Piotr Kardas, adwokat, dr hab., prof. UJ (Kraków) Konstrukcja idealnego zbiegu a zakres zastosowania zasady rei iudicatae . 9 Agnieszka Masalska, adwokat (Warszawa), Jacek Rzeszotarski, dr, ekspert ABW (Warszawa), Tadeusz Tomaszewski, prof. dr hab. UW (Warszawa) Przesłuchanie biegłego z zakresu fonoskopii . 29 Barbara Nita, dr hab., prof. Uczelni Łazarskiego (Warszawa) Dostęp osoby zatrzymanej do pomocy obrońcy. Uwagi w związku z wyrokiem ETPCz z 10 marca 2009 r. w sprawie Płonka przeciwko Polsce . 43 Leszek Wilk, dr hab., prof. UŚ (Katowice) Syndyk jako podmiot czynu zabronionego w prawie karnym skarbowym . 54 Michał Leciak, dr, adiunkt UMK (Toruń) Odpowiedzialność karna za przestępstwa komunikacyjne (cz. 2) . 61 Joanna Derlatka, doktorantka UŁ, apl. not. (Łódź–Kraków) Zaskarżalność postanowień w przedmiocie wyłączenia sędziego w procesie cywilnym (cz. 1) . 70 Magdalena Rzewuska, asystent UWM (Olsztyn) Skuteczność egzekwowania świadczeń alimentacyjnych należnych małoletnim od dłużników ukrywających się za granicą . 76 Mariusz Nawrocki, asystent USz, apl. KSZSiP (Szczecin) Przestępstwo oszustwa klasycznego a bezprawie cywilne . 83 Punkty widzenia Robert Rynkun-Werner, adwokat (Warszawa) Zatrzymanie a prawo do obrony . 91 Praktyczne zagadnienia prawne Karol Weitz, dr hab., prof. UW, członek Biura Studiów i Analiz SN (Warszawa) Czy zapis na sąd polubowny zawarty przez spółkę jawną wiąże jej wspólni- ków? . 99 Roman Trzaskowski, dr, adiunkt, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, członek Biura Studiów i Analiz SN (Warszawa) Odpowiedzialność podmiotu tworzącego samodzielny publiczny zakład opie- ki zdrowotnej za zaniechanie stosownych działań w związku z ujemnym wynikiem finansowym zakładu . 104 5 Spis treści PALESTRA Glosy Maciej Kaliński, dr hab., prof. UW (Warszawa) Glosa do postanowienia SN z 12 marca 2010 r., III CZP 129/09 . 111 Józef Forystek, adwokat (Warszawa) Glosa do postanowienia SN z 29 października 2010 r., IV CSK 465/09 . 115 Marta Kolendowska-Matejczuk, adwokat, dr, adiunkt EWSPiA (Warszawa) Glosa do postanowienia SN z 23 marca 2011 r., I KZP 1/11 . 126 Najnowsze orzecznictwo Zbigniew Strus, sędzia SN w st. spocz. (Warszawa) Przegląd orzecznictwa SN z zakresu prawa i postępowania cywilnego . 133 Michał Hudzik, dr, adiunkt ALK, członek Biura Studiów i Analiz SN (Warszawa) Przegląd orzecznictwa Izby Karnej SN . 137 Waldemar Gujski, adwokat (Warszawa) Przegląd orzecznictwa SN – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych . 142 Zbigniew Szonert, dr, sędzia NSA w st. spocz. (Warszawa) Przegląd orzecznictwa NSA . 149 Michał Jackowski, adwokat, dr (Poznań) Przegląd orzecznictwa TK . 154 Marek Antoni Nowicki, adwokat, wykładowca Collegium Civitas (Warszawa) Przegląd orzecznictwa ETPCz (kwiecień–czerwiec 2011, cz. 2) . 160 Z wokandy Luksemburga Tomasz T. Koncewicz, adwokat, dr hab., adiunkt UG (Gdańsk) Bariery naszego myślenia o roli sądów. Pomiędzy perspektywą uniwersalną, polską i europejską (cz. 2) . 165 Pytania i odpowiedzi prawne Ewa Stawicka, adwokat (Warszawa) Czy ograniczenie możliwości powoływania się przez stronę na uchybienia proceduralne wynikające z art. 162 k.p.c. dotyczy wszelkich uchybień popeł- nianych przez sąd? . 174 Pytanie o obronę Antoni Bojańczyk, dr, adiunkt UKSW (Warszawa) Czy celowe jest wyodrębnienie wyspecjalizowanego korpusu obrońców kasa- cyjnych przy Sądzie Najwyższym? . 176 Problematyka wypadków drogowych Wojciech Kotowski (Warszawa) Wartość dowodowa opinii biegłego. Opinia pełna (cz. 2) . 181 6 11–12/2011 Spis treści Les maximes anciennes sont l’esprit des siècles… Witold Wołodkiewicz, adwokat, prof. dr hab. (Warszawa) Rzymskie początki współczesnej odpowiedzialności za szkody na mieniu . 187 200 lat ABGB Jubileusz austriackiego kodeksu cywilnego . 192 Jacek Ożóg, doktorant UJ (Kraków) Prawo rzymskie jako środek tłumaczenia ABGB – kilka uwag w setną rocznicę stulecia . 193 Mateusz Jerzy Nocuń, student UW (Warszawa) Oświadczenie woli wymuszone groźbą w ABGB na tle rzymskich rozwiązań prawnych . 199 Historia czasopiśmiennictwa prawniczego Adam Redzik, dr, adiunkt UKSW, adiunkt UW (Warszawa) Periodyczne encyklopedie prawnicze . 209 Z dziejów reportażu sądowego Stanisław Milewski (Warszawa) „Natłok słuchaczów był wielki” . 219 Co piszczy w prawie Marian Filar, prof. dr hab. UMK (Toruń) Sałatka czy bigos . 231 Gawędy adwokata bibliofila Andrzej Tomaszek, adwokat (Warszawa) Koncert na dwa głosy . 233 Po lekturze Andrzej Bąkowski, adwokat (Warszawa) Adwokat Maurycy Karniol w świetle wspomnień i publikacji historycznych . 236 Procesy artystyczne Marek Sołtysik (Kraków) Zła karta Ronikiera (cz. 6). Nikt już nie wydrze tajemnicy . 241 Recenzje i noty recenzyjne Wybrane problemy psychologii sądowej pod red. Beaty Ledwoch Józef K. Gierowski, prof. dr hab. UJ (Kraków) . 249 Adwokatura w dawnej Galicji. Historia samorządności Marcin Zaborski, adwokat, dr, adiunkt KUL Jana Pawła II (Warszawa–Lublin) 253 Nowe książki . 258 7 Spis treści PALESTRA Sympozja, konferencje Grażyna Nauka (Warszawa) Sprawozdanie z konferencji „Rodzina a prawo i sąd rodzinny”, Warszawa, 30 maja–1 czerwca 2011 r. 261 Magdalena Pyter, dr hab., KUL (Lublin) Lublin–Lwów. Nauki prawne pomiędzy tradycją a współczesnością. Konferen- cja w 70. rocznicę śmierci prof. Romana Longchamps de Bérier (1883–1941), Lublin, 20 października 2011 r. 268 Kronika adwokatury Posiedzenie NRA . 270 Z prac Prezydium NRA . 274 Głos aplikanta Dorota Krekora-Zając, doktorantka UW (Warszawa), Mariusz Zając, apl. adw. (Warszawa) Legitymacja do udziału w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę, po- zwolenia na prowadzenie robót budowlanych i rozbiórkę obiektu budowlanego 281 Z życia izb adwokackich IZBA KRAKOWSKA Ślubowanie 95 adwokatów w krakowskiej izbie adwokackiej Stanisław J. Jaźwiecki, adwokat (Kraków) . 290 IZBA WROCŁAWSKA V Otwarte Regaty o Puchar Dziekana ORA we Wrocławiu Jolanta Noculak, Dyrektor Biura ORA (Wrocław) . 291 XVI Wrocławski Turniej Tenisowy Prawników Temida 2011 Marek Brachmański, r.pr. (Wrocław) . 292 Varia Adwokaci w Sejmie VII kadencji oraz Senacie VIII kadencji . 294 XXIX Mistrzostwa Narciarskie Adwokatury, Krynica, 16–19 lutego 2012 r. 294 Powrót do Katynia Agnieszka Metelska, adwokat (Warszawa) . 295 „Unijne podsumowanie roku 2011” – konferencja . 296 Zapiski z tamtego świata adwokata prof. Maurycego Allerhanda . 296 Ubezpieczenia ochrony prawnej – informacja Monika Strus-Wołos, adwokat, dr (Grójec) . 297 Nagroda Prezesa Rady Ministrów dla prof. dr. hab. Andrzeja Świątkowskiego . 297 Szpalty pamięci Bonus vir miser esse nemo potest – wspomnienie o Genowefie Rejman Marcjanna Rejman-Jędrczak, adwokat (Warszawa), Stanisław Jędrczak . 298 Table of contents . 301 8 Piotr Kardas KONSTRUKCJA IDEALNEGO ZBIEGU A ZAKRES ZASTOSOWANIA ZASADY REI IUDICATAE 1. Funkcjonująca w polskim systemie prawa w obszarze prawa karnego skarbowego oraz prawa wykroczeń konstrukcja idealnego zbiegu czynów karalnych generuje wiele swoistych trudności w sferze jej praktycznej aplikacji, które w zasadniczej części związane są z właściwościami tego rozwiązania odróżniającymi je od dwóch innych ustawowych regulacji służących do rozstrzygania przypadków rzeczywistego (uwzględnianego) zbie- gu przepisów ustawy, tj. kumulatywnego oraz eliminacyjnego zbiegu przepisów. Z uwagi na oparcie konstrukcji idealnego zbiegu na odstępstwie od wyrażonego w art. 11 § 1 k.k. oraz art. 6 § 1 k.k.s. zakazu multiplikacji