GEMEENTE WIJK BIJ DUURSTEDE COTHEN EN LANGBROEK Open Monumentendag 2019 Zaterdag 14 september 2019 www.openmonumentendag.nl 18 OPENGESTELDE MONUMENTEN Open Monumentendag 2019 GEMEENTE WIJK BIJ DUURSTEDE COTHEN EN LANGBROEK PAGINA 12 PLATTEGROND Pagina 12/13 PLATTEGROND GEMEENTE EN STAD WIJK BIJ DUURSTEDE PLEKKEN VAN PLEZIER PAGINA 7 WIJK BIJ DUURSTEDE Middeleeuwse statige panden, kerken, gehuisvest geweest in monumentale panden. kastelen, boerenhofsteden… We hebben Op dit moment wordt hard gewerkt om het Pagina 8 1. OUDE STADHUIS, MARKT 24 veel belangwekkende monumenten in onze straks te heropenen in ook weer een Wijks gemeente, in alle soorten en maten. Iedereen monument: het voormalige stadhuis aan de Pagina 8 2. GROTE KERK EN TOREN, MARKT 22 komt weleens in een monument, of woont er Markt uit 1662. Een andere bron van plezier misschien zelfs in. En koppelt het monument is natuurlijk de horeca. En ook daar hebben Pagina 9 3. CALYPSO THEATER, MARKT 4 in eerste instantie aan zijn geschiedenis. Van we voorbeelden te over van horeca die in de mensen die er woonden of werkten, er hun oude monumenten is gevestigd. Denk aan De Pagina 9 4. CAFÉ ’T HOFF, MARKT 15A, VOORMALIG KAATSHUISJE gezinnen opvoedden of handel dreven. Maar Engel, café Ome Ko, De Gouden Leeuw. Sinds Pagina 10 5. R.K. KERK, KLOOSTER LEUTERSTRAAT 35 een monument was en is ook een plek van jaar en dag plekken van samenkomst en veel vermaak, van ontmoeting, van een bijzonde- plezier. Een beroemde historische plek van Pagina 11 6. STADSHAVEN, ZANDAAK “SAMENWERKING” re beleving. plezier was natuurlijk ook Kasteel Duurstede, waar bisschop David van Bourgondië al een Pagina 11 7. MOLEN RIJN EN LEK, DIJKSTRAAT 29 Goed én terecht dus dat de Open Monumen- hof van plezier creëerde met zijn letterlijk tendag 2019 aansluit bij het Europese thema Bourgondische levensstijl. En dat duurt voort Pagina 14 8. KASTEEL DUURSTEDE, LANGS DE WAL 6-7 “Arts and entertainment”. Want plezier is tot de dag van vandaag. Nog steeds vinden een essentiële levensbehoefte van iedereen. er grote feesten plaats op dit monument uit Pagina 14 9. BOERDERIJ DE VOGELPOEL (MET TORENTJE), WIJKERSLOOT 7 Plezier trekt aan, verbindt, geeft energie 1270. en betekenis aan wat we doen, met en voor Pagina 15 10. STEENFABRIEK BOSSCHERWAARDEN, LEKDIJK WEST 28 elkaar. Ongeacht wie je bent of wat je rol is. Tijdens Open Monumentendag 2019 op 14 september valt weer heel veel te beleven in PAGINA 16 LANGBROEK/OVERLANGBROEK/NEDERLANGBROEK Monumenten als plekken van plezier. En ook de monumenten in de gemeente. Er is theater Pagina 17 11. OUDE SCHOOL OVERLANGBROEK, LANGBROEKERDIJK B 15 daar zijn er veel van in onze gemeente. op Kasteel Rhijnestein in Cothen en op Ons eigen Wijkse theater Calypso is geves- Kasteel Duurstede. Op de molens in Cothen Pagina 17 12. HERVORMDE KERK OVERLANGBROEK, LANGBROEKERDIJK B 30 tigd in een monumentaal pand, aan de al en Wijk wordt verteld over de geschiedenis, even monumentale Markt. In het heden en orgelspel in kerken van Wijk en Langbroek en Pagina 18 13. HERVORMDE KERK NEDERLANGBROEK, BRINK 8 verleden beleven velen daar groot plezier. zang in de RK kerk in Wijk. Er zijn lezingen in Veel oud-Wijkenaren hebben vast nog warme Calypso en boerderij De Vogelpoel. En voor Pagina 19 14. LANGHUISBOERDERIJ, LANGBROEKERDIJK A68 herinneringen aan de theaterzaal in dit wie na het aanschouwen van al dit moois nog voormalige parochiehuis, waar belangrijke energie over heeft: ‘s avonds is er dansen op PAGINA 19 COTHEN ontmoetingen plaatsvonden. Onlangs nog muziek uit de 50-er en 60-er jaren in Calyp- mocht ik een echtpaar feliciteren met hun so!! Pagina 20 15. KASTEELTUIN RHIJNESTEIN, RHIJNESTEIN 1-2 50-jarig huwelijk. Het gouden koppel had elkaar bij een dansavond in Calypso leren Kortom, heel veel aanleiding tot heel veel Pagina 20 16. PROTESTANTSE KERK, DE BRINK 9 kennen. En ook mijn eigen ouders hebben plezier dus tijdens deze Open Monumenten- elkaar daar ontmoet, dus daar liggen ook de dag. Geniet ervan! Pagina 21 17. KERKEHUISJES AAN DE DORPSSTRAAT 24, 26, 28 wortels van mijn eigen bestaan. Hoe mooi is Pagina 21 18. MOLEN OOG IN ‘T ZEIL, MOLENPLEIN dat! Musea bestonden al ver voor onze jaar- Wil Kosterman telling. Ons eigen Wijkse museum is altijd Wethouder Kunst en Cultuur 2 3 THEMA 2019 3. SPORT EN SPEL 5. RECREATIE OPENING Sport en spel is van alle tijden. Op een hout- Recreatie is de laatste categorie die we Plekken van plezier snede uit de vroege Bronstijd, bijna 5000 jaar onderscheiden binnen ‘Plekken van plezier’. MONUMENTENDAG geleden, staan boksers afgebeeld. De oude Cultureel erfgoed wordt door veel mensen Zaterdag 14 september vindt met een bij- Het thema van dit jaar gaat over de plekken Grieken waren sportfanaten. Ook bordspel- vereenzelvigd met gebouwen, met stenen, waar mensen voor en mét plezier naartoe zondere handeling om 11.00 uur de officiële len, zoals triktrak, zijn oud. In de middeleeu- maar ‘groen’ maakt hier net zo goed deel van opening van de Open Monumentendag plaats gingen en gaan. Of dat nu het theater, de wen en de eeuwen erna vermaakten mensen uit. Onder monumentaal groen kan vallen dierentuin, het museum, een park, een sport- in de op 7 april geopende stadsbrouwerij De zich eveneens met sport en spel. Het kaatsen een hortus botanicus, het stadspark, de Dikke, Veldpoortstraat 15. club of een hotel is, het barst in ons land van is hier een mooi voorbeeld van. Sport en spel heemtuin, de moestuin, het hofje, het arbore- de monumenten van ontspanning, vermaak, zijn in onze eenentwintigste-eeuwse samen- tum of bomentuin, de kloostertuin, de dieren- STADSBROUWERIJ DE DIKKE plezier en vrije tijd. Binnen deze plezierige leving belangrijker dan ooit. De best bekeken tuin, de volkstuin, en de speeltuin. Naast Rutger Knoop, Ruud Muis, Jos Soons en monumenten onderscheiden we vijf cate- tv-uitzendingen zijn steevast finales van groene plekken zijn er ook andere recreatieve Willem Edelenbos zijn vier mensen, die gorieën: de podiumkunsten, de museale grote voetbaltoernooien of evenementen als ‘Plekken van plezier’: follies en kermissen onafhankelijk van elkaar, tegelijkertijd met kunsten, sport en spel, horeca en recreatie. de Olympische Spelen en de Tour de France. zijn eeuwenoud, later gevolgd door talloze hetzelfde plan rondliepen: ‘een lokaal biertje Monumenten gerelateerd aan sport en spel recreatie- en pretparken. Ook wandelroutes op de markt brengen...’ Bij toeval lopen zij 1. PODIUMKUNSTEN zijn stadions, zwembaden, boothuizen, en pelgrimspaden passen goed binnen de elkaar tegen het lijf en er ontstaat iets moois. Podiumkunsten gaan terug tot de vroegste club-en verenigingsgebouwen, jachthuizen, categorie recreatie. Een eigen brouwerij in Wijk bij Duurstede! samenlevingen. Het volk moest het lange tijd kaatsbanen en maneges. Stadsbrouwerij De Dikke brouwt sinds 2015 doen met jaarmarkten en kermissen, maar in ambachtelijke bieren, gebaseerd op een 1637 kwam het allereerste theater in Neder- 4. HORECA historisch recept uit 1495. Naast de productie land. Het stond in Amsterdam aan de Keizers- Zodra men begon te reizen, ontstonden er van bier zal er ook ruimte zijn voor bierproe- gracht. Concertzalen volgden, en vanaf de herbergen om in te overnachten, te eten verijen. Op donderdag, vrijdag en zaterdag- 19e eeuw schoten schouwburgen, theaters en te drinken. In de steden zijn herbergen middag, van 13.00 – 19.00, is het mogelijk en concertzalen als champignons omhoog. bovendien de plaats waar kluchtige toneel- met een kleine groep van 6 tot 12 personen Radio, televisie, computer en massamedia stukken werden opgevoerd. Kunstenmakers, een proeverij bij te wonen. Ook op de eerste stellen de mens heden in staat overal en redenaars en muzikanten treden er op, zondag van de maand opent de brouwerij altijd aan zijn cultureel gerief te komen. Je marskramers verkopen er hun zeldzame en haar deuren. hoeft je huis er niet meer voor uit. kostbare waren, reizigers brengen er vers nieuws uit verre oorden. En net als in Pompeï Fotobijschrift: De Lekkodagen in de Wijkse stadshaven 2. MUSEALE KUNSTEN en Rome kunnen mannen in herbergen soms zijn een jaarlijks feest van plezier. Al ver voor onze jaartelling waren er mouseia – tegen betaling – ook gebruik maken van in Griekenland, plekken waar allerlei zaken de diensten van meisjes van plezier. De term uitgestald lagen om bestudeerd te worden. ‘café’ refereert natuurlijk aan het gebruik In de 15e en 16e eeuw zijn het vorsten als om ergens koffie te drinken. Die gewoonte Karel V die grote Kunst- und Wunderkammers stamt uit het midden van de 17e eeuw, en inrichten waarin ze schatten bijeenbrengen was aanvankelijk voorbehouden aan de elite. vanuit alle delen van de wereld. Cultureel Het gewone volk ging naar de kroeg om bier erfgoed wordt in de renaissance steeds meer te drinken. De invoering van een kortere beschouwd als iets dat toegankelijk zou werkweek, vakantiedagen en de toename moeten zijn voor iedereen. Het oudste mu- van vervoermiddelen dragen bij aan de seum van Nederland is het Teylers Museum explosie van het toerisme. Monumenten bij in Haarlem. Naast musea zijn kunstzalen, deze categorie zijn naast herbergen natuur- Stadsbrouwerij De Dikke is gehuisvest in het pand oudheidskamers, galerieën, beeldentuinen lijk hotels, restaurants, cafés, logementen en Veldpoortstraat 15, Wijk bij Duurstede. en paleizen ook monumenten voor museale sociëteiten, maar ook kloosters waarin werd kunsten. overnacht. 4 5 BIER IN WIJK BIJ DUURSTEDE grond Stadhuis op de Markt. Hier kunt u een Plekken van plezier in lang om in te wonen en te slapen. Niet alle Water was vroeger vaak van slechte kwaliteit plattegrond voor deze wandeling halen. De exploitanten hadden een vast woonhuis maar vandaar dat bierbrouwen en de handel daarin tocht duurt ongeveer anderhalf uur maar WIJK BIJ woonden ook ‘s winters in hun woonwagen. belangrijk waren. De schattingen over de u kunt desgewenst onderweg van de rou- DUURSTEDE De familie Rangé is een beroemde Wijkse bierconsumptie per hoofd van de bevolking te afwijken.