T.C. ADNAN MENDERES ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ TURĠZM ĠġLETMECĠLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI 2018-YL-029 TURĠZM SEKTÖRÜNDE KOBĠ’LERĠN FĠNANSMAN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERĠLERĠ: ġĠRĠNCE ÖRNEĞĠ HAZIRLAYAN Ramazan DEMĠR TEZ DANIġMANI Doç. Dr. Vehbi Uğur Tandoğan AYDIN-2018 T.C. ADNAN MENDERES ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE AYDIN Turizm ĠĢletmeciliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı öğrencisi Ramazan DEMĠR tarafından hazırlanan “Turizm Sektöründe KOBĠ‟lerin Finansman Sorunları Ve Çözüm Önerileri: ġirince Örneği” baĢlıklı tez, 17.05.2018 tarihinde yapılan savunma sonucunda aĢağıda isimleri bulunan jüri üyelerince kabul edilmiĢtir. Ünvanı, Adı Soyadı Kurumu Ġmzası BaĢkan : Doç. Dr. Vehbi Uğur TANDOĞAN ADÜ Üye : Prof.Dr. Abdullah TANRISEVDĠ ADÜ Üye : Doç. Dr. Kamil YAĞCI PAÜ Jüri üyeleri tarafından kabul edilen bu Yüksek Lisans tezi, Enstitü Yönetim Kurulunun ………Sayılı kararıyla ………………..(tarih) tarihinde onaylanmıĢtır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Enstitü Müdürü T.C. ADNAN MENDERES ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE AYDIN Bu tezde sunulan tüm bilgi ve sonuçların, bilimsel yöntemlerle yürütülen gerçek deney ve gözlemler çerçevesinde tarafımdan elde edildiğini, çalıĢmada bana ait olmayan tüm veri, düĢünce, sonuç ve bilgilere bilimsel etik kuralların gereği olarak eksiksiz Ģekilde uygun atıf yaptığımı ve kaynak göstererek belirttiğimi beyan ederim. ..…/…../2018 Ramazan DEMĠR v vi ÖZET TURĠZM SEKTÖRÜNDE KOBĠ’LERĠN FĠNANSMAN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERĠLERĠ: ġĠRĠNCE ÖRNEĞĠ Ramazan DEMĠR Yüksek Lisans Tezi, Turizm ĠĢletmeciliği Anabilim Dalı Tez DanıĢmanı: Doç. Dr. Vehbi Uğur TANDOĞAN 2018, XXV + 143 sayfa Küçük ve Orta Ölçekli ĠĢletmeler (KOBĠ), tüm ülke ekonomilerinde önemli bir yere sahiptir. Bu iĢletmeler gerek yapısal özellikleri gerekse de ekonomik durumlardan kaynaklanan birçok sorunla karĢı karĢıyadır. KOBĠ‟lerin en önemli sorunlarından birisi de finansman sorunlarıdır. Bu çalıĢmada, öncelikle Türkiye‟de ve dünyada KOBĠ‟lerin tanımlarını, geliĢimlerini, avantajları ve dezavantajları ile karĢılaĢtıkları sorunlar hakkında bilgi verilerek, ġirince‟de yapılan bir alan çalıĢması ile KOBĠ konaklama iĢletmelerinin finansman sorunlarının kaynağını ve bu sorunu aĢmada kullandıkları araçları; alternatif finansman araçlarını ne kadar tanıdıklarını araĢtırmak ve çözüm öneri getirmek amaçlanmıĢtır. Bu çalıĢma üç bölümden oluĢmaktadır. Birinci bölümde, öncelikle KOBĠ‟lerin tanımları, özellikleri, avantajları, dezavantajları ve KOBĠ konaklama iĢletmeleri üzerinde durulmuĢ daha sonra ise KOBĠ‟lerin ülke ekonomilerindeki yeri ve önemi ile Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi hakkında bilgi verilmiĢtir. Ġkinci bölümde finansman sorunları, finansman kaynakları, KOBĠ‟lere destek veren kuruluĢlar ve alternatif finansman teknikleri açıklanmıĢtır. Üçüncü bölümde, ġirince bölgesinde faaliyet gösteren KOBĠ konaklama iĢletmelerin finansman sorunları ve finansman tercihlerini tespitine yönelik yapılan bir araĢtırmanın bulgularına yer verilmiĢtir. AraĢtırmada nicel araĢtırma yöntemlerinden anket tekniği ve görüĢme uygulanmıĢ ve elde edilen veriler de istatistik programı ile değerlendirilerek analiz edilmiĢtir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Küçük ve Orta Büyüklükteki ĠĢletmeler, Finansal Sorunlar, KOBĠ konaklama iĢletmeleri. vii viii ABSTRACT FINANCIAL PROBLEMS OF SMALL AND MEDIUM SIZED ENTERPRISES IN TOURISM SECTOR AND RECOMMANDATIONS FOR SOLUTION: ġĠRĠNCE CASE Ramazan DEMĠR M.sc. Thesis, at Tourism Management Supervisor: Associate Professor Doctor Vehbi Uğur TANDOĞAN 2018, XXV+143 page The Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) has become important for all economies in the world. SMEs face a lot of problems originating from their structural features and economical situations. The financial problems of SMEs is one of the most problems. In this study, after giving information about the definitions and evolutions of SME in Turkey and the other countries, advantages and disadvantages of SME and the most important problems of them it was aimed to search through a survey in ġirince the main reasons of the financial problems of small and medium sized accomodation enterprises; the financial instruments was used to solve these problems; the consciousness of SME‟s about alternative financial instruments. This study consists of three chapters. In the first chapter, afterfocusing on the definitions, features, advantages and disadvantages of SMEs and small and medium sized accomodation enterprises, It has been given information about the importance of SMEs in the country economies and Turkey‟s economy. It has been explained financial problems and financial sources of SMEs, alternatif financial methots and organisation which granted a subsidy to SMEs in the second chapter. The third chapter includes the findings of a research on the determination of financial problems and financial preferences of small and medium sized accomodation enterprises existing in ġirince district. Face to face interview method of quantitative research and interview was used in this survey and the data of the survey is analysed with statistical program. KEYWORDS: Small and Medium-Sized Enterprises, Financial Problems, Small and Medium-Sized accomodation enterprises. ix x ÖNSÖZ Öncelikle Tez çalıĢma konusunun belirlenmesinde, planlanmasında, araĢtırılmasında ve oluĢturulmasında katkı ve görüĢlerini esirgemeyen, bu süre içerisinde sabır ve hoĢ görüyle beni yönlendirip her zaman destek olan değerli tez danıĢmanım Sayın Doç. Dr. Vehbi Uğur TANDOĞAN‟a; Yapılan analizlerde istatistik paket programı konusunda bilgilerini benden esirgemeyen saygıdeğer Prof. Dr. Abdullah TANRISEVDĠ‟ye ; Tüm eğitim ve öğretim hayatım boyunca maddi ve manevi desteklerini esirgemeyip varlıklarıyla beni gururlandıran, fedakârlıklarıyla bugüne geldiğim annem ġefika DEMĠR ve babam Ali DEMĠR‟e, Eğitim ve öğretim hayatımda büyük rol oynayan maddi ve manevi olarak desteğini esirgemeden, her zaman eğitimin önemini hayatımda hissettiren abilerim Cihan DEMĠR ve Enes DEMĠR‟e, Tez çalıĢma dönemimde her zaman destek olup motive eden hiçbir fedakârlıktan çekinmeyen, yüksek lisans dönemi içerisinde hayatımı birleĢtirdiğim değerli eĢim Seda DEMĠR‟e, Sonsuz saygı ve sevgilerimi sunar, teĢekkür ederim. Ramazan DEMĠR xi xii ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii BĠLĠMSEL ETĠK BĠLDĠRĠM SAYFASI ................................................................................ v ÖZET ..................................................................................................................................... vii ABSTRACT ........................................................................................................................... ix ÖNSÖZ ................................................................................................................................... xi ġEKĠLLER DĠZĠNĠ .............................................................................................................. xix ÇĠZELGELER DĠZĠNĠ ......................................................................................................... xxi EKLER DĠZĠNĠ .................................................................................................................. xxiii KISALTMALAR DĠZĠNĠ ................................................................................................... xxv GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 5 1. KOBĠLER VE KOBĠ KAPSAMINA GĠREN KONAKLAMA ĠġLETMELERĠ ............... 5 1.1. KOBĠ‟ler Hakkında Genel Bilgiler .............................................................................. 5 1.1.1. Dünyada KOBĠ Kavramı ................................................................................... 5 1.1.1.1. KOBĠ‟lerin varoluĢu ve geliĢimi ........................................................... 7 1.1.2. Türkiye‟de KOBĠ Kavramı .............................................................................. 10 1.1.2.1. Türkiye‟de KOBĠ‟lerin ortaya çıkıĢı ve geliĢimi ................................ 15 1.1.3. KOBĠ‟lerin Özellikleri ..................................................................................... 18 1.1.3.1. KOBĠ‟lerin iĢletme sahibine yönelik özellikleri ................................. 18 1.1.3.2. KOBĠ‟lerin yönetime yönelik özellikleri ............................................ 19 1.1.3.3. KOBĠ‟lerin finansmana yönelik özellikleri ......................................... 20 1.1.3.4. KOBĠ‟lerin pazarlamaya yönelik özellikleri ....................................... 22 1.1.3.5. KOBĠ‟lerin hammadde ve kaynak sağlama yönelik özellikleri .......... 22 1.1.3.6. KOBĠ‟lerin üretime yönelik özellikleri ............................................... 23 1.1.3.7. KOBĠ‟lerin çalıĢana yönelik özellikleri .............................................. 23 1.1.4. KOBĠ‟lerin Avantajları ve Dezavantajları ....................................................... 24 xiii 1.1.4.1. KOBĠ‟lerin avantajları ........................................................................ 24 1.1.4.2. KOBĠ‟lerin dezavantajları ................................................................... 25 1.1.5. KOBĠ‟lerin Ülke Ekonomisindeki Yeri ve Önemi .......................................... 26 1.1.5.1. KOBĠ‟lerin Dünya ekonomisindeki yeri ve önemi ............................