Faculty of Pedagogical and Historical Sciences Institute of Psychology Polish Journal of Applied Psychology Editor: Alicja Kuczyńska Volume 13, Number 2, 2015 Published by the University of Wrocław Faculty of Pedagogical and Historical Sciences Institute of Psychology Institute of Psychology Faculty of Pedagogical and Historical Sciences University of Wrocław ul. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Poland WWW: http://www.pjap.psychologia.uni.wroc.pl e- mail: [email protected] [email protected] Online access: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/67007 Polish Journal of Applied Psychology Editor: Alicja Kuczyńska EDITORIAL BOARD Alicja Kuczyńska (Editor), University of Wrocław Marta Kochan-Wójcik (Secretary), University of Wrocław Augustyn Bańka, University of Social Sciences and Humanites, Faculty in Katowice Maria Beisert, Adam Mickiewcz University, Poznań Paweł Boski, Polish Academy of Sciences, Warszawa Gerald Jones (English Language Editor), Wrocław Jolanta Kowal (Assistant to Statistic), Wrocław Barbara Kożusznik, University of Silesia, Katowice Barbara Krahé, University of Potsdam Eugenia Mandal, University of Silesia, Katowice Barbara Mróz, (Assistant to CEJSH), University of Wrocław Zofia Ratajczak, Katowice School of Economics, Katowice Laura Šeibokaitė, Vytautas Magnus University, Kaunas Maria Straś-Romanowska, University of Wrocław Paul A. Toro, Wayne State University, Detroit Stanisław Witkowski, Copper Region Vocational College, Lubin © Copyright by Institute of Psychology, Faculty of Pedagogical and Historical Sciences, University of Wrocław, Poland Typesetting: Bartłomiej Siedlarz, Tomasz Kalota ISSN 2354-0052 Publishing House eBooki.com.pl ul. Obornicka 37/2 51-113 Wrocław tel.: +48 602 606 508 e-mail: [email protected] WWW: http://www.ebooki.com.pl LIST oF REvIEWERS Prof. dr hab. Augustyn Bańka Dr Bogna Bartosz Dr Przemysław Bąbel Dr Beata Bajcar Prof. dr hab. Maria Beisert Prof. dr hab. Eleonora Bielawska-Batorowicz Prof. dr hab. Danuta Borecka-Biernat Prof. Wilma Bucci Prof. dr hab. Mieczysław Ciosek Katarzyna Chapman, Ph.D. Dr hab. Jan Chodkiewicz Dr Teresa Chirkowska-Smolak Prof. dr hab. Mieczysław Ciosek Prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska Prof. dr hab. Czesław Czabała Doc. dr Alina Czapiga Kandydat nauk psychologicznych doc. A.W. Danilenko Prof. dr hab. Roman Derbis Prof. Martin Drapeau Prof. Ian M. Evans Dr Dorota Frydecka Dr Agnieszka Fornalczyk Prof. dr hab. Barbara Gawda Dr Agata Gąsiorowska Prof. dr hab. Andrzej Grzybowski Prof. dr hab. Paweł Izdebski Prof. dr hab. Ewa Jackowska Prof. dr hab. Iwona Janicka Prof. dr hab. Bożena Janda-Dębek Prof. dr hab. Zygfryd Juczyński Dr hab. Alicja Maria Kalus Prof. dr hab. Maciej Karwowski Prof. Dianna Kenny Prof. dr hab. Dorota Kornas-Biela Prof. dr hab. Małgorzata Kościelska Prof. dr hab. Stanisław Kowalik Prof. dr hab. Barbara Kożusznik Prof. dr hab. Dorota Kubicka Prof. dr hab. Alicja Kuczyńska Prof. dr hab. Kinga Lachowicz-Tabaczek Prof. dr hab. Maria Ledzińska Prof. dr hab. Hanna Liberska Prof. Helena Lindskog Prof. dr hab. Mariola Łaguna Prof. dr hab. Eugenia Mandal Alan Mead, Ph.D. Ciarán Mc Mahon, Ph.D. Abby L. Mello, Ph.D. Dr hab. Barbara Mróz Prof. dr hab. Nina Ogińska-Bulik Prof. dr hab. Włodzimierz Oniszczenko Prof. dr hab. Krystyna Ostrowska Dr Małgorzata Olejarz Prof. dr hab. Anna Oleszkowicz Dr Olga Sakson-Obada Prof. dr hab. Beata Pastwa-Wojciechowska Prof. dr hab. Katarzyna Popiołek Dr Ryszard Poprawa Prof. dr hab. Maria Porębska Marcel Post, Ph.D. Prof. dr hab. Teresa Rostowska Laura Seibokaite, Ph.D. Dr hab. Alicja Senejko Prof. dr hab. Andrzej Sękowski Prof. dr hab. Stanisława Steuden Prof. dr hab. Maria Straś Romanowska Prof. dr hab. M.W. Strielec Prof. dr hab. Maria Strykowska Dr Małgorzata Szarzyńska Prof. dr hab. Andrzej Szmajke Dr hab. Małgorzata Święcicka Dr Jakub Traczyk Prof. dr hab. Bohdan Włodzimierz Wasilewski Dr Agnieszka Widera-Wysoczańska Prof. dr hab. Stanisław Witkowski Dr Dorota Włodarczyk Prof. dr hab. Ludwika Wojciechowska Prof. dr hab. Anna Zalewska Dr hab. Ewa Zasępa Contents Nina ogińska-Bulik, Magdalena Zadworna-Cieślak Spirituality and the negative and positive effects of traumatic experiences in a group of emergency service workers ..................................................................9 Dariusz Kuncewicz, Dorota Kuncewicz, Ewa Sokołowska, Jolanta Sobkowicz What are you saying when you are talking about…? Procedure for isolating a hidden story in a monologue about the author’s own life .....................................25 Agnieszka Nomejko, Grażyna Dolińska-Zygmunt Psycho-social determinants of sexual satisfaction in young, middle and late adulthood ....................................................................................................47 Elżbieta Sanecka, Lidia Baran Explicit and implicit attitudes toward academic cheating and its frequency among university students .......................................................................................69 Marcin Sobczyk, Dariusz Parzelski Order effects in attributions of sporting abilities in team handball .........................93 Michał Dębek, Bożena Janda-Dębek Perceived Residential Environment Quality and Neighborhood Attachment (PREQ & NA) Indicators by Marino Bonaiuto, Ferdinando Fornara, and Mirilia Bonnes – Polish adaptation .................................................................111 7 DOI: 10.1515/pjap-2015-0027 Polish Journal of Applied Psychology 2015, vol. 13 (2) Nina Ogińska-Bulik, Magdalena Zadworna-Cieślak1 University of Łódź Spirituality and the negative and positive effects of traumatic experiences in a group of emergency service workers Abstract: objective: Studies concerning the importance of spirituality on the negative and positive effects of traumatic experiences are very rare. Our study attempts to determine the role of spirituality in post- traumatic stress disorders, approached as a negative result of facing traumatic events, and profiting from such experiences in the form of posttraumatic growth. Method: The study covered 116 emergency service workers (only men), including 43 firefighters (37.1%), 43 police officers (37.1%) and 30 paramedics (25.8%), who experienced a traumatic event in their line of work. Those surveyed were between 21 and 57 years of age (M = 35.28; SD = 8.13). The Impact of Event Scale was used to assess the negative effects of traumatic experience, and Posttrau- matic Growth Inventory for assessing the positive effects. Spirituality was measured using the Self- description Questionnaire. Results: 61.2% of the workers displayed at least moderate symptoms of posttraumatic stress disorder, whereas 38.8% displayed low intensity symptoms. Taking into consideration the positive effects of experienced traumatic events, it was discovered that almost 40% of those surveyed displayed low levels of posttraumatic growth, 34.5% average and 25.8% high. Correlation analysis was been per- formed to establish the relation between spirituality and posttraumatic stress and posttraumatic growth. Posttraumatic growth predictors were determined. Conclusions: Study results show that spirituality is not related to the intensification of posttraumatic stress symptoms, whereas it contributes to positive posttraumatic changes. Among different aspects of spirituality, harmony plays a major role. Keywords: spirituality, posttraumatic stress, posttraumatic growth. 1 Nina Ogińska-Bulik, Magdalena Zadworna-Cieślak, Institute of Psychology, Faculty of Educational Sciences, University of Łódź, ul. Smugowa 10/12 91−433 Lodz, Poland, e-mail: [email protected]; [email protected]. Nina Ogińska-Bulik, Magdalena Zadworna-Cieślak Streszczenie: Cel badań: Badania dotyczące znaczenia duchowości w pojawianiu się negatywnych, a także pozy- tywnych skutków doświadczeń traumatycznych należą do rzadkości. W badaniach podjęto próbę ustalenia roli duchowości w pojawianiu się objawów stresu pourazowego, traktowanych jako nega- tywna konsekwencja zmagania się z wydarzeniami traumatycznymi, oraz w czerpaniu korzyści z tego wydarzenia, w postaci potraumatycznego rozwoju. Metoda: Badaniami objęto 116 pracowników służb ratowniczych (wyłącznie mężczyzn), w tym 43 strażaków (37.1%), 43 policjantów (37.1%) oraz 30 ratowników medycznych (25.8%), którzy do- świadczyli wydarzenia traumatycznego w związku z wykonywaną pracą. Wiek badanych wahał się od 21 do 57 lat (M = 35.28; SD = 8.13). Do oceny negatywnych skutków doświadczanych zdarzeń traumatycznych wykorzystano Skalę Wpływu Zdarzeń, pozytywnych – Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju. Pomiaru duchowości dokonano za pomocą Kwestionariusza Samoopisu. Wyniki: Wśród przedstawicieli służb ratowniczych 61.2% badanych, ujawniło co najmniej umiarko- wane nasilenie objawów stresu pourazowego, zaś 38.8% wykazuje ich niskie nasilenie. Biorąc pod uwagę pozytywne skutki doświadczanych zdarzeń traumatycznych ujawniono, że blisko 40% bada- nych wykazuje niski poziom wzrostu po traumie, 34.5% – przeciętny i 25.8% wysoki. Przeprowadzo- no analizę korelacyjną w celu ustalenia zależności pomiędzy duchowością a stresem pourazowym i potraumatycznym rozwojem. Ustalono predyktory potraumatycznego rozwoju. Wnioski: Wyniki badań wskazały, że duchowość nie wiąże się z nasileniem objawów stresu pourazo- wego, sprzyja natomiast pojawianiu się pozytywnych zmian potraumatycznych. Wśród wymiarów duchowości szczególną rolę pełni harmonia. Słowa kluczowe: duchowość, stres pourazowy, potraumatyczny wzrost Introduction Due to the profile of their work people engaged with emergency services,