PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GRYFICE NA LATA 2017- 2023 Projekt pod nazwą „W poszukiwaniu zapomnianego potencjału – przygotowanie Programu Rewitalizacji dla Gminy Gryfice” współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 oraz z budżetu państwa Zespół przygotowujący Program Rewitalizacji dla Gminy Gryfice: Małgorzata Bęgowska Zbigniew Chabowski Aneta Chruścielewska Michał Podleśny Jarosław Poteralski Grzegorz Szredziński Sylwia Zielińska- Poźniak Redakcja: dr Jarosław Poteralski Projekt pod nazwą „W poszukiwaniu zapomnianego potencjału – przygotowanie Programu Rewitalizacji dla Gminy Gryfice” współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 oraz z budżetu państwa 2 Spis treści WPROWADZENIE ........................................................................................................................................ 6 1 Opis powiązań programu z dokumentami strategicznymi ........................................................................ 8 1.1 Zgodność z dokumentami na poziomie krajowym i regionalnym ...................................... 8 1.2 Zgodność z dokumentacji strategicznymi na poziomie lokalnym .................................... 10 2 Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych .............. 16 2.1 Metodologia badań .......................................................................................................... 17 2.2 Badanie ilościowe ............................................................................................................ 17 2.2.1 Demograficzna charakterystyka badanej próby ........................................................ 18 2.2.2 Ekonomiczna charakterystyka badanej próby ........................................................... 20 2.2.3 Ocena obszarów zdegradowanych i potrzeb architektonicznych .............................. 23 2.2.4 Ocena jakości życia mieszkańców Gminy Gryfice .................................................... 26 2.2.5 Ocena potencjału tkanki społecznej miasta i wsi w Gminie Gryfice .......................... 32 2.3 Badania jakościowe ......................................................................................................... 33 2.4 Analiza dokumentów- badanie źródeł wtórnych .............................................................. 41 2.4.1 Podstawowe źródła informacji ................................................................................... 41 2.4.2 Analiza porównawcza Gminy Gryfice w kontekście podstawowych wskaźników społeczno- gospodarczych ................................................................................................................. 42 2.4.3 Problemy społeczne i pomoc społeczna na terenie Gminy Gryfice .......................... 50 2.4.4 Obszary wiejskie na terenie Gminy Gryfice ............................................................... 58 3 Zasięgi przestrzenne obszarów zdegradowanych ................................................................................. 63 3.1 Obszary zdegradowane w Gminie Gryfice ...................................................................... 64 3.2 Obszary rewitalizacji- miasto ........................................................................................... 66 3.2.1 Obszar Dworcowa...................................................................................................... 67 3.2.2 Obszar Klasztorna ..................................................................................................... 68 3.2.3 Obszar Koszarowa..................................................................................................... 70 Projekt pod nazwą „W poszukiwaniu zapomnianego potencjału – przygotowanie Programu Rewitalizacji dla Gminy Gryfice” współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 oraz z budżetu państwa 3 3.2.4 Obszar Kąpielisko ...................................................................................................... 71 3.2.5 Obszar Centrum ......................................................................................................... 73 3.2.6 Obszar Park Miejski ................................................................................................... 73 3.3 Obszary rewitalizacji- miejscowości wiejskie ................................................................... 74 3.3.1 Barkowo ..................................................................................................................... 78 3.3.2 Baszewice .................................................................................................................. 79 3.3.3 Kołomąć ..................................................................................................................... 80 3.3.4 Kukań ......................................................................................................................... 81 3.3.5 Ościęcin ..................................................................................................................... 82 3.3.6 Prusinowo .................................................................................................................. 83 3.3.7 Rzęsin ........................................................................................................................ 84 3.3.8 Świeszewo ................................................................................................................. 85 3.3.9 Trzygłów ..................................................................................................................... 86 3.3.10 Wołczyno ................................................................................................................. 87 3.3.11 Otok .......................................................................................................................... 88 3.3.12 Przybiernówko ......................................................................................................... 89 3.3.13 Rotnowo ................................................................................................................... 90 3.3.14 Rybokarty ................................................................................................................. 91 3.3.15 Borzyszewo (ul. Sienkiewicza i Pomorska) ............................................................. 92 4 Potrzeby rewitalizacyjne oraz wizja stanu po przeprowadzeniu rewitalizacji ......................................... 93 4.1 Potrzeby i cele rewitalizacji.............................................................................................. 93 4.2 Kierunki działań rewitalizacyjnych ................................................................................... 95 5 Projekty rewitalizacyjne .......................................................................................................................... 99 5.1 Główne projekty rewitalizacyjne ...................................................................................... 99 5.2 Projekty uzupełniające................................................................................................... 188 6 Partycypacja społeczna ........................................................................................................................ 194 Projekt pod nazwą „W poszukiwaniu zapomnianego potencjału – przygotowanie Programu Rewitalizacji dla Gminy Gryfice” współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 oraz z budżetu państwa 4 Spis tabel ................................................................................................................................................... 196 Spis wykresów ........................................................................................................................................... 198 Spis rysunków............................................................................................................................................ 198 Projekt pod nazwą „W poszukiwaniu zapomnianego potencjału – przygotowanie Programu Rewitalizacji dla Gminy Gryfice” współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 oraz z budżetu państwa 5 WPROWADZENIE Rewitalizacja rozumiana jest jako proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych prowadzony w sposób kompleksowy poprzez zintegrowane działania na rzecz zarówno lokalnej społeczności, jak i przestrzeni oraz gospodarki. Działania te muszą być skoncentrowane terytorialnie i prowadzone przez interesariuszy na podstawie programu rewitalizacji. Najważniejszym zadaniem w procesie przygotowywania się gminy do rewitalizacji jest właściwa diagnoza potrzeb rewitalizacyjnych. Nadrzędnym problemem do rozstrzygnięcia jest kwestia wskazania tzw. obszarów zdegradowanych, w których kumulują się niekorzystne zjawiska w wymiarze przestrzennym, technicznym, infrastrukturalnym, środowiskowym, a ich tłem są występujące z silniejszym niż gdzie indziej natężeniem problemy społeczne. Najważniejszym zatem problemami do rozstrzygnięcia na etapie prac nad programem rewitalizacji były następujące kwestie: 1. Czy w mojej gminie można wskazać terytorium (konkretną ulicę lub kilka ulic, osiedle lub grupę domów), gdzie ludziom żyje się gorzej? 2. Czy gorszy poziom życia mieszkańców na tym obszarze wynika z problemów społecznych, takich jak np. duże bezrobocie, niski