View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE Melek Ahmet Paşanın basma gelenlerprovided by Istanbul Sehir University Repository Kaya Sultan ile Melek Ahmet Paşa Yazan ııııııııtmı* f Elif NACİ f Âııııııııııııımııımıııı ıııııııııııır. «M elek» mİ?, «Malak» mı? Kimi böyle söyler. Semizli­ ğinden kinaye Malak diyen­ ler de olmuş, mahbupperest Dördüncü Murad’m yakışık­ lı vezire Melek dediğini ya­ zanlar da (1). Paşanın ana tarafından akrabası olan meşhur evliya Çelebi «M e­ lek» diyor tarihlere de öyle geçmiş. Ben de zaten Çele­ biden naklen anlatacağım. Seyahatnamesi malûm, bi- linmiyen tarfları yok gibi gelir insana. Halbuki bir çok yazma nüshalardan ha-' zı pasajlar matbuuna alın­ mamış. Devrin sansürü bu­ raları çıkarıvermiş. Onun i- çin Melek Ahmet Paşanın Murad IV. ün kızı Kaya Esmchan Sultanla evlenme­ si bilinir, bir çok defalar ya zılmıştır da Fatma Sultanla olaı. maceraları ele alınma­ mış sanıyorum. Çünkü Ev­ liyanın, Fatma Sultanla ara Melek Ahmet Paşa ile Evliya Çelebi Tersane bahçesinde larında geçen konuşmaları hanedana karşı oldukça say da kerli ferli kırkım aşmış bir ellerini bileklerine kadar soka­ le yazıyor: «Köprülü, Meleğe bir gısz bir lisanla yazılmıştır. erkek görünce kızcağız korkmuş rak körpe lohusamn bağırsakla­ ili verdim beslesin demiş ve ge­ Bunların çıkarılmış olması ve Paşayı yanma yaklaştırma- rını deşiyorlar. Sultan da ölüyor. bermiş.» gayet tabiî ; nıış. Zaten onu Silâhtar Musta­ Cenazesinin Eyüpteki sarayın­ Sene 1063 Ramazanın onu. Fat­ Her ne hal ise maksat, Çe fa Paşa İle evlendirmek İstedik­ dan alınarak Topkapı sarayına ma Sultanm Eyüpteki sarayında lebinin tatlı dilinden onun leri halde Veziriâzam Kara Mus­ kayıklarla getirilişi ve arkasından sabah oluyor. Hizmetinde bulu­ hikâyesini dinlemek olduğu­ tafa Paşa buna mâni olmuş (2). sarayın ve hattâ bütün şehir hal nanlar, Paşaya «Zifaf mübarek na göre burada «var», «yok» Sonradan Melek Ahmet Paşaya kının döktüğü gözyaşları hakika­ ola» diyenlere: I münakaşasının uzamasına verilmesi sarayda bazı dedikodu ten hazindir. Babasının amcası « — Dünkü ikindi abdestivle» lara, bazı entrikalara sebep ol­ Mustafa 1. in yanına gömülmek olduğunu sö.vliyerek sabah nama muş, meselâ bir takım üfürükçü­ üzere Ayasofya avlusuna getiril­ zını kılıyor ve sonra Evliyaya: ler Sultana «Sakın Ahmet Paşa­ diği zaman Veziriâzam Köprülü — Çabuk bana karpuzcunun dan gebe kalma, ölürsün» demiş­ Mehmet Paşa, tabutunun üzerine dört çifte kayığım hazır et bir kapanıp ağlıyan, sar’a nöbetleri yere kadar gitmem gerek» diyor. ler, o da Paşa yanma yaklaştık­ geçiren Melek Ahmet Paşayı ko­ ça hırçınlaşmış, huysuzlaşmış ve Evliya şaşkın ve hayretle: lundan tutup kaldırarak şöyle hattâ bir defasında tuttuğu gibi — Aman Paşam, şimdi Vüzera, selsenmiştl: sakalının yansım koparmış. Pa­ Vükelâ, Ulema, Suleha, einme ve şa bu yüzden beş ay Kubbealtı- — Behey adam, ayıp değil mİ? huteba ve Meşayih, Sadat ve â- na, vezirler toplantısına gideme­ Bir avrat için böyle ağlarsın. E- yan-ı kibar cümlesin gelip zifaf miş. lem çekme sana bir sultan daha paçası yerler siz kande gidersis.» veririm, ahdim olsun. Etraftan yüklenen tesirler al­ dediyse de kayık gelmiş ve Ev­ tında Sultan, buhranlı geceler ge Melek Ahmet Paşa bu patavat­ liya ile birlikte yola düzülmüş- çirmiş, korkulu rüyalar görmüş. sıza içerlemiş ve: lerdir. Nihayet Tersane bahçesi­ Bir defasında «Sultan dedesi Şul — İnşallah ahdine yetişme, di­ ne varıyorlar, Fatih Sultan Meh- tan Ahmedle cennet bahçesinde ye haykırmıştır. medln Istanbulu muhasarasında dolaşıvormuş. dedesi ona sen de Köprülünü bu şekildeki cevaba Ak Şemsettin’in fethe kadar sâ- gel buraya demiş, elleri kan i- mim koyduğunu unutmıyalım. kin olduğu, yerde ikişer rekât çinde imiş, kanlı ellerini yüzüne Aradan seneler geçiyor. Melek namaz kıldıktan sonra Melek Ah sürmüş.» Paşa bunu hiç İyiye Ahmet! Paşa, Erdil seferinde i- met Paşa burad gece başından Evliya Çelebi yormamış ama Sultam avutma­ ken onu Fatma Sultanla evlendi­ geçen macerayı anlatmaya baş­ riyorlar. Fatma Sultan Ahmet lıyor. lüzum görmüyorum. ya çalışmış, fakat Evliyaya «Sır 1. İn kızı, yani Kaya Sultanm ha Melek Ahmet Paşa evvelâ Mu­ sende kalsın» diye içindeklni o- Varın bitecek — lası, ihtiyar bir kadındır. rad IV. ün kızı Kaya Sultanla lanca fecaatiyle açıklamış. evlenmiş, önce bunu kısaca an­ Nihayet Kaya Sultan gebe ka­ Melek Ahmet Paşayı bu yaşlı (1) Tırnakçı da derler. lattıktan sonra ötekine geçmek lıyor, ay gün yaklaşıyor. Nur sultanla evlendiren Köprülü Meh (2) Her halde de babasının ne­ topu gibi bir kız çocuğu dünya­ met Paşadır. Kaya Sultanm ce­ lâzım. dimi ve sefahat arkadaşı oldu­ Sultan henüz çocuk, on üç ya­ ya getiriyorsa da cahil, işgüzar nazesinde duyduğu kinin acısını sında imiş. Zifaf gecesi karşısın­ ebeler «içeride son kaldı» diye çıkarmak için olacak, Evliya şöy ğundan ötürü. Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi.