* plana büyük önem mayacağıma göre, gelin siz beni vermiş. Türk mimari­ dinleyiniz... Süleyman Nazif sini modernize etme­ Bar’a gidiniz... Mimar Vedat’ın ye çalışmış. eserini görünüz... O zamanlar Yapılarında milli mimarlarımız kendileri için na­ mimariye dönüş ken­ sıl evler çizermiş, nasıl evlerde dini açıkça belli eder­ yaşarmış bir bakınız... se de çeşitli devirlere Süleyman Nazif Bar ait uyumsuz motif kaynaşmaları onun Burası, genellikle gençlerin yapılarında görülmez­ sevdikleri bir mekan olmuş. Ha­ miş. 1926’larda başla­ nım hanıma gelenler, tek başına yan yeni mimari gelen hanımlar, baylar... Yaşlı akımlarının etkisiyle çiftler... Her yaştan her baştan gözden düşmüş. Mi­ insanların oturacakları veya mar Veda.t Tek in ço­ ayakta durup sohbet edebile­ ğunluğu İstanbul’da cekleri bir köşesi var. olmak üzere bilinen İki büyük barın birinde İs­ 33 eseri varmış. 1942 mail Deniz, öbüründe Mehmet yılında ölmüş. İncesu ve Rıdvan İncir servis Mimar Vedat’ın yapıyor. Atilla Taş ve Ercan oğlu Nihat Vedat Tek Güzel masalara hizmet veriyor. de mimar imiş. Kızı Süleyman Nazif Bar akşam Selime Hanım resme üzerleri 18.00’de kapılarını açı­ meraklı imiş. Selime yor. Bu saatte iş çıkışı uğrayan­ Hanım’m eşi Yekta lar çoğunlukta. Saat 20.00’den Işıtan, 1950 yılında sonra yemek öncesi veya yemek Vali Konağı’ndaki es­ sonu gelenler oluyor. Yerli içki­ ki evlerinin zemin ka­ ler 30 bin, yabancı içkiler 50 bin tında Yek (Yekta) lira. Yemek servisi yok. Fakat Restaurant’ı açmış. börek, köfte, sosis, piliç gibi ha­ Bu lokantanın yeri fif yiyecekler mevcut. Tabağı 30 Mimar Vedat Bey in bin lira... evinin mutfağı ve yar­ Süleyman Nazif Bar da gö­ dımcı mimarların ça­ rüntülü müzik yayım yapılıyor. Sultan Meh­ lışma odalarıymış... Müziği güzel... Görüntüsü kö­ met Reşad ta­ Yekta Işıtan ölmüş. tü... Müziği diskjokey Olcay Ay­ rafından devlet Şimdi Yek Restau­ rılmaz yönetiyor. Müşterinin başmimarlığı- rants Halit Sela- durumuna ve de havasına göre na atanmış. met’in yardımı ile Se­ müzik seçmesini biliyor. Şehremaneti lime Hanım işletiyor. Ben bu bara Reha Hoca ile Posta ve Tel­ (Yek-Yekta Resta- gitmiştim... Reha Hoca’nm ti­ graf Nezareti uranl, Vali Konağı pinden “frankofil” olduğunu mimarlığı, Caddesi 39, Telefon: anlayan diskjokey 39 yaşında Emanet He- 225 22 77) lenf kanserinden ölen Fransız yet-i Feniyye Dönelim o güze­ şarkıcı Jaques Brel’in plağını stanbul’da Vali Konağı Caddesi’nde, “ Müze gibi” bir binanın Reisliği, Bi­ lim çinili Müze gibi çalmaya başladı. Hoca bana şar­ orta katında ilginç bir bar açıldı. Süleyman Nazif Bar... Şimdi rinci Dünya binaya... Mimar Ve­ kının sözlerini tercüme etti: I Savaşm’da üç dat Bey’in ölümün­ “Beni terk etme bazı okuyucularım <fYahuuu... Bu isim hiç de yabancı gelmiyor... yıl süreyle den sonra ailesi 1943 “Ben senin için herşeyi ya­ Harbiye Neza­ yılında bu binayı pacağım Yazar değil mi idi?... Şimdi bar mı açmış?..” diyecekler... reti Kıtaat-ı Yüksel Behlil Hanı- “Yağmur yağmayan memle­ Fenniye baş- m’m babası Mehmet ketlerden... mimarlığı gibi Rıfat Pekiş’e satmış. “...sana yağmur damlaların­ fendim “aynen öyle...” O zif Bar”dan önce, bu bann açıl­ kurna yeri... Şömineli salonda çeşitli görev­ Mehmet Rıfat Bey’in dan yapılmış bir kolye getire­ Süleyman Nazif, yazar dığı binayı “öveceğim...” klasik ahşap oturma grupları lerde bulunmuş. Bir yandan vefatından sonra da ceğim. idi... Ama bar açmasına Böyle bir binada, “Süleyman var. da Sanayi-i Nefise Mektebi ve 1952 yılında bina Ha­ “Senin için deli dolu keli­ imkan yok.. Çünkü Nazif Bar”ın açılması, bir fırsat­ Binanın Vaü Konağı Cadde- çay’ın verdiği bu bilgi beni do­ Yüksek Mühendislik mektebin­ cı Resul ailesine geç­ meler uyduracağım ki... 1927 yılında öldü. Şair tır... Çünkü bara gidebilenler, si’ne bakan iki salonunda iki yurmadı... Binayı yapanı öğren­ de ders vermiş. İlk eserleri, Top- miş. Bina şimdi aile­ “...o kelimeleri sadece sen ve tarihçi Said Paşa’nm oğlu bu “Müze gibi binayı” görme Amerikan Bar düzenlemesi ya­ mek için iz sürdüm. Dostum Mi­ kapı dışında bir çiftlik binası ile nin mülkiyetinde. ve ben anlayacağız.. olan Süleyman Nazif 1870 yılın­ şansına sahip olabilir. Ben bina­ pılmış... Bu salonların da duvar­ mar Doğan Tekeli, binayı Mi­ Yenikapı’da Şehremaneti Kan­ Burada bir paran­ “Bırak, müsaade et, gölge­ da Diyarbakır’da doğmuştu. Şa­ nın kapısından girince gerçek ları İznik mavisi çinilerle bezen­ mar Kemalettin’in değil Mimar tar Müdüriyeti’nin ahşap iskele­ tez açayım. Şu gün­ nin gölgesi olayım... ir ve yazardı. Namık Kemal ve anlamıyla “çarpıldım!..” İstan­ miş. Caddeye bakan pencereler, Vedat’ın yaptığını bana anlattı. si imiş. lerde Londra’da Vic­ “...köpeğinin gölgesi ola­ Tanzimat edebiyatı geleneğini bul’da yıllardır önünden geçti­ kubbeli. Bol çini kullanılmasına Acaba bu Mimar Vedat kim Türk mimarlık tarihinde Ve­ toria and Albert Mü- yım. sürdürürdü. Dili ağır ve ağdalı ğim bir binanın “içinin bu ka­ rağmen insan boğulmuyor. Çini idi? Araştırdım. Öğrendiklerimi dat Bey’in formal eğitim görmüş zes’nde Amerikalı İnsan sevgilisine bundan idi. Osmanlıca’yı ve Osmanlılı­ dar etkileyici olduğunu düşü­ ile ahşap çok güzel evlendiril­ size de aktarayım... ve büro açmış ilk Türk olması Mimar Frank Lloyd güzel yakarabilir mi? Salon gü­ ğa bağlı değerleri savunurdu. nemezdim...” miş. Her çizgide bir estetik var... Mimar Vedat Türkiye Cumhuriyeti nin ilk mi­ VVright’in eserleri zel. Servis güzel. Şarkı güzel. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Binanın, cadde seviyesinde­ İnsana huzur veriyor. marı olmasını sağlamış. Bu öncü­ rı Acentesi, Fatih Tayyare Şe­ sergileniyor... Frank Lloyd’un, Ama... O ortama hiç uymayan cumhuriyete, batılaşmaya ve ya­ ki demir kapılarından geçince Ben içeriye girince, barı fa­ Mimar Vedat Tek 1873 yıkn- lük nedeni ile yaşadığı çağın he­ hitleri Anıtı, Bostancı’da anne­ Amerika’da 1937 yılında Kauf- tavana asılı renkli TV ekranları pılan yeniliklere karşı çıktı. Fa­ karşınıza nefis bir merdiven çı­ lan unuttum. Binaya aşık ol­ da İstanbul’da doğmuş. Giritli men tüm önemli kumrularında si Leyla Hanım’m köşkü, Hay­ mann için çizdiği meşe odayı ol­ yok mu? Şarkıya uymayan gö­ kat İstanbul’da öldüğünden Be­ kıyor... Merdivenin iki yanı ve dum... Şef Cengiz Akçay’a “-Bu­ edib ve yönetici Sırrı Paşa ile mimarlık yapmış. Atatürk’ün darpaşa ve Moda Vapur İskele­ duğu gibi Ingiltere’ye taşımış­ rüntü veren çok sayıda ekran. O lediye Meclisi, Vali Konağı’mn I tavan nefis mavi çinilerle bezen­ rası kimin?.. Kim yapmış bu şair ve musikişinas Leyla mimarı olmasını Vedat Bey, ya­ leri, Ankara Mebusan Klübü, lar. Sergiliyorlar. Yağmur altın­ güzelim bütünlüğü bozuyor. yanından içeri giren sokağa' miş. Mermer geniş merdivenler­ güzel binayı?” diye sordum. Ba­ (Saz)’ın oğlu. Paris’de Ecole şamının en değerli bölümü sa­ İkinci Türkiye Büyük Millet da kızımla sıraya girip yarım sa­ Hiç olmazsa ben öyle düşünüyo­ onun ismini verdi. den binanın orta katma çıkıyor­ na “- Burası Yeni Postahane Bi­ Morge’de temel eğitim, Akade­ yarmış. Vedat Bey, Arif Hikmet Meclisi Binası, Cumhuriyet at bekledik. Sergiye girebildik... rum... Herhalde genç müşteriler Vali Konağı ile Süleyman sunuz... Nefis bir ahşap kapı ve nasını yapan Mimar Kemalet- mie Julien’de resim eğitimi gör­ Bey ve Kemalettin Bey ile birlik­ Halk Fırkası Mahfeli (1924), Bizim İstanbul’da Mimar Vedat bunları seviyor ki, işletmeciler Nazif Sokağı’mn köşebaşmdaki bir rüya alemi... Sağ kolda bir tin’in evi imiş. Kendine yap­ müş. Ecole Nationale Supérie­ te uygulama alanında ve Gilio Kastamonu Hükümet Konağı, gibi kimbilir kaç milli mimarı­ TV ekranlarını tavana dizmişler. eski binanın orta katında bar aç­ şömineli oda... Tam karşıdaki mış... Süleyman Nazif Bar’ı ur de Beaux Arts’ın yarışmalı Mongeri ile de Sanayi-i Nefise Cemal Topuzlu Köşkü, Vali Ko­ mızın ne güzel eseri vardır... Ha­ Her ne ise... Mutlaka Süley­ mayı düşünenler, sokağın ismi duvar, İznik mavisi düz çinilerle açan müteşebbis Mehmet Kur­ giriş sınavını kazanarak mimar­ Mektebi’nde “Birinci Milli Mi­ nağı Caddesi’ndeki kendi evi, berimiz yok... man Nazif Bar’a uğrayın... Mi­ nin cazibesine kapılarak barları kaplanmış. Ve küçük zarif bir çi­ şuncu, Hakan Girgin ve Merih lık eğitimine başlamış. 1897 marlık Hareketinin” temsilcisi İzmir Saat Kulesi, Ankara Pa­ Ben olsam Mimar Vedat'ın mar Vedat’ın müze gibi evini na “Süleyman Nazif’ adım ver ni şömine yapılmış... Şöminenin Börü binayı yeni sahibinden ki­ Prix de Rome Ödülü’nü kazan­ olmuş. İstanbul’da Yeni Postane las (İçtimai Muavenet Vekaleti evini müze olarak değerlendirir­ görme fırsatım kaçırmayın... mişler... bir yanında kubbeli pencereler raladılar... Mevcut durumunu mış. Türkiye’ye dönüşünde mi­ (1908), Harbiye’de bazıevler, Oteli), İzmir Borsa Sarayı, İz­ dim... Mimar Vedat ve benzer (Süleyman Nazif Bar, Vali- Mimar Vedat Beyin Evi öbür yanında gene çinilerle be­ bozmadan bar olarak düzenle­ mar Kemalettin Bey’le birlikte Sultanahmet’te Tapu ve Kadas­ mir Ege Palas, Büyükada’daki mimarlann “milli çizgi taşıyan konağı Caddesi 39, Ni­ zenmiş bir duvar... Duvarda kü­ diler...” diye cevap verdi. Türk mimarisini millileştirme tro Binası (1908), Sirkeci’de Me- kendi evi başlıca eserleridir.. eserlerinin kataloglarını bastı­ şantaşı, Telefon: 225 22 Ben sîzlere “Süleyman Na çük kovuklar... Ve de bir küçük İlk gidişimde Şef Cengiz Ak- yolunda çalışmalara katılmış. sadet Hanı, Karaköy Denizyolla­ Mimar Vedat, yapılarında rırdım...” ... Ben bunları yapa­ 43 - 225 2244) □ ft Taha Toros Arşivi İIUIII 0015126110.