AUGUST - SEPTEMBER 2017 คณะกรรมการบริหารสถานีวิทยุแห่ง ประวัติรายการดนตรีคลาสสิก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทีป รึกษา รายการดนตรีคลาสสิกของสถานีวิทยุจุฬาฯ ดําเนินการมา อย่างต่อเนืองเป็นเวลาเกือบ 50 ปี โดยเริมออกอากาศ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ขวัญเรือน กิติวัฒน์ หลังจากสถานีวิทยุจุฬาฯก่อตงไั ด้ไม่นาน ประธาน (สถานีวิทยุจุฬาฯ ก่อตังเมือปี พ.ศ. 2508) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิรงรอง รามสูต รองอธิการบดี ผู้จัดทํารายการในระยะแรก คือ คณาจารย์จุฬาฯ และ อาจารย์ดนตรีทีมีใจรักดนตรีคลาสสิก อาทิ ศาสตราจารย์ กรรมการ ดร.กําธร สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ศาสตราจารย์ ไขแสง ศุขะ- ศาสตราจารย์ ดร.ปาริชาต สถาปิตานนท์ วัฒนะ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ สมัยสารท สนิทวงศ์ ณ อาจารย์สุภาพร โพธิแก้ว อยุธยา และอาจารย์ ปิยะพันธ์ สนิทวงศ์ เป็นต้น ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ณัฐชานนท์ โกมุทพุฒิพงศ์ อาจารย์ ดร.อลงกรณ์ ปริวุฒิพงศ์ ตังแต่ปี พ.ศ.2511 อาจารย์ ชัชวาลย์ ทาสุคนธ์ และ นางสาวอรนุช อนุศักดิเสถียร อาจารย์ สมโภช รอดบุญ ซึงเป็นเจ้าหน้าทีประจําของ นายณรงค์ สุทธิรักษ์ สถานีรับช่วงดําเนินรายการต่อมา อาจารย์ สมโภช ถึงแก่ กรรมในปี พ.ศ.2531 และทางสถานีได้ดําเนินงานต่อมา โดยได้ รับความร่วมมือจากบุคลากรผู้ทรงคุณวุฒิหลาย ท่านของจุฬาฯ จุลสารรายสองเดือน Music of the Masters เป็นของ สถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (FM 101.5 ตังแต่ปี พ.ศ. 2533 สีส้ ม เอียมสรรพางค์ และ สดับพิณ MHz) บทความทีตีพิมพ์ในจุลสารและบทวิทยุของ รัตนเรือง รับช่วงดําเนินงานต่อมาจนถึงปัจจุบัน และตังแต่ รายการดนตรีคลาสสิกเป็นลิขสิทธิของผู้ จัดทํา ห้ามผใดู้ ปี พ.ศ.2536 เป็ นต้นมา รายการดนตรีคลาสสิกออก นําไปตีพิมพ์หรือเผยแพร่ซาในํ ทุกๆ ส่วน อากาศทุกคืน ระหว่างเวลา 21:35-23:55 น. ผ้จู ัดทํา : สดับพิณ รัตนเรือง ปลายปี พ.ศ.2538 ทางรายการเปิดรับสมัครสมาชิกราย : สีส้ม เอียมสรรพางค์ การดนตรีคลาสสิก และเริมออกจุลสาร Music of the ออกแบบรูปเล่ม : แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศ Masters ตังแต่เดือนกันยายน พ.ศ. 2538 จนปัจจุบัน และ สถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตังแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2558 มีการเผยแพร่จุลสาร Music of the Masters ในรูปแบบออนไลน์ด้วย ติดตามรับฟังรายการดนตรีคลาสสิค ทุกวันจนทรั ์ – อาทิตย์ เวลา 21.35 – 24.00 น. ดําเนินรายการ โดย อ.สีส้ม เอียมสรรพางค์ รับฟังสดและย้อนหลงั ทางสถานีวิทยุจุฬาฯ FM 101.5 MHz www.curadio.chula.ac.th Mobile Application ระบบ iOS : cu radio1 และ ระบบ Android : curadio คณะกรรมการบริหารสถานีวิทยุแห่ง ประวัติรายการดนตรีคลาสสิก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รายการดนตรีคลาสสิกของสถานีวิทยุจุฬาฯ ดําเนินการมา ทีปรึกษา เป็นจุลสารของรายการดนตรีคลาสสิก สถานีวิทยุจุฬาฯ อย่างต่อเนืองเป็นเวลาเกือบ 50 ปี โดยเริมออกอากาศ Music of the Masters ผู้ช่วยศาสตราจารย์ขวัญเรือน กิติวัฒน์ หลังจากสถานีวิทยุจุฬาฯก่อตงไั ด้ไม่นาน ฉบับนี เป็นฉบับที -// ประจําเดือนสิงหาคม-กันยายน .12, ือหาหลัเน กของจุลสารคือ รายการ ประธาน (สถานีวิทยุจุฬาฯ ก่อตังเมือปี พ.ศ. 2508) เพลงประจําวันของรายการดนตรีคลาสสิก สําหรับใช้เป็นคู่มือติดตามและเลือกรับฟังบทเพลงทีท่าน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิรงรอง รามสูต รองอธิการบดี ผู้จัดทํารายการในระยะแรก คือ คณาจารย์จุฬาฯ และ สนใจ ทังยังช่วยในการจดจําชือเพลง ชือวงดุริยางค์และชือนักดนตรีทีบรรเลงเพลงบทต่างๆ นัน อาจารย์ดนตรีทีมีใจรักดนตรีคลาสสิก อาทิ ศาสตราจารย์ กรรมการ นอกจากนี ยังมีดัชนีค้นหาเพลงสําคัญๆ ทีท้ายเล่ม (ค้นตามลําดับชือผประพู้ ันธ์) ดร.กําธร สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ศาสตราจารย์ ไขแสง ศุขะ- ศาสตราจารย์ ดร.ปาริชาต สถาปิตานนท์ วัฒนะ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ สมัยสารท สนิทวงศ์ ณ ขณะนีเป็นช่วงเข้าพรรษา ซึงเป็นช่วงเวลาแห่งการสงบจิตสงบใจตงปัณิธานแห่งการทําดี อาจารย์สุภาพร โพธิแก้ว อยุธยา และอาจารย์ ปิยะพันธ์ สนิทวงศ์ เป็นต้น ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ณัฐชานนท์ โกมุทพุฒิพงศ์ โดยเฉพาะในปี นี เชือว่า พสกนิกรทุกหมเหล่าจะถวายบู่ ุญกุศลทีเกิดจากการทําความดีตามอัตภาพ อาจารย์ ดร.อลงกรณ์ ปริวุฒิพงศ์ ตังแต่ปี พ.ศ.2511 อาจารย์ ชัชวาลย์ ทาสุคนธ์ และ ของตน เป็นพระราชกุศลและเป็นเครืองสักการะกตเวทิตาแด่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา- นางสาวอรนุช อนุศักดิเสถียร อาจารย์ สมโภช รอดบุญ ซึงเป็นเจ้าหน้าทีประจําของ ภูมิพลอดุลยเดชฯ บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที 5 นายณรงค์ สุทธิรักษ์ สถานีรับช่วงดําเนินรายการต่อมา อาจารย์ สมโภช ถึงแก่ ด้วยความสํานึกในพระมหากรุณาธิคุณของทงสองพระองค์เปั ็นล้นพ้น กรรมในปี พ.ศ.2531 และทางสถานีได้ดําเนินงานต่อมา โดยได้ รับความร่วมมือจากบุคลากรผู้ทรงคุณวุฒิหลาย ทีมงานรายการดนตรีคลาสสิก สถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ขอร่วมกับพสก- ท่านของจุฬาฯ จุลสารรายสองเดือน Music of the Masters เป็นของ นิกรทกหมุ ู่เหล่า น้อมเกล้าน้อมกระหม่อม ถวายความอาลัยและสํานึกในพระมหากรุณาธิคุณตราบ สถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (FM 101.5 ตังแต่ปี พ.ศ. 2533 สีส้ ม เอียมสรรพางค์ และ สดับพิณ นิรันดร MHz) บทความทีตีพิมพ์ในจุลสารและบทวิทยุของ รัตนเรือง รับช่วงดําเนินงานต่อมาจนถึงปัจจุบัน และตังแต่ บทความฉบับนี ขอนําเสนอเรืองราวแปลกน่าทึงของอุปรากร “ตํานานแห่งแม่นําเคอร์ลู” รายการดนตรีคลาสสิกเป็นลิขสิทธิของผู้ จัดทํา ห้ามผใดู้ ปี พ.ศ.2536 เป็ นต้นมา รายการดนตรีคลาสสิกออก นําไปตีพิมพ์หรือเผยแพร่ซาในํ ทุกๆ ส่วน อากาศทุกคืน ระหว่างเวลา 21:35-23:55 น. บทประพันธ์ชินเอกของ เบ็นจามิน บริทเทน นกแตั ่งอุปรากรเอกชาวอังกฤษ อ่านบทความแล้วเชิญ ติดตามฟังเพลงไพเราะแปลกหูของอุปรากรเรืองนีในคืน วันอาทิตย์ที 10 กันยายน ทีจะถึงนี ผ้จู ัดทํา : สดับพิณ รัตนเรือง ปลายปี พ.ศ.2538 ทางรายการเปิดรับสมัครสมาชิกราย : สีส้ม เอียมสรรพางค์ การดนตรีคลาสสิก และเริมออกจุลสาร Music of the ออกแบบรูปเล่ม : แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศ Masters ตังแต่เดือนกันยายน พ.ศ. 2538 จนปัจจุบัน และ สถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตังแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2558 มีการเผยแพร่จุลสาร Music of the Masters ในรูปแบบออนไลน์ด้วย ติดตามรับฟังรายการดนตรีคลาสสิค ทุกวันจนทรั ์ – อาทิตย์ เวลา 21.35 – 24.00 น. ดําเนินรายการ โดย อ.สีส้ม เอียมสรรพางค์ รับฟังสดและย้อนหลงั ทางสถานีวิทยุจุฬาฯ FM 101.5 MHz www.curadio.chula.ac.th Mobile Application ระบบ iOS : cu radio1 และ ระบบ Android : curadio ตํานานแห่งแม่นําเคอร์ลู (The Curlew River) สดับพิณ รัตนเรือง Music of the Masters ฉบับนีขอเสนอเรืองราวของอุปรากร “ตํานานแห่งแม่นํา เคอร์ล”ู อุปรากรออกแนวศาสนาชินเอกของ เบ็นจามิน บริทเทน (Benjamin Britten; -5-/- -532) นักประพันธ์เพลงเอกชาวอังกฤษ บริทเทนประพันธ์อุปรากรเรือง “ตํานานแห่ง แม่นําเคอร์ลู” โดยได้ แรงบันดาลใจจาก เรืองราวและลักษณะดนตรีของละครโนะ จากเรือง “ตํานานแห่งแม่นําสุมิดะ” ทีท่าน เคยชมด้วยความประทับใจเมือคราวไปเยือน ประเทศญีปุ่นในปี ค.ศ. -512 ละครโนะ เป็นแบบฉบับละครคลาสสิกเก่าแก่ของญีปนจากครุ่ ิสต์ศตวรรษที -0 ซึงยัง แสดงสืบทอดต่อกันมาจนปัจจุบัน ‘โนะ’ เป็นละครเวทีทีผสมผสานศิลปะการแสดง การเต้น การดนตรี และความวิจิตรงดงามของเสือผ้าอาภรณ์ เวทีและฉากนนเั รียบง่ายตามแบบฉบับ ศิลปะญีปุ่น เนือหาและการนําเสนอมุ่งเน้นเรืองราวและอารมณ์ความรู้ สึกของตัวละครเอก ตัวหนึง เป็นหลกั ตัวละครรองอืนๆมีบทบาทและการแสดงออกทีเป็นไปเพืออมใหุ้ ้อารมณ์เข้มข้น ของตัวละครเอกโดดเด่น ละครโนะเป็นละครของนักแสดงชายล้วน แม้แต่ตัวละครหญิงตาม ท้องเรืองก็จะแสดงโดยนกแสดงชายั ตัวละครเอกมกสวมหนั ้ากาก เรืองราวเรียบง่ายไม่ซับซ้อน แต่มุ่งตรงไปยังอารมณ์ทีเข้มข้น ทังอารมณ์รัก ชัง น่าเศร้ าสะเทือนใจในชะตากรรมของตัวละคร 1 2 มักแฝงความลีล ับและปริศนา ในตอนท้ายเรืองมักเกียวพันกับวิญญาณทีมาปรากฏตัว และ ขมวดปมด้วยแนวคิดในเชิงสังสอนตามปรัชญาศาสนาพุทธ ดนตรีประกอบละครโนะ ใช้เครืองดนตรีน้อยชนิ กลุ่มนักดนตรีและคณะนักร้ องทีนงอั ยู่ ด้านข้างเวที จะบรรเลงและขับร้องประกอบการแสดง การเต้น การเคลือนไหวของตัวละครเอก รวมทังการขับร้ องและพดของู ตัวละครอืนๆ “ตํานานแห่งแม่นาสํ มิดุ ะ” เป็นละครโนะของ จูโร โมโตมาซา (ค.ศ.-/51--0/-) เรืองนี แสดงสืบทอดกันมาแต่โบราณกาล บริทเทนได้ ชมละครเรืองนีถึง . ครังเมือไปเยือนญีปุ่ น ดังกล่าว ท่านประทับใจมากถึงกับขอเทปบันทึกการแสดงกลับไป ต่อมาเมือกลับอังกฤษแล้ว ท่านก็เขียนอุปรากรเรือง “ตํานานแห่งแม่นําเคอร์ลู” ร่วมกับ วิลเลียม โพลเมอร์ (William Plomer; -5,/--53/) นักเขียนบทละคร โดยอิงเนือหาเรืองราวของ “ตํานานแห่งแม่นําสุมิดะ” แต่เปลียนชือเรืองและฉากเป็น แม่นําเคอร์ล ู แห่งดินแดนเฟน (Fenlands) ซึงเป็นดินแดนใน จินตนาการในอังกฤษ เปลียนห้วงเวลาจากศตวรรษที -0 ของญีปุ่น เป็นสมัยกลาง (Middle Ages; 1,,--0,,) ของยุโรป และเปลียนแนวคิดสรุปในตอนท้ายจากปรัชญาศาสนาพุทธ เป็น ศาสนาคริสต์ “ตํานานแห่งแม่นําเคอร์ลู” เสร็จสมบูรณ์ นําออกแสดงครังแรกเมือเดือนมิถุนายน ค.ศ.-520 ทีโบสถ์ออร์ฟอร์ด (Orford Church) มณฑลซัฟโฟล์ค (Suffolk) ประเทศอังกฤษ ตัวละครหลักของทงเรั ือง “ตํานานแห่งแม่นําสุมิดะ” และ “ตํานานแห่งแม่นําเคอร ์ลู” คือ ‘หญิงบ้า’ ซึงบริทเทนเขียนเป็นพิเศษให้ เซอร์ ปีเตอร์ เพียร์ส (Sir Peter Pears; -5-,--542) นักร้องเทเนอร์เอกในดวงใจตลอดกาลของผู้ ประพันธ์ ตัวละครรองอืนๆในเรืองก็เป็นตัวละคร นิรนามเช่นเดียวกับ ‘หญิงบ้า’ ได้แก่ ชายแจวเรือ นักเดินทาง ท่านเจ้าอาวาส ชายแปลกหน้า- 2 3 ร่างใหญ่ และดวงวิญญาณเด็กน้อย ร่วมด้วยคณะนักร้ องประสานเสียง 4 คนทีอยู่ในบทบาท ของคณะสงฆ์และนักแสวงบุญตามท้องเรือง “ตํานานแห่งแม่นํา เคอร์ลู” เปิดฉากขึนมาในโบสถ์สมัยกลาง ใกล้ๆฝังตะวันตกของ แม่นาเคอรํ ์ลทีคู นระหว่างดินแดนเฟนตะวั นตกและตะวั นออั ก คณะสงฆ์ เหล่าผ้จู าริกแสวงบุญและท่านเจ้ าอาวาส เดินเข้ามาในโบสถ์พร้อมกับ ขับร้องเพลงสวดเก่าแก่จากสมัยกลาง (Gregorian Chant) จากนนท่านเจั ้าอาวาสก็กล่าวกับ ผู้ชมว่า ต่อไปนีจะเล่าเรืองราวทีแสดงให้เห็นถึงความรักและเมตตาทีพระผู้เป็นเจ้ าทรงมีต่อ มวลมนุษย์ แล้วทังหมดก็เตรียมตัวแสดงและขับร้ องเป็นตัวละครต่างๆ ท่านเจ้าอาวาสทําหน้ าที เป็นผู้เล่าเรืองราวเชิงปาฏิหารย์ ดังมีความว่า ณ ริมฝังตะวันตกของแม่นําเคอร์ล ู มีชายแจวเรือทีคอยพายเรือรับส่งคนข้ามฟากอยู่ เป็นนิจ เขาพานพบสิงต่างๆมามากมายทีสายนําแห่งนี ชายแจวเรือขับร้องรําพึงว่า “วันนเปี ็นวัน สําคัญ เพราะเป็นวันครบรอบปีทีเกิดเหตุการณ์ประหลาดและเศร้าสลด เมือเด็กชายคนหนึง ตายลงทีริมฝังนําอีกด้านหนึง ต่อมาเด็กชายผู้นนั กลายเป็นทีเคารพสกการะของผูั ้คนทีผ่าน- ไปมา ในฐานะดวงวิญญาณศักดิสิ ทธิ” ขณะทีเขากําลังจะออกเรือเพราะผู้โดยสารเกือบเต็มแล้ว ชายนักเดินทางคนหนึง ก็มาถึงและขอข้ามฝากด้วย พร้อมๆกันนันทุกคนก็ได้ ยินเสียงร้ องรําพันของหญิงนางหนึง ชายนักเดินทางเล่าว่า เธอเป็นหญิงบ้า สติไม่เต็มเต็ง ร้ องเพลงและรําพันพร้ อมทําท่าแปลกๆ เป็นทีน่าขันน่าสังเวชแก่ผคนทีพบเห็นู้ เธอกําลังเดินมุ่งมาทางนีเหมือนกัน ไม่นานนกั เธอก็ปรากฏตัวพร้อมขอข้ามฟากด้วย ชายแจวเรือจึงถามว่าเธอเป็นใครมา จากไหน เธอเล่าให้ฟังว่า เธอมาจากเทือกเขาดําBlack ( Mountains) ออกเดินทางเทียวตามหา 3 4 ลูกชายทีหายไป ลูกชายเธออายุ -. ขวบ และถูกชายแปลกหน้าร่างใหญ่ลักพาตัวมาทางแถบ ตะวนออกั เธอจึงออกเดินทางเทียวตามหาเขาไปเรือยๆจนกว่าจะพบ ในตอนแรก ชายแจวเรือไม่ยอมให้เธอลงเรือ