REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA W ŁODZI Numer egzemplarza: 2 PROTOKÓŁ KONTROLI GOSPODARKI FINANSOWEJ I ZAMÓWIE Ń PUBLICZNYCH Jednostka Gmina B ędków kontrolowana: Termin kontroli: 24 luty – 16 kwietnia 2014 rok (z przerwami) Kontroluj ący Michał Berna ś – młodszy inspektor (imi ę, nazwisko, Sylwia Nowicka – młodszy inspektor stanowisko Zuzanna Sieradzka – młodszy inspektor słu żbowe ): Okres obj ęty kontrol ą 2012 – 2013 rok Numer i data WK 601-2/7/2014 z dnia 13 lutego 2014 roku upowa żnienia: Uwaga! Protokół niniejszy podlega udost ępnieniu na zasadach okre ślonych w ustawie z dnia 6 wrze śnia 2001 roku o dost ępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz.1198), z ograniczeniami wynikaj ącymi z art.5 tej ustawy. PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W GMINIE B ĘDKÓW Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łód ź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 I. INFORMACJE WST ĘPNE DANE O JEDNOSTCE Gmina Będków jest gminą wiejską położoną w środkowej części województwa łódzkiego w powiecie tomaszowskim. Obejmuje swym zasięgiem 19 sołectw i zajmuje obszar 58 km². Liczba ludności w Gminie Będków na dzień 31 grudnia 2012 roku wynosiła 3374 osób ogółem, w tym 1674 mężczyzn i 1700 kobiet, co wskazuje na gęstość zaludnienia 58 osób na km 2. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych ogółem, wg staniu na koniec 2012 roku wynosiła 157 osób, z czego 73 stanowiły kobiety. Powyższe wskazuje na udział bezrobotnych zarejestrowanych w licznie ludności w wieku produkcyjnym wynoszący 7,5% dla ogółu mieszkańców Gminy Będków. Urząd Gminy w Będkowie położony jest przy ul. Parkowej 3, 97 – 319 Będków. Gmina Będków posiada nadane numery: NIP 773-22-23-401 REGON 590647894 Urząd Gminy w Będkowie posiada nadane numery: NIP 773-18-06-164 REGON 000532553 Kontrola ma charakter kompleksowej kontroli, obejmującej prawidłowość prowadzenia gospodarki finansowej i udzielania zamówień publicznych. PODSTAWOWE WSKA ŹNIKI FINANSOWE W oparciu o dane wynikające ze sprawozdań Rb-27S, Rb-28S, Rb-NDS, Rb-Z, oraz o inną dokumentacje źródłową, kontrolujący ustalili wskaźniki finansowe, które obrazują sytuację finansową Gminy Będków. Dane służące do wyliczenia wskaźników finansowych przedstawia poniżej zamieszczona tabela: Tabela nr 1 Lp. Dane 2011 2012 2013 1. Dochody ogółem 9.621.021,83 12.065.604,71 10.178.816,41 2. Dochody bie żą ce 9.303.638,57 9.211.260,91 9.255.234,34 3. Dochody maj ątkowe 317.383,26 2.854.343,80 923.582,07 4. Dochody ze sprzeda ży maj ątku 0,00 0,00 0,00 5. Dochody własne 3.300.271,25 5.614.030,52 3.720.945,94 6. Nadwy żka operacyjna Db-Wb 1.088.758,27 274.814,79 825.988,53 7. Wydatki maj ątkowe 1.271.867,99 4.258.401,97 2.438.002,76 8. Wydatki ogółem 9.486.748,29 13.194.848,09 10.867.248,57 9. Wydatki na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodze ń 4.533.802,35 4.574.524,66 4.571.536,82 10. Wydatki bie żą ce 8.214.880,30 8.936.446,12 8.429.245,81 11. Transfery bie żą ce (subwencja ogólna i dotacje bie żą ce) 6.320.750,58 6.451.574,19 6.457.870,47 Liczba mieszka ńców jednostki samorz ądu terytorialnego 12. 3.486 3.451 3.411 (stan na dzie ń 31 grudnia ka żdego roku) 13. Zobowi ązania ogółem 3.343.383,00 4.682.793,00 5.356.425,74 Zobowi ązania ogółem bez zobowi ąza ń na projekty 14. unijne (tj. środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 2.065.000,00 4.385.000,00 4.861.655,00 ustawy o finansach publicznych) 15. Zobowi ązania wymagalne 0,00 0,00 0,00 16. Odsetki od zaci ągni ętych kredytów i po życzek 103.777,23 199.589,21 199.005,05 _____________________________________________________ 2 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W GMINIE B ĘDKÓW Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łód ź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 Spłata rat kapitałowych od zaci ągni ętych kredytów i 17. 1.010.000,00 3.216.889,00 2.099.934,61 po życzek Spłata rat kapitałowych od zaci ągni ętych kredytów i po życzek bez rat kapitałowych na projekty unijne (dane dotycz ą spłat kredytów i po życzek oraz wykupu 18. 1.010.000,00 1.480.000,00 1.625.000,00 papierów warto ściowych i obligacji pomniejszone o środki, o których mowa w art.169 ust.1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych. W oparciu o powyższe dane ustalono wskaźniki finansowe za lata 2011 – 2013, które przedstawia poniższa tabela: Lp. Wska źniki 2011 2012 2013 WSKA ŹNIKI BUD ŻETOWE 1. WB1 – Udział dochodów bie żą cych w dochodach ogółem 96,70% 76,34% 90,93% 2. WB2 – Udział dochodów własnych w dochodach ogółem 34,30% 46,53% 36,56% 3. WB3 – Udział nadwy żki operacyjnej w dochodach ogółem 11,32% 2,28% 8,11% 4. WB4 – Udział wydatków maj ątkowych w wydatkach ogółem 13,41% 32,27% 22,43% 5. WB5 – Obci ąż enie wydatków bie żą cych wydatkami na 48,73% 51,19% 54,23% wynagrodzenia 6. WB6 – Udział nadwy żki operacyjnej i dochodów ze sprzeda ży 11,32% 2,28% 8,11% maj ątku w dochodach ogółem 7. WB7 – Wska źnik samofinansowania 110,56% 73,48% 71,76% WSKA ŹNIKI NA MIESZKA ŃCA WL1 – Transfery bie żą ce na mieszka ńca (według liczby 8 1.815,48 1.869,48 1.893,25 mieszka ńców na dzie ń 31 grudnia danego roku) WL2 – Nadwy żka operacyjna na mieszka ńca (według liczby 9 312,32 79,63 242,15 mieszka ńców na dzie ń 31 grudnia danego roku) 10 WL3 – Zobowi ązania ogółem na mieszka ńca 959,09 1.356,94 1.570,34 11 WL4 – Zobowi ązania bez UE na mieszka ńca 592,37 1.270,65 1.425,29 WSKA ŹNIKI DLA ZOBOWI ĄZA Ń WZ1 – Udział zobowi ąza ń ogółem w dochodach ogółem (zob. 11 wska źnik ograniczaj ący zadłu żenie okre ślony w art. 170 ustawy 34,75% 38,81% 52,62% z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych) WZ2 – Udział zobowi ąza ń ogółem, bez zobowi ąza ń na projekty 12 21,46% 36,34% 47,76% unijne, w dochodach ogółem WZ3 – Obci ąż enie dochodów ogółem obsług ą zadłu żenia (zob. 13 wska źnik ograniczaj ący zadłu żenie okre ślony w art. 169 ustawy 11,58% 28,32% 22,59% z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych) WZ4 – Obci ąż enie dochodów ogółem obsług ą zadłu żenia bez 14 11,58% 13,92% 17,92% zobowi ąza ń na projekty unijne 15 WZ5 – Obci ąż enie dochodów własnych obsług ą zadłu żenia 33,75% 60,86% 61,78% WZ6 – Obci ąż en ie dochodów bie żą cych wydatkami bie żą cymi i 16 100,27% 134,11% 115,91% obsług ą zadłu żenia. WZ7 – Udział zobowi ąza ń wymagalnych w zobowi ązaniach 17 0,00 0,00 0,00 ogółem Dokonując analizy powyżej przedstawionych wskaźników, stwierdzić można na przełomie lat 2011 – 2013, znaczące zmiany w zakresie udziału nadwyżki operacyjnej w dochodach ogółem ( WB3 ): która w 2011 roku stanowiła 11,32% dochodów ogółem, by w roku następnym ulec spadkowi o 9,04 punkty procentowe osiągając udział 2,28%, a w roku 2013 ponownie wzrosnąć do 8,11%. Wysokość nadwyżki operacyjnej wskazuje na potencjalne zdolności i możliwości jednostki samorządu terytorialnego do spłaty zobowiązań oraz do finansowania wydatków o charakterze inwestycyjnym. Wskaźnik WB3 z kolei określa stopień, w jakim jednostka mogłaby zaciągać nowe zobowiązania, w stosunku do osiąganych dochodów. Im wyższa jest wartość tego wskaźnika tym większe są możliwości inwestycyjne lub większa możliwość zwiększenia wydatków bieżących. Na kształtowanie się tego wskaźnika wpływ miał znaczny wzrost w 2012 roku o 721.565,82 zł wydatków bieżących Gminy Będków, przy oscylujących w latach 2011 - 2013 na zbliżonym poziomie dochodach bieżących jst. Wydatki bieżące, zgodnie z art. 236 ustawy o finansach publicznych, obejmują [1] wydatki na wynagrodzenia i składki od nich naliczane, [2] wydatki związane z realizacją statutowych zadań jednostek budżetowych, [3] dotacje na zadania bieżące, [4] świadczenia na rzecz osób fizycznych, [5] wydatki na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego, [6] wypłaty z tytułu poręczeń i _____________________________________________________ 3 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W GMINIE B ĘDKÓW Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łód ź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 gwarancji udzielonych przez jst, przypadające do spłaty w danym roku budżetowym, [7] obsługę długu jst. Wskaźnik WB4 , wskazuje na to jaką część wydatków ogółem stanowią wydatki majątkowe, które zgodnie z przywołanym wyżej art. 236 ustawy o finansach publicznych, przeznaczane są na inwestycje i zakupy inwestycyjne, zakupy i objęcia akcji i udziałów oraz wnoszenie wkładów do spółek prawa handlowego. W latach 2011 – 2013 wskaźnik ten ulegał znaczącym zmianom, wynosząc w 2011 rok 13,41%, w 2012 roku 32,27% (wzrost o 18,86 punktów procentowych), w 2013 roku 22,43% (spadek o 9,84 punktów procentowych w porównaniu do roku ubiegłego). Na przedmiotowy wskaźnik wpływ miał znaczący w 2012 roku wzrost wydatków majątkowych z kwoty 1.271.867,99 zł osiągniętej w 2011 roku do 4.258.401,97 zł w 2012 roku. Powyższe związane było z realizacją w 2012 roku szeregu zadań inwestycyjnych dofinansowanych ze środków pochodzących z Unii Europejskiej, które to środki przekazane zostały Gminie Będków w 2012 roku, w tym m.in. na: „Budowę kanalizacji Będków – Rudnik”, „Budowę kompleksu boisk sportowych – Moje Boisko Orlik”, „Budowę i Rozbudowę Domu Ludowego w Wyknie”, „Kultywowanie tradycji lokalnych i dziedzictwa kulturowego Dom Ludowy w Wyknie”, „Wyposażenie świetlicy wiejskiej w Prążkach drogą do integracji społecznej”.