Fietsen in het Land van Mark & Merkske Hoogstraten / Baarle-Hertog-Nassau / Merksplas 2 Dwars doorheen het Land van Mark & Merkske In het Land van Mark en Merkske Kabbelend water, verkoelende bossen Stap af om de verschillende smaak- serveren Hoogstraten, Merksplas en en weidse velden wisselen elkaar af makers te verkennen. Houd halt bij Baarle-Hertog-Nassau je een werve- in een authentiek Kempens decor. de uitnodigende terrassen, trakteer lend fietsnetwerk. Dit ware fiets- Een jarenlange succesformule die jezelf op overheerlijk hoeve-ijs en laat walhalla staat borg voor eindeloze blijft bewegen, volop in ontwikkeling je een pittig streekbier voorschotelen. vergezichten, oorverdovende stiltes is en de laatste nieuwe trends volgt. en adembenemende natuur. Kortom, ‘beleef’ het Land van Mark & Merkske. Wees wel voorzichtig: het laat je niet meer los… 3 Hoogstraten 4 Startplaats Knooppunt 53 | Begijnhof | Vrijheid Parkeren parking Jan Van Cuyck | Jan Van Cuyckstraat Afstand 50 km | Verkortingen: 28 en 33 km Smaakmakers Sint-Katharinakerk & Begijnhof stenen toren in de stellingen, maar Het Begijnhof, Unesco Werelderfgoed, sinds de zomer van 2019 schittert is één van de mooiste landelijke be- KP 53 hij als nooit tevoren. Binnenin tref gijnhoven van Vlaanderen. Je vindt er In het centrum van Hoogstraten word je een indrukwekkende verzameling een prachtige barokke kerk, meer dan je verwend met hoogstaand erfgoed. 16de eeuwse kunstschatten: glasra- 30 piekfijn gerestaureerde huisjes en De Sint-Katharinakerk verwelkomt je men, wandtapijten, praalgraven en het Stedelijk Museum Hoogstraten. van ver met haar statige toren. Eind de beroemde koorbanken. Loop eens 2017 verdween deze 105m hoge bak- binnen, de toegang is gratis. 5 Ecoduct De Munt Natuurgebied De Krochten De Grote Pimpernel | Markvallei KP 33-94 KP 47-03 KP 43-13 Het Land van Mark & Merkske her- In dit stuk ‘grenzeloze natuur’ dic- In de vallei van de Mark komt de bergt een uniek landschap en een teert de Goorloop of je in België of in grote pimpernel veelvuldig voor. Deze waardevolle dierenpopulatie. Dwars Nederland bent. Dit water stroomt plant is uiterst zeldzaam in Vlaande- door dit landschap vormen de E19 doorheen een natuurgebied dat ren. Er zijn nog maar een drietal vind- en de hogesnelheidslijn echter een betreft afwisseling zijn gelijke niet plaatsen, waarvan de Markvallei de ondoordringbare verkeersmuur vanaf kent. Vennen, stuifzandbruggen, grootste is. In augustus en september Antwerpen tot aan de Nederland- moerassen of heide? Je treft het hier zijn de wegbermen uitzonderlijk mooi se grens. Hierdoor worden jammer allemaal. Kijk je links, dan zie je een door de bordeauxrode bloemen van genoeg heel wat dieren het slachtof- totaal ander landschap dan wan- de grote pimpernel. In 2018 werd het fer van het verkeer. Om hen veiliger neer je rechts kijkt. Hoog in de lucht fietspad langs de Mark volledig ver- over te laten steken werd dit ecoduct cirkelen roofvogels die je nauwlet- nieuwd. Het nieuwe wegdek is breder gebouwd. Dit ‘zebrapad voor dieren’ tend in de gaten houden. Deze unieke gemaakt en heerlijk glad waardoor je is een natuurverbinding die verschil- combinatie zorgt ook voor een unieke nog meer van de Markvallei geniet. lende diersoorten de kans geeft om vegetatie. Zo groeit er de sterk geu- zorgeloos rond te zwerven in hun rende gagel, de gele ratelende ratelaar leefgebied. en de kleine vleesetende zonnedauw. Dit natuurgebied inspireerde ook Vin- cent Van Gogh, die in Zundert werd geboren. 6 Merksplas 7 Startplaats Bezoekerscentrum Merksplas-Kolonie | Kapelstraat Parkeren Afstand 61 km | Verkortingen mogelijk tussen 31 & 52 km Smaakmakers Merksplas-Kolonie en een landloperskapel - met Gevan- Loop eens binnen in Tip genismuseum - aan. De belangrijkste Bezoekerscentrum KP 30 – 31 gebouwen en het landschap zijn Kolonie 5-7 dat je Op de vroegere landloperskolonie beschermd. Het domein is ongeveer het verhaal van bevindt zich één van de grootste stra- 600 hectare groot. Een imposante Merksplas- en Wortel-Kolonie finrichtingen in België. Rondom dit ringgracht, in 1896 door de landlopers vertelt. gebouwencomplex tref je nog cipiers- gegraven, omsluit het domein en woningen, een hoeve, een schooltje moest ontsnappingen voorkomen. 8 Waterscheiding van het Maas- en Gemeentepark Carons Hofke Blakheide Scheldebekken KP 06 – 07 KP 71 – 31 (verkorting) KP 13 – 02 Het Carons Hofke was oorspronkelijk Op de grens van Merksplas met Beer- Inwoners van Merksplas zijn ‘spet- een motteburcht van de Heer(en) van se en Rijkevorsel vind je een authen- sers’. De bijnaam vindt zijn oorsprong Merksplas die het in de 13de eeuw tiek Kempens landschap met vennen, in het Maas- en Scheldebekken. aan de Paters Norbertijnen schonken. heide en bos. Deze 25 hectare grote Merksplas ligt pal op de grens van Tijdens de Franse Revolutie werd ook kleiput in natuurgebied Blakheide deze waterscheidingslijn, waardoor dit kerkelijk goed aangeslagen. Later trekt verschillende watervogels aan. er maar weinig hoogteverschil is. Zo kwam het in handen van de familie Via de kijkhut spot je heel wat zeld- ontstonden er veel vennen, poelen Caron. zame soorten. Het fietspad is aange- en plassen. Om naar Merksplas te legd op het voormalige tramspoor. komen, moest je bijgevolg door het In 1990 kocht de gemeente Merksplas Tot 1955 verzekerde de stoomtram water en werd je nat ‘gespetst’. Aan het domein, ontsloot het als gemeen- de bevoorrading van het kanaal in het gemeentehuis vind je het spet- tepark en herdoopte het tot ‘Carons St-Jozef naar de landloperskolonie in sersbeeld. Hofke’. Recent werden de grondves- Merksplas. ten van de oude pastorij weer opge- Noordermark trokken en er werd een vlonderpad aangelegd met uitzicht op de vallei KP 99 - 08 - 06 van de Mark. De Noordermark ontspringt in na- tuurgebied het Moer in Merksplas en vloeit in het Merkske. De Noor- dermark en het Merkske vormen de grens tussen Merksplas en Baar- le-Hertog, maar ze markeren ook de rijksgrens met Baarle-Nassau. De vallei van het Merkske is een stiltege- bied. Ontdek het via het wandelnet- werk Kempense Kolonies. 9 Baarle Hertog-Nassau 10 Startplaats Fietsknooppunt 92 | centrum Baarle-Hertog-Nassau Parkeren Parkeerplaats Loswal | Stationsstraat Parkeerplaats Amalia van Solmsstraat Afstand 44 km | Verkortingen: 23 en 30 km Smaakmakers BELS LIJNTJE ENCLAVES KP 93 - 92 en KP 93 - 92 - 91 KP 05 - 87 (verkorting KP 87 - 92) Het dorp Baarle bestaat uit de Neder- In Baarle is de grens bijgevolg een Het ‘Bels Lijntje’ is de voormalige landse gemeente Baarle-Nassau en grillig gegeven. Ze loopt kriskras spoorwegverbinding tussen Turnhout de Belgische gemeente Baarle-Her- door wegen, huizen en tuinen. In het en Tilburg. In 1867 reed hier de eerste tog. Samen hebben ze 30 enclaves. Dit centrum van Baarle zijn de enclave- trein, maar nu is het een populair zijn stukken grondgebied die geheel grenzen zichtbaar aan de hand van fietspad. In de oude bermen wemelt omringd worden door het grondge- speciale stoeptegels en aluminium het van de wilde planten en dieren. bied van een andere staat. In tegen- plaatjes in het wegdek. De huis- Onderweg passeer je enkele oude stelling tot wat vaak wordt gedacht, nummers worden aangegeven met seinwachtershuizen en het voormali- ligt Baarle dus niet óp de grens van de nationale driekleur van België of ge station van Baarle-grens. Dit inter- België met Nederland, maar midden Nederland. nationale station werd precies door- in de driehoek Breda, Tilburg en Turn- midden gekliefd door de landsgrens. hout. Het Belgische Zondereigen en De enorme spanten aan beide zijden het Nederlandse Ulicoten en Castelré van de grens zijn exacte kopieën van horen ook bij Baarle. de originele spanten van weleer. 11 VALLEI VAN ‘T MERKSKE KP 08 - 99 Het Merkske is een zijrivier van de Mark en vormt de natuurlijke grens tussen Nederland en België. Doordat de vallei van ‘t Merkske lange tijd in de vergeethoek stond, heeft de natuur aan beide kanten van de grens ja- renlang haar gangen kunnen gaan. Hier ligt bijgevolg meer dan 1000 hectare bijzondere natuur op je te wachten. DODENDRAAD KP 87 - 08 Tijdens WOI werd België door het Duitse leger bezet, Nederland was neutraal. De Belgisch-Nederlandse grens was de schei- dingslijn tussen oorlog en vrede. De Duitse bezetter plaatste er vanaf 1915 een draad- versperring onder hoogspanning: de ‘doden- draad’. In Zondereigen staan op haar originele loca- ties reconstructies van de dodendraad met twintig authentieke en intacte isolatoren. Je ziet er eveneens een schakelhuis. RECONSTRUCTIE ZENDMAST MN7 KP 93 - 92 In 1915 bouwde het Belgische leger het draadloze militaire zend- en ontvangststati- on MN7 met een veertig meter lange anten- nemast. Men slaagde er in om de plannen meer dan een half jaar geheim te houden. Na de oprichting van de antennemast werd de zendinstallatie constant bewaakt om Duitse sabotagepogingen te voorkomen. www.dodendraad.org 12 Het Land van Mark & Merkske is een toeristisch samenwerkings- verband tussen de stad Hoogstraten en de gemeenten Merksplas en Baarle-Hertog-Nassau. Je vindt deze vier dynamische gemeenten in het uiterste noorden van België en in de aangrenzende Nederlandse provincie Noord-Brabant. Met gebundelde krachten ontwikkelen Op zoek naar nog meer mooie Hoogstraten, Baarle-Hertog-Nassau en Merksplas toeristische projec- routes en boeiende informatie? ten en activiteiten. In de infokantoren maken vakkundi- ge baliebedienden je wegwijs in het Deze fietsbrochure biedt je alvast enkele mooie, uitgestippelde routes Land van Mark & Merkske. Ze bieden dwars door de rustgevende