OKLADKA 2010:OKLADKA 05 4/1/11 9:02 AM Strona 1 Zach´ta Raport 2010 Zach´ta Narodowa Galeria Sztuki Raport roczny 2010 Zach´ta Narodowa Galeria Sztuki Zach´ta Narodowa Galeria Sztuki Raport roczny 2010 Zach´ta Narodowa Galeria Sztuki Warszawa 2011 Raport 2010 druk.indd 1 3/30/11 12:38:46 PM Raport 2010 druk.indd 2 3/30/11 12:38:46 PM Raport 2010 druk.indd 3 3/30/11 12:38:51 PM fot. Jerzy Sabara Na poprzednich stronach: fot. © Andrzej Bielawski Raport 2010 druk.indd 4 3/30/11 12:38:54 PM Spis rzeczy Sponsorzy, wspó∏organizatorzy, patroni medialni 6 Wst´p 8 Sk∏ad Rady Programowej przy Zach´cie Narodowej Galerii Sztuki 11 Sprawozdanie z posiedzenia Rady Programowej w dniu 23 marca 2010 12 Wystawy w galerii Zach´ta 22 Projekt Kordegarda 48 Wydarzenia, projekty goszczàce w galerii Zach´ta 53 Wystawy w kraju i za granicà organizowane przez kuratorów Zach´ty lub przy wspó∏udziale galerii 56 Spotkania, sympozja w kraju i za granicà 56 Pe∏nione funkcje, nagrody i dyplomy 58 12. Mi´dzynarodowa Wystawa Architektury w Wenecji 59 Dzia∏ zbiorów i inwentarzy 63 Dzia∏ edukacji 64 Dzia∏ dokumentacji i biblioteka 68 Dzia∏ wydawnictw 70 Dzia∏ marketingu i rzecznik prasowy 73 Dzia∏ multimediów 74 Ksi´garnia artystyczna 74 Dzia∏ programów operacyjnych 75 Kalendarium wystaw. Spotkania autorskie, sesje naukowe, wyk∏ady, promocje ksià˝ek, koncerty, spektakle teatralne, projekcje filmowe, program edukacyjny towarzyszàcy wystawom i poza programem wystaw 76 Finanse galerii Zach´ta w 2010 roku 85 Dyrekcja i pracownicy galerii Zach´ta 86 Raport 2010 druk.indd 5 3/30/11 12:38:55 PM Sponsorzy galerii Partner wspierajàcy zakup dzie∏ Caparol sztuki do kolekcji Edimax Fundacja Sztuki Polskiej ING Kei.pl Le Meridien Bristol Wspó∏organizatorzy, sponsorzy Lex a Wolters Kluwer business i patroni medialni poszczególnych Lidex Centrum Tłumaczeƒ i Obsługi wystaw i wydarzeƒ Konferencji ARW A. Grzegorczyk, Stare Babice Netia S.A. Akademia Sztuk Pi´knych w Warszawie Peri Polska Ambasada Republiki Francji „Press-Service” Monitoring Mediów Ambasada Serbii w Warszawie Seagate Ambasada Stanów Zjednoczonych Ameryki White & Case w Polsce AMS Sponsorzy i patron medialny „Architektura–murator” Projektu Kordegarda Argraf BenQ „Arteon” Chocolissimo „artmix” Arts Council London Patroni medialni galerii ASTOR Artinfo.pl Austriackie Forum Kultury w Warszawie „Art & Business” BUDNER SA „Gazeta Wyborcza” Bunkier Sztuki Radio TOK FM BWA Wroc∏aw — Galerie Sztuki Współczesnej „Stolica” Canson „The Warsaw Voice” CULTUREFRANCE — Minist¯re des Affaires étrang¯res et européennes Sponsorzy wernisa˝y „Czas Kultury” A. Blikle Czeskie Centrum w Warszawie Freixenet ERSTE Stiftung Kenwood Forum Polska Agencja Fotografów De Longhi Fundacja Galerii Foksal Fundacja Kultura dla Tolerancji Partner programu dla dzieci Fundacja Sztuka i Technologia Bayer Fundacja Sztuki Polskiej ING Gadu-gadu Partner programu dla seniorów Gutek Film Emporia Telecom HOOP Polska Hostel Wilson Partner programu edukacyjnego INFOSCREEN dla szkó∏ „Zach´ta na kó∏kach" Instytut Adama Mickiewicza Fundacja Orange Instytut Goethego w Warszawie 6 Raport 2010 druk.indd 6 3/30/11 12:38:55 PM Kaliningradzki Filia∏ Gosudarstwiennowo Centra Sowremiennowo Iskusstwa Kino Muranów KOLORY Kunsthalle Wien Ludwig Museum Budapest — Museum of Contemporary Art Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP Museum moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien (MUMOK) Muzealnicze Studia Kuratorskie, Uniwersytet Jagielloƒski Muzeum Akademii Sztuk Pi´knych w Warszawie Muzeum Narodowe w Krakowie POKA POKA „Polityka” PRACOWNIA, Gdaƒsk ProfiLab Laboratorium Fotografii Profesjonalnej Radisson Centrum Hotel Warszawa Rajmund Ziemski Foundation RESERVED (LPP S.A.) Rosyjski OÊrodek Nauki i Kultury w Warszawie Rumuƒski Instytut Kultury w Warszawie Samsung Sternberg Press Stowarzyszenie Wikimedia Polska Towarzystwo Zach´ty Sztuk Pi´knych przy galerii Zach´ta Trans fotografia The Renaissance Society at the University of Chicago „uniGENDER” University of the Arts of London Central Saint Martins Uniwersytet Warszawski, projekt ASSYST „VIS À VIS” W´gierski Instytut Kultury w Warszawie 7 Raport 2010 druk.indd 7 3/30/11 12:38:55 PM W rok 2010 Zach´ta wkroczy∏a pierwszà w Polsce retrospektywà Zbigniewa Libery. Recepcja tej wystawy przekonuje dobitnie o przemianach, jakie nastàpi∏y w ciàgu ostatnich dziesi´ciu lat w postawie spo∏eczeƒstwa wobec sztuki wspó∏czesnej. Trudna i wymagajàca od widza sztuka Libery, poruszajàca wiele kontrowersyjnych tematów, zosta∏a przyj´ta z uwagà i powagà zarówno przez krytyk´, jak i publicznoÊç, a trzeba przypomnieç, ˝e nie tak wiele lat temu najg∏oÊniejszej pracy Libery Lego. Obóz koncentracyjny nie odwa˝ono si´ wystawiç w polskim pawilonie na biennale w Wenecji. Podobnie wielka mi´dzynarodowa wystawa Płeç? Sprawdzam! KobiecoÊç i m´skoÊç w sztuce Europy Wschodniej cieszy∏a si´ zainteresowaniem i pozwoli∏a naszym widzom spojrzeç oczami ma∏o lub w ogóle nie znanych artystów na problemy p∏ci w krajach podobnie jak Polska poddanych re˝imowi komunistycznemu. Wystawa ta, przygotowana razem z Museum moderner Kunst Stiftung Ludwig w Wiedniu i ERSTE Stiftung, by∏a powa˝nym przedsi´wzi´ciem organizacyjnym i przyk∏adem dobrej wspó∏pracy mi´dzynarodowej. Obok wielkich przedsi´wzi´ç uda∏o si´ nam przypomnieç dzie∏a Jana Lebensteina, a tak˝e uczciç wystawà retrospektywnà Rajmunda Ziemskiego, niedawno zmar∏ego artyst´, zwiàzanego z warszawskà Akademià Sztuk Pi´knych i warszawskim Êrodowiskiem artystycznym. Przed otwarciem ostatnich w 2010 roku wystaw — Katarzyna Kozyra. Casting i Ryszard KapuÊciƒski. Z Imperium. Fotografie — niespodziewanie dla siebie samej odesz∏am z Zach´ty, obejmujàc dyrekcj´ Muzeum Narodowego w Warszawie. Po blisko dziesi´ciu latach pracy pozostawi∏am Zach´t´ w kompetentnych r´kach Hanny Wróblewskiej, której w tym miejscu chc´ podzi´kowaç za wszystkie lata lojalnej i ˝yczliwej wspó∏pracy. Dzi´kuj´ ca∏emu Zespo∏owi Zach´ty, o którym myÊl´ z wielkà wdzi´cznoÊcià — za oddanie sprawom sztuki wspó∏czesnej, otwartoÊç i szczery entuzjazm w podejmowaniu niekonwencjonalnych i coraz to nowych zadaƒ. Naszemu organowi za∏o˝ycielskiemu, Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, sk∏adam podzi´kowania za zaufanie i umo˝liwienie nam dzia∏ania zgodnie z naszymi przekonaniami i wyborami estetycznymi. Wyrazy wdzi´cznoÊci kieruj´ do Cz∏onków Rady Programowej za wspieranie naszych projektów, bo to ˝yczliwe oceny ferowane na dorocznych spotkaniach Rady dodawa∏y nam si∏ i pomaga∏y wierzyç w s∏usznoÊç naszej wizji i strategii. Dzi´kuj´ artystom, kuratorom i projektantom wystaw, autorom katalogów i wszystkim naszym wspó∏pracownikom za najwspanialsze doÊwiadczenie wspó∏dzia∏ania na rzecz rozwoju nowej sztuki i zjednywania dla niej odbiorców, oraz krytykom, którzy podj´li trud poÊredniczenia w tym procesie. Mam nadziej´, ˝e przemiana postaw wobec nowej sztuki, której jesteÊmy Êwiadkami, to rezultat zbiorowych wysi∏ków nas wszystkich, twórców i odbiorców — obywateli kultury. Agnieszka Morawiƒska Dyrektor Zach´ty Narodowej Galerii Sztuki w latach 2001–2010 Annette Messager. Na pokaz (Faire parade) 8 Taniec skalpu, 2009, fot. Marek Krzy˝anek © Agencja Medium Raport 2010 druk.indd 8 3/30/11 12:38:55 PM Raport 2010 druk.indd 9 3/30/11 12:38:56 PM Sk∏ad Rady Programowej przy Zach´cie Narodowej Galerii Sztuki Jacek Dehnel Poeta, prozaik, t∏umacz Rainer Fuchs Wicedyrektor Museum moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien (MUMOK), kurator wystaw sztuki wspó∏czesnej Piotr Gruszczyƒski Krytyk teatralny, dramaturg w Nowym Teatrze w Warszawie Béatrice Josse Historyczka sztuki i prawniczka, dyrektorka Fonds régional d’Art contemporain (FRAC) Lotaryngii Krzysztof Knittel Kompozytor i wykonawca Marta LeÊniakowska Historyczka sztuki (historia architektury nowoczesnej), profesor w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk Zbigniew Libera Artysta, autor obiektów, instalacji, filmów wideo, wideoinstalacji, fotografii, dzia∏aƒ multimedialnych, wyk∏adowca Akademii Sztuk Pi´knych w Pradze Andrzej Mencwel Historyk i krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, publicysta, profesor w Instytucie Kultury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i na Wydziale Re˝yserii Akademii Teatralnej w Warszawie Mark Nash Krytyk i teoretyk filmu i sztuki wideo, kurator, profesor w Royal College of Art w Londynie (kieruje wydzia∏em Curating Contemporary Art) Piotr Nowicki Prezes Towarzystwa Zach´ty Sztuk Pi´knych Piotr Piotrowski Historyk sztuki, profesor w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu Krzysztof Pomian Filozof i eseista. Od 1973 mieszka we Francji, od 1984 roku profesor w Centre National de la Recherche Scientifique w Pary˝u oraz od 1999 roku na Uniwersytecie Miko∏aja Kopernika w Toruniu. Od 2001 roku dyrektor naukowy Muzeum Europy powstajàcego w Brukseli Maria Poprz´cka Historyczka sztuki, profesor w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego Jacek Sempoliƒski Malarz i autor tekstów o sztuce, emerytowany profesor Akademii Sztuk Pi´knych w Warszawie Andrzej Starmach Historyk sztuki, marszand i dyrektor Galerii Starmach w Krakowie Andrzej Szczerski Historyk sztuki, kierownik muzealniczych studiów kuratorskich w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagielloƒskiego, od 2009 roku Prezes Sekcji Polskiej Mi´dzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA) Raport 2010 druk.indd 11 3/30/11 12:38:58 PM Sprawozdanie z posiedzenia Rady Programowej w dniu 23 marca 2010 Agnieszka Morawiƒska powita∏a cz∏onków Rady Programowej oraz poinformowa∏a o zapowiedzianych nieobecnoÊciach: Marka Nasha i Krzysztofa Pomiana oraz