MUHAKEME ISSN: 2636-8749 Cilt II Sayı I Sosyoloji Psikoloji Felsefe http://dergipark.gov.tr/muhakeme MUHAKEME DERGİSİ/JOURNAL Yıl/Year: 2019 (Haziran/June) Cilt/Volume:2 – Sayı/Issue: 1 E-ISSN: 2636-8749 İmtiyaz Sahibi/Owner Doç. Dr. Metin KILIÇ Editörler/Editors Dr. Metin KILIÇ Dr. Esra ZIVRALI YARAR Dr. Adnan ESENYEL Dr. Cihan ERTAN Yayın Kurulu/Editorial Board Dr. Abulfaz SÜLEYMANOV, Üsküdar Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. A. Kadir ÇÜÇEN, Uludağ Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Ali ASKEROV, Kuzey Carolina Üniversitesi, ABD Dr. Ali ESGİN, İnönü Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Anita CHAN, Avustralya Ulusal Üniversitesi, AVUSTRALYA Dr. Aylin GÖRGÜN BARAN, Hacettepe Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Aynur BUNYATOVA, Bakü Devlet Üniversitesi, AZERBAYCAN Dr. Cherifa KLAA, Cezayir Üniversitesi, CEZAYİR Dr. Gönül DEMEZ, Akdeniz Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Hamit COŞKUN, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Işık EREN, Uludağ Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Kazım Özkan ERTÜRK, Düzce Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Khosrow Bagheri NOAPARAST, Tahran Üniversitesi, İRAN Dr. Magdy TORAB, Domanhour Üniversitesi, MISIR Dr. Mehmet Tayfun AMMAN, Sakarya Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Mustafa TALAS, Ömer Halis Demir Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Nanuli KATCHARAVA, İ.C. Tiflis Devlet Üniversitesi, GÜRCİSTAN Dr. Panos VOSTANİS, Leicester Üniversitesi, İNGİLTERE Dr. Paula Maria Guerra TAVARES, Porto Üniversitesi, PORTEKİZ Dr. Rafal SMOCZYNSKI, Polonya Bilimler Akademisi, POLONYA Dr. Svetlana A. LYAUSHEVA, Adıge Devlet Üniversitesi, ADİGE CUMHURİYETİ Dr. Vehbi BAYHAN, İnönü Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Vladimir GRADEV, Yeni Bulgar Üniversitesi, BULGARİSTAN Dr. Yahya Mustafa KESKİN, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, TÜRKİYE Dr. Zohreh KHOSRAVİ, Alzahra Üniversitesi, İRAN Muhakeme bağımsız, uluslararası ve hakemli ve bir e-dergidir. Yılda iki kez, Haziran ve Aralık aylarında yayımlanır. Muhakeme is an independent, international and peer-reviewed e-journal. It is published twice a year in June and December. i BU SAYININ HAKEM KURULU/REVIEWERS OF CURRENT ISSUE Dr. Abulfaz SÜLEYMANOV, Üsküdar Üniversitesi Dr. Kazım Özkan ERTÜRK, Düzce Üniversitesi Dr. Çağdaş Ümit YAZGAN, Hacı Bayram Veli Üniversitesi Dr. Göklem TEKDEMİR YURTDAŞ, İstanbul Üniversitesi Dr. İbrahim AKKAŞ, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Dr. Meral TİMURTURKAN, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Dr. Cihan AKKAYA, Karabük Üniversitesi Dr. Mehmet GÜNER, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Dr. Pelin Özgür POLAT, University of St Andrews Dr. Emre ÖZTÜRK, Düzce Üniversitesi Dr. Handan AKYİGİT, Sakarya Üniversitesi Dr. Celalettin YANIK, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi İletişim / Contact [email protected] ii İÇİNDEKİLER/CONTENTS Gülden KILIÇ Kadın Akademisyenlerin Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet Algısı: Düzce Üniversitesi Örneği Female Academics’ Perceptions of Economic Violence Towards Woman: The Case of Düzce University 1-33 Büşra ALPARSLAN Marksizim ve Dil Felsefesi: Psikoloji Çerçevesinde Bir İnceleme Marxism and Philosophy of Language: A Reviev With Psychological Perspective 34-43 İbrahim AKKAŞ & Oben LALELİ Türkiye’deki Kırdan Kente Göçün Sosyal ve Ekonomik Nedenleri: Erzincan İli Merkez İlçesi Örneği Social and Economic and Psychosocial Reasons of Rural Migration Example of Central District of Erzincan 44-59 Nida KAHRAMAN & Melda CİNMAN Kamu Diplomasisinin Uygulama Alanı Olarak Sağlık Diplomasisi Health Diplomacy as an Implemantation Area of Public Diplomacy 60-71 Hamza KURTKAPAN Yaşlılar İçin Bir Sosyal Sermaye Kaynağı Olarak Emekli Dernekleri: İstanbul Örneği Pensioners' Associations as a Social Capital Source for the Elderly: The Case of İstanbul 72-22 Metin KILIÇ Sosyolojik Açıdan Sporda Şiddet Olgusu: Bütüncül Bir Bakış Fact of Violence in Sports from Sociological Perspective: A Holistic View 83-98 Mehmet KARANFİLOĞLU Savaş, Kadın, Çocuk ve Göç Üzerine: Suriye Örneği A Study on War, Women, Children and Immigration: The Sample of Syria 99-124 iii Muhakeme Dergisi/Journal, 2(1) (2019) 1-33 Journal Homepage:Muhakeme www.dergipark.gov.tr/muhakeme Dergisi Journal Homepage: www.dergipark.gov.tr/muhakeme ISSN 2636-8749 DOI: 10.33817/muhakeme.518959 Kadın Akademisyenlerin Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet Algısı: Düzce Üniversitesi Örneği Gülden KILIÇ1 ÖZET Kadına yönelik şiddetin çeşitli türleri ile mücadele edebilmek için izlenmesi gereken öncelikli yol şiddetin görünür hale gelmesidir. Karşı karşıya kalınan şiddet türünün kavramsal içeriğinin doldurulması gerekmektedir. Farklı unsurlar göz önünde bulundurulduğunda belirtilen hususların, toplumsal yapıda aktör olan ve daha çok üst tabakaya yakın olan akademisyen kadınlar tarafından nasıl anlamlandırıldığı sorusu akla gelmektedir. Bu açıdan yaptığımız çalışmada, kadın akademisyenlerin gözünden genel olarak kadının toplumdaki yerini, kadına yönelik şiddeti ve özel olarak kadına yönelik ekonomik şiddeti nasıl anlamlandırdıkları analiz edilmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemiyle 7 evli ve 7 bekâr kadın akademisyenle yapılan görüşmelerde çarpıcı sonuçlara ulaşılmış, kadına yönelik ekonomik şiddet ve diğer şiddet türlerinin azaltılmasında kadının ne kadar önemli fonksiyonlarının olduğu ortaya konulmuştur. Anahtar kelimeler: ekonomik şiddet, kadın, kadın akademisyen, şiddet, toplum Female Academics’ Perceptions of Economic Violence Towards Woman: The Case of Düzce University ABSTRACT To be able to contend with the various kinds of the violence against women, primary path that should be followed is making the violence apparent. The conceptual content of the kind of violence being faced must be cleared up. When the various parameters are taken into considerations, the question of how the given matters are being interpreted by the academic women who are actors in societal structure and mostly closer to the upper strata comes to mind. In this study we conducted by this perspective, from the eyes of the women academics, how they interpret the woman’s position in the society, the violence against women and specifically the economic violence towards woman are tried to be evaluated. By qualitative research methods, in the interviews conducted with 7 married and 7 single women striking results have been deduced; how important functions that the woman has in the attenuation of the economic violence against women and other violence types have been revealed. Keywords: economic violence, woman, female academic, violence, society GİRİŞ Toplumsal yaşamda her geçen gün şiddet olgusunun çeşitlenerek arttığını söylemek mümkündür. Gündelik yaşamın her alanında karşımıza çıkan şiddetin çeşitlerinden olan kadına yönelik şiddetin günümüzde arttığını belirtmek pekte yanlış olmaz. Çünkü son dönemlerde medyada çıkan haberlerde eskiye göre, yoğunlukla kadına karşı şiddetle karşılaşılmaktadır. Esasında burada sorulması gereken soru kadına yönelik şiddet olaylarının artması mı? Yoksa geçmişte de var olan bu şiddetin görünürlüğünün gün yüzüne çıkması mıdır? Toplumsal cinsiyet bağlamında aile içi ilişkilerde değişme söz konusu olduğu taktirde, değer yargılarında değişme durumunun görünürlüğü artmaktadır. Bu 1 Öğrt. Gör., Düzce Üniversitesi, Kaynaşlı Meslek Yüksekokulu, Acil Durum ve Afet Yönetimi Programı, [email protected] Bu çalışma 2017 yılında Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü’nde kabul edilen “Kadın Akademisyenlerin KadınaYönelik Ekonomik Şiddet Algısı: Düzce Üniversitesi Örneği” adlı yayımlanmamış Yüksek lisans tezinden üretilmiştir. 1 Makale Türü: Araştırma Makalesi – Geliş Tarihi: 29/01/2019 – Kabul Tarihi:23/02/2019 görünürlüğün artmasında kuşkusuz kadının bilinçlilik seviyesinde yükselmenin, eğitim seviyesinin, gündelik yaşam pratiklerinin değişiminin ve medya gibi unsurların büyük etkisi bulunmaktadır. Belirtilen bu gibi unsurlar kadına yönelik şiddetin çeşitliliğini ortaya koyup, görünürlüğünü arttırsa da bilindiği gibi şiddet türleri, birbirini doğuran ve besleyen yapıdadır. Şiddet türlerinin birbirine eşlik ettiği ve pek çok vakada birkaç şiddet türünün bir arada yaşandığı yapılan çalışmalarda açıkça gözükmektedir. Toplumda fiziksel ve cinsel şiddet direkt olarak görülebilen ve aile içerisinde kadına ve çocuğa karşı en çok uygulanan şiddet türlerindendir. Somut olarak gözlenebilen bu şiddet türlerinin toplumsal algıda ön plana çıkması diğer şiddet türlerinin göz ardı edilmesine imkân vermemelidir. Kadınların birçoğunun günümüzde tam olarak anlamlandıramadığı, bilim dünyasında da yakın zamanlarda kendisine çalışma alanı bulan ekonomik şiddet olgusu belki de diğer şiddet türlerine göre çok daha yüksek seviyededir. Daha çok dolaylı olarak varlığını hissettiren psikolojik etmenlerle birlikte ele alınan ekonomik şiddet bir erkek suiistimali olarak görülmekte, kadınların ihtiyaçlarını karşılamak için para bağımlılığını ortaya koymaktadır (Kocadaş ve Kılıç, 2012: 351). Bu durumun daha çok düşük sosyo-ekonomik yapıdaki ailelerde gözlendiğini (Köse ve Beşer 2007: 116) ve kadın yaşamını bağımlı hale getirip sınırlandırdığını söyleyebiliriz. Kadın yaşamını önemli oranda etkileyen, kadını bağımlı ve fakir hale getiren ekonomik şiddet dar kapsamda; eşin para vermemesi, harcamaları sınırlaması, kadının gelirine el koyması, zorla çalıştırılması ya da çalışmasına izin vermemesi biçiminde tanımlanabilir. Ekonomik şiddet örneklerini çoğaltan bir başka tanımlama ise; kadının çalışma hayatına katılmasının, gelir elde etmesinin, kocası, evlâtları, akrabaları tarafından engellenebilmesi ya da tam tersine istemediği bir işte çalışmaya zorlanması, kazandığı paranın elinden alınması, ailenin geçiminin sağlanmasının kadına yüklenebilmesi, mirastan ve mülkiyetten eşit hak elde edememesi