KEBAN BARAJ GÖLÜ YURTBAŞI MEVKİİ, HAZAR GÖLÜ VE DEDEYOLU GÖLETİ’NİN ZOOPLANKTON FAUNASI VE MEVSİMSEL DEĞİŞİMLERİNİN İNCELENMESİ Yük. Müh. Necla İPEK Doktora Tezi Su Ürünleri Temel Bilimler Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Serap SALER HAZİRAN-2015 T.C FIRAT ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KEBAN BARAJ GÖLÜ YURTBAŞI MEVKİİ, HAZAR GÖLÜ VE DEDEYOLU GÖLETİ’NİN ZOOPLANKTON FAUNASI VE MEVSİMSEL DEĞİŞİMLERİNİN İNCELENMESİ DOKTORA TEZİ Yük. Müh. Necla İPEK Anabilim Dalı: Su Ürünleri Temel Bilimler Danışman: Doç. Dr. Serap SALER ELAZIĞ 2015 ÖNSÖZ Bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde bilgi ve tecrübesiyle her zaman yanımda olup çalışmam boyunca incelemelerimi yapmamam için bana odasının kapısını açan ve beni destekleyen değerli danışman hocam Doç. Dr. Serap Saler’e, tez çalışmam boyunca yardımlarını ve desteklerini esirgemeyen aileme çok teşekkür ederim. NECLA İPEK ALIŞ Elazığ - 2015 II İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ................................................................................................................................. II İÇİNDEKİLER .................................................................................................................... III ÖZET .................................................................................................................................... VI ABSTRACT ......................................................................................................................... VII ŞEKİLLER LİSTESİ .......................................................................................................... VIII TABLOLAR LİSTESİ ........................................................................................................ XI 1.GİRİŞ ................................................................................................................................. 1 2.MATERYAL VE METOD .............................................................................................. 15 2.1.Çalışma Alanı .................................................................................................................. 15 2.1.1.Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii ............................................................................. 16 2.1.2. Hazar Gölü .................................................................................................................. 18 2.1.3.Dedeyolu Göleti ........................................................................................................... 20 2.2. Fiziksel ve Kimyasal Parametreler ................................................................................. 21 2.3. Zooplankton Örneklerinin Alınması ve Saklanması ..................................................... 22 2.4. Zooplankton Türlerinin Teşhis Edilmesi ........................................................................ 22 2.5. Zooplankton Türlerinin Sayımı ..................................................................................... 22 2.6. İndeks Analizleri ............................................................................................................ 23 2.7. İstatistiki Analizler ......................................................................................................... 25 3. BULGULAR .................................................................................................................... 26 3.1. Fiziksel ve Kimyasal Parametreler .............................................................................. 26 3.1.1. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii Yüzey Suyu Sıcaklığı ......................................... 26 3.1.2. Hazar Gölü Yüzey Suyu Sıcaklığı .............................................................................. 27 3.1.3. Dedeyolu Göleti Yüzey Suyu Sıcaklığı ...................................................................... 27 3.1.4. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii Aylık pH Değişimi…………………………….28 3.1.5. Hazar Gölü Aylık pH Değişimi ................................................................................... 29 3.1.6. Dedeyolu Göleti Aylık pH Değişimi ........................................................................... 29 3.1.7. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii Çözünmüş Oksijen Miktarının Değişimi .......... 30 3.1.8. Hazar Gölü Çözünmüş Oksijen Miktarının Değişimi ................................................. 31 3.1.9. Dedeyolu Göleti Çözünmüş Oksijen Miktarının Değişimi ......................................... 31 3.2. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii, Hazar Gölü ve Dedeyolu Gölet’inden Bulunan Zooplankton Türleri ........................................................................................ 32 3.2.1. Rotifera Grubu ............................................................................................................. 32 III 3.2.2. Cladocera Grubu ......................................................................................................... 35 3.2.3. Copepoda Grubu ......................................................................................................... 36 3.3. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii, Hazar Gölü ve Dedeyolu Gölet’in de Bulunan Zooplankton Türlerinin Mevsimsel Değişimleri ............................................. 37 3.3.1.Keban Barajı Yurtbaşı Mevkii’inde teşhis edilen türlerin istasyonlara göre mevsimsel ve m3 deki birey sayılarının dağılımları ..................................................... 37 3.3.2. Hazar Gölü’nde teşhis edilen türlerin istasyonlara göre mevsimsel ve m3 deki birey sayılarının dağılımları .............................................................................. 47 3.3.3. Dedeyolu Göleti’nde teşhis edilen türlerin istasyonlara göre mevsimsel ve m3 deki birey sayılarının dağılımları ............................................................................... 57 3.4. Zooplankton Türlerinin Nisbi Yoğunlukları .................................................................. 65 3.5. Çalışma Bölgelerindeki Bulunan Organizmaların İstasyonlara Göre Mevsimsel Dağılımı ............................................................................................... 69 3.5.1. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii 1. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması ................................... 69 3.5.2. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii 2. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması .................................. 70 3.5.3. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii 3. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması .................................. 71 3.5.4. Hazar Gölü 1. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması ........................................................ 72 3.5.5. Hazar Gölü 2. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması ....................................................... 73 3.5.6. Hazar Gölü 3. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması ....................................................... 74 3.5.7. Dedeyolu Göleti 1. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması ....................................................... 75 3.5.8. Dedeyolu Göleti 2. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin ................................................................................ 76 3.5.9. Dedeyolu Göleti 3. istasyonda bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel değişiminin karşılaştırılması ..................................................... 77 3.6. Çalışma Bölgelerinde En Fazla Bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda Türlerinin İstasyonlara Göre Dağılımları .................................................................... 78 IV 3.6.1. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevkii’nde En Fazla Bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda Türlerinin İstasyonlara Göre Dağılımları .............................................. 79 3.6.2. Hazar Gölü’nde En Fazla Bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda Türlerinin İstasyonlara Göre Dağılımları .................................................................... 81 3.6.3. Dedeyolu Göleti’nde En Fazla Bulunan Rotifera, Cladocera ve Copepoda Türlerinin İstasyonlara Göre Dağılımları ................................................................... 84 3.7. Zooplankton Türlerinin Mevsimsel olarak % Dağılımları ............................................. 88 3.8. Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevki, Hazar Gölü ve Dedeyolu Göleti’nde tespit edilen organizmaların Toplam Birey Sayısı (birey/m3 ), H’ (Tür çeşitliliği) ve D (Margalef indeksi) değerleri ....................................................................................... 97 3.9. Sorenson Benzerlik İndeksine Göre Zooplanktonun Değerlendirilmesi ........................ 100 3.10. Korelasyon analizlerine Göre Zooplanktonun Değerlendirilmesi ............................... 103 3.11.Keban Baraj Gölü Yurtbaşı Mevki, Hazar Gölü ve Dedeyolu Göleti’nde Tespit Edilen Zooplankton Türlerinin α, β, γ dağılımı’na Göre Değerlendirilmesi ........................... 106 4. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 108 KAYNAKLAR ..................................................................................................................... 126 EKLER ................................................................................................................................