Limburgs wielerplan 2015 - 2020 Colofon Uitgave Provincie Limburg bezoekadres: Limburglaan 10 te Maastricht postadres: Postbus 5700, 6202 MA Maastricht tel.: +31 (0)43 389 99 99 e-mail: [email protected] www.limburg.nl 15-3653 Limburgs Wielerplan 2015 - 2020 Maastricht, 17 november 2015 WK Wielrennen op de weg Limburg 2012 Maastricht fotografie: Wouter Roosenboom 4 Inhoudsopgave Blz. Hoofdstuk 0 - Inleiding 7 Hoofdstuk 1 – Foto Limburgse wielerwereld 11 Hoofdstuk 2 – Breedtesport/sportstimulering 13 2.1 Versterking verenigingen 14 2.2 Sportstimulering/behoud & werving leden 14 Hoofdstuk 3 – Talentontwikkeling/topsport 17 3.1 RTC Wielrennen 17 3.2 NTC Wielrennen 17 3.3 Professionele wielerploegen 18 Hoofdstuk 4 – Wielerevenementen 21 4.1 Kalender wielerwedstrijden 21 4.2 Kalender wielertoertochten 22 4.3 Coördinatie en ondersteuning wielerevenementen 23 4.4 Lobby majeure wielerevenementen 2016 – 2024 24 4.5 Limburg Cycling Classics 25 Hoofdstuk 5 –Wieleraccommodaties 27 5.1 Veilig(er)e Wieler Omgevingen 27 5.2 Routestructuren 29 5.3 Innovatie in en rondom de wielersport 30 Hoofdstuk 6 – Overige faciliteiten en ontwikkelingen 33 6.1 Wielermuseum 33 6.2 Euregionale samenwerking met Bike Valley 33 Hoofdstuk 7 – Organisatiestructuur 35 Hoofdstuk 8 – Communicatie 37 Hoofdstuk 9 – Financiën 39 Hoofdstuk 10 – Geraadpleegde partijen 41 Hoofdstuk 11 – Geraadpleegde documenten 43 Bijlage – Foto Limburgse wielerwereld 45 Limburgs Wielerplan 2015 - 2020 5 Klimclassic 2014 fotografie: Aktiefoto.nl 6 Inleiding Op 6 februari 2015 is de Accentennotitie Sport Limburg Beweegt! door Provinciale Staten vastgesteld, die als doel heeft een efficiënter en effectiever sportbeleid te realiseren, waardoor meer waarde voor de provinciale investeringen wordt verkregen. Op basis van deze Accentennotitie Sport en het Coalitieakkoord 2015-2019 is een nieuw Uitvoeringsprogramma Sport 2015-2017 ontwikkeld. In dit Uitvoeringsprogramma Sport is als activiteit benoemd het inrichten van provinciale platforms per sporttak, op basis van een sporttakplan. Dit geldt in het bijzonder voor de wielersport met als doel om een eenduidige structuur in Limburg te realiseren waarbij de resultaten van een sporttakplan in een meerjarige samenwerkingsovereenkomst worden vastgelegd. Binnen dit kader is opdracht gegeven om een nieuw Limburgs Wielerplan te ontwikkelen. De Provincie heeft éénmalig het voortouw genomen om het wielerplan te ontwikkelen, hierna is dit een verantwoordelijkheid van het platform van de wielersport. Gezien de doorontwikkeling van de wielersport de afgelopen jaren en de potentiële effecten op het terrein van gezondheid, sociale cohesie, economie en toerisme, ruimtelijke ontwikkeling en de branding van Limburg, is het Limburgs Wielerplan voor meer stakeholders van belang dan alleen uit de sporttak wielrennen. Zo groeide ook de behoefte van alle stakeholders om te komen tot één platform voor de wielersport in Limburg, dat voor iedereen als aanspreekpunt fungeert voor deze sporttak. Het nieuwe Limburgs Wielerplan is derhalve een inhoudelijk kader dat erop gericht is om enerzijds de wielersport in Limburg te versterken en anderzijds erop gericht om een bijdrage te leveren aan positieve effecten op voornoemde terreinen. Daarnaast levert het plan een bijdrage aan een proactieve samenwerking op euregionaal niveau en kan verbinding gemaakt worden met Bike Valley in Belgisch Limburg. Historie Limburgs Wielerplan In 2007 is het eerste Limburgs Wielerplan opgesteld. De aanleiding van dit plan was het gegeven dat de wielersport in Limburg op een dieptepunt was beland voor wat betreft het aantal wedstrijden, verenigingen, ledenaantallen en de prestaties van de Limburgse wielrenners. Ook was er destijds geen afstemming tussen de Limburgse gemeenten en troefde men elkaar financieel af om een NK Wielrennen binnen te halen. Toch had Limburg nog altijd de naam van een wielerprovincie en bevatte de regio de ingrediënten om daadwerkelijk tot dé wielerprovincie van Nederland uit te groeien. Met dit besef heeft het Limburgse wielerveld in 2007 ambities geformuleerd, gestimuleerd door de Provincie en met hulp van Huis voor de Sport Limburg en Topsport Limburg. Zo ontstond het Limburgs Wielerplan, waarmee invulling werd gegeven om in samenhang breedtesport, talentontwikkeling, topsport, evenementen en accommodaties te ontwikkelen. Ook de gemeenten gingen met elkaar in gesprek om hun ambities ten aanzien van wielerevenementen af te stemmen. Deze afstemming werd eveneens in 2007 gebundeld onder de noemer ‘Overleg Limburgse Wielergemeenten’ waarbij de Provincie op verzoek van de gemeenten dit overleg coördineerde. Als eerste resultaat werd een meerjarige ‘ambitie wielerkalender’ opgesteld voor de periode 2008-2014, met onder meer een Wereld kampioenschap wielrennen op de weg. Het tweede resultaat uit dit overleg was de oprichting van een uniek Limburgs Wielerfonds in 2014 waarbij de aangesloten (wieler) gemeenten zich bereid toonden om te investeren in de wielersport in de volle breedte, naast investeringen in (incidentele) wielerwedstrijden. Om de coördinatie van het ambitieuze wielerplan vorm te geven werd de Wieler Federatie Limburg (WFL) opgericht. Op initiatief van de WFL kregen vertegenwoordigers van de drie in Limburg actieve wieler- en fietsbonden, KNWU, NWB en NTFU in deze federatie een bestuurszetel. Limburgs Wielerplan 2015 - 2020 7 In het Uitvoeringsprogramma Sport van Provincie Limburg is de wielersport tot speerpuntsport benoemd. Dit was in zekere zin een vanzelfsprekende keuze vanwege het unieke Limburgse heuvellandschap, de Euregionale ligging en de reeds jarenlange wielercultuur. Wielrennen hoort bij Limburg en het belang van deze tak van sport is groot voor Limburg. Jaarlijks fietsen honderdduizenden mensen georganiseerd of ongeorganiseerd in Limburg. Het grote aantal toertochten, wel of niet als side-event van een wielerwedstrijd, spreekt wat dit betreft boekdelen. Topsport en breedtesport worden zo onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Ook veel Limburgers fietsen georganiseerd en vooral in ongeorganiseerd verband. De Limburgse wielerevenementen hebben jaarlijks een grote economische spin-off voor onder meer de toeristische sector en topevenementen zoals de Amstel Gold Race en het WK Wielrennen op de weg laten heel de wereld via de media zien hoe mooi en uniek Limburg is. Uit onderzoek blijkt tevens dat de Limburgse burger trots is op haar wielerevenementen. Daarnaast biedt de samenwerking tussen de kennisinstellingen en bedrijven op Limburgs (Brightland Campus) en euregionaal niveau (Aken en Hasselt/ Leuven) kansen op het terrein van innovatie, in samenwerking met de op Limburg georiënteerde (top) wielerploegen. Op basis van het Limburgs Wielerplan werd de uitvoering opgepakt. Zo ontstonden er stimuleringsprogramma’s voor de breedtesport, eerst uitgevoerd door Huis voor de Sport Limburg (2010- 2012), daarna door de WFL (2013-2014) en werden talenten ondersteund via de opgerichte regionale en nationale trainingscentra in de Sportzone te Sittard-Geleen; is de eerder genoemde meerjarige wielerevenementenkalender gerealiseerd met diverse NK’s Wielrennen (o.a. weg, mountainbike) en het WK Wielrennen op de weg in 2012 als hoogtepunten, zijn er Veilige Wieler Omgevingen ontwikkeld, zijn evenementorganisatoren ondersteund en hebben diverse top wielerploegen en selecties Limburg als uitvalsbasis gekozen. Daarnaast zien wij dat de Limburgse profwielrenners de laatste jaren steeds beter presteren. Roy Curvers, Wout Poels en de jonge talenten Tom Dumoulin en Mike Teunissen hebben uitstekende prestaties geleverd, waarbij het schitterende optreden van Tom Dumoulin in de Vuelta 2015 heel wielerminded Nederland en Limburg in het bijzonder in vervoering bracht. Aandachtspunten Echter, naast de behaalde inhoudelijke resultaten blijven er ook aandachtspunten rondom de wielersport in Limburg: ■ Ondanks de investeringen gedurende de afgelopen jaren blijkt dat de huidige aanpak van breedtesport te weinig resultaat voor de verenigingen heeft opgeleverd. ■ De bestuurskracht van een aantal wielerverenigingen en wedstrijd- en toertochtorganisatoren staat onder druk. ■ De periode van economische recessie van de afgelopen jaren heeft de sponsorwerving onder druk gezet. Zonder provinciale en gemeentelijke ondersteuning is de continuïteit van vele wedstrijden (bijna) niet mogelijk. Hierdoor is de verhouding publieke- en private bijdragen bij diverse evenementen niet meer in balans. ■ Er is grote versnippering ontstaan in initiatieven door vele actoren. Hierdoor komt het regelmatig voor dat bij de uitvoering te veel naar Provincie Limburg wordt gekeken. ■ De huidige WFL is onvoldoende in staat gebleken om dé centrale en breed gedragen organisatie te zijn voor de wielersport in Limburg ■ De groei van het aantal wielerwedstrijden en toertochten leidt ook tot overlast en dat tast het draagvlak aan. Afstemming/coördinatie van de planning van deze evenementen is een noodzaak om de positieve effecten voor Limburg te behouden. ■ Door de ontwikkelingen van de afgelopen jaren en de economische belangen van de wielersport (o.a. op het terrein van innovatie, zorg en gezondheid) treden andere partijen toe tot de wielerwereld in Limburg zoals wielersport gerelateerde bedrijven en kennisinstellingen. Het is van belang deze nieuwe, potentiele partners actief bij het beleid te betrekken. 8 ■ Voor alle onderdelen van het Limburgs Wielerplan (breedtesport, talentontwikkeling, evenementen en accommodaties) geldt dat er door partijen efficiënter en constructiever samengewerkt moet worden en dat de Provincie