RAPORT O STANIE POWIATU CHOJNICKIEGO Raport o stanie Powiatu Chojnickiego Szanowni Państwo Po raz pierwszy oddajemy w Wasze ręce Raport o stanie Powiatu Chojnickiego. To dosyć obszerny dokument, w którym znajdziecie Państwo podstawowe informacje na temat działalności zarówno powiatu, jak też jednostek podległych. Raport stanowi podsumowanie całego 2018 roku. Zawiera informacje na temat zrealizowanych uchwał, zadań podejmowanych przez poszczególne jednostki oraz przedsięwzięć wynikających ze Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do Roku 2025 r. Poruszona została w nim między innymi problematyka edukacji, pomocy społecznej, współpracy z organizacjami pozarządowymi, porządku publicznego czy ochrony środowiska. Po zapoznaniu się z raportem przekonacie się Państwo, że wachlarz przedsięwzięć realizowanych przez powiat w ramach zadań własnych i zleconych jest bardzo szeroki i niniejsze opracowanie, chociaż obszerne, pewnie jeszcze nie wyczerpuje całego tematu. Raport to przede wszystkim podsumowanie pracy zarządu jako organu władzy wykonawczej, ale także rady powiatu jako organu uchwałodawczego. Dokument adresowany jest do wszystkich zainteresowanych rozwojem powiatu chojnickiego. Samorządowcy z racji pełnionych funkcji posiadają wiedzę o regionie, który reprezentują, są poinformowani o silnych i słabszych stronach tego złożonego organizmu. Raport więc kierujemy przede wszystkim do mieszkańców, jednocześnie zapraszając Państwa do analizy i dyskusji nad nim. Tworzymy społeczeństwo obywatelskie, które ma prawo głosu w sprawach ważnych dla regionu, a debata publiczna, do której zachęcam przy okazji niniejszego raportu, jest jednym z narzędzi demokracji. Starosta Chojnicki Marek Szczepański 1 SPIS TREŚCI I. Wprowadzenie…………………………………………………………………………………………… 4 II. Charakterystyka Powiatu Chojnickiego…………………………………………. 5 III. Działalność Zarządu Powiatu Chojnickiego…………………………………… 7 1. „Strategia Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025”…………………… 12 2. Edukacja publiczna…………………………………………………………………………………… 26 3. Promocja i ochrona zdrowia……………………………………………………………………. 73 4. Pomoc społeczna………………………………………………………………………………………. 80 5. Wspieranie rodziny i systemu pieczy zastępczej…………………………………… 91 6. Polityka prorodzinna………………………………………………………………………………… 102 7. Transport zbiorowy i dróg publicznych ………………………………………………… 103 8. Wspieranie osób niepełnosprawnych ……………………………………………………. 129 9. Kultura oraz ochrona zabytków i opieka nad zabytkami…………………….. 135 10. Geodezja, kartografia i kataster………………………………………………………………. 146 11. Gospodarka nieruchomościami………………………………………………………………. 149 12. Administracja architektoniczno-budowlana…………………………………………. 150 13. Ochrona środowiska i przyrody, rolnictwo, leśnictwo i rybactwo 151 śródlądowe ……………………………………………………………………………………………….. 14. Porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli………………………………….. 159 15. Ochrona przeciwpowodziowa, w tym wyposażenie i utrzymanie 177 powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowa i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska………………………………………………………………………………. 16. Przeciwdziałanie bezrobociu oraz aktywizacja lokalnego rynku 178 pracy…………………………………………………………………………………………………………… 17. Ochrona praw konsumenta…………………………………………………………………….. 186 2 Raport o stanie Powiatu Chojnickiego 18. Obronność…………………………………………………………………………………………………. 189 19. Promocja powiatu…………………………………………………………………………………….. 191 20. Współpraca i działalność na rzecz organizacji pozarządowych …………. 197 21. Nieodpłatna pomoc prawna na terenie Powiatu Chojnickiego……………. 200 IV. Podsumowanie……………………………………………………………………………. 210 3 I Wprowadzenie Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 130), wprowadziła do samorządowych ustaw ustrojowych wiele nowych rozwiązań. Zgodnie z art. 30a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. - Dz. U. z 2019 r. poz. 511) w tym roku zarząd powiatu jest po raz pierwszy zobowiązany do przedłożenia radzie powiatu raportu o stanie powiatu. Raport jest swoistym podsumowaniem działalności zarządu powiatu, jako organu wykonawczego za rok 2018, który w szczególności obejmuje realizację polityk, programów oraz strategii i uchwał rady. W skład raportu wchodzi także realizacja zadań z zakresu administracji rządowej, które co do zasady są zadaniami będącymi w kompetencji i wykonywanymi przez starostę, który jednakowoż nie jest odrębnym organem powiatu. Informacje zawarte w raporcie zostały przedstawione w układzie zadaniowym – wynikającym z art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym. Prezentacja danych finansowych została ograniczona do minimum, gdyż na tej samej sesji rozpatrywane będzie sprawozdanie z wykonania budżetu. Jako że dokument ma charakter publiczny, gdyż w debacie mają prawo brać udział również mieszkańcy, dlatego też niektóre jego fragmenty są bardziej opisowe, zawierają całe spektrum spraw związanych z realizacją konkretnego zadania, czy też działalności danej jednostki. 4 Raport o stanie Powiatu Chojnickiego II Charakterystyka Powiatu Chojnickiego Powiat chojnicki położony jest w południowo-zachodniej części województwa pomorskiego. Swoim zasięgiem obejmuje 1 364 km2 powierzchni. Przez powiat przebiega jeden z ważniejszych szlaków komunikacyjnych północnej Polski, drogi krajowej 22 (dawny trakt Berlin – Królewiec). W skład powiatu wchodzi 5 gmin, są to: Gmina Miejska Chojnice (o pow. 21 km2), Gmina Chojnice (o pow. 458 km2), Gmina Czersk (o pow. 380 km2), Gmina Brusy (o pow. 400 km2) i Gmina Konarzyny (o pow. 105 km2). Powiat chojnicki zamieszkuje łącznie 97 389 mieszkańców (stan na dzień 31.12.2018 r.). Gęstość zaludnienia na 1 km2 wynosi ok. 71 osób. Miasto Chojnice pełni rolę stolicy regionu, jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się miast o porównywalnej wielkości, aspirując do roli subregionalnego centrum gospodarczego, kulturalnego i turystycznego. Powiat chojnicki ze względu na dużą lesistość, istniejący Park Narodowy „Bory Tucholskie” i Rezerwat Biosfery UNESCO MaB ma charakter przyrodniczo – turystyczny, jednak występuje tu także rozwinięty i nowoczesny przemysł. Co ważne, brak jest tu przemysłu ciężkiego. Dominuje przemysł drzewny, silny jest też przemysł spożywczy, w tym, ze względu na dużą ilość jezior i rzek, hodowla ryb słodkowodnych (słynne pstrągi z Mylofu). Poza tym występuje także wiele innych gałęzi przemysłu, który rozwija się m.in. w oparciu o powstającą infrastrukturę i specjalną strefę ekonomiczną. Cechą charakterystyczną krajobrazu jest polodowcowa rzeźba terenu, liczne jeziora oraz bogata sieć rzeczna. Główną rzeką płynącą przez powiat jest Brda, której całkowita długość wynosi 238 km, w tym 66 km na terenie powiatu. Rzeka ta stanowi jedną z najważniejszych destynacji miłośników kajaków w północnej Polsce, gdzie organizowane są różnego rodzaju trasy spływów kajakowych, od tych łagodnych dla początkujących po trudniejsze, dla bardziej zaawansowanych. Ze względu na dużą liczbę cieków oraz jezior na terenie powiatu rozwinięte jest rybactwo, zarówno w stawach hodowlanych, jak i w warunkach naturalnych. Największym jeziorem na terenie powiatu jest jezioro Charzykowskie, o powierzchni 1 348 ha i głębokości 30,5 m, natomiast najgłębszym jeziorem jest jezioro Ostrowite o głębokości 38 m i powierzchni 288 ha. Powiat ma wieloletnie tradycje żeglarskie, realizowane m.in. w oparciu o Chojnicki Klub Żeglarski, założony w 1922 roku w m. Charzykowy. Jest to najstarszy klub żeglarski w Polsce, jednocześnie jeden z najlepszych w kraju (m.in. laureat nagrody dla najlepszego pomorskiego klubu w 2018 r., z klubu wywodzą się polscy olimpijczycy, mistrzowie świata, Europy i Polski). Przez cały rok powiat chojnicki przyciąga żeglarzy oraz amatorów pływającego sprzętu do kurortów nad jeziorami. Na terenie powiatu występują liczne obszary leśne i różnego rodzaju formy ochrony przyrody. Najważniejszym jest Park Narodowy „Bory Tucholskie” oraz Zaborski Park Krajobrazowy. Park Narodowy „Bory Tucholskie” stanowi rdzeń utworzonego w 2010 roku Rezerwatu Biosfery UNESCO MaB „Bory Tucholskie”. Przez tereny te przebiega Kaszubska Marszruta, jedna z największych atrakcji turystycznych regionu. Jest to sieć ścieżek i szlaków rowerowych o długości 187 kilometrów, które łączą gminy powiatu chojnickiego (Czersk, Chojnice, Brusy i Konarzyny). Przebiega ona przez atrakcyjne turystycznie tereny ze znanymi miejscowościami letniskowymi - Swornegacie i Charzykowy. Kaszubska Marszruta była szeroko opisywana w branżowej prasie 5 turystycznej oraz została nagrodzona nagrodą Marszałka Województwa Pomorskiego. W Kaszubską Marszrutę wpisuje się most zwodzony w miejscowości Małe Swornegacie, który umożliwia połączenie szlakiem wodnym jeziora Charzykowskiego z jeziorem Witoczno i Karsińskim. Na terenie powiatu znajduje się także rezerwat przyrodniczo – archeologiczny Kręgi Kamienne w Odrach. Jest to rezerwat florystyczny ze skupieniami unikatowych porostów na głazach oraz cmentarz skandynawskich Gotów z lat 70-200 n.e. Jest to największy i najbardziej znany w Polsce, a drugi w Europie (po angielskim Stonehenge) zespół kurhanów i kamiennych kręgów. Oprócz powyższych atrakcji turystycznych warto również zobaczyć m.in. obiekty zabytkowe, w tym zabytki miasta Chojnice (założonego około X wieku). Wśród zabytków tych znajdziemy ujęte w XIII wiecznym układzie urbanistycznym: Bazylikę Mniejszą (XIV w.), kompleks murów miejskich z basztami (XIV w.) z najbardziej rozpoznawalną Bramą Człuchowską (XIV w.). Niewątpliwymi