Kobiety w historii – wczoraj i dziś MOGE BYC PROGRAM edukacyjny AGNIESZKA HOLLAND fot. Martinfot. Kraft Kultura Reżyserka Agnieszka Holland jest jedną z najbardziej znanych polskich reżyserek filmowych. Studiowała na Wydziale Filmowym i Telewizyjnym Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze. W 1980 roku otrzymała prestiżową nagrodę FIPRESCI (Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych) podczas 33. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes za swój pierwszy pełnometrażowy film kinowy pt. „Aktorzy prowincjonalni”. O tym, jak bardzo jest ceniona na całym świecie, świadczyć mogą liczne nagrody i nominacje w prestiżowych konkursach, np. Srebrny Niedźwiedź za film „Pokot” na Berlinale w 2017 roku, czy ostatnio Złote Lwy za film „Obywatel Jones” na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Filmy Agnieszki Holland były trzy razy nominowane do Oscarów. Pisze scenariusze nie tylko do własnych filmów, ale i innych reżyserów, w tym do kilku filmów Andrzeja Wajdy. Współpracowała także jako konsultant scenariusza przy słynnej trylogii Krzysztofa Kieślowskiego pt. „Trzy kolory”. „Momenty, w których podejmuję decyzję, żeby robić film, często są przypadkowe. Spotykam się z jakimś tekstem, historią i nagle czuję, że to zaczyna we mnie pracować, pączkować, że wytwarzają się połączenia między mną a tym tematem czy też między rzeczywistością a tematem” - mówiła w wywiadzie, który powstał na potrzeby społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura. W 2001 roku Agnieszka Holland została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wyróżnienie to przyznał jej Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski za wybitne zasługi dla polskiej kultury. Agnieszka Holland jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej. Na słynnej ul. Piotrkowskiej w Łodzi w 1998 roku odsłonięto jej gwiazdę w Alei Gwiazd. Poza reżyserowaniem i pisaniem scenariuszy zajmuje się również tłumaczeniem literatury czeskiej na język polski. Kobiety w historii – wczoraj i dziś MOGE BYC PROGRAM edukacyjny IRENA SANTOR fot. Cezaryfot. Piwowarski Kultura Piosenkarka Irena Santor to wokalistka śpiewająca wyjątkowym mezzosopranem, nazywana „pierwszą damą polskiej piosenki”. Urodziła się w 1934 roku w Papowie Biskupim. Nigdy nie uczyła się śpiewać profesjonalnie, a jej talent muzyczny został odkryty w szkole. Rozpoczęła od występów w Zespole Śpiewu i Tańca Mazowsze w 1951 roku. Osiem lat później zaczęła występować solo. Irena Santor występowała w Teatrze Syrena i Teatrze Ateneum. Dawała koncerty w Europie oraz w Stanach Zjednoczonych. Prowadziła program „Skąd my się znamy”, zagrała w filmie Stanisława Barei, a także brała udział w recitalach TV. Karierę zakończyła w 1991 roku. Była przewodniczącą Stowarzyszenia Polskich Artystów Wykonawców Muzyki Rozrywkowej. Uczestniczyła w Radzie Artystycznej Polskich Nagrań. Jest laureatką międzynarodowych festiwali piosenki oraz wykonawczynią wielu przebojów, m.in. „Ach jak przyjemnie”, „Embarras”, „Jak przygoda, to tylko w Warszawie” czy „Powrócisz tu”. Jako pierwsza w Polsce piosenkarka została uhonorowana doktoratem honoris causa (jest to akademicki tytuł honorowy nadawany osobom szczególnie zasłużonym dla nauki i kultury). Irenę Santor możemy do dziś oglądać w telewizji, pojawia się gościnnie w programach telewizyjnych poświęconych piosence i estradzie. Ponadto artystka angażowała się w akcje charytatywne, propagowała m.in. program badań mammograficznych. Kobiety w historii – wczoraj i dziś MOGE BYC PROGRAM edukacyjny KRYSTYNA JANDA fot. Andrzej Piasecki fot. Kultura Aktorka Krystyna Janda to jedna z najpopularniejszych i najbardziej cenionych polskich aktorek teatralnych i filmowych. Urodziła się w 1952 roku w Starachowicach. Ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie (obecnie Akademia Teatralna). Na scenie zadebiutowała w 1976 w Teatrze Ateneum w Warszawie w roli Anieli w wyreżyserowanych przez Jana Świderskiego „Ślubach panieńskich” Aleksandra Fredry. Gra, śpiewa, reżyseruje, pisze felietony, wydała 6 płyt i 8 książek, w tym 3 tomy „Dzienników”. Wielokrotnie nagradzana na polskich i zagranicznych festiwalach. W 1998 roku w ankiecie „Koniec wieku” przeprowadzonej przez tygodnik „Polityka” znalazła się w gronie najwybitniejszych aktorów XX wieku. Krystyna Janda jako jedna z pierwszych podjęła wyzwanie stworzenia własnego, prywatnego teatru. W Warszawie od 2005 roku działa Teatr Polonia, a od 2010 roku Och-Teatr – oba prowadzone przez Fundację Krystyny Jandy na rzecz Kultury, której aktorka jest fundatorką i prezeską. Prezentowany na obu scenach repertuar jest całkowicie autorski, a na deskach występuje zarówno grono uznanych artystów, jak i wielu debiutantów stawiających pierwsze kroki w zawodzie. W 2006 roku otrzymała nagrodę Medaille Charlemagne pour des Medias Européens (Medal Karola Wielkiego Europejska nagroda mediów) za wybitny dorobek aktorski, zaangażowanie w europejskie porozumienie między Wschodem i Zachodem oraz walkę o równouprawnienie kobiet. Wśród wielu nagród za dokonania aktorskie są te najważniejsze – Złota Palma dla najlepszej aktorki na 43. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes za rolę w „Przesłuchaniu” oraz w 2019 roku na Festiwalu Filmowym w Sundance za rolę w filmie „Słodki koniec dnia”. Kobiety w historii – wczoraj i dziś MOGE BYC PROGRAM edukacyjny MAŁGORZATA SZUMOWSKA fot. Maciej Zienkiewiczfot. Gazeta / Agencja Kultura Reżyserka Jedna z najbardziej znanych obecnie polskich reżyserek filmowych na świecie. Jest również scenarzystką i producentką filmową. Swój warsztat szkoliła podczas studiów na Wydziale Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Jej szkolna etiuda została wyróżniona i pokazana we francuskim Cannes, na jednym z najważniejszych festiwali filmowych. O tym, jak bardzo ceniona jest w swojej branży, mogą świadczyć chociażby jej liczne nagrody. Za film „Twarz" otrzymała Srebrnego Niedźwiedzia podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie - Berlinale. Jest to jedna z najbardziej prestiżowych imprez tego typu w Europie oraz na świecie. Za „Body/Ciało" również otrzymała nagrody, w tym m.in.: Srebrnego Niedźwiedzia na Berlinale, Orła, Złote Lwy oraz Europejską Nagrodę Filmową. Małgorzata Szumowska była członkiem Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w latach 2014-2017. "Jestem reżyserem, ale jestem też kobietą. A to świetne połączenie" – tak mówiła Małgorzata Szumowska odbierając nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu Berlinale. Jak sama twierdzi, kino musi być osobiste i intymne. Inne jej w ogóle nie interesuje. Kobiety w historii – wczoraj i dziś MOGE BYC PROGRAM edukacyjny MARIA KONOPNICKA fot. Wikipedia fot. Kultura Pisarka Najwybitniejsza polska poetka, publicystka i pisarka dla dzieci okresu realizmu. Urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach, zmarła 8 października 1910 we Lwowie. Kobieta niezależna i odważna. Jej twórczość była bardzo popularna, ale i wywoływała sporo kontrowersji. Po recenzji Henryka Sienkiewicza poematu „W górach” Maria uwierzyła w swój talent i zaczęła rozwijać pasję literacką. Była bardzo postępowa i silna. Wychowywała samotnie sześcioro dzieci, zawodowo udzielała korepetycji i mimo nadmiaru obowiązków znalazła czas na swoją wielką pasję – pisanie. Najpopularniejsze są jej utwory pisane dla dzieci: „Na jagody”, „O krasnoludkach i sierotce Marysi”, „Szkolne przygody Pimpusia Sadełko” czy „O Janku Wędrowniczku”. Maria była nie tylko znakomitą pisarką, ale również działaczką społeczną. Walczyła o równouprawnienie i przyznanie praw wyborczych kobietom, angażowała się w los osób biednych i wykluczonych. W swojej twórczości podejmowała ważne i aktualne problemy. Maria Konopnicka to wzór dla wielu kobiet, wybitna i inspirująca polska pisarka, która zapisała się na kartach historii. Kobiety w historii – wczoraj i dziś MOGE BYC PROGRAM edukacyjny NATALIA PASZKOWSKA fot. STEFAN ROMANIK /Agencja Gazeta /Agencja ROMANIK STEFAN fot. Kultura Architektka Jest współzałożycielką warszawskiej pracowni WWAA, która powstała w 2006 roku. Od 2007 roku o pracowni stało się głośno za sprawą wygranej w konkursie na projekt polskiego pawilonu na wystawę Expo 2010 w Szanghaju. Jego twórcy - Natalia Paszkowska, Marcin Mostafa oraz Wojciech Kakowski - tworząc koncepcję, inspirowali się motywem wycinanki łowickiej. Stworzyli ażurową elewację obiektu, który okazał się jednym z najbardziej oryginalnych podczas całego wydarzenia. Innym projektem, współautorstwa Natalii Paszkowskiej był Służewski Dom Kultury. Koncepcja powstała we współpracy z pracownią 137 kilo. Podobnie jak w przypadku pawilonu na Expo architekci inspirowali się polską kulturą - wiejskimi siedliskami, które można było spotkać jeszcze w latach 70. na terenie Służewa. Służewski Dom Kultury znalazł się w dziesiątce najlepszych budynków w plebiscycie BRYŁA ROKU 2013. Zresztą swoje pierwsze nagrody zdobywała jeszcze podczas studiów. Jej praca dyplomowa na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej została wyróżniona w ogólnopolskim konkursie Stowarzyszenia Architektów Polskich. Natalia Paszkowska jako pasjonatka angażuje się w różnego rodzaju warsztaty, wykłady i projekty badawcze dotyczące architektury. Kobiety w historii – wczoraj i dziś MOGE BYC PROGRAM edukacyjny OLGA BOZNAŃSKA fot. wikipediafot. Kultura Malarka Najwybitniejsza polska malarka i portrecistka okresu Młodej Polski. Urodziła się w 1865 roku w Krakowie. Pierwszych lekcji rysunku udzielała jej matka, Eugenia Mondan. Kształciła się między innymi pod kierunkiem Kazimierza Pochwalskiego i Józefa Siedleckiego, na Wyższych Kursach dla Kobiet, a także w Akademii Sztuk