AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Tevfik ALTIN ENDÜSTRİYEL FUTBOLUN TELEVİZYONDA YENİDEN ÜRETİMİ: BEYAZ FUTBOL ÖRNEĞİ Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Antalya, 2018 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Tevfik ALTIN ENDÜSTRİYEL FUTBOLUN TELEVİZYONDA YENİDEN ÜRETİMİ: BEYAZ FUTBOL ÖRNEĞİ Danışman Dr. Öğr. Üyesi Emel ARIK Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Antalya, 2018 Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğüne, Tevfik ALTIN'ın bu çalışması, jürimiz tarafından Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Programı tezi olarak kabul edilmiştir. Başkan : Doç. Dr. Emine Uçar İLBUĞA (İmza) Üye (Danışmanı) : Dr. Öğr. Üyesi Emel ARIK (İmza) Üye : Doç. Dr. Barış KILINÇ (İmza) Tez Başlığı: Endüstriyel Futbolun Televizyonda Yeniden Üretimi: Beyaz Futbol Örneği Onay : Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim üyelerine ait olduğunu onaylarım. Tez Savunma Tarihi : 19/06/2018 Mezuniyet Tarihi : 28/06/2018 (İmza) Prof. Dr. İhsan BULUT Müdür AKADEMİK BEYAN Yüksek Lisans Tezi olarak sunduğum “Endüstriyel Futbolun Televizyonda Yeniden Üretimi: Beyaz Futbol Örneği” adlı bu çalışmanın, akademik kural ve etik değerlere uygun bir biçimde tarafımca yazıldığını, yararlandığım bütün eserlerin kaynakçada gösterildiğini ve çalışma içerisinde bu eserlere atıf yapıldığını belirtir; bunu şerefimle doğrularım. …/ 2017 İmza Tevfik ALTIN T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TEZ ÇALIŞMASI ORİJİNALLİK RAPORU BEYAN BELGESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ’NE ÖĞRENCİ BİLGİLERİ Adı-Soyadı Tevfik ALTIN Öğrenci Numarası 20135256003 Enstitü Ana Bilim Dalı Radyo Televizyon ve Sinema Programı Tezli Yüksek Lisans Programın Türü (X) Tezli Yüksek Lisans ( ) Doktora ( ) Tezsiz Yüksek Lisans Danışmanının Unvanı, Adı-Soyadı Dr. Öğr. Üyesi Emel ARIK Endüstriyel Futbolun Televizyonda Yeniden Üretimi: Beyaz Futbol Tez Başlığı Örneği Turnitin Ödev Numarası 977220665 Yukarıda başlığı belirtilen tez çalışmasının a) Kapak sayfası, b) Giriş, c) Ana Bölümler ve d) Sonuç kısımlarından oluşan toplam 86 sayfalık kısmına ilişkin olarak, 20/06/2018 tarihinde tarafımdan Turnitin adlı intihal tespit programından Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Çalışması Orijinallik Raporu Alınması ve Kullanılması Uygulama Esasları’nda belirlenen filtrelemeler uygulanarak alınmış olan ve ekte sunulan rapora göre, tezin/dönem projesinin benzerlik oranı; alıntılar hariç % 14 alıntılar dahil % 17’dir. Danışman tarafından uygun olan seçenek işaretlenmelidir: (X) Benzerlik oranları belirlenen limitleri aşmıyor ise; Yukarıda yer alan beyanın ve ekte sunulan Tez Çalışması Orijinallik Raporu’nun doğruluğunu onaylarım. ( ) Benzerlik oranları belirlenen limitleri aşıyor, ancak tez/dönem projesi danışmanı intihal yapılmadığı kanısında ise; Yukarıda yer alan beyanın ve ekte sunulan Tez Çalışması Orijinallik Raporu’nun doğruluğunu onaylar ve Uygulama Esasları’nda öngörülen yüzdelik sınırlarının aşılmasına karşın, aşağıda belirtilen gerekçe ile intihal yapılmadığı kanısında olduğumu beyan ederim. Gerekçe: Benzerlik taraması yukarıda verilen ölçütlerin ışığı altında tarafımca yapılmıştır. İlgili tezin orijinallik raporunun uygun olduğunu beyan ederim. 20/06/2018 (imza) Dr. Öğr. Üyesi Emel ARIK i İ Ç İ N D E K İ L E R GÖRSELLER LİSTESİ ........................................................................................................... ii ÖZET ........................................................................................................................................ iv SUMMARY ............................................................................................................................... v ÖNSÖZ ..................................................................................................................................... vi GİRİŞ ......................................................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM FUTBOLUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE ENDÜSTRİYE DÖNÜŞÜMÜ 1.1. Futbolun Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi ...................................................................... 4 1.2. Türkiye’de Futbolun Gelişimi .................................................................................. 10 1.3. Futbol ve İktidar İlişkisi ........................................................................................... 14 1.3.1. Endüstriyel Futbolun Özellikleri....................................................................... 22 İKİNCİ BÖLÜM FUTBOL VE MEDYA İLİŞKİSİ 2.1. Futbol ve Yazılı Medya İlişkisi ................................................................................ 30 2.2. Futbol ve İşitsel Medya İlişkisi ................................................................................ 33 2.3. Futbol ve Dijital Medya İlişkisi ............................................................................... 35 2.4. Futbol ve Televizyon İlişkisi.................................................................................... 40 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BEYAZ FUTBOL PROGRAMININ SÖYLEM ANALİZİ 3.1. Araştırmanın Amacı ................................................................................................. 47 3.2. Araştırmanın Kapsamı ............................................................................................. 47 3.3. Araştırmanın Yöntemi ............................................................................................. 47 3.4. Beyaz Futbol Programının Söylemsel Yapısı Ve Analizi ........................................ 49 3.4.1. Beyaz Futbol Programının Siyasi Söylemi ....................................................... 50 3.4.2. Beyaz Futbol Programının Magazinel Söylemi ................................................ 55 3.4.3. Beyaz Futbol Programının Hakemlerle İlgili Söylemi ..................................... 62 3.4.4. Beyaz Futbol Programının Teknik Söylemi ..................................................... 67 SONUÇ .................................................................................................................................... 69 KAYNAKÇA ........................................................................................................................... 71 ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................................ 74 ii GÖRSELLER LİSTESİ Görsel 2.1 Temmuz 2011 Fotomaç .......................................................................................... 31 Görsel 2.2 18 Haziran 2011 Fotomaç ...................................................................................... 31 Görsel 2.3 Marca’nın Rekor Ziyareti Okuyucularına Duyurması ............................................ 36 Görsel 2.4 Fatih Terim’in Twitter Tarihine Geçen Gönderisi .................................................. 37 Görsel 2.5 Meral Akşener’in Twitter’da Futbol İçerikli Paylaşımı.......................................... 39 Görsel 3.1 Afrin Merkezi’ni Ele Geçiren Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Açıklaması Beyaz Futbol’da ................................................................................................................................... 51 Görsel 3.2 . Beyaz Futbol Program Sunucusu Ertem Şener, 18 Mart Akşamı Yayınlanan Programı Asker Selamı İle Kapatmıştır.................................................................................... 52 Görsel 3.3 Osmanlıspor Futbolcuları 15 Temmuz Şehidi Ömer Halisdemir’in Mezarını Ziyaret Etti. ............................................................................................................................... 53 Görsel 3.4 Osmanlıspor Futbolcuları Şehit Babasına Ömer Halisdemir İsmine Özel Hazırlanan Forma Hediye Etti. ................................................................................................. 53 Görsel 3.5 Fenerbahçe Başkanı Aziz Yıldırım’ın Bursaspor’u FETÖ Şampiyon Yaptı İddiası Sonrası Ertem Şener’in “Vatan Haini” Tepkisi ........................................................................ 54 Görsel 3.6 Ahmet Çakar, Beşiktaş’ın Ligdeki Kötü Gidişini Yavaş Yavaş Batan Ve Filmlere Konu Olan Titanic’e Benzetmiştir. ........................................................................................... 56 Görsel 3.7 Ahmet Çakar Beşiktaş’ın Sezon Boyu Kötü Futbol Oynadığını İfade Ederek, Aslında Bu Kötü Gidişin Çok Önceden Belli Olduğunu Belirtmiş, Sinan Engin ve Ertem Şener’in Gemi Su Alırken Her Şeyin Yolunda Olduğu İmajını Vermeye Çalışan Kemancılara Benzetmiştir. ............................................................................................................................. 56 Görsel 3.8 Ahmet Çakar ve Abdülkerim Durmaz’ın Medipol Başakşehir – Beşiktaş Karşılaşması Sonrası Atıfta Bulunulan Titanic Filminin Meşhur Sahnesinin Canlandırması. 57 Görsel 3.9 Anket Sonuçları Sunucu Ertem Şener Tarafından Açıklanmıştır. 10 Bin Kişinin Oy Kullandığı Ankette Yüzde 83.6 Oran ile Seyirci “Evet Batıyor” Demiştir. ............................. 58 Görsel 3.10 Posta Gazetesi’nin “Yurdumun Şairleri” Köşesinden Fatih Terim İçin Yazılan Şiir. ........................................................................................................................................... 59 Görsel 3.11 . Ahmet ÇakarGalatasaray Teknik Direktörü Fatih Terim ve Beyaz Futbol ekibine yazdığı şiiri okuyor ................................................................................................................... 60 Görsel 3.12 Trabzonspor Maçı Sonrası Türk Telekom Arena’nın Skor